ၿပဳလုပ္ေနက် ၿမတ္ဒါန

ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ပတ္၀န္းက်င္မွာ “ဒါန”ဆိုတဲ့စကားေလးကုိ ကၽြန္ေတာ္လူမွန္း သိတက္စ အရြယ္က တည္းက ၾကားဖူးခဲ့တာပါ။ တခ်ိဳ႔ေသာ လူေတြကလည္း ဒါနကုိ အထင္ကရႀကီးက်ယ္ခမ္းနားစြာ ျပဳလုပ္လွဴဒါန္းေနၾကသလုိ တခ်ိဳ႔က်ျပန္ ေတာ့လည္း ကုိယ္ဒါနျပဳလုပ္လုိက္တာကုိ ျပဳလုိ႔ျပဳမွန္း မသိရေလာက္ေအာင္ အမႈမဲ့ မမွတ္မဲ့ေန ေနၾကပါတယ္။ ဒါနဆုိတာပါလဲ?။ ကၽြန္ေတာ္ သိသေလာက္ ေျပာပါရေစ။ ဒါနဆုိတာ မိမိမွာရွိေသာ အရာ၀တၱဳပစၥည္းအပၚမွာထားတဲ့ တဏွာ၊ စြဲမတ္မႈ၊ တက္မတ္မႈေတြကုိ ျဖတ္ေတာက္တာပါ။တစ္နည္းအားျဖင့္ ဒါနျပဳတာဟာ မိမိမွာ ရွိတဲ့ ေလာဘကုိ သတ္တာျဖစ္ပါတယ္။ ေပးကမ္းလုိေသာ ေစတနာျဖင့္ ဒါနျပဳေနခ်ိန္တြင္ဒါနျပဳသူ၏ စိတ္ထဲမွာ အေလာဘစိတ္ႏွင့္ အမစၦရိယစိတ္တုိ႔ ျဖစ္ေပၚပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဒါနဟာ မိမိရဲ့ေလာဘကုိ သတ္တယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔ရတာပါ။

ဒါနျပဳရာမွာ ၀တၱဳဒါနနဲ႔ ေစတနာဒါနဟူ၍ရွိၾကပါတယ္။ အလွဴဒါနတစ္ခု ျပဳတုိင္း ျပဳတုိင္း ေစတနာ အေရးႀကီးဆုံးျဖစ္ပါတယ္။ ေစတနာမပါပါက မည္၍မည္မွ်ပင္ လွဴေသာ္လည္း အက်ိဳးေပး အလြန္ညံ့ဖ်င္းလွပါတယ္။ ေစတနာသဒၵါတရား ရွိၿပီးလွဴပါက မိမိလွဴဖြယ္၀တၱဳ အလွဴခံပုဂၢဳိလ္ ထံသုိ႔ မေရာက္လုိက္ေသာ္ျငားလည္း အဘိဓမၼာ သေဘာအရ ေစတနာဒါနေျမာက္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ေျပာရမည္ဆုိရင္ ဧည့္သည္တစ္ေယာက္၊ ဒါမွမဟုတ္ အသိတစ္ေယာက္ မိမိအိမ္သုိ႔လာပါက ေကၽြးလုိေသာ ေစတနာျဖင့္ “စားပါဦး” ဟူ၍ေခၚယူ ေျပာဆုိျခင္းသည္ ထုိသူအားမစားေသာ္လည္း ေစတနာဒါနေျမာက္ပါတယ္။ ဟန္လုပ္ၿပီး ေခၚရာ၌ ေစတနာဒါန မေျမာက္ေပ။ ထုိေစတနာ ဒါနႏွင့္ပက္သက္၍ ဘုရားရွင္ ေဟာၾကားခဲ့ေသာ ဇာတ္ေတာ္တစ္ပုဒ္ရွိခဲ့ဖူပါသည္။ ဘုရားေလာင္း ယုန္မင္းဘ၀ ျဖစ္ခဲ့စဥ္တုန္းက ယုန္မင္းဟာ ဥပုသ္ေစာင့္သိ ၿပီးေနာက္ မိမိထံ အလွဴခံပုဂၢဳိလ္လာပါက “ငါ့အသတ္ကုိသာလွဴမည္” ဟု အဓိဌာန္ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ထုိအခါ သိၾကားမင္းရဲ့ ေက်ာက္ဖ်ားပူလာ၍ လူ႔ျပည္သုိ႔႔ၾကည့္ရႈရာ ယုန္မင္း၏ ျမင့္ျမတ္တဲ့ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာကုိ ျမင္လုိက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သိၾကားမင္း သည္ အလွဴခံပုဏၰားေယာင္ေဆာင္၍ လူျပည့္သုိ႔ဆင္းကာ ယုန္မင္းထံ အလွဴခံ ေလတယ္။ ယုန္မင္းလည္း အလွဴခံပုဂၢဳိလ္ မိမိေရွ့သုိ႔ ေရာက္သည့္အခါ မိမိ အဓိဌာန္ျပဳထားသည့္အတုိင္း “ ကၽြႏု္ပ္၏ အသားကုိ အလွဴခံပါ” ဟုဆုိလုိက္ၿပီး အလွဴခံပုဂၢဳိလ္အား မီးကုိေမႊးေစလုိက္၏။ ယုန္မင္းဟာ မီးဖုိအတြင္းသုိ႔ ခုန္မခ်ခင္ မိမိခႏၵာအားလႈပ္ခါလုိက္ပါတယ္။ ထုိသုိ႔ လႈပ္ခါရျခင္းမွာ မိမိကုိယ္၌ တြယ္ကပ္ေနတဲ့ ပိုးမႊားေတြကုိ အသတ္မ ေသေစရန္ႏွင့္၊ လွဴဖြယ္၀တၱဳ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း ျဖစ္ေစရန္အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိသုိ႔ ခါၿပီးေနာက္ ယုန္မင္းဟာ မီးဖုိအတြင္းသုိ႔ ခုန္ဆင္း လုိက္ရာ မီးမွာသီတာေရစင္ကဲ့သုိ႔ ေအးျမေနခဲ့ပါတယ္။ ယုန္မင္းအား မေလာင္ကၽြမ္းပဲ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ “အသတ္ကုိ လွဴမည္”ဟူေသာ ေစတနာထက္သန္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ယုန္မင္း၏ အသားတုိ႔ အလွဴခံ ပုဂၢိဳလ္ထံ မေရာက္ေသာ္ျငားလည္း ဒါနေျမာက္သြားပါတယ္။ အသတ္ကုိ စြန္႔၍လွဴတဲ့ ပရမတၱဒါနျဖစ္ပါတယ္။ သိၾကားမင္းဟာထုိဘုရားေလာင္း ယုန္မင္း၏ သူေတာ္ေကာင္းစိတ္ဓာတ္ကုိ ကမၻာတည္သေရႊ႔ ေနာင္းလူတုိ႔ သိရွိေစဖုိ႔အလုိငွာ ေတာင္မွ အဆီမ်ားကုိ ထုတ္ယူၿပီး ယုန္ရုပ္ကုိ ေရးဆြဲခ့ဲပါေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ လေပၚရွိယုန္ရုပ္ေလးကုိ ယေန႔အခ်ိန္အထိ ျမင္ေတြ႔ေနရ ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ၀တၱဳဒါနေျမာက္ဖုိ႔ အတြက္ (၃) မ်ိဳးျပည့္စုံရန္လုိအပ္ပါတယ္။ (၁) အလွဴေပးမည့္ပုဂၢိဳလ္၊
(၂) အလွဴခံပုဂၢိဳလ္၊
(၃) လွဴဖြယ္၀တၱဳ၊ တုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။
ထုိသုံးမ်ိဳး (၁) ခုခု မရွိလွ်င္ အလွဴဒါနမေျမာက္ပါ။ လွဴဒါန္းရာတြင္ ေစတနာ (၃)တန္းျဖင့္ လွဴဒါန္း ရပါမည္။ (၁) မလွဴခင္ ေစတနာ၊ (၂) လွဴေနစဥ္ေစတနာ၊ (၃)လွဴၿပီးေစတနာ ဟူ၍ ေစတနာ သုံးတန္ျဖင့္ လွဴတန္းရပါမည္။ မိမိျပဳတဲ့ အလွဴဒါနအက်ိဳးႀကီးဖုိ႔ အတြက္-
(၁) အလွဴ၀တၱဳ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ရပါမယ္။
(၂) အလွဴခံပုဂၢိဳလ္က သီလ၊ သမာဓိႏွင့္ျပည့္စုံရပါမယ္။
(၃)အလွဴေပးပုဂိၢဳလ္က လည္းသီလ စင္ၾကယ္ရပါမယ္။
(၄) လွဴေန႔စဥ္ အခါကာလ၌ စိတ္ကုိ ၾကည္လင္သန္႔ရွင္းစြာ ထားရပါမယ္။
(၅) အက်ဳိးကုိ ဥာဏ္၊ သဒၵါတုိ႔ႏွင္႔ သိျမင္ သုံးသပ္ၿပီးကာမွ လွဴးဒါန္းရပါမယ္။
(၆) မိမိအလွဴႏွင့္ ပက္သက္၍ အပူအပင္ ေနာက္ဆံတင္းမႈမရွိိပါေစႏွင့္။ ထုိကဲ့သုိ႔သာ ႏွလုံးသြင္း၍ လွဴဒါန္းမည္ဆုိပါကပုိမုိအက်ိဳးမ်ား ေစပါသည္။ တိရစာၦန္မွ ျမတ္စြာဘုရားအထိ အလွဴခံပုဂိၢဳလ္ (၁၄) ဦးရွိပါတယ္။ တိရစာၦန္အား လွဴျခင္းထက္ သီလမရွိေသာ ပုဂိၢဳလ္ကုိ လွဴျခင္းက ပုိ၍ အက်ိဳမ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ အဆင့္အလုိက္ အက်ိဳးထူးပုံမွာ မတူလွပါ။ အလွဴခံပုဂိၢဳလ္(၁၄)ဦးမွာ-
(၁)တိရစၧာန္
(၂)သီလမရွိေသာပုဂိၢဳလ္
(၃)သီလရွိေသာပုဂိၢဳလ္
(၄)စ်ာန္ရပုဂိၢဳလ္
(၅)ေသာတပတၱိမဂၢဠာန္ပုဂိၢဳလ္
(၆)ေသာတပတၱိဖလဠာန္ပုဂိၢဳလ္
(၇)သကဒါဂါမိမဂၢဠာန္ပုဂိၢဳလ္
(၈)သကဒါဂါမိဖလဠာန္ပုဂိၢဳလ္
(၉)အနာဂါမိမဂၢဠာန္ပုဂိၢဳလ္
(၁၀)အနာဂါမိဖလဠာန္ပုဂိၢဳလ္
(၁၁)အရမာတၱမဂၢဠာန္ပုဂိၢဳလ္
(၁၂)အရမာတၱဖလဠာန္ပုဂိၢဳလ္
(၁၃)ပေစၥကဗုဒၶါ
(၁၄)ျမတ္စြာဘုရားရွင္ တို႕ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါနျပဳရာမွာ ဆုေတာင္းမွား ပါက သံသရာပုိ၍လည္ေစပါတယ္။ ဘ၀ေတြကုိ တက္မတ္၍ ဆုေတာင္းျခင္မ်ိဳးဟာ “ေနာက္ထပ္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေသရပါလုိ၏”ဟုဆုေတာင္းေနျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မေသရာ ျမတ္နိိဗၺာန္ကုိသာ အလုိရွိၿပီး လွဴဒါန္းၾကေစလုိပါတယ္။ဘုရားရွင္ အလုိက် ဒါနျပဳနည္း (၅) မ်ိဳးရွိပါတယ္။ အဲဒီ (၅) မ်ိဳးကေတာ့-(၁) ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာတုိ႔ အေပၚ၌ သဒၵါတရားရွိရမည့္အျပင္ ကံကံ၏အက်ိဳးကုိလည္း ယုံၾကည္မႈသဒၵါတရားရွိရပါမယ္။(၂) အလွဴခံပုဂိၢဳလ္ကုိရုိရုိေသေသလွဴရပါမယ္။
(၃) အလွဴခံပုဂိၢဳလ္ရဲ့လုိအပ္ခ်က္ကုိလွဴရပါမယ္။
(၄) လွဴၿပီးတဲ့၀တၱဳကုိျပန္၌မႏွေျမာပါႏွင့္။
(၅) မိမိရဲ့အလွဴဒါနေၾကာင့္တျခားသူတုိ႔အားမထိခုိက္ေစရပါ။ အဲဒီအခ်က္ (၅)ခ်က္အား ျပည့္စုံစြာ လွဴမည္ဆုိပါ ဘုရားရွင္ကုိယ္ေတာ္ရဲ့ အလုိက် ဒါနျပဳနည္း ပဲျဖစ္ပါတယ္။ မွတ္သားရလြယ္ကူေစရန္ ေအာက္ပါအလကၤာ ေလးကုိ ဆရာေတာ္တစ္ပါးမွ ေရးစပ္ခဲ့ပါတယ္။ “သဒၵါၾကည္ညဳိ၊ ရုိေသလွစြာ၊ အခါကုိသိ၊ မစြန္းျငိပဲ၊ မထိမပ၊ ဤငါး၀၊ မွတ္သား သပၺဴရိသျမတ္ဒါန” ဟူ၍ မွတ္သားႏုိင္ပါတယ္။ ဒါနဆုိတဲ့စကားေလးကုိ စာဖတ္သူအေပါင္း ေလးေလး နက္နက္ သိသာလာေအာင္ ကၽြန္ေတာ္ရ့ဲ သင္ဆရာ၊ ျမင္ဆရာ၊ ၾကားဆရာ ေတြမွတဆင့္ စုစည္းထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါနကုိ တိတိက်က် မွန္မွန္ကန္ကန္ ျပဳတတ္ေစရန္ ရည္သန္ ေရးသား၍ ဓမၼဒါန ၿပဳလုပ္ရၿခင္းၿဖစ္ပါသည္ ။…..။