ကုိယ္ခ်င္းစာစိတ္...

ကုိယ္ခ်င္းစာစိတ္
ေလာကႀကီးမွာ ဘယ္သူမဆုိ ခ်မ္းသာခ်င္ၾကတာပဲ။ သူမ်ားဆင္းရဲ ဒုကၡေရာက္မွ ကုိယ္ခ်မ္းသာရတာမ်ိဳးေတာ့ မျဖစ္ေစနဲ႔။ မလုပ္အပ္ဘူး။ သူမ်ားဆင္းရဲေအာင္ မလုပ္ၾကနဲ႔။ အနစ္နာခံစရာ ရွိရင္ ကုိယ္သာခံ။ ဒါလူ႔သီလပဲ။

အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ
သတၱ၀ါဆိုတာ ဘ၀ကုိ စတင္ျဖစ္တည္လာရာမွာ ဘ၀နိကႏၲိတ ေလာဘေဇာ ဆုိတဲ့ အလိုဆႏၵနဲ႔ စခဲ့ၾကတာျဖစ္လို႔ ပထမဆံုးေတာ့ ကုိယ့္အလို ဆႏၵေတြ ျပည့္ခ်င္တယ္။ လုိတာေတြ ရဖုိ႔ အလိုက်တာေတြ ျဖစ္လာဖုိ႔ ေတာင့္တၾကတယ္။ ဆႏၵမျပည့္တာေတြ၊ အလိုက်တာေတြ မျဖစ္လာဘူးဆုိရင္ အလိုမက်တဲ့ ေဒါသဆုိတာ ျဖစ္လာၾကတယ္။ အဲဒီမွာ ကုိယ့္အလုိက် မျဖစ္တာဟာ တစ္စံုတေယာက္က ျဖစ္ေစ၊ တစ္စံုတစ္ရာကျဖစ္ေစ အေႏွာင့္အယွက္ အဟန္႔အတားျဖစ္ တယ္လို႔ ယူဆရင္ အဲဒီတစ္စံု တစ္ေယာက္ကို နာက်င္ေအာင္၊ ေသေက်ေအာင္၊ ရုိက္ပုတ္ သတ္ျဖတ္ခ်င္တဲ့ စိတ္ဆုိး စိတ္ရုိင္း အၾကံအစည္ေတြ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။

ကိုယ့္အလို ဆႏၵကုိ ေႏွာက္ယွက္ရင္၊ ကုိယ့္အလိုဆႏၵနဲ႔ ဆန္႔က်င္ရင္ ရန္သူလို႔ သတ္မွတ္ၿပီး ခြန္အားတုိ႔၊ လက္နက္တုိ႔နဲ႔ အႏုိင္ယူပစ္မယ္ဆုိတဲ့ စိတ္ထားဟာ အနိမ့္ဆံုးျဖစ္တဲ့ တိရစာၧန္မ်ားမွာလည္း ရွိတာပါပဲ။ အစြယ္ရွိတဲ့ သတၱ၀ါက အစြယ္အားကုိး၊ ဦးခ်ိဳရွိတဲ့ သတၱ၀ါက ဦးခ်ိဳအားကုိနဲ႔ ျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းၾကတာမ်ိဳးေပါ့။ ဒီလိုကာယခြန္အားနဲ႔ ျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းၾကတာဟာ တစ္ခဏေလာက္ ေက်နပ္စရာ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏုိင္ေပမယ့္ ေရရွည္ ေဘရန္ကင္းေၾကာင္း မျဖစ္ဘူး။ ေဒါသ ကိေလသာေတြ မ်ားသည္ထက္မ်ားၿပီး ရန္ၿငိဳးအာဃာတေတြ တုိးေစတယ္။ သံသရာခရီး တစ္ေလွ်ာက္မွာလည္း ဒုကၡတြင္းနက္ၿပီး သံသရာ ခရီးရွည္ေစတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေကၠာေဓန ဇိေနေကာဓံ= အမ်က္ေဒါသ ရန္ၿငိဳး အာဃာတကင္း တဲ့ ေမတၱာစိတ္နဲ႔ အမ်က္ေဒါသ ရန္ၿငိဳးအာဃာတႀကီးသူကုိ ေအာင္ႏုိင္ရမယ္ လို႔ ဘုရားရွင္က ေဟာေတာ္မူခဲ့တာပါ။

ဘုရားရွင္ရဲ႕ တပည့္သားမ်ား အေနနဲ႔ ဘုရားရွင္ေဟာညႊန္ ဆံုးမေတာ္မူတဲ့ အတုိင္းပဲ ႏုိင္ထက္စီးနင္း ျပဳမူလိုတဲ့ အၾကံအစည္ေတြကုိ သည္းခံခြင့္လႊတ္စိတ္၊ ကုိယ္ခ်င္းစာစိတ္မ်ားနဲ႔ အစားထုိး ေမြးျမဴလိုက္ပါ။ ကုိယ္ႏွင့္လည္းစာ၊ သတၱ၀ါကုိ၊ ၾကင္နာလွေစ၊ သူ႔အသက္ကုိ ခ်စ္ပါေလ ဆုိတဲ့ အရွင္မဟာရ႒သာရရဲ႕ ဆံုးမစကား အတုိင္းပါပဲ။ ကုိယ္ခ်င္းစာ တယ္ဆုိရာမွာလည္း သူ႔ေနရာကုိ ကုိယ္က အစားထုိးၿပီး ၀င္ေရာက္ခံစားတဲ့ သေဘာပါပဲ။ ငါသာ သူ႔ေနရာမွာ ဆုိရင္ ဘယ္လိုမ်ား ခံစားရပါ့မလဲ ဆုိတဲ့ ကုိယ္ခ်င္းစာစိတ္ေလးေတြ ရွိေအာင္ ၾကိဳးစားၾကေစခ်င္တာပါ။ ကုိယ္ခ်င္းစာမွ တရားမွ်မယ္၊ တရားမွ်မွ တရားရွိမယ္ ဆုိတာ မေမ့သင့္ပါဘူး။

ကုိယ္ခ်င္းစာ စိတ္ေကာင္းကေလး တကယ္တမ္း ေမြးျမဴႏုိင္လာၿပီဆုိရင္ ေလာကမွာ ကုိယ္တုိင္ၾကံဳေတြ႕ ခံစားရဖူးတဲ့ နားမခ်မ္းသာစရာ စကားမ်ိဳးေတြ၊ ကိုယ္ဆင္းရဲ စိတ္ဆင္းရဲျဖစ္စရာ အျပဳအမူမ်ိဳးေတြနဲ႔ ကုိယ္က သူမ်ားအေပၚ ဘယ္ေတာ့ မွ မေျပာဆုိ မျပဳမူမိေတာ့မွာ ေသခ်ာပါတယ္။ အဲဒီလို ေရွာင္ၾကဥ္က်င့္သံုး ေနထုိင္မယ္ဆုိရင္ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ဟာ မတရားမႈ ကင္းသူ ျဖစ္ပါတယ္။ သဗၺပါပႆ အကရဏံ = မေကာင္းမႈ (မတရားမႈ) ကုိ လံုး၀မျပဳရဆုိတဲ့ ဘုရားရွင္တုိ႔ရဲ႕ အေျခခံ နံပါတ္တစ္ အဆံုးအမနဲ႔အညီ ေနထုိင္ႏုိင္ျခင္းျဖစ္လို႔ သိကၡာသံုးပါးနဲ႔ ေျပာမယ္ဆုိရင္ အေျခခံ သီလသိကၡာ လံုျခံဳ ျပည့္စံု တယ္လို႔ ဆုိရမွာပါ။

ေလာကမွာ တရားမွ်တတယ္ဆုိတာကုိ ေကာင္းစြာ သေဘာမေပါက္ၾကေပမယ့္ မတရားဘူး၊ မမွ်တဘူး ဆိုတာကိုေတာ့ လူတုိင္းလိုလို ကုိယ္ေတြ႕ၾကံဳဆံု ခံစားသိၾကဖူးမွာပါ။ တစ္ေယာက္ေယာက္က မိမိအေပၚ က်ိဳးမဲ့ျပစ္ရျဖစ္ေအာင္၊ ကုိယ္ဆင္းရဲ စိတ္ဆင္းရဲျဖစ္ေအာင္ ဆဲေရးတုိင္းထြာ ေျပာဆုိတာကုိ ၾကားရတဲ့အခါ၊ အလိမ္အညာခံရတဲ့ အခါ၊ ေခ်ာပစ္ကုန္းတုိက္စကား ေျပာဆုိခံရတဲ့ အခါမ်ိဳးေတြမွာ ဒါဟာ သပ္သပ္ မတရားေျပာတာပဲ၊ မမွ်မတ မမွန္မကန္ ေျပာတာပဲ ဆုိၿပီး ကုိယ္တုိင္ ခံစားဖူးၾကမွာပါ။ ဒီလို ေျပာဆုိခံရတာကုိ ကုိယ္တုိင္က မတရားဘူးလို႔ ခံယူထားတဲ့ အေျပာအဆုိမ်ိဳးေတြ၊ ကုိယ္က သူမ်ားအေပၚ မေျပာမဆုိမိေအာင္ ေရွာင္ၾကဥ္ က်င့္သံုးေနထုိင္တာကုိ မတရားမႈကင္း ေအာင္ ေနထုိင္တယ္လို႔ ဆုိရတာပါပဲ။

အခ်င္းခ်င္းေျပာဆုိျပဳမူ ဆက္ဆံၾကတဲ့အခါ ဒီလို အျပဳအမူမ်ိဳးနဲ႔ ေတြ႕ၾကံဳရတာ ကုိယ္ေရာစိတ္ပါ ခ်မ္းသာလိုက္ေလ။ ဒါဟာ ေကာင္းမြန္မွန္ကန္တဲ့ အေျပာအဆုိ အျပဳအမူမ်ိဳးပဲ ဆုိၿပီး ကုိယ္တုိင္ ခံစားဖူးၾကပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီလုိ ကုိယ္တုိင္က တရားမွ်တတယ္လို႔ ခံစားရၿပီး ကုိယ္တုိင္လိုလား ေတာင့္တတဲ့ အေျပာအဆုိ၊ အျပဳအမူေတြနဲ႔ သူတစ္ပါးအေပၚ ေျပာဆုိျပဳမူ မယ္ ဆုိတဲ့ စိတ္ေကာင္းေလးေတြ ေမြးျမဴၾကပါ။ ေတာရဆရာေတာ္ႀကီး ကေတာ့ ကုိယ္မလိုခ်င္တာ သူမ်ားကုိ လံုး၀ မေပးပါႏွင့္။ ကုိယ္လိုခ်င္တာ သူမ်ားကုိ အကုန္ေပးပါ။ ကုိယ္ေပးထားတဲ့ အတုိင္း ကုိယ္ျပန္ရလိမ့္မယ္ လို႔ မိန္႔ၾကားေတာ္ မူပါတယ္။ ကုိယ္တုိင္ မၾကိဳက္ မႏွစ္သက္တဲ့ အေျပာအဆုိ အျပဳအမူေတြကုိ သူတပါးကုိ လံုး၀ မေပးဖုိ႔၊ ကိုယ္တုိင္ ၾကိဳက္ႏွစ္သက္တဲ့ အတုိင္း သူတပါးကုိလည္း ေပးေ၀ဖုိ႔၊ ကုိယ္ေပးတဲ့ အတုိင္းပဲ ကုိယ္တုိင္ျပန္လည္ ခံစားၾကရလိမ့္မယ္ ဆုိတဲ့ သေဘာပါပဲ။

ဗုဒၶျမတ္စြာ အလိုေတာ္အရ သတၱ၀ါတုိင္းမွာ တူညီတဲ့ အေျခခံ အခြင့္အေရး ႏွစ္ခုစီ ရွိၾကပါတယ္။ ျပဳလုပ္ပုိင္ခြင့္နဲ႔ ခံစားခြင့္ (ကံနဲ႔ကံ၏ အက်ိဳး) ျဖစ္ပါတယ္။ ျပဳလုပ္ပုိင္ခြင့္ကုိ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး အသံုးခ်သူဟာ ခံစားခြင့္ကုိလည္း ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး ခံယူရမယ္။ ဒါဟာ ကမၼသကတ လမ္းစဥ္မွန္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ သူတပါးရဲ႕ အျပစ္ကုိသာ မၾကည့္ပဲ ေကာင္းကြက္ေလးေတြ ရွာၿပီး ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္ေလးေတြနဲ႔သာ ေနထုိင္ၾကမယ္ဆုိရင္ ေလာကႀကီးလည္း ေအးခ်မ္းရသလို ကုိယ္ရဲ႕ သံသရာခရီး အတြက္လည္း ခ်မ္းသာရမွာပါ။ ဒါ့ထက္ပုိလို႔ ဘယ္ေနရာ ၾကည့္ၾကည့္ ေမတၱာမ်က္၀န္းေလးေတြနဲ႔သာ ၾကည့္တတ္ၾကၿပီး ေမတၱာပံုရိပ္ကုိ ျမင္ႏုိင္တဲ့ သူေတြ ျဖစ္ၾကရင္ ကမာၻေလာကႀကီး ဘယ္ေလာက္မ်ား သာယာလိုက္မလဲေလ။

ကိုယ္ခ်င္းစာ ၾကင္နာတတ္တဲ့ သူေတြ ျဖစ္ၾကပါေစ…

ေအာင္ဦး (ဓမၼရသ)

ခ်ီးေျမွာက္ျခင္းႏွင့္ လွဴဒါန္းျခင္း

ခ်ီးေျမွာက္ျခင္းႏွင့္ လွဴဒါန္းျခင္း ခ်ီးေျမွာက္ျခင္း

(သဂၤဟ) ဆိုတာ ဘ၀လံုျခံဳေရးအတြက္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံတဲ့ သေဘာျဖစ္တယ္။ လွဴဒါန္းျခင္း (ဒါန) ဆုိတာ မိမိနဲ႔ ပုိင္ဆုိင္တဲ့ ပစၥည္းၾကားမွာ တြယ္တာေနတဲ့ သံေယာဇဥ္ကုိ ဖယ္ရွားတဲ့ သေဘာျဖစ္တယ္။

ေတာင္တြင္ႀကီး နတ္မီွေတာရ ဆရာေတာ္ႀကီး

မိမိပုိင္ဆုိင္တဲ့ ပစၥည္း ဥစၥာကုိ သူတစ္ပါးအတြက္ ေပးကမ္းတာနဲ႔ ပတ္သတ္လို႔ မဂၤလာတရားေတာ္မွာ သဂၤဟနဲ႔ ဒါနဆုိၿပီး ႏွစ္မ်ိဳး ပါရွိတယ္။ ဒီႏွစ္မ်ိဳးထဲမွာ သားမယားတုိ႔ကုိ ေပးကမ္းတာ၊ ေဆြမ်ိဳးတုိ႔ကုိ ေပးကမ္းေထာက္ပံ့တာကုိ သဂၤဟ လို႔သံုး ပါတယ္။ အလွဴခံ ပုဂၢိဳလ္တို႔ကုိ ေပးကမ္းတာကုိေတာ့ ဒါန လို႔ သံုးပါတယ္။

သဂၤဟရဲ႕ သေဘာက မိမိက သားမယား ေဆြမ်ိဳးတုိ႔ကုိ ေပးကမ္းတဲ့ အတြက္ ေလာေလာဆယ္မွာ လက္ခံရယူလိုသူတုိ႔ရဲ႕ ဘ၀ကုိ လံုျခံဳျပည့္စံုေစတယ္။ ရယူသူတို႔ရဲ႕ ေက်းဇူးသိမႈ၊ ေက်းဇူးတုန္႔ျပန္မႈတုိ႔ေၾကာင့္ ေပးကမ္းသူရဲ႕ ဘ၀ကုိလည္း လံုျခံဳျပည့္စံုေစပါတယ္။ ေပးသူ ယူသူ ႏွစ္ဦး ႏွစ္ဖက္တုိ႔ရဲ႕ ဘ၀လံုျခံဳမႈကုိ ေပးစြမ္းႏုိင္တဲ့ အတြက္ မဂၤလာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါနရဲ႕ သေဘာက အလွဴခံ ပုဂိၢဳလ္တို႔ အေပၚမွာ အက်ိဳးေဆာင္ေပးလိုတဲ့ ေစတနာနဲ႔ ဂုဏ္ေက်းဇူးကုိ ပူေဇာ္လိုတဲ့ ေစတနာ သက္သက္နဲ႔ မိမိပုိင္ပစၥည္းကုိ တြယ္တာငဲ့ကြက္မႈ မထားပဲ လြတ္လြတ္စြန္႔ႀကဲတဲ့ သေဘာပါ။ မိမိနဲ႔ ပစၥည္းတုိ႔ အၾကားမွာ တြယ္တာ ကပ္ၿငိေနတဲ့ သံေယာဇဥ္အစြဲ ဥပါဒါန္ကုိ ပယ္ရွားတဲ့ သေဘာ၊ တျဖည္းျဖည္းပါးရာကေန ျပတ္သြားတဲ့ အထိေရာက္ေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးတဲ့ သေဘာသက္သက္ပါ။ အတြယ္အတာ အေႏွာင္အဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ အေႏွာင့္အယွက္ေတြ နည္းပါးသြားေစတဲ့ အတြက္ မဂၤလာျဖစ္ပါတယ္။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ အလွဴေရစက္လက္နဲ႔ မကြာ ဆုိသလို ဒါနေတြ ဒီေလာက္ၾကိဳးစားေနရက္နဲ႔ ႀကီးပြားခ်မ္းသာတာ က်ေတာ့ အေနာက္ႏိုင္ငံက လူေတြကုိ ဘာ့ေၾကာင့္မမီရတာလဲ ဆုိတဲ့အေၾကာင္း တခ်ိဳ႕က ေျပာၾကပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ႀကီးပြားခ်မ္းသာျခင္းကုိ ကံအေၾကာင္းတရား တစ္ခုတည္းအေပၚမွာသာ တည္မီွေနတယ္လို႔ အယူအဆမွားေနတယ္လို႔ပဲ ဆုိရမွာပါ။ အမွန္ေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားေဟာေတာ္မူတဲ့ ႀကီးပြားခ်မ္းသာျခင္း အေၾကာင္းတရားက ေလးပါး ရွိပါတယ္။ ေရွး ကုသုိလ္ကံရွိျခင္း၊ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ အရပ္ေဒသမွာ ေနရျခင္း၊ သူေတာ္ေကာင္း၊ ပညာရွိတို႔ကုိ မွီခိုခြင့္ရျခင္း၊ မိမိကုိယ္ကုိ ေကာင္စြာ ေဆာက္တည္ႏုိင္ျခင္းဆုိတဲ့ သမၸတၱိစက္ ေလးပါး ပါပဲ။

ဗုဒၵဘာသာ၀င္ေတြ အေနနဲ႔ သဂၤဟတရားနဲ႔ဒါနကုိ ကြဲကြဲျပားျပားသိဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ကုိယ့္ပစၥည္း သူမ်ားကုိေပးလိုက္ရင္ ဒါနခ်ည္းပဲ ထင္ေနၾကတယ္။ မဂၤလာကဗ်ာကုိ ေသေသခ်ာခ်ာ စဥ္းစားၾကည့္ရင္ သိႏုိင္ပါတယ္။ သဂၤဟနဲ႔ ပတ္သတ္လို႔...
~ ေၾကြးသစ္ခ်ကာ သားႏွင့္ မယားကုိ ေျမွာက္စားခ်ီးျမွင့္ ၀ဋ္ကုန္ေစ။
~ ေဆြမ်ိဳးေတြကုိ ျပင္ပမထားနဲ႔ သဂၤဟတရားနဲ႔ ခ်ီးေျမွာက္ေလ။
ဒီေနရာမွာ သဂၤဟတရားဆုိတာ တစ္ဘ၀ အုိစာ မင္းစာအျဖစ္နဲ႔ ေၾကြးသစ္ခ်တဲ့ သေဘာမ်ိဳး ေပးတာ၊ ေဆြမ်ိဳးေတြကုိ ျပင္ပမထားနဲ႔ ဆုိတာကလည္း အေရးၾကံဳရင္ ကုိယ့္ရဲ႕ အတြင္းလူယံု အျဖစ္အားကုိးရေအာင္ စည္းရံုးေရးသေဘာနဲ႔ ေပးတာမ်ိဳးပါ။ နတ္မွီေတာရ ဆရာေတာ္မိန္႔သလိုပဲ ဘ၀လံုျခံဳေရးအတြက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံတဲ့ သေဘာနဲ႔ ေပးတာမ်ိဳးကုိ ဆုိလိုတာပါ။

ဒါန ဆုိတာကုိက်ေတာ့... ~ သံုးတန္ေစတနာ ျဖဴစင္လန္းလို႔ ေပးကမ္းေ၀မွ် လွဴႏုိင္ေစ။ သံုးတန္ေစတနာ ျဖဴစင္လန္းလို႔ ဆုိတာ မလွဴမီေကာ လွဴဆဲမွာေကာ လွဴၿပီးတဲ့ ေနာက္မွာေကာ ေစတနာသံုးတန္လံုးမွာ ေလာဘ၊ ေဒါသစတဲ့ ကိေလသာ အညစ္အေၾကးေတြ စင္စင္ၾကယ္ၾကယ္ထားၿပီး ေပးကမ္းလွဴဒါန္း ရမွာျဖစ္ၿပီး ရရွိမယ့္ အက်ိဳးကုိေတာင္ ကုိယ့္အတြက္ဆုိတဲ့ ေလာဘစိတ္မထားပဲ အမွ်အတန္းပါ ေပးေ၀ရမယ္လို႔ ဆုိတာပါ။

ဒါနလို႔ အမည္တပ္ထားေပမယ့္ ကုိယ့္အတြက္ ဘ၀လံုျခံဳေရး ေလာကီစည္းစိမ္ရရွိေရးကုိ ေတာင့္တၿပီး ေပးကမ္းတယ္ဆုိရင္ ဒါဟာ သဂၤဟ သေဘာနဲ႔ ေပးကမ္းမႈသာျဖစ္တယ္။ ဒါန မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါနျဖစ္ေအာင္ ေပးတာျဖစ္ရင္လည္း အတြယ္အတာ အစြဲဥပါဒါန္ကင္းေရး အတြက္ ေလ့က်င့္တာျဖစ္လို႔ ပါရမီေျမာက္တဲ့ ကုသုိလ္ပဲ ျဖစ္ရမွာပါ။

ေတာင္ၿမိဳ႕ ဆရာေတာ္ႀကီး အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ မိန္႔ၾကားတဲ့... တစ္စ တစ္စ စြန္႔၀ံ့မွလွ်င္ ဘ၀ေနာက္ေႏွာင္း တာရွည္ေကာင္း၏ ဆုိတာလည္း ပါရမီေျမာက္ေအာင္ ေစတနာသံုးတန္ အစင္အၾကယ္နဲ႔ ျပဳလုပ္ျခင္း ဒါနစစ္စစ္ကုိ ေျပာတာပါပဲ။ သဂၤဟ သေဘာ ေပးကမ္းျခင္းနဲ႔ ပတ္သတ္လို႔ ၀ိသုဒၵိမဂ္မွာ...

ယသကာမတာယ ပ၀တၱိတံ ဟီနံ = ေလာကီအျခံအရံ အေက်ာ္အေစာကုိ ေတာင့္တၿပီး ျဖစ္ေစတဲ့ ေပးကမ္းမႈဟာ အနိမ့္စားသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ 

တကယ္လုိ႔ ေလာကီေကာင္းက်ိဳးေလာက္ကုိသာ ေတာင့္တၿပီး ျပဳလုပ္တယ္ဆုိရင္လည္း ပုညဖလ ကာမတာယ ပ၀တၱိတံ မဇၥ်ိမံ = ေကာင္းမႈ အက်ိဳးကုိ ေမွ်ာ္ကုိးေတာင့္တၿပီး ျပဳလုပ္တဲ့ ကုသုိလ္ဟာ အလယ္အလတ္တန္းစား အဆင့္မွာပဲ ရွိတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ 

ပါရမီေျမာက္တဲ့ ကုသုိလ္စစ္စစ္နဲ႔ ပတ္သတ္လို႔ က်ေတာ့...

ကတၱဗေမ၀ိဒႏၲိ အရိယဘာ၀ံ နိႆာယ ပ၀တၱိတံ ပဏီတံ = ဒီလို ကုသုိလ္အလုပ္ဆုိတာ အရိယာေလာင္းလ်ာတုိ႔ ျပဳရုိးျပဳစဥ္ ျပဳလုပ္ထိုက္တဲ့ အလုပ္တယ္လို႔ ခံယူၿပီး ကိေလသာ ကင္းစင္တဲ့ အရိယာ အျဖစ္ကုိ အမွီျပဳျဖစ္ေစအပ္တဲ့ ေကာင္းမႈသာ အျမတ္ဆံုး ျဖစ္တယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္ပါတယ္။ ဒီလိုဒါနမ်ိဳးမွသာ ကုိယ္က ကန္႔သတ္ေတာင့္တျခင္း မရွိတဲ့ အတြက္ နိဗၺာန္ကုိ မ်က္ေမွာက္ျပဳတဲ့ အထိ အကန္႔အသတ္မရွိ အက်ိဳးႀကီးမားတယ္လုိ႔ ဆုိလိုတာပါ။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဘယ္ကုသုိလ္မဆုိ သရဏဂံုေဆာက္တည္ၿပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အျဖစ္နဲ႔ ျပဳလုပ္မွသာ စင္ၾကယ္ျမင့္ျမတ္တဲ့ အလွဴျဖစ္မယ္လို႔ အစြဲသန္တတ္ၾကပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရား ပါရမီျဖည့္ခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ကာလဟာ ေလးသေခ်ၤနဲ႔ ကမာၻတစ္သိန္း ၾကာတယ္။ ဘ၀ေပါင္းမ်ားစြာ မေရမတြက္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒီေလာက္ၾကာတဲ့ အခ်ိန္ကာလအတြင္း မွာ သဗၺညဳတ ဘုရားရွင္ေပါင္း ၂၄ဆူသာ ပြင္းပါတယ္။ ဘုရားမပြင့္တဲ့ ကပ္ကမာၻေတြ အမ်ားႀကီးပါပဲ။ အဲဒီအခ်ိန္ကာလ ေတြမွာ ဘုရားအေလာင္း ျဖည့္ခဲ့တဲ့ ပါရမီကုသုိလ္ေတြကုိ မစင္ၾကယ္တဲ့ ကုသုိလ္ေတြလို႔ မွတ္ယူရမလား စဥ္းစားသင့္ တယ္။ ဒါနပရမတၳ ပါရမီရဲ႕ သာဓကျဖစ္တဲ့ ယုန္မင္းဟာ ဘယ္ဘာသာ၀င္လို႔ ေျပာရပါ့မလဲ။

ဒီေနရာမွာ ကြဲကြဲျပားျပား နားလည္ဖုိ႔က ဒုကၡၿငိမ္းရာ နိဗၺာန္ကုိ မ်က္ေမွာက္ျပဳဖုိ႔ က်င့္မယ္ဆုိရင္ မဂၢင္ရွစ္ပါးကလြဲလို႔ တျခားနည္း မရွိပါဘူး။ မဂၢင္ရွစ္ပါးဆုိတာက သဗၺညဳတ ဘုရားရွင္တုိ႔ရဲ႕ သာသနာေတာ္က လြဲလို႔ တျခားဘယ္မွာမွ မရွိႏုိင္ ပါဘူး။ ဒါက လံုး၀ ပံုေသကားက်ပါပဲ။ ျမင့္ျမတ္တဲ့ ပါရမီ ကုသုိလ္ျဖစ္ဖုိ႔ရာကေတာ သာသနာတြင္း သာသနာပ ရယ္လို႔ ကန္႔သတ္ခ်က္မရွိပါဘူး။
ေစတနာဟံ ဘိကၡေ၀ ကမၼံ ၀ဒါမိ  
ဆုိတဲ့ အတုိင္း ေစတနာ ဓမၼဟာ အဓိကပဲ။ ေစတနာ ဓမၼဆုိတာ ဓမၼနိႆတၱ နိဇၨိ သေဘာျဖစ္လို႔ သတၱဇီ၀ ဆုိတဲ့ ကန္႔သတ္ပုိင္းျခားထားျခင္း မရွိပါဘူး။

ဒါ့ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မဟုတ္တဲ့ မာသာထရီဇာ တုိ႔လို ကုိယ္က်ိဳးအားလံုးကုိ စြန္႔လႊတ္ၿပီး ဒုကၡိတ သတၱ၀ါမွန္သမွ်ကုိ လူမ်ိဳး ဘာသာ ကန္႔သတ္ခြဲျခားမႈ မထားပဲ စာနာေထာက္ထား ရုိင္းပင္းကူညီတဲ့ ကုသုိလ္မ်ိဳးကုိ မစင္ၾကယ္ဘူးလို႔ လံုး၀ ေျပာလို႔ မရပါဘူး။ ဗုဒၶလမ္းစဥ္ရဲ႕ မျမင့္ဆံုး ရည္မွန္းခ်က္က အစြဲဥပါဒန္ေတြ အားလံုးခ်ဳပ္ၿငိမ္းၿပီး နိဗၺာန္ကုိ အာရံုျပဳႏုိင္ေရး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါနဆုိတာ မိမိကုိယ္နဲ႔ မိမိတုိ႔ပုိင္ဆုိင္တဲ့ ပစၥည္း၊ ဥစၥာတုိ႔ အေပၚမွာ တြယ္တာစြဲလမ္းေနမႈ (ဥပါဒါန္) တရားကုိ ပယ္ျဖတ္ႏုိင္ေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးတဲ့ အလုပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ပါရမီဆယ္ပါးထဲမွာ ဒါနပါရမီကုိ ပထမဆံုး ထားရတာဟာ လူတုိင္းလည္း လုပ္ႏုိင္လို႔၊ ျပဳလုပ္ရတာလည္း လြယ္ကူလို႔ လို႔ တခ်ိဳ႕က ေပါ့ေပါ့ေလး မွတ္ထင္တတ္ၾကပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ ငါ... ငါ့ဥစၥာလို႔ သတ္မွတ္စြဲလမ္းေနတဲ့ အတၱ၀ါဒနဲ႔ ဥပါဒါန္ ထုထည္ႀကီးကုိ တျဖည္းျဖည္း ပါးရာကေန ေပ်ာက္သြားေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးတဲ့ တကယ့္ အေျခခံ အလုပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စြဲလမ္းမႈ ဥပါဒါန္အားႀကီးေနရင္ သီလလည္း မစင္ၾကယ္ႏုိင္ဘူး။ က်န္တဲ့ ေနကၡမၼ၊ ပညာ၊ ၀ီရိယ၊ ခႏၲီ၊ သစၥာ၊ အဓိ႒ာန၊ ေမတၱာ၊ ဥေပကၡာပါရမီတုိ႔ ဆုိတာေတြလည္း လံုး၀ မစင္ၾကယ္ႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။

အဲဒီေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ အေနနဲ႔ ဒါနရဲ႕ အေရးပါမႈကုိ အေလးအနက္ သေဘာေပါက္ၾကဖုိ႔နဲ႔ တန္ဖုိးထားတတ္ၾကဖုိ႔ပါ။ သာသနာေတာ္နဲ႔ ၾကံဳၾကိဳက္လို႔ ဒါနဆုိတဲ့ အလုပ္ႀကီးတစ္ခုကုိ လုပ္ၾကတဲ့ အခါမွာ တစ္ဘ၀စာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ တစ္သံသရာလံုး အတြက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ေလာကီ ဘ၀လံုျခံဳေရးအတြက္ အရင္းအႏွီးျမွဳပ္ႏွံတဲ့ အလုပ္တစ္ခုလို႔ သေဘာထားလုပ္ကုိင္ေနရင္ ဒါန မဟုတ္ဘူး။ သဂၤဟ မဂၤလာသာျဖစ္တယ္။ ဒါနရဲ႕ အစြမ္းသတၱိဟာ အစြဲဥပါဒါန္အားလံုး ကုန္ဆံုးရာ နိဗၺာန္အထိ ေပးစြမ္းႏုိင္တဲ့ အျမင့္ျမတ္ဆံုး မဂၤလာလုပ္ငန္းႀကီးျဖစ္လို႔ သဂၤဟ မဂၤလာ အဆင့္ေလာက္နဲ႔ ရပ္တန္႔ မေနသင့္ဘူးဆုိတာပါ ပဲ။ ေလာကရဲ႕ ဒုကၡေတြ အားလံုး ကုန္ဆံုးရာ နိဗၺာန္အထိ အက်ိဳးၿပီးေစႏုိင္တဲ့ ဒါန စစ္စစ္ႀကီး ျဖစ္ၿပီဆုိရင္ေတာ့ တျခားမၿပီးေစႏုိင္တဲ့ ကိစၥရယ္လို႔ ရွိေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါကုိ နားလည္ တန္ဖုိးထားၾကဖုိ႔ပါ။

ဒါနစစ္စစ္ျဖင့္ ပါရမီအားလံုး အေထာက္အကူျဖစ္ၿပီး နိဗၺာန္တုိင္ေအာင္ ေရာက္ႏုိင္ၾကပါေစ...

၀န္ခံခ်က္။ ။ဓမၼေဘရီ ဆရာေတာ္ႀကီး ေရးသားေသာ မေထရ္ျမတ္တို႔စကား၀ုိင္း(၇) စာအုပ္ပါ ေဆာင္းပါးမ်ားမွ ထုတ္ႏႈတ္ေရးပါသည္။