စိတ္နဲ႔သတိ

လူစိတ္္ဆိုတာ.ေကာင္းမႈထက္.မေကာင္းမႈမွာေမႊေလ်ာ္တယ္လို႔ျမတ္ဘုရားရွင္
ေဟာၾကားထားပါတယ္..မေကာင္းတဲ႔စိတ္၀င္လာရင္..
သတိတရားလက္ကိုင္ထားျပီး.ေကာင္းမႈဘက္ပါလာေအာင္ၾကိဳးစားႏိုင္
ဖို႔အေရးၾကီးပါတယ္....သတိမလြတ္ၾကဖို႔အျမဲၾကိဳးစားေလ႔က်င္႔ေနဖို႔လိုပါတယ္.
ၾကိဳးစားေလ႔က်င္.ပါမ်ားလာရင္အရာရာဟာ.
သတိျမဲလာျပီး.အမွားလည္းနည္းလာမွာပါ..
ဒါေၾကာင္႔သတိမလြတ္ၾကနဲ႔ေနာ္..

လူၿဖစ္ရက်ိဳးနပ္ၾကပါေစ...

ကြၽန္ေတာ္တို႕လူဘ၀သို႕ေရာက္လာရေသာလည္ရြယ္ခ်က္သည္ ဘာလဲဟုေမးးလွ်င္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေၿဖၾကမည္သာၿဖစ္ပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္အထင္ေၿပာရလွ်င္ လူ႕ဘ၀သို႕ေရာက္လာၿခင္းမွာ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္းတရားမ်ားကိုအားထုတ္ရန္အတြက္ၿဖစ္သည္ ဟုသာေၿဖသင့္ပါသည္။ ဗုဒၶၿမတ္စြာ ၏တရားေတာ္မ်ားအရ သတၱ၀ါတို႕၏ေနအိမ္သည္အပါယ္
ေလးဘံုသာၿဖစ္၍ ကံအေၾကာင္းတရားအလြန္ပင္ေကာင္းေသာေၾကာင့္လူဘ၀သို႕ေရာက္လာရၿခင္းၿဖစ္ပါသည္။ ဤသို႕ တိုေတာင္းလွေသာ လူဘ၀ အခ်ိန္ ကာလမွာ ေလာကီစား၀တ္ေနေရးမ်ားအတြက္ လုပ္ေနၾကရသလို သံသရာ၀ဋ္ ဆင္းရဲမွ လြန္ေၿမာက္ေၾကာင္း တရားမ်ားကို အားထုတ္က်င့္ၾကံမွသာ လူၿဖစ္က်ိဳးနပ္ေပမည္။
တရားေတာ္မ်ားကို အားထုတ္က်င့္ၾကံရာတြင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၾကားသိခဲ့ရေသာ ပထမ အရြယ္တြင္ပညာရွာ၊ဒုတိယအရြယ္တြင္ဥစၥာရွာ၊တတိယအရြယ္တြင္ ဘာ၀နာတရားပြားမ်ား ဟူေသာအဆိုမွာ အင္မတန္မွားယြင္းေပသည္။ အထက္ပါဆိုရိုးအတိုင္း တတိယ အရြယ္မွသာတရားအားထုတ္မည္ဆိုပါက ေ၀ဖန္ပိုင္းၿခား၊စဥ္းစားႏိုင္ေသာ ဥာဏ္ပညာ ေကာင္းစြာအလုပ္မလုပ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ တရားထူးရရန္အားထုတ္ရာတြင္ ခက္ခဲေစပါသည္။ ေသၿခင္းတရားသည္ အမွည့္လြန္ေသာအသီးကဲ့သို႕ အခ်ိန္မေရြးေၾကြက်ႏိုင္သည္ကို သတိၿပဳမိေစခ်င္ပါတယ္။ ပယ္သတ္ရမည့္တရား၊သိရမည့္တရား၊ပြားမ်ားရမည့္တရားမ်ားကို သိရွိသည္ႏွင့္ လိုက္က်င့္သင့္ေပသည္။ ထိုသို႕သိရန္အတြက္လည္း တရားေတာ္မ်ားကို နားၾကားရပါမည္။ မိမိသိရွိၿပီးတဲ့တရားမ်ားကို လိုက္မက်င့္ပါက သိသလို မသိသလိုနဲ႕ ေနာက္ဆုံးေတာ့ မသိတာဘဲၿဖစ္သြားတက္ပါတယ္။ သတိ တရားလက္ကိုင္ထားဖို႕ေတာ့လိုၿပီေပါ့။ ဗုဒၶၿမတ္စြာက ရရွိရန္ခက္ခဲေသာ ဒုလႅဘတရား(၅)ပါး
ကို ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ဒုလႅဘတရား(၅)ပါး၌ မႏုႆတၱဘာေ၀ါ ဒုလႅေဘာ ဆိုသည့္အတိုင္း လူဘ၀သည္ အလြန္ပင္ခက္ခဲလွပါ၏။ ထိုၾကံဳေတာင့္ၾကံဳခဲ ရခဲလွေသာ ဘ၀၌ သူေတာ္ေကာင္းပီသစြာ ေနထိုင္က်င့္ၾကံရန္ သာ၍ပင္ ခက္ခဲပါ၏။
ဒုလႅဘတရား(၅)ပါးမွာ

(၁) ဗုဒၶဳပၸါဒ ဒုလႅဘ=ဘုရား၏အၿဖစ္ကိုရခဲၿခင္း။
(၂) မႏုႆတၱဘာ၀ ဒုလႅဘ=လူအၿဖစ္ကိုရခဲၿခင္း။
(၃) သဒၶါသမၸတၱိ ဒုလႅဘ= သဒၶါတရားႏွင့္ ၿပည့္စံုသည့္အၿဖစ္ကိုရခဲၿခင္း။
(၄) ပဗၺဇၨိတာဘာ၀ ဒုလႅဘ=ရဟန္း၏ အၿဖစ္ကိုရခဲၿခင္း။
(၅) သဒၶမၼသ၀နအတိ ဒုလႅဘ=သူေတာ္ေကာင္းတရားနာၾကားခြင့္ကို အလြန္ရခဲၿခင္း။ တို႔ ျဖစ္ၾက၏။

ဤအထဲမွ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ေတြသည္ ခက္ခဲလွေသာ လူအၿဖစ္ကိုရရွိခဲ့သည့္အၿပင္ ဗုဒၶဘာသာ
၀င္ေတြၿဖစ္ရသည္မွာလည္းအလြန္ပင္ ကံေကာင္းလွေပသည္္။ အကယ္၍တၿခားေသာလူမ်ိဳးမ်ားတြင္လူၿဖစ္၍ ကိုးကြယ္မွု႕မွားေနမည္ဆိုပါက လူၿဖစ္က်ိဳးနပ္
မည္မဟုတ္ေပ။
ဗုဒၶ၏သာသနာအေရာင္ထြန္း လင္းေတာက္ေျပာင္သည့္ ေရႊၿမန္မာတြင္ လူၿဖစ္ပါလ်က္ ဘုရား၊တရား၊သံဃာအေပၚတြင္သဒၶါတရားႏွင့္ မၿပည့္စံုလွ်င္ လူၿဖစ္ရက်ိဳးနပ္၏ေလာ။ သူေတာ္ေကာင္းတရားနာၾကားၿခင္းကို အလြန္ရခဲေသာ္လည္း ဗုဒၶဘာသာ ထြန္းကား၍ သူေတာ္ေကာင္း၊ ရဟႏၱာ ေပၚၾကြယ္၀ေသာ ၿမန္မာႏိုင္ငံ၌ သူေတာ္ေကာင္းတရားနာၾကားၿခင္းမရွိခဲ႔ပါလွ်င္ အဘယ္မွာ လူၿဖစ္ရက်ိဳးနပ္ပါမည္နည္း။ စဥ္းစားၾကည့္လွ်င္ အေတြးအၿမင္ အရိပ္ထင္ႏိုင္ပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္ၾကားမိခဲ့ဘူးပါသည္။ ၿမန္မာမွာ လူၿဖစ္ရတာ လူၿဖစ္ရႈံးသည္တဲ႔။ ထိုစကားမ်ိဳးကို ဆိုသူမွာလည္း လူမိုက္မ်ားသာၿဖစ္ပါလိမ့္မည္။ လူ႔ၿပည္ေရာက္လို႔မွ လူ႔တန္ဆာမဆင္ယဥ္ လူ႔အရာမ၀င္ ၿဖစ္ေတာ့မေပါ့။ တရားတုေတြ က်င့္ေနၾကလို႔ ဗုဒၶ၀ါဒ ၿပယ္ရတာပါ။ ပညာေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး သင္ေနၾကေသာ္လည္း အက်င့္ေတြ ပ်က္၊တရားေတြပ်က္ ဆင့္တက္ကာ မွားေလေတာ့ လူၿဖစ္ရသည့္အေရး ေတြးဆလို႕ ရင္ေလးမိပါတယ္။ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးကေတာ႔ ဒကာထြန္းတင္အား ဤသို႔မိန္ၿမြက္ခဲ႔ပါတယ္။ ဒကာထြန္းတင္ေရ...“အခုလို သိပၸံပစၥည္းေတြ ထြန္းကားလာၿပီးေတာ့ အသံေတြဖမ္းယူႏိုင္တာဟာ အသံုးခ်တတ္ရင္ နိဗၺာန္ေရာက္ဖို႔ပဲကြ၊ အသံုးမခ်တတ္ရင္ အပါယ္ငရဲ ေဇာက္ထိုးဆင္းဘို႕ပဲ၊ သတိေတာ့ရွိဘို႔လိုတယ္”... တဲ႔။ ဤသို႔မိန႔္ဆိုခဲ႔လွ်င္ ၿပည္ပမွာပညာသင္ေနရေသာ္လည္း၊ေနထိုင္ေနၾကရေသာ္လည္း ၿမန္မာတို႔အေနႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ သာသနာကို ေရာက္ေလရာေနရာေဒသမွာ ဆင့္ကာပြါးရင္ လူုၿဖစ္ရက်ိဳးနပ္မည္မွာ ဧကန္မုခ်ေပါ့။ အမွတ္မွားေတာ့ အသိမွားတယ္၊ အသိမွားေတာ့ အယူမွားတယ္။ အမွားသံုးခ်က္နဲ႔ပဲ လမ္းဆံုးေတာ့ ေသမင္းႏိုင္ငံမွာပဲ ေသမင္းခႏၶာကိုထိုးအပ္ရတယ္။ ထိုအမွားသံုးခ်က္ မလြတ္ေသး၍ အပါယ္ဆိုတာမလြတ္ေၿမာက္ႏိုင္ပါ။ ဤသို႔လည္း မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးက မိန္႔ၾကားခဲ႔ပါတယ္။ အယူမွားၿခင္းဟာ သာသနာအေ၀း ထြက္ေၿပးသလိုပါပဲ။ ယခုခ်ိန္ခါဟာဆိုရင္ သာသနာဖ်ားကာလ လို႔ဆိုၾကပါတယ္။ သာသနာဖ်ားကာလ ဆိုသည္မွာ ၿမတ္ဗုဒၶ၏ သာသနာကို ဆိုၿခင္းမဟုတ္ပါ။ မိမိတို႔ ၾကံဳေတြ႔ေနရေသာ အေၿခအေနဖ်ားကာလကို ဆိုလိုပါတယ္။ မိမိတို႕ေနရေသာလူဘ၀အခ်ိန္သည္ တိုေတာင္းလြန္း၍ ၊ သာသနာႏွင့္ေတြ႕ၾကံဳရေသာ အခ်ိန္တိုေတာင္းေသာေၾကာင့္ သာသနာဖ်ားကာလဟုေခၚၿခင္းၿခစ္ပါသည္။ အဲသလို အေၿခအေနမ်ိဳးမွ လူၿဖစ္က်ိဳးမနပ္လွ်င္
ဗုဒၶတရားမနာၾကားလ်င္ ေလာကတြင္အမိုက္ဆံုးလူသားပဲ ၿဖစ္ေခ်မည္။
သာသနာႏွင့္ႀကံဳတုန္း လူၿဖစ္ပါလ်က္ ဗုဒၶတရားမလိုက္စားလွ်င္ အပါယ္ဆိုတာ ေၿပးလို႔လြတ္မည္ မဟုတ္ေခ်ဘူး။ ဒီဘ၀မွ ေသလြန္၍ သာသနာမထြန္းကားရာ အရပ္ေဒသ၊ တိရစၦာန္၊မွားယြင္းေသာအယူ၀ါဒ စသျဖင့္ ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါး၌ လူျဖစ္ျပန္လွ်င္ မလြဲဧကန္ အပါယ္ဘံုသို႔ က်ရေပဦးမည္။ ဘယ္မွာလွ်င္ သံသရာမွ လြတ္ ပါဦးမည္နည္း။ ဤသည္ကို ေမွ်ာ္ေတြးလို႔ စာဆိုေက်ာ္ ပညာရွိ စေလဦးပုညက ေအာက္ပါအတိုင္း စပ္ဆိုခဲ႔သည္ကို ဓမၼသံေ၀ဂ ယူၾကပါကုန္။
“ယခုခါမူ ၊ လူလည္းၿဖစ္လာ
သာသနာလည္းထြန္းခိုက္ ၊ အၿမိဳက္တရား
ေဟာၾကားမည့္သူ ၊ လူလည္းမရွား
သို႔ပါလ်က္သားႏွင့္မွ
တရားမလိုက္ ၊ အမွားကိုႀကိဳက္ၾကလွ်င္
အမိုက္တကာ့ဗိုလ္မင္း ၊ အဖ်င္းတကာ့ဗိုလ္ခ်ဳပ္
အပါယ္ေလးလီ ၊ ၿမစ္နဒီတြင္ ၊ ပလံုစီၿမဳပ္လို႕
လူယုတ္ၾကီးေတြၿဖစ္ခ်ိမ္႔မည္”။....။
ထိုအခ်က္ကို ေတြးၾကည့္လွ်င္ လူလည္းၿဖစ္လာရၿပီ၊ သာသနာႏွင့္လည္း ၾကံဳၿပီ ၊ ေဟာၾကားေနေသာ ရဟန္းသာ၀ကမ်ားလည္း ေပါမ်ားလွ၏။ ဤကဲ႔သို႔ ၾကံဳလ်က္နဲ႔မွ အက်င့္ပ်က္ ၊ တရားပ်က္ ၊ စရိုက္ပ်က္ ၊ မူပ်က္ ေနရင္ေတာ့ လူၿဖစ္ရက်ိဳးနပ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ သတိသံေ၀ဂ ရၾကပါေတာ့။ စိတ္သည္ မေကာင္းမႈ၌သာ ေမြ႔ေလ်ာ္၏။ စိတ္ကို ဥာဏ္၊ သတိႏွင့္ ထိန္းေပးရမည္။ ဗုဒၶတရားေတာ္မ်ား မ်ားစြာနာၾကားရမည္။ သာသနာႏွင့္ေ၀းရာ အရပ္ေဒတြင္ ေနထိုင္ေနရေသာ္ၿငားလည္း တရားေတာ္မ်ားကို အခါအားေလ်ာ္စြာနာၾကားေနရင္ လူၿဖစ္ရက်ိဳးနပ္ပါသည္။ ဤေဆာင္းပါးကိုဖက္ရွု႕ေသာသူအေပါင္းတို႕သည္ မိမိတို႕လူၿဖစ္က်ိဳး
နပ္၏ေလာ ဆိုေသာ ေမးခြန္းကို ကိုယ္တိုင္ေမး၍ ကိုယ္တိုင္ေၿဖၾကားႏိုင္လိမ္႔မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါသည္။ သူေတာ္ေကာင္းဥစၥာခုႏွစ္ၿဖာၿဖစ္ေသာ သဒၶါ၊ သီလ၊ သုတ၊ စာဂ၊ ပညာ၊ ဟီရိ၊ ၾသတၱ ဆိုသည့္ တရားေတာ္နဲ႔အတူ က်င့္ၾကံေနထိုင္ရင္း လူၿဖစ္လာရ လူ႔ဘ၀ လူၿဖစ္ရက်ိဳးနပ္ပါေစ။ ထို႔ေၾကာင့္ တရားခ်စ္ခင္ စိတ္ေကာင္း၀င္ၾကေသာသူမ်ား၊ သတိေမ႔ေလ်ာ႔ေနသူမ်ား အတိုင္းအတာတစ္ရပ္အထိ သတိတရားျဖစ္ေစရန္ ဤေဆာင္းပါးက အေထာက္အပံ့ၿပဳလိမ္႔မည္ဟု ယံုၾကည္မိပါသည္။ ကိုယ္တိုင္လည္း က်င့္ၾကံအားထုတ္ေနသကဲ႔သို႔ တစ္ပါးေသာသူတို႔အားလည္း တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ၾကပါကုန္။ ၿပည္တြင္းၿပည္ပ ပညာသင္ၾကားေနစဥ္၊ေနထိုင္ေနစဥ္ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းရွင္းၿပီး ရည္မွန္းခ်က္ၿပည့္စံုကာ ႏိုင္ငံအက်ိဳး၊ သာသနာအက်ိဳး သယ္ပိုးႏိုင္ပါေစေၾကာင္း ၊ သံသရာ၀ဋ္ဆင္းရဲမွ လြတ္ေၿမာက္ႏိုင္ပါေစေၾကာင္း တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ရင္း ဤေဆာင္းပါးၿဖင့္ ဓမၼဒါနၿပဳအပ္ပါသည္။

သူေတာ္ေကာင္းဥစၥာ(၇) ျဖာ...

(၁) သဒၶါ = ဘုရား ၊ တရား ၊ သံဃာေတာ္တို႔၏ဂုဏ္ေတာ္ေတြကို ယံုၾကည္သက္၀င္ျခင္း၊ ကံ ကံ၏အက်ိဳးကို ယံုၾကည္ျခင္း။
(၂) သီလ = ေကာင္းေသာအက်င့္တရားတို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္း။
(၃) သုတ = အၾကားအျမင္မ်ားျခင္း။
(၄) စာဂ = ေပးကမ္းစြန္႔ႀကဲျခင္း။
(၅) ပညာ = ေလာကီ ၊ ေလာကုတၱရာ ပညာႏွစ္ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္း။
(၆) ဟီရိ = သူေတာ္ေကာင္းတို႔ ကဲ႔ရဲ႕မည္ကို ရွက္ျခင္း ၊ မေကာင္းျပဳရမွာ ရွက္ျခင္း။
(၇) ၾသတၱပၸ = ပစၥဳပၸန္ သံသရာေဘးကို ေၾကာက္ျခင္း ၊ မေကာင္းမႈျပဳရမွာ ေၾကာက္ျခင္း။

အႀကီးအကဲက်င့္၀တ္(၆) ပါး...

ထၾကြႏိုးၾကား ၊ သနားသည္းခံ ၊ ေ၀ဖန္ေထာက္႐ႈ ၊ ဤေျခာက္ခု ႀကီးသူက်င့္ရာ တရားတည္း။
(၁) ထၾကြ = ငယ္သားတို႔ထက္ ထၾကြလံု႔လရွိျခင္း။
(၂) ႏိုးၾကား = ႏိုးၾကားျခင္း ၊ အသြားအလာ အေနအထိုင္တို႔၌သတိရွိျခင္း။
(၃) သနား = ၾကင္နာသနားတတ္ျခင္း။
(၄) သည္းခံ = ေျမႀကီးကဲ႔သို႔ သည္းခံျခင္း။
(၅) ေ၀ဖန္ = ေ၀ဖန္ခြဲျခားႏို္င္ျခင္း။
(၆) ေထာက္႐ႈ = ပညာရွိတို႔ကို ေဆြးေႏြးေမးျမန္းျခင္း။
“ျဖစ္ၿပီီးအေဟာင္း၊ တိတ္ဇာတ္ေၾကာင္းကို ျပန္ေျပာင္းစဥ္းစား၊ မၿငီးတြားႏွင့္။
ေနာင္ခါျဖစ္လတ္၊ အနာဂါတ္ကို ဇာတ္ေၾကာင္းေတြးေတာ၊ စိတ္မေမာႏွင့္။
ျဖစ္ဆဲဧကန္၊ ပစၥဳပၸန္ကို ေ၀ဖန္ဥာဏ္႐ႈ၊ မွ်တမႈျဖင့္ ပူမႈကင္းစြာ၊ ေနစမ္းပါေလာ႔။
သို႔ပါေလမွ၊ သင့္ဘ၀၀ယ္ ဒုကၡကင္းစြာ၊ ခ်မ္းသာလာလိမ္႔။”

“ဓမၼဒူတ ဆရာေတာ္အရွင္ေဆကိႏၵ”