"အေမး အေျဖ(၃)"

ကိုေအာင္ဦး
စာေရးသူသည္ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုခု သို႕တည္းမဟုတ္ အရာ၀တၱဳတစ္ခုခုကို မ်က္စိေရွ႕ျမင္မႈ၊ ေတြးမႈ ျဖစ္ေပၚလာခ်ိန္တြင္ ကပ္ရပ္ျဖစ္လာတဲ့ မေနာစိတ္က မေကာင္းတဲ့စိတ္။ ဥပမာ. ကားေမာင္းေနရင္းက တစ္ေယာက္က ေရွ႕ကျဖစ္ရင္ .. တုိက္လိုက္ရင္ ဘာျဖစ္သြားမလဲ။ ဓါးကို ကိုင္ထားခ်ိန္ တစ္ေယာက္ကို ထိုးလုိက္ရင္ ဘယ္လိုျဖစ္သြားမလဲ။ စသည္ျဖင့္ မေကာင္းတဲ့စိတ္က ကပ္ကပ္ပါလာပါတယ္။ သတိ၀င္ ၀င္ျခင္း ခ်က္ခ်င္းကို ျပန္ထိန္းေပမယ့္။ မေနာစိတ္က ျဖစ္ျပီးသြားျပီ။ စာေရးသူ သိခ်င္တာက ထိုစိတ္သည္ အကုသိုလ္ျဖစ္ပါသလား။ ထိုစိတ္ေပ်ာက္ေအာင္ မည္ကဲ့သို႕ စိတ္ကို ေလ့က်င့္ရပါမည္နည္း။ စာေရးသူသည္ တစ္ခါမွ တရားစခန္းဆိုသည္ကို မ၀င္ဘူးပါ။ တရားထိုင္ျခင္းကိုလည္း မျပဳလုပ္ဖူးပါ။ ထို႕ေၾကာင့္မ်ား စိတ္က ပ်ံ႕လြင့္လြယ္ျခင္း ျဖစ္သလား။ ေျဖၾကားေပးေစလိုပါသည္။
ေက်းဇူးတင္ပါသည္။ ကိုေအာင္ဦး
စာေရးသူ



ေမးသင့္တဲ့ ေမးခြန္းေလးပါပဲ။ က်ေနာ္လည္း တရားစခန္း မ၀င္ခဲ့ဖူးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ ဆရာေတာ္ႀကီးေတြရဲ႕ တရားဓမၼေတြ၊ စာအုပ္ေတြကုိ နာၾကား၊ ဖတ္မွတ္ၿပီး က်င့္ၾကံေနဆဲပါ ခင္ဗ်ာ။ ေမးခြန္းေတြေျဖတဲ့ ေနရာမွာ ေျဖတဲ့သူအေနနဲ႔ အင္မတန္ ဂရုစိုက္ရပါတယ္။ ကိုယ့္ေၾကာင့္ သူတပါး အသိမွား၊ အမွတ္မွားျဖစ္ေအာင္ ေရးမိ၊ ေျပာမိတယ္ဆုိရင္ အျပစ္ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္လည္း သိထားတဲ့ အသိေလးေတြကုိ အမွား မျဖစ္ရေအာင္ အတတ္ႏုိင္ဆံုး ထိန္းၿပီး ေျပာျပတာပါ။

ကားေမာင္းေနရင္းက တစ္ေယာက္က ေရွ႕ကျဖစ္ရင္း.. တုိက္လိုက္ရင္ ဘာျဖစ္သြားမလဲ။ ဓါးကို ကိုင္ထားခ်ိန္ တစ္ေယာက္ကို ထိုးလုိက္ရင္ ဘယ္လိုျဖစ္သြားမလဲ။ စသည္ျဖင့္ မေကာင္းတဲ့စိတ္က ကပ္ကပ္ပါလာ ပါတယ္။ သတိ၀င္ ၀င္ျခင္း ခ်က္ခ်င္းကို ျပန္ထိန္းေပမယ့္။ မေနာစိတ္က ျဖစ္ျပီးသြားျပီ။ စာေရးသူ သိခ်င္တာက ထိုစိတ္သည္ အကုသိုလ္ျဖစ္ပါသလား။

ဒီေနရာမွာ ကားနဲ႔ တုိက္လိုက္ခ်င္တာ၊ ဓါးနဲ႔ထုိးလိုက္ခ်င္တယ္ ဆုိတာက မေကာင္းတဲ့ ေစတသိတ္ေလးေတြ လာကပ္တဲ့ သေဘာေလးပါ။ အခု ေလာကီနယ္ပယ္မွာ ငါ၊ ငါ႔ဟာ၊ သူတပါး ဆုိတဲ့ အျမင္နဲ႔ ျမင္ေနတာကုိက ဒိ႒ိနဲ႔ ျမင္တဲ့ အျမင္ပါ။ အမွန္တရားမွာ ခႏၶာငါးပါးပဲ ရွိပါတယ္။ ဒါကုိ ခြဲၾကည့္ရင္ ရုပ္ခႏၶာ တစ္ပါးနဲ႔ နာမ္ခႏၶာေလးပါး ရွိတယ္။ အဲဒါေတြကုိ အမ်ားသိတာက ရုပ္၊ နာမ္ ဆုိတာေပါ့။ စိတ္နဲ႔ ေစတသိတ္ ေပါင္းၿပီး နာမ္လို႔ေခၚပါတယ္။ စိတ္ရဲ႕သဘာ၀က အၾကည္ဓာတ္ေလးပါ။ အဲဒီ စိတ္အၾကည္ဓာတ္ကို ေစတသိတ္က ၀င္ကပ္ၿပီး ျခယ္လွယ္တဲ့ အခါက်ေတာ့ စိတ္ေတြ ျဖစ္ၾကရတယ္။ ေကာင္းတဲ့ ေစတသိတ္ ကပ္ေတာ့ ကုသိုလ္စိတ္ ျဖစ္တယ္။ မေကာင္းတဲ့ ေစတသိတ္ ကပ္ေတာ့ အကုသိုလ္စိတ္ ျဖစ္ရတယ္။ ကားနဲ႔ တုိက္လိုက္ ခ်င္တာ၊ ဓါးနဲ႔ ထုိးလိုက္ခ်င္တာေတြက ေဒါသမူ စိတ္ေလးေတြ ျဖစ္တဲ့ သေဘာပါ။ အကုသိုလ္ ေစတသိတ္ေလးေတြ လာလာကပ္တာေပါ့။ ဒါကို ရွင္းေအာင္ေျပာရရင္ အကုသိုလ္ စိတ္ေတာ့ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆုိရမယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သတိနဲ႔ ကပ္ၿပီး သိလိုက္တ့ဲ အတြက္ ေရွ႕က ျဖစ္တဲ့ စိတ္သည္ ေနာက္ဆက္ျဖစ္မယ့္ အကုသိုလ္ တရားေတြကို ထိန္းၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ ကံတစ္ခုကုိ က်ဴးလြန္ရာမွာ ကာယကံ၊ မေနာကံ၊ ၀စီကံ စတဲ့ ကံသံုးပါနဲ႔ က်ဴးလြန္မိတာပဲ ရွိတာပါ။ ဒီလို က်ဴးလြန္တဲ့ ေနရာမွာ ကာယကံနဲ႔ ၀စီကံကို က်ဴးလြန္မိတယ္ဆုိရင္ ကံ အရာက အၿပီးေျမာက္ပါတယ္။ ျပန္ေတာင္းပန္လို႔ မရေတာ့တဲ့ သေဘာမ်ိဳးေပါ့၊ မေနာကံနဲ႔ က်ဴးလြန္မိရင္ေတာ့ ျပန္ေတာင္းပန္ရင္ အျပစ္က သက္သာရပါတယ္။
ဘုရားရွင္လက္ထက္တုန္းက ေသာရိယ ဆုိတဲ့ၿမိဳ႕မွာ သူေ႒းသား တေယာက္ရွိပါတယ္။ တေန႔ေတာ့ ျမစ္ဆိပ္မွာ ေရခ်ိဳး ေနစဥ္ ရဟႏၲာတစ္ပါး ေကာင္းကင္က ပ်ံၾကြသြားတာကုိ ျမင္ၿပီးေတာ့ ငါ့မိန္းမရဲ႕ အသာအေရဟာ ဒီ ကိုယ္ေတာ္လို ျဖစ္ရင္ ေကာင္းမွာပဲလို႔ စိတ္က ျပစ္မွားလိုက္တာနဲ႔ ေသာရိယၿမိဳ႕က သူေ႒းသားဟာ မိန္းမ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒါနဲ႔ သူေ႒းသားဟာ ရွက္ၿပီးေတာ့ ၿမိဳ႔ကုိ မျပန္ေတာ့ပဲ တျခားၿမိဳ႕ တျမိဳ႕သြားၿပီးေနပါတယ္။ အဲဒီမွာပဲ အိမ္ေထာင္က်ၿပီး သားႏွစ္ေယာက္ ေမြးပါတယ္။ တေန႔ေတာ့ အရင္ၿမိဳ႕က ကုန္သည္တေယာက္က သူေ႒းသား အိမ္ကုိ ေရာက္သြားပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သူေ႒းသား (အမ်ိဳးသမီး ျဖစ္သြားတဲ့သူ) က ဧည့္၀တ္ေက်ေအာင္ ျပဳစုေပးတယ္။ ဘာလို႔ ဒီေလာက္ဧည့္၀တ္ေက်ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးရသလဲလို႔ ကုန္သည္က အမ်ိဳးသမီးကုိ ေမးတဲ့အခ်ိန္မွာ အဲဒီအမ်ိဳးသမီးက သူဟာ တခ်ိန္က ေသာရိယၿမိဳ႕က သူေ႒းသား ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရဟန္းတပါးကို ျပစ္မွားမိတဲ့ အတြက္ ယခုလို မိန္းမ ျဖစ္သြားရေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ကုန္သည္က စိတ္နဲ႔ ျပစ္မွားတာဆုိ ရင္ ေတာင္ပန္းလို႔ ေက်ႏုိင္ေၾကာင္းေျပာၿပီး ရဟႏၲာဆီကုိ ေခၚသြားပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးလည္း ရဟႏၲာနဲ႔ေတြ႕တဲ့ အခ်ိန္မွာ သူက ျမစ္ဆိပ္မွာ ေရခ်ိဳးစဥ္ စိတ္နဲ႔ ျပစ္မွား မိေၾကာင္း ၀န္ခံၿပီး ေတာင္ပန္းလိုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ရဟႏၲာက ေက်နပ္ခြင့္လြတ္ေၾကာင္း ေျပာလိုက္တာနဲ႔ မိန္းမ အသြင္ကေန ေယာက်ာ္း အသြင္ကို ျပန္ေျပာင္းသြားပါတယ္။ ဒီေတာ့ မေနာကံနဲ႔ ျပစ္မွား မိရင္ ေက်ေအး ႏုိင္တယ္ဆိုတာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရမယ္။
ဘုရားရွင္က ေဟာခဲ့တဲ့ အတုိင္းပဲ သတၱ၀ါတို႔ရဲ႕ စိတ္ဆုိတာ မေကာင္းမႈမွာ ေမြ႔ေလ်ာ္တတ္ပါတယ္။ လက္တစ္ဖ်စ္ အတြင္းမွာပဲ စိတ္ ကုေဋတစ္သိန္း ျဖစ္ရပါတယ္။ ထုိျဖစ္တဲ့ စိတ္ကလည္း ျဖစ္ၿပီး ခ်ဳပ္ရတဲ့ သေဘာရွိတယ္။ ဒါကို ရုတ္တရက္ဆုိေတာ့ ျမင္ရခက္သြားႏုိင္တယ္။ ဥပမာ.. က်ေနာ္တို႔ ငယ္ငယ္က သင္တဲ့ သက္တန္႔ေရာင္စဥ္ (၇) ခုကိုၾကည့္ပါ။ အဲဒီ (၇)မ်ိဳး ေရာင္စဥ္ကုိ တရစပ္လည္ေအာင္ လွည့္လိုက္ရင္ အျဖဴေရာင္ တခုတည္းလို႔ ထင္ရပါတယ္။ ဒီသေဘာအတုိင္းပါ။ စိတ္ေတြ တရစပ္ျဖစ္ေနေတာ့ စိတ္ဆုိတာ အေကာင္အထည္ၾကီး၊ ဒီစိတ္ၾကီးပဲ ဆက္တုိက္ျဖစ္ေနတယ္ ထင္ေနၾကရတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဘာစိတ္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ခဏေလးနဲ႔ ျဖစ္ခ်ဳပ္ ဆုိတဲ့ သေဘာရွိတယ္ ဆုိတာ သိထားရမယ္။ သိတဲ့ အတုိင္းလည္း ကိုယ္ပုိင္ ဉာဏ္နဲ႔ ထုိးထြင္းျမင္ေအာင္ ၾကည့္ေနရမယ္။ ရႈတယ္၊ သိတယ္၊ ၾကည့္တယ္ ဆုိတာသည္ သေဘာကေတာ့ အတူတူ ပါပဲ။
စိတ္ျဖစ္လိုက္လို႔ အကုသိုလ္ျဖစ္လား ဆုိတဲ့ေနရာမွာ ျဖစ္လိုက္တဲ့ စိတ္အေပၚမွာ သတိမရွိပဲ ထင္ရာစိုင္းၿပီး ဆက္လုပ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ အျပစ္ျဖစ္ရတာေပါ့။ ပုထုဇဥ္ သဘာ၀အရ စိတ္ေတြကေတာ့ ျဖစ္ရမွာပဲေလ။ ဒီေတာ့ ဘာစိတ္ျဖစ္ျဖစ္ ကုိယ္က အသိေလး ရွိေနရမယ္။ ျဖစ္လာတဲ့ စိတ္ကုိ ကုိယ္က သတိထား၊ ၀ိရိယစုိက္ၿပီး ပညာမ်က္စိနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ သေဘာကုိ ေစာင့္ၾကည့္ေပးလိုက္ပါ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ စိတ္ရဲ႕ သဘာ၀အရ ပ်က္တဲ့ လကၡဏာကုိ ေတြ႕ရမွာပဲ။ ဒီအတြက္ မုိးကုတ္ဆရာေတာ္ႀကီးက သတိထား၊ ၀ိရိယစိုက္၊ ဉာဏ္နဲ႔ ၾကည့္လို႔ ဆံုးမေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ဒီတရားစကားသည္ က်ေနာ္တို႔ ေတြအတြက္ အဖုိးျဖတ္လို႔ မရႏုိင္တဲ့ စကားပါပဲ။
ပထမေတာ့ ကိုယ္က ကားေမာင္းရင္း သတိေလးထားေနမယ္၊ ဓါးကိုင္ထားတာကို သတိေလး ထားေနမယ္ ဒါကုိ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ျဖစ္လာတဲ့ ကားနဲ႔ တုိက္ခ်င္တဲ့ စိတ္ေလးေပၚလာရင္ ဒီစိတ္ေလးကို သိေပးေနလိုက္ပါ။ သူရဲ႕ သဘာ၀ကုိ ကုိယ္က အကဲခက္ သံုးသပ္ၿပီး ေနလိုက္ေတာ့ သူသည္ ပ်က္စီးတတ္တဲ့ သေဘာပါလား ဆုိတာ ျမင္သြားတာေပါ႔။ အပ်က္ကို ျမင္သြားတဲ့ အခ်ိန္က်ေတာ့ ကိုယ္က ကားနဲ႔ တကယ္တုိက္တယ္ ဆုိတဲ့ သခၤါရတရားေတြကုိ မျပဳလုပ္ျဖစ္ေတာ့ဘူး။ ဥပမာ.. ကိေလသာရန္သူကေတာ့ ကိုယ့္ကုိ တုိက္ဖုိ႔လာတာေပါ့။ ဒါကို ကုိယ္က သတိရွိၿပီး ျပန္မတုိက္ေတာ့ပဲ အယံုသြင္းလို႕ သူ႔လူ ကိုယ့္ဘက္သား လုပ္လိုက္တဲ့ သေဘာပါပဲ။ ကိုယ္က ဒီသေဘာကို မသိပဲ တိုက္မယ္ဆုိရင္ ကုိယ္လည္း ခံစားသြားရမွာပဲ။ ဒီလို တုန္႔ျပန္တာသည္ ဉာဏ္မြဲသူေတြ အလုပ္ပါ။ ကုိယ္က သတိေလးထားၿပီး ေစာင့္ဖမ္းလိုက္ေတာ့ ရန္သူက မိတ္ေဆြျဖစ္ရၿပီေပါ့။ ဒါသည္ ဉာဏ္ဦးသြားတဲ့ သေဘာပါ။ အပ်က္ကုိ သိေတာ့ သခၤါရတရားေတြ ဆက္ၿပီး မလုပ္ျဖစ္ေတာ့ဘူး။ သခၤါရခ်ဳပ္ေတာ့ ကံခ်ဳပ္တယ္။ ကံခ်ဳပ္ေတာ့ သံသရာပ်က္တယ္။ ဒီေတာ့ ကိုယ္ဘာျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ သိေပးဖုိ႔ အဓိက က်ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ မုိးကုတ္ဆရာေတာ္ၾကီးက အေသမဦးခင္ ဉာဏ္ဦးေအာင္ ၾကိဳးစားၾကလို႔ ဆံုးမခဲ့တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေန႔စဥ္ ဘ၀ေတြမွာ ဘာစိတ္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ သူ႔ရဲ႕သေဘာကုိ ေစာင့္ၾကည့္တဲ့ သတိေလးနဲ႔ ေနေနတာကုိ ၀ိပႆနာ အသိနဲ႔ ေနတယ္လို႔ ဆုိတာပါပဲ။ ဒါသည္ အျမတ္ဆံုးေသာ ဘ၀ေနနည္းပါ။ ထုိ႔အတူ ေသနည္းသည္လည္း ဒီအတုိင္းပါ။

ေတာရႈပ္ေလ၊ ထင္းရေလ ဆုိတဲ့ သေဘာေလးကုိ မွတ္ထားပါ။ ဓါးပါဖုိ႔ေတာ့ လိုတာေပါ့။ ဓါးမပါတဲ့သူကေတာ့ ခ်ံဳေတြနဲ႔ ၿငိရမွာပဲ။ ေတာရႈပ္တယ္ဆိုတာ က်ေတာ္တုိ႔ ေလာကီမွာ အာရံုေတြက အင္မတန္ရႈပ္လြန္းတဲ့ သေဘာပါ။ ဒါကုိ ကိုယ္က မသိပဲ အာရံုအလိုက္မွားရင္ေတာ့ ကိေလသာ ခ်ံဳမွာ ၿငိရမွာပါ။ ဓါးပါတဲ့ သူကေတာ့ ထင္းရပါလိမ့္မယ္။ ဓါးဆုိတာကေတာ့ သတိတရားပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေန႔စဥ္ဘ၀ေတြမွာ အခ်ိန္တုိင္း သတိေလး နဲ႔ ေနႏုိင္ေအာင္ ၾကိဳးစားသင့္ပါတယ္။ ဓါးရွိၿပီး ခုတ္ဖုိ႔ လိုသလို သတိရွိၿပီး သိဖုိ႔လိုပါတယ္။ ခုတ္ေလ ထင္းရေလ ဆုိသလို အသိရွိေလ ခ်မ္းသာေလပါပဲ။

ဒါဆုိရင္ ေမးခြန္းအားလံုးကို ေျဖၿပီး ျဖစ္ပါၿပီ။ လက္ေတြက်င့္သံုး လိုက္နာကာ ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာကုိ ရရွိ ခံစားႏုိင္ပါေစ ခင္ဗ်ာ။

ေအာင္ဦး