သာသနာနဲ႔ သာသနာျပဳ

သာသနာက ပရိယတၱိသာသနာ၊ ပဋိပတၱိသာသနာ၊ ပဋိေ၀ဓသာသနာလို႔ သံုးရပ္ရွိတယ္။ တစ္နည္း သီလသာသနာ၊ သမာဓိသာသနာ၊ ပညာသာသနာလို႔ သံုးရပ္ရွိတယ္။ တစ္နည္း ယထာပရာဓသာသနာ၊ ယထာႏုေလာမသာသနာ၊ ယထာဓမၼသာသနာလို႔ သံုးရပ္ရွိတယ္။
ပရိယတၱိသာသနာဆိုတာ ဘုရားေဟာ ထားခဲ့တဲ့ ပိဋကတ္သံုးပံု၊ နိကာယ္ငါးရပ္ဆိုတဲ့ ပိဋကတ္စာေပေတြကို သင္ယူျခင္း၊ ေလ့လာျခင္း၊ မွတ္သားျခင္း၊ သင္ၾကားပို႔ခ်ျခင္း၊ ေဟာေျပာျခင္း၊ ႏႈတ္ငံုေဆာင္ထားျခင္း တို႔ကိုေခၚတယ္။
ပဋိပတၱိသာသနာဆိုတာကေတာ့ ဘုရားေဟာထား၊ ဆံုးမထားတဲ့ တရားေတာ္အတုိင္း လိုက္နာက်င့္ႀကံ၊ အားထုတ္ျခင္းကိုေခၚတယ္။ ပဋိေ၀ဓသာသနာ ဆိုတာကေတာ့ အပတ္တကုတ္က်င့္ႀကံ အားထုတ္လို႔ မဂ္ဖိုလ္ နိဗၺာန္တရားေတြကို ထိုးထြင္း သိျခင္းပဲ။
သီလသာသနာဆိုတာ လူေတြမွာ ငါးပါး သီလ၊ ရွစ္ပါးသီလ။ ရဟန္းေတာ္ေတြမွာ ၂၂၇ သြယ္ ရွိတဲ့ သိကၡာပုဒ္သီလေတြကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ လိုက္နာျခင္းပဲ။ သမာဓိသာသနာဆိုတာ ဘုရားရွိခိုးျခင္း၊ ဂုဏ္ေတာ္ပြားျခင္း၊ ပုတီးစိတ္ျခင္းစတဲ့ စိတ္ေအးၿငိမ္းေၾကာင္း၊ စိတ္တည္ၿငိမ္ေၾကာင္း သမာဓိလုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ျခင္းပဲ။ ပညာသာသနာ ဆိုတာကေတာ့ ၀ိပႆနာအလုပ္ကိုအားထုတ္လို႔ ႐ုပ္နာမ္ကိုသိျခင္း၊ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱကိုျမင္ျခင္း၊ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ကို သိျမင္ျခင္းပဲ။

ယထာပရာဓသာသနာဆိုတာ အျပစ္ရွိတဲ့ သတၱ၀ါေတြ အျပစ္အားေလ်ာ္စြာ ဆံုးမထားတဲ့ ၀ိနည္းပိဋကတ္ကိုေခၚတာ။ ယထာႏုေလာမ သာသနာဆိုတာ သတၱ၀ါေတြရဲ႕ အလိုဆႏၵ အဇၥ်ာသယ၊ ကိန္း၀ပ္ေနတဲ့ အႏုသယအားေလ်ာ္စြာ ေဟာၾကားဆံုးမထားတဲ့ သုတၱန္ပိဋကတ္ကိုေခၚတာ။ ယထာဓမၼသာသနာဆိုတာ ႐ုပ္အစုအေ၀း၊ နာမ္အစုအေ၀း၊ ႐ုပ္အပံု နာမ္အပံုမွ်သာရွိတဲ့ ဒီခႏၶာႀကီးကို ငါ၊ ငါလို႔ထင္မွတ္ေနတဲ့ သတၱ၀ါ ေတြကို ႐ုပ္အစု အေ၀း၊ နာမ္အစုအေ၀း၊ ႐ုပ္အပံု နာမ္အပံုမွ်သာရွိ ပါလားလို႔ထင္ေအာင္ျမင္ေအာင္ ဆံုးမ၊ ေဟာၾကားထားတဲ့ အဘိဓမၼာပိဋကတ္ကိုေခၚတာ။
တစ္ခြန္းတည္းၿခံဳေျပာရရင္ေတာ့ သာသနာဆိုတာ ဘုရားရွင္ရဲ႕အဆံုးအမစကားေတာ္၊ မိန္႔ခြန္းေတာ္၊ ႏႈတ္ခပတ္ေတာ္၊ ပညတ္ေတာ္ပါပဲ။
သာသနာျပဳတယ္ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရဟာ ဒီေခတ္ထဲမွာ ေဖာေဖာသီသီ လိႈင္လိႈင္ႀကီးကို သံုးစြဲ ေနၾကတာပဲ။ ဘုရားဖူး သာသနာျပဳအဖြဲ႕တဲ့။ ဘုရားဖူးရင္း လိပ္ဥတူးရင္းဆိုတာလို အမ်ားစုဟာ ဘုရားဖူး နာမည္ခံၿပီး အေပ်ာ္အပါးထြက္ၾကတာ မ်ားတာပါ။ အလုပ္ေတြ၊ တာ၀န္ေတြနဲ႔ ဖိအားေတြမ်ားေတာ့ စိတ္ထြက္ေပါက္တစ္ခု အေနနဲ႔ ဘုရားဖူးနာမည္ခံၿပီး လြပ္လပ္မႈတစ္ခု ရွာၾကတာ၊ ခံစားၾကတာ မ်ားတာပါ။
ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ ေတာင္ၿမိဳ႕၊ မဟာဂႏၶာ႐ံုဆရာေတာ္ဘုရားက သာသနာဆိုတာ အေဆာက္ အဦးကို ေခၚတာ မဟုတ္ဘူးလို႔ မိန္႔ခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သာသနာဆိုတာ ဘုရားမဟုတ္ဘူး။ ေစတီမဟုတ္ဘူး၊ ပုထိုးမဟုတ္ဘူး။ ေက်ာင္းမဟုတ္ဘူး။ ကန္မဟုတ္ဘူး။ သာသနာဆိုတာ ဘုရား အဆံုးအမကိုေခၚတာ။
ဘုရားတည္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ သူတို႔ကိုယ္ သူတို႔ သာသနာျပဳလိုင္းတဲ့။ သာသနာျပဳပုဂၢိဳလ္တဲ့။ မဟာဂႏၶာ႐ံုဆရာေတာ္ဘုရားရဲ႕အလိုဆိုရင္ ဟုတ္၊ မဟုတ္ စဥ္းစားၾကည့္ေပ့ါ။ ဘုရားမရွိတဲ့အရပ္မွာ ဘုရားတည္ တာေကာင္းပါတယ္။ ဘုရားရွိၿပီးသား အရပ္မွာေတာ့ ေနာက္ထပ္အသစ္တည္ဖို႔မလိုပါဘူး။ ဘုရားထက္အေရး ႀကီးတာေတြ အမ်ားႀကီးရွိ ပါေသးတယ္။
ကိုယ့္ဖေယာင္းတိုင္မွာ မီးေတာက္ မရွိဘဲ တျခားဖေယာင္းတိုင္ကို မီးကူးေပးလို႔ မရဘူး။ ဒီလိုပဲ.. ကိုယ့္သႏၶာန္မွာ သာသနာ မရွိဘဲ သူမ်ားကို သာသနာျပဳလို႔မရဘူး။ သာသနာျပဳတယ္ဆိုတာ လူတုိင္းနဲ႔ တန္တာ မွတ္လို႔။
ႏိုင္ငံရပ္ျခား သာသနာျပဳထြက္ၾကတယ္။ ေကာင္းပါတယ္။ ပ႑ိတာရာမ ဆရာေတာ္ဘုရား ကေတာ့ သာသနာျပဳဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရႀကီးဟာ ႀကီး က်ယ္လြန္းလို႔ မသံုးရဘူး။ ျပည္ပသြားတာ ဓမၼဒူတခရီးလို႔ပဲ အမည္တပ္တယ္။
ပရိယတၱိမူလကံ သာသနံ လို႔ ဋီကာ ဆရာတို႔မိန္႔ဆိုၾကတယ္။ သာသနာရဲ႕အေျခခံ ေရေသာက္ျမစ္ဟာ ပရိယတၱိပဲ။ ဒါေၾကာင့္ နံပါတ္တစ္ သာသနာျပဳပုဂၢိဳလ္စစ္စစ္ဟာ စာခ်ပုဂၢိဳလ္ပဲ။ ဒီေနာက္မွာေတာ့ တရားေဟာ၊ တရားျပပုဂၢိဳလ္ေတြေပ့ါ။
ပရိယတၱိက ေရကန္ႀကီးရဲ႕ ကန္ေဘာင္နဲ႔တူတယ္။ ပဋိပတၱိက ေရကန္ထဲက ေရေတြနဲ႔တူတယ္။ ပဋိေ၀ဓက ေရကန္ထဲက ပြင့္္ေနတဲ့ၾကာမ်ိဳး ငါးပါးနဲ႔တူတယ္။ ပရိယတၱိ ကန္ေဘာင္ခိုင္မွ၊ ေကာင္းမွ၊ လံုၿခံဳမွ၊ ပဋိပတၱိေရေတြ ၾကာရွည္တည္တံ႔ႏိုင္တယ္။ ပဋိပတၱိေရေတြ ၾကည္ၾကည္လင္လင္ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း တည္ရွိမွ ပဋိေ၀ဓ ၾကာပန္းတို႔ပြင့္လန္းႏိုင္တယ္။

ဓမၼပိယဆရာေတာ္
အရွင္သံ၀ရာလကၤာရ