ေျပာသမွ်ကုိ ခ်ိဳလွေစ

လူတုိင္းတြင္ ေမြးကတည္းက ပါလာေသာ ဓားမႀကီး တစ္လက္ရွိ၏။
၄င္းကုိ အသံုးျပဳတတ္က အသံုး၀င္ေပမယ့္ အသံုးမျပဳတတ္က မိမိကုိယ္ကုိ မိမိ ျပန္၍ ခုတ္သတ္တတ္၏။
ထုိဓားမသည္ကား လက္ႏွစ္လံုးခန္႔ရွိေသာ ပါးစပ္ေပါက္ျဖစ္၏။

စိတ္ဓာတ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး တရားမွ-


လူတို႔ေနထိုင္ရာ လူ႔ပတ္၀န္းက်င္တြင္ လူတို႔အခ်င္းခ်င္း ေပါင္းသင္းဆက္ဆံၾကရာမွာ မိမိတုိ႔ ကုိယ္ပုိင္ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ဘာသာစကားမ်ား ရွိၾကပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာလူမ်ိဳးမွာလည္း ျမန္မာ့ ဘာသာစကားႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ နယ္ေျမေဒသ ဓေလ့ထံုးတမ္းအတုိင္း ေျပာဆုိဆက္ဆံၾကပါတယ္။ တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး အေၾကာင္းအားေလ်ာ္စြာ ေျပာဆုိဆက္ဆံၾကရာမွာ ပီယ၀ါစာ- ခ်စ္ဖြယ္ေသာ စကားအသံုးႏွင့္ ဖ႐ုသ၀ါစာ- ႐ုန္႔ရင္းၾကမ္းတမ္းေသာ စကားအသံုးဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ ေန႔စဥ္ေန႔တုိင္း လူအမ်ားႏွင့္ ေျပာဆုိဆက္ဆံၾကရာမွာ အသက္အရြယ္၊ ဂုဏ္သိကၡာ၊ ကာလေဒသ အေလ်ာက္ သင့္ျမတ္ေသာ စကားလံုးမ်ားကုိ ေရြးခ်ယ္သံုးႏႈန္းတတ္ရန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ မိမိေျပာဆုိလိုက္ေသာ စကားတစ္ခြန္းသည္ ၾကားရသူတို႔အတြက္ ခ်ိဳသာေသာ စကားအသံုး အႏႈန္းျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ သတိထားသင့္ပါတယ္။ တစ္ေယာက္စကား၊ တစ္ေယာက္နားမွာ၊ မခါးရေအာင္၊ သတိေဆာင္၍၊ ေမာင္တို႔ဆိုေလ၊ ပ်ားသကာသို႔၊ ခ်ိဳလွေစ၊ ဟု ရွင္မဟာရ႒သာရက ေရးသား ဆံုးမခဲ့သည္ကုိ သတိရၾကပါ။


ေလာကတြင္ လူအမ်ဳိးမ်ဳိးရွိၾကရာ အခ်ဳိ႕ေသာသူမ်ားမွာ ေျပာဆိုခက္ေသာ လူ႔ဂလန္႔၊ လူ႔ဂြစာမ်ား ျဖစ္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ခ်ဳိခ်ဳိသာသာေျပာရင္ အေလးမထားတတ္ ေသာေၾကာင့္ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္း ေျပာဆိုရတာ မ်ဳိးလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ မလႊဲသာ မေရွာင္သာေျပာရရင္ အတိုင္းအတာ တစ္ခုထက္ေက်ာ္လြန္၍ ပိႆာေလးႏွင့္ နံေဘးပစ္ ဆိုသကဲ့သို႔ တနင့္တစ္ပိုး ျဖစ္သြားေအာင္ေတာ့ မေျပာဆိုသင့္ပါ။ မိမိဘက္က အသာစီးရတိုင္း၊ မိမိဘက္က မွန္ေနတိုင္းလည္း၊ ငါေျပာတာ အမွန္ ခ်ည္းပဲဟု အလြန္အကြၽံ မေျပာမိေစရန္ သတိျပဳရမည္ ျဖစ္ပါတယ္။ မွန္တာ ေျပာတိုင္း လူတို႔မႀကိဳက္သည္ သိမွတ္ၾကပါ။ အရက္သမား၊ ဖဲသမား တစ္ေယာက္ကို လူေရွ႕သူေရွ႕တြင္ "ေဟ့ေကာင္ အရက္သမား၊ ဖဲသမား" ဟုေခၚရင္ ဆတ္ဆတ္ခါ နာသြားလိမ့္မည္ျဖစ္ပါတယ္။ ေျခလက္အဂၤါမစံုလင္ ေသာသူကို အက်ဳိးဟု ေမးရင္ အေခၚခံရသူ စိတ္ထဲတြင္ မည္သို႔ ခံစားရရွာမည္ကုိ ကုိယ္ႏွင့္စာ၍ ၾကင္နာတတ္ပါေလ။

တစ္ခါက ရြာတစ္ရြာမွာ မွန္တာေျပာတတ္လြန္းေသာ အဖြားအိုတစ္ေယာက္ရွိပါတယ္။ ရပ္ရြာထဲတြင္ အမႈ ကိစၥမ်ားျဖစ္သည့္အခါ ဆိုးက်ဳိးမ်ား ျဖစ္ေပၚလာ မည္စိုးသျဖင့္ အမွန္အတိုင္း မေျပာပဲဖံုးအုပ္ ထားရတာ မ်ိဳးရွိပါတယ္။ ထိုသို႔ ဖံုးအုပ္ကြယ္၀ွက္ ထားပါေသာ္လည္း မွန္တာအကုန္ေျပာတတ္ေသာ အဖြားအိုေၾကာင့္ ရြာထဲတြင္ မၾကာခဏျပႆနာ တက္ၾကရတယ္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရြာသူရြာသားတို႔က အဖြားအိုကုိ ရြာတြင္းမွာ ေနခြင့္မေပးေတာ့ပဲ အဖြားအိုကုိ ရြာျပင္မွာ တစ္ေယာက္တည္း ေနခုိင္းၾကတယ္္။
တစ္ေန႔မွာ ခရီးသြားေယာက်္ား တစ္ေယာက္က ရြာျပင္ရွိ အဖြားအိုေနထိုင္ရာ ရြက္တဲမွာ ၀င္ေရာက္ ခိုနားပါတယ္။ ခရီးသြားေယာက်္ားမွာ မ်က္စိတစ္ဖက္ ပ်က္ေနသည္ကို အဖြားအိုက သတိျပဳမိပါတယ္။ အဖြားအိုတစ္ေယာက္တည္း ေနသည္ကိုသာေတြ႕ရလို႔ ထိုေယာက်္ားက အဖြားအဘယ္ေၾကာင့္မ်ား ရြာျပင္မွာ တစ္ေယာက္ တည္းထြက္ေနရသလဲ ဟု ေမးေသာအခါ အဖြား မွန္တာေျပာတတ္လြန္း လို႔ဆိုၿပီး တစ္ရြာလံုးက မႏွစ္သက္လို႔ ရြာျပင္ထြက္ေန ရတာပါ ဟုေျဖပါတယ္္။ ထိုေယာက်္ားက ျဖစ္မွျဖစ္ရေလ မွန္တာ ေျပာတာကိုမ်ား မႀကိဳက္လို႔ ရြာျပင္ပို႔ရတယ္လို႔ ေတာ္ေတာ္မုိက္မဲတဲ့ လူေတြပဲဟု ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ေလေတာ့တယ္္။ စကားေျပာဆိုၿပီးေတာ့ ခရီးသြားေယာက်္ားက အဖြားအုိကုိ ႏႈတ္ဆက္ ထြက္ခြာသြားပါတယ္။ ခပ္လွမ္းလွမ္း ေရာက္ေသာအခါမွာ ခရီးသြားေယာက်္ား က်န္ရစ္ခဲ့တဲ့ အထုပ္ကို ျမင္သျဖင့္ အဖြားအိုက ကမန္းကတမ္း လွမ္းေအာ္၍ “ဟဲ့ဟဲ့ မ်က္စိတစ္ဖက္ ကန္းေနတဲ့သူငယ္ ဒီမွာ ေမာင္ရင့္အထုပ္က်န္ခဲ့တယ္” ဟု ဆိုလိုက္တယ္ ခရီးသြားေယာက်္ားမွ တစ္ဖက္ကန္းဟု အေျပာခံလိုက္ရသျဖင့္ စိတ္ဆိုးသြားၿပီး “အဖြားႀကီး ခင္ဗ်ားရြာျပင္ ထြက္ေနရတာေတာင္ နည္းေသးတယ္” ဟု ျပန္ေျပာလိုက္ေလတယ္။ ထုိသာဓက ကိုၾကည့္ၿပီး မွန္ေသာ္လည္း အက်ဳိးမရွိေသာ စကား ႐ိုင္းပ်ေသာစကားမ်ဳိးျဖစ္ပါက မေျပာအပ္ပါ။

အခ်ဳိ႕သူမ်ားမွာ ပင္ကိုယ္ဗီဇအရ ႏႈတ္ထြက္ၾကမ္းသူပီပီ အဆဲမပါရင္စကားမေျပာ တတ္သလို တစ္ဖက္သားအား အျပစ္တစ္စံုတစ္ ရာျမင္၍ ေျပာမိရင္ ရက္ရက္စက္စက္ ေျပာတတ္ျခင္းေၾကာင့္ မျပစ္မွား ထိုက္ေသာသူကို ျပစ္မွားမိေလရာ “၀စီေဗဒ ထိတိုင္းရွ” ဆိုသကဲ့သို႔ စကားတစ္လံုး၏ အမွားေၾကာင့္ ဘ၀အဆက္ဆက္ အကုသိုလ္အက်ဳိးေပးမ်ား ခံစားခဲ့ရေသာ သာဓကမ်ားရွိပါတယ္။
အမၺပါလီ ေထရီရဟႏၲာမႀကီသည္ အတိတ္ဘ၀ ပြင့္ေတာ္မူၿပီးေသာ သိခီဘုရားရွင္ လက္ထက္ေတာ္ က ဘိကၡဴနီမမ်ားႏွင့္အတူ ေစတီေတာ္သို႔ သြားေရာက္လွည့္လည္ ပူေဇာ္ၾကရာ ေရွ႕မွသြားေသာ “ခီဏာသ၀” ရဟႏၲာမႀကီးမွ အမွတ္တမဲ့က်ခဲ့ေသာ တံေတြးေပါက္သည္ ေစတီရင္ျပင္ေပၚသို႔ က်ေရာက္သြားေလတယ္။ ေနာက္မွ ပါလာေသာ အမၺပါလီ အေလာင္းအလ်ာျဖစ္တဲ့ ဘိကၡဴနီမက တံေတြးစက္ကိုျမင္လွ်င္ “အဘယ္ ျပည့္တန္ဆာမသည္ ေစတီရင္ျပင္ကုိ တံေတြးေပါက္ ကိုခ်ဘိသနည္း” ဟု ဆဲေရးမိပါတယ္္။ ရဟႏၲာမႀကီး အား ျပစ္မွားမိေသာ ၀စီကံအကုသိုလ္ေၾကာင့္ ငရဲမွာ က်ခံရပါတယ္။ ငရဲမွ လြတ္ေသာ္ ျပည့္တန္ဆာမ ဘ၀ျဖင့္ ဘ၀ေပါင္းတစ္သိန္း က်င္လည္ရတယ္။ ေနာက္ဆံုး နိဗၺာန္၀င္မည့္ ဘ၀တြင္ ေဂါတမ ဘုရားရွင္ လက္ထက္ေတာ္တြင္ ေ၀သာလီမင္းတို႔ သိမ္းပိုက္ပိုင္ဆိုင္လိုမႈကို အေၾကာင္းျပဳ၍ မင္းသားအခ်င္းခ်င္း ခိုက္ရန္ ျဖစ္ၾကသျဖင့္ အားလံုးေသာ မင္းတို႔ေပ်ာ္ပါးအပ္ေသာ ျပည့္တန္ဆာမအျဖစ္သို႔ ေရာက္ခဲ့ရပါတယ္။
ထိုေဒသနာေတာ္ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သူေတာ္ေကာင္းတရားကို အားထုတ္ခဲ့၍ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ရသည့္ ေနာက္ဆံုးဘ၀တိုင္ေအာင္ ၀စီ ဒုစ႐ိုက္၏ အက်ဳိးဆက္ကို ခံစားရေၾကာင္း ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။
ဗုဒၶျမတ္စြာရွင္က ေရွာင္ရန္ ဒုစရိုက္တရားမ်ား ေဟာၾကားခဲ့ရာ ၀စီဒုစရုိက္ တရားေလးပါးကုိ ထုတ္ေဖာ္ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္။
၁။ မုသာ၀ါဒါ (မဟုတ္မမွန္ေသာစကားကို ေျပာဆိုျခင္း)။
၂။ ဖ႐ုသ၀ါစာ (႐ုန္႔ရင္းၾကမ္းတမ္းေသာ စကားကို ေျပာဆုိျခင္း)။
၃။ ပိသုဏ၀ါစာ (ကုန္းေခ်ာစကားကိုေျပာဆိုျခင္)။
၄။ သမၹပၸလာပ၀ါစာ (သိမ္ဖ်င္းေသာ အႏွစ္မဲ့ ေသာစကားကိုေျပာဆိုျခင္း)။

စသည္ျဖင့္ စကားေျပာဆိုရာ၍ မေျပာဆုိအပ္ေသာ စကားမ်ားကုိ ဆံုးမ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ၀စီကံေလးပါးကို လံုၿခံဳေအာင္ ေျပာဆိုႏုိင္ဖို႔ရာ ခဲယဥ္းပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္ သတိတရားျဖင့္ ထိန္းႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားသင့္ပါတယ္။ စကားမ်ားမ်ားေျပာေလ အမွားမ်ားမ်ား ပါေလျဖစ္တတ္ပါတယ္။ စကား..စကားေျပာပါမ်ား စကားထဲက ဇာတိျပ ဆိုသကဲ့သို႔ မိမိေျပာေသာ စကားကပင္ မိမိ၏ စ႐ိုက္လကၡဏာကို ေဖာ္ျပေန သကဲ့သို႔ျဖစ္ တတ္ပါတယ္။ မိမိေျပာဆိုလိုက္ေသာ စကားတစ္ခြန္းသည္ သူတစ္ပါး၏ ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ အက်ဳိးစီးပြားကို ထိခိုက္ပ်က္စီးသြားေစပါက ၀စီဒုစ႐ိုက္ ျဖစ္ေနၿပီျဖစ္သည္ကို သတိျပဳရပါမယ္။ အထူးသျဖင့္ ေလာကၾကီးကို တလြဲတေခ်ာ္ ျဖစ္ေစမည့္စကားတို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမယ္။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ဆိုရေသာ္ ပုိင္းေလာ့ဆရာေတာ္ႀကီး အရွင္ေဇယ်႑ိတ ေဟာၾကားဆံုးမေတာ္မူေသာ တရားေတာ္မွ နိဗၺာန္လိုခ်င္ရင္ သူမ်ားအတင္းမေျပာနဲ႔၊ ခ်မ္းသာလိုခ်င္ရင္ သူမ်ားအတင္းမေျပာနဲ႔ ဆုိသည့္ ဆံုးမ စကား အတုိင္း လိုက္နာက်င့္ၾကံၾကဖုိ႔ အေလးအနက္ အသိေပးတုိက္တြန္းပါတယ္။

စာဖတ္သူမ်ား ကုိယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ က်န္းမာခ်မ္းသာစြာျဖင့္ ေကာင္းက်ိဳးလိုရာဆႏၵမ်ား ျပည့္၀ၾကပါေစ။