ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေတြသည္ ဘာသာ၀င္အရေျပာရရင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျဖစ္လာခဲ့ရင္ ဘုရားသာသနာေတာ္နဲ႔ၾကံဳေနတဲ့ ကာလမွာ ကမၼႆကတ (ကံ၊ ကံ၏အက်ိဳးကို ယံုၾကည္ေသာဉာဏ္) ႏွင့္ သစၥာႏုေလာမိကဉာဏ္(သစၥာသိတဲ့ဉာဏ္) ရေအာင္ႀကိဳးစားႏုိင္မွသာလွ်င္ အထက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျဖစ္ပါမယ္။ သဒၶါဓိကဗုဒၶ
ဘာသာ ဆုိသည္မွာ သဒၶါတရားကိုအရင္းခံၿပီး ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာရတနာျမတ္သံုးပါး ကိုယံုၾကည္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ပါတယ္။ ကိုးကြယ္ရာမွာ သဒၶါတရားႏွင့္ပညာဉာဏ္ အတြဲညီ ရပါမယ္။ သဒၶါးတရားလြန္ကဲ ပညာနည္းကအလြဲယံုၾကည္မႈ ျဖစ္တက္ပါတယ္။ ပညာမပါေတာ့ အရာရာတုိင္းကို ယံုၾကည္လြယ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ ဘုရားရွင္၏ ၀ါဒက ၀ိဘဇၨ၀ါဒ ျဖစ္ပါတယ္။ (ကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္ႏွင့္ေ၀ဖန္ပုိင္းျခားရသည့္၀ါဒ ျဖစ္ ပါတယ္)။ ယံုၾကည္မႈလြန္ကဲ ၿပီး ဘိုးေတာ္၊ ဘြားေတာ္၊ နတ္ေတြကုိယံုၾကည္မိရင္ ဒိ႒ိျဖစ္ပါမယ္။ မိမိကအမွားလုပ္ေနရင္ထုိအမွားကို ျပင္ႏိုင္ရပါမယ္။ သိၿပီးေတာ့ျပင္ႏုိင္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ကုိ တိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္ဟု ေခၚပါ တယ္။ တိဟိတ္ဆုိတာက အေမာဟ(ပညာ) ျပ႒ာန္းပါတယ္။ တိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္က ဒီဘ၀မွာ ဘဲ တရားရႏိုင္ပါတယ္။ မိမိသည္ တိဟိတ္လား၊ ဒိြဟိတ္လားဆုိတာ ကုိယ့္ကိုကုိယ္ျပန္ၿပီး ေမးၾကည့္ရင္ သိႏိုင္ပါတယ္။ ဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္တုန္းက သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္ ရွိပါတယ္။ တစ္ေယာက္ကႏြားလိုက်င့္တယ္၊ ေနာက္တစ္ေယာက္က ေခြးလိုက်င့္ၾကံၾက တယ္။ ထုိအက်င့္ေတြဟာ တရားမရႏိုင္ပါဘူး။ သူတုိ႔ေတြက်င့္တာ ႏွစ္ေပါင္း(၃၃)ႏွစ္ ၾကာလာေသာ္လည္း ဘာတရားမွမရၾကဘူး။ သူတုိ႔ဆရာႀကီးေတြေျပာသလိုတစ္ခုမွ ျဖစ္မလာေတာ့ သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္တုိင္ပင္ၿပီး ဘုရားထံေလွ်ာက္ၾကားပါတယ္။ ဘုရားက ႏြားလိုက်င့္ၿပီးေသရင္ ႏြားျဖစ္မယ္။ ႏြားလိုက်င့္တာက ပစၥဳပၸန္မွာလည္း စီးပြားတက္မယ္၊ သံသရာမွလည္းလြတ္ေျမာက္မယ္ ဆုိတဲ့အယူကို မစြန္႔ဘဲန႔ဲဆုိရင္ ႏြားဘ၀ကေသရင္ အ၀ီဇိငရဲ က်မယ္လို႔ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ပညာမြဲေတာ့ လြဲတက္ပါတယ္။ သဒၶါႏွင့္ ပညာညွိႏိႈင္းၿပီးမွ ယံုၾကည္ၾကဖို႔လိုပါတယ္။ သဒၶါေနာက္က ပညာပါရင္ အဲဒီသဒၶါတရား သည္ နိဗၺာန္ထိပို႔ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။ ယခုလည္း မိမိယံုၾကည္ခ်က္ကို ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ အေပၚမွာသာ မထားဘဲ နတ္ေတြအေပၚမွာ လည္းထားရွိေနၾကပါတယ္။ ေသခ်ာစဥ္းစာၾကည့္ရင္ (၃၇)မင္းနတ္ အားလံုးဟာအေသဆုိးနဲ႔ေသခဲ့ၾကတာပါ။ အစြဲႀကီးၿပီးေတာ့ ၿပိႆာေတြျဖစ္ေနတဲ့သူေတြဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြကို ယံုၾကည္ေနမယ္ဦး ဆုိရင္ေတာ့ မိမိဘယ္လိုျဖစ္မယ္ဆုိတာ မိမိကို္ယ္တုိင္သိသင့္ပါၿပီ။ နတ္နဲ႔မဂၤလာေဆာင္တယ္ဆုိတာက ရွိပါေသးတယ္။ အဲဒီနတ္ကေတာ္အမ်ိဳးသမီးမွာလည္း အမ်ိဳးသားရွိကရွိၿပီးသားပါ။ ဘယ္လို ျဖစ္မယ္ဆုိတာ စဥ္းစားၾကည့္ရင္သိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေတြကအင္မတန္ကို မွားေနၾကတာေတြ ပါ။ ေျပာမယ္ဆုိရင္ ေရးလို႔ပင္ကုန္မွာမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ဒီလိုအယူမွားေတြ၊ အေမြဆုိးေတြကို ေနာက္ပိုင္းလူငယ္ေတြမွာ မျဖစ္ၾကရန္ မိမိတုိ႔က ေျပာျပေပးႏိုင္ရပါမယ္။ မိမိတို႔ယံုၾကည္မႈေတြရဲ႕ေနာက္မွာ ပညာမပါေတာ့ အလြဲလြဲ၊ အမွားမွားေတြျဖစ္ၾကရပါ တယ္။ ကၽြန္ေတာ္ေရးသားထားသည္ကိုပင္ မိမိဉာဏ္ႏွင့္ ဆံုးျဖတ္ၿပီးမွ ယံုပါ။ ကံႏွင့္ ကံ၏ အက်ိဳးေပးကို ယံုၾကည္ရင္ ဘိုးေတာ္ေတြ၊ နတ္ေတြကုိ ပူေဇာ္ေနစရာမလိုေတာ့ပါဘူး။ ဘုရားကိုးဆူပူေဇာ္တာ ေတြလည္းရွိၾကပါတယ္။ ဘုရားကိုပူေဇာ္တာျဖစ္လို႔ ကုသိုလ္ေတာ့ ျဖစ္ပါတယ္္။ သို႔ေပမယ့္ မသန္႔ရွင္းပါဘူး။ ဘုရားကိုးဆူပူေဇာ္တာဟာ ေထရ၀ါဒမွက်င့္စဥ္ တစ္ရပ္လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဘုရားကိုပဲ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း ပူေဇာ္လိုက္ပါ။ ဘယ္ကစသလဲ ဆိုေတာ့။ ေ၀သာလီျပည္ ကပ္ဆိုက္ေတာ့ ျပည္သူေတြက နတ္မင္းႀကီးကုိးပါးက လုပ္ထား တာဆုိၿပီး နတ္မင္း ႀကီးကုိးပါးကုိပူေဇာ္ဖို႔အတြက္ ဗလိနတ္စာပူေဇာ္ပြဲဆိုျပီး သတၱ၀ါကိုးေကာင္၊ ကုိးမ်ိဳးနဲ႔ပူေဇာ္ၾကတာပါပဲ။ ဘုရားကိုး ဆူစင္မွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က အလယ္က၊ ေဘးမွာ ရဟႏၱာအရွင္ျမတ္မ်ား။ ထပ္ၿပီးေတာ့ ၀န္းရံထားတာက နတ္မင္းႀကီးကိုးပါး။ ထက္ၿပီးပါပါေသးတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ားျဖစ္တဲ႔ တိရိစာၦန္ကိုးေကာင္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကို ေရာေႏွာျပီး စင္တစ္ခုတည္းမွာ ျဗဟၼဏေတြနဲ႔ေရာျပီး ကိုးကြယ္တာ မ ျဖစ္သင့္ပါဘူး။ ဘယ္ဘုရားေလးက ဘယ္မွာေနဆုိတာမ်ိဳး စသျဖင့္ဘုရားကိုးဆူဆရာက ဘုရားဆရာလိုလို ဆရာလုပ္ေနပါတယ္။ ရြတ္ဖတ္ေနတာကလည္း ေဘးကင္းေအာင္ႀကီးပဲ။ ပုဏၰားေတြရဲ႕ေလသံနဲ႔ေျပာတာပါ။ ဒါေတြက ပညာမပါလုိ႔ ျဖစ္ေနရတာပါ။ ကိုးန၀င္းမိုးလင္းမွ သိမယ္ဆိုတာလည္း အေတာ္ကုိစြဲေနၾကပါတယ္။ ကိုးန၀င္းစိတ္တာကို မေကာင္းဘူး၊ ကုသိုလ္မရဘူး ေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ န၀င္းေတြ၊ ဥဳံ၊ ေၾသာင္းေတြဆုိတာ ေထရ၀ါဒမွာ မရွိပါဘူး။ ျမန္မာေတြက ကိုးဂဏန္းကုိၾကိဳက္ေတာ့ လူ႕အႀကိဳက္လိုက္လုပ္ ေနၾကသလိုပါဘဲ။ ဗုဒၶဂုဏ္ေတာ္ကို တစ္ေခါက္ပဲရရ စိတ္ထဲမွာ သန္႔သန္႔ေလးပြားလိုက္ပါ။ ဗုဒၶႏုႆတိျဖစ္ေအာင္ ပြားမ်ားၾကပါ။ မိမိႏွစ္သက္တဲ့ ဂုဏ္ေတာ္ကို အခ်ိန္ေနရာ မေရြးပြားမ်ားႏိုင္ပါတယ္။ ျပႆဒါး၊ ရက္ရာဇာေရြးစရာမလိုပါဘူး။ ဘုရားရွင္က ပုဗၺာဏွသုတ္မွာ ကိုယ္၊ ႏႈတ္၊ စိတ္ (၃)ပါးကို ေကာင္းမြန္ျမင္႔ျမတ္ေအာင္ ၾကိဳးစားေနထိုင္လွ်င္ အခ်ိန္တိုင္းဟာ ေကာင္းေသာနကၡတ္၊ ေကာင္းေသာနိမိတ္မ်ားသာ ျဖစ္ေနမည္႔ အေၾကာင္း ရတနာ (၃)ပါးကို အေျခခံတိုင္တည္ သစၥာတရားကို ေဖာ္က်ဴးေဟာၾကားခဲ့ျဖစ္ပါတယ္။ ထို႕ေၾကာင့္မိမိတုိ႔ ရွိႏွင့္ထားေသာ သဒါၶတရားကုိ ပညာဉာဏ္ႏွင့္ အတြဲညီစြာ ကုိးကြယ္၊ အားထုတ္ႏိုင္မွသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျဖစ္ရက်ိဳးနပ္ပါလိမ့္မည္။
စာဖတ္သူမ်ား အသိဉာဏ္ ပညာတိုးပြားကာ၊ အက်င့္တရားလိုက္ပါ၍ နိဗၺာန္သို႔ မ်က္ ေမွာက္ျပဳႏိုင္ၾကပါေစ။
ဘယဗုဒၶဘာသာ...
ဘယဗုဒၶဘာသာဆုိသည္မွာ ေဘးအႏၱရာယ္ေၾကာက္၍ကိုးကြယ္ရေသာ ဗုဒၶဘာသာမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဗုဒၶဘုရားရွင္က ေဘးႏၲရာယ္မွ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ကယ္တင္ႏိုင္ တာမဟုတ္ပါဘူး။ ဘုရားရွင္ ေဟာၾကားခဲ့ေသာ တရားေတာ္မ်ားသည္သာလွ်င္ အုိ၊ နာ၊ ေသေဘး စတဲ့ဆင္းရဲအေပါင္းမွ ကယ္တင္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ “အဆင္းသာရွိ၍
အနံ႔မရွိေသာ တင့္တယ္လွပေသာ(ေပါက္ပန္းပြင့္စေသာ)ပန္းသည္ ပန္ဆင္သူအားလံုးအား အနံ႔တည္းဟူေသာ အက်ိဳးကို မေဆာင္ႏိုင္သကဲ့သို႔ ေကာင္းစြာေဟာၾကားေတာ္မူအပ္ေသာ တရားေတာ္သည္မလုိုက္နာ၊ မက်င့္ၾကံသူအား အက်ိဳးကိုမေဆာင္ႏိုင္”ဟူ၍ ဓမၼပဒ မွာေရးဖြဲ႔ထားပါတယ္။ ဘုရားရွင္ကို မိမိတုိ႔အတြက္ က်ေရာက္လာမည္ထင္ေသာ ေလာကီ ေဘးအႏၲရာယ္အေပါင္းမွ လြတ္ေျမာက္ရာအတြက္သာ ကိုးကြယ္မည္ ဆုိပါက ဘယဗုဒၶ ဘာသာပင္ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ အဆင္မေျပမႈေတြမ်ားေသာ အခါမွာ မိမိတုိ႔အတြက္ ကယ္တင္ ေပးႏုိင္မည္ထင္၍ အျခားေသာကိုးကြယ္မႈေတြကို ပို၍ပင္လုပ္ေဆာင္ေနၾကတာရွိပါတယ္။ ဒါေတြဟာ မသိမႈ(အ၀ိဇၨာ)ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိသို႔ အျခားအရာေတြကို ယံုၾကည္မႈျပဳၾကတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သရဏဂံုညႈိးႏြမ္းရပါ တယ္။ ပ်က္ဆီးရပါတယ္။ ဘုရားရွင္ကျဖစ္လာ သမွ်အက်ိဳးတရားတို႔သည္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာအေၾကာင္းတရား ေၾကာင့္ သာျဖစ္တယ္ဆုိတာ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ အေၾကာင္းအက်ိဳးကို နားမလည္လွ်င္ ထိုအယူမွား မ်ားကို လုပ္ေဆာင္ေနၾကမည္သာျဖစ္ပါတယ္။ စစ္မွန္ေသာဗုဒၶဘာသာ၀င္ဆုိသည္မွာ ဘုရား တရားကို နား ေထာင္၊ လိုက္နာေသာသူမ်ားကိုသာ ေခၚဆုိထိုက္ပါတယ္။ ထိုအေၾကာင္းကို မသိဘဲ ထင္ရာလုပ္ေနၾကေတာ့ ဒုကၡေရာက္ၾကရတာပါ။ နတ္ျပည္၊ ျဗဟၼာျပည္တုိ႔သည္ လည္း ဒုကၡတိဘံုမ်ားပင္ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိတုိ႔လုပ္ေဆာင္ ေနေသာ ဒါန၊ သီလ၊ ဘာ၀နာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ အစုစုတုိ႔သည္ ဒုကၡခပ္သိမ္းကင္းျငိမ္းရာအမွန္ နိဗၺာန္ကိုသာ ရည္စူးထားရပါမယ္။ ဆုေတာင္းတုိင္းျပည့္မည္မဟုတ္ပါ။ မိမိျပဳလုပ္ေသာ ေကာင္းမႈ၊ မေကာင္းမႈသည္သာ မိမိ အတြက္ ေကာင္းက်ိဳး၊ မေကာင္းက်ိဳးကိုေပးေနတာျဖစ္ပါတယ္။ သစၥာစကား ႏွင့္ေျပာရလွ်င္ သမုဒယ(ပယ္သတ္ ရမည့္တရား)ေၾကာင့္ ဒုကၡ(ဆင္းရဲျခင္း)ျဖစ္ရတာပါ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အေၾကာင္းတရား သမုဒယကို မျပဳလုပ္ဘဲ ပယ္သတ္ရပါမည္။ ထုိသို႔သိေနၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနျခင္းသည္ပင္ မဂၢသစၥာ(ပြားမ်ားရမည့္၊ က်င့္ၾကံရမည့္တရား)ကို က်င့္ေနျခင္းျဖစ္ေနပါတယ္။ ယခုလိုသာသနာေတာ္ႏွင့္ၾကံဳေနေသာအခ်ိန္၊ တရားေတာ္မ်ားကိုနာၾကား နားလည္ႏိုင္ေသာ လူဘ၀ရေနတဲ့အခ်ိန္ မွာမွစစ္မွန္ေသာတရားနည္းလမ္းမ်ား အတိုင္း မလိုက္နာႏိုင္လွ်င္ လူျဖစ္ရက်ိဳးနပ္မည္မဟုတ္ပါ။ မိမိလုပ္ေဆာင္ေနတာသည္ ဘာေတြျဖစ္ေနလဲဆုိတာသိဖုိ႔ေတာ့လို အပ္ပါလိမ့္ မယ္။ မိမိတုိ႔အခက္ခဲျဖစ္လာၿပီဆုိလွ်င္ ေဗဒင္ေမး၊ နတ္ေတြေမးကာ ယၾတာေခ်တက္ၾကပါတယ္။ ဒီပညာေတြ မွာ လြဲမွားႏိုင္တဲ႔ အခ်က္(၂)ခ်က္ရွိပါတယ္။ (က) ေဟာသူက မကြ်မ္းက်င္လို႔ျဖစ္ေစ၊ ရႊီးေနလို႔ျဖစ္ေစ၊ က်က္ မွတ္ထားတာ၊ တြက္ခ်က္ တာေတြ ဆံုျဖတ္တာေတြ မွားလို႔ျဖစ္ေစ လြဲႏိုင္ပါတယ္။ (ခ) ေနာက္တစ္ခ်က္က အေဟာခံရသူကိုယ္တိုင္ရဲ႔ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြေၾကာင္႔လဲ လြဲႏိုင္ပါတယ္။ ျဖစ္ပံုကေတာ႔ ကိုယ္ေဟာေန တာ ဆံုးျဖတ္တာမွန္ရဲ႕သားနဲ႔ လာေမးသူက မမွန္သလို အမူအရာျပတာေၾကာင္႔ ပုထုဇဥ္ေဗဒင္ဆရာလဲ စိုးရြံ႔ျပီး မွန္ေနရာကေန အမွား ေတြ ေဟာမိတတ္တယ္။ ဒါအျပင္႔ အားလံုးမွန္ေနေပမယ္႔ လာေမးသူက ေကာင္းမႈေတြ လုပ္ျပီးမေကာင္းကံေတြကို တားႏိုင္တာေၾကာင္႔လဲ မွားသြားတတ္ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ရွိစဥ္ကပဲ ပုဏၰားတစ္ ေယာက္ဟာ ကိုယ္႔ကိုယ္ကို တြက္ၾကည္႔ေတာ႔မေ၀းေတာ႔တဲ႔ တစ္ခုေသာ လျပည္႔ညသန္းေခါင္မွာ ေသမယ္လို႔ အေျဖရပါတယ္။ သူ႔မိန္းမကလဲ တြက္ၾကည္႔ေတာ႔လဲ ဒီလိုပဲ။ ဒီေတာ႔ ဘုရားရွင္ကိုလာေမးပါတယ္။ ဘုရားရွင္ကလည္း ေသမယ္ လို႔ပဲေဟာပါတယ္။ အဲဒီအခါ ပုဏၰားလန္႔ျပီး ငါသာေမ်ာက္ျဖစ္ရင္စားဖို႔ ငွက္ေပ်ာ သီးပင္ေတြစိုက္မယ္၊ ငွက္ျဖစ္ရင္ေနဖို႔ ေညာင္ပင္စိုက္မယ္၊ ငါးျဖစ္ရင္ေနဖို႔ ေရကန္တူးမယ္ စသျဖင္႔ အမ်ိဳးမ်ိဳး စဥ္းစားျပီး စိုက္ပ်ိဳးလိုက္တာ အမ်ားၾကီးပါပဲ။ ေနာက္ေတာ႔ လမ္းေဖာက္တာ ေတြပါ ပါလာတယ္။ သူက ကုသိုလ္ရဖို႔ေတာ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ သူေသျပီး ဘာေကာင္ျပန္ျဖစ္ ျဖစ္ ေနရတာ အစဥ္ေျပေအာင္ လုပ္တာပါပဲ၊ ဒါေပမယ္႔ သူစိုက္ပ်ိဳးထားတာေတြ ၾကီးလာေတာ႔ ေမ်ာက္ေတြ၊ ငွက္ေတြ၊ ငါးေတြ စသည္ျဖင္႔ စားၾက၊ ေသာက္ ၾက၊ ေနၾက၊ နားၾကျဖစ္ ေနပါတယ္။ အဲဒီညမွာေတာ႔ သူက အားလံုးကို ႏႈတ္ဆက္ျပီး အိပ္ယာေပၚမွာ ေသမယ္႔ အခ်ိန္ကို ေစာင္႔ေနပါတယ္။ အာရုဏ္တက္ခ်ိန္အထိလဲ မေသေရာ၊ သူ႔ကို စိတ္ဆင္းရဲ ေအာင္ လုပ္ရမလားလို႔ ဘုရားရွင္ကို စိတ္ဆိုးျပီး ရန္ေတြ႔ဖို႔ ထြက္လာပါတယ္။ ဘုရားရွင္က ေဟာအျပီးေနာက္ပိုင္း ဘာေတြလုပ္လဲဆို တာေမးျပီး ဒါေတြဟာ အသက္ ရွည္ရာေကာင္းမႈေတြ ျဖစ္ေၾကာင္းေဟာပါတယ္။ ဒီေတာ႔သာမာန္ေဗဒင္လို သက္သက္မွာ မမွန္ႏိုင္ဘူးဆိုတာ သိသာပါတယ္။ ကံ နဲ႔ ကံ ရဲ႔ အက်ိဳးကိုယံုရပါမယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ဘဲ ျဂိဳလ္စီး၊ ျဂိဳလ္နင္း၊ နကၡတ္၊ ရာသီ နဂါးေခါင္းလွည္႔၊ လက္၀ါးမွ လမ္းေၾကာင္းမ်ား ညႊန္ရာ ေတြကိုပဲ ယံုေနမယ္ဆိုရင္ ကံ နဲ႔ ကံ၏အက်ိဳးကို ပယ္ရာက်ျပီး ကမၼႆကတ သမာဒိ႒ိ မျဖစ္ေတာ႔ဘဲ မိစၧာဒိ႒ိေတာင္ျဖစ္သြားပါမယ္။ ထိုအ ေၾကာင္းေတြမသိဘဲ မိမိတုိ႔ေဘးျဖစ္မွာ ေၾကာက္ၿပီးဘုရားမွာ ယၾတာေခ်တဲ့ အေနနဲ႔ကိုးကြယ္ေနတာကေတာ့ ဘယဗုဒၶဘာသာျဖစ္ ပါတယ္။ ဘုရားေဟာတဲ့ ပ႒ာန္းတရား(၂၄ ပစၥည္း) ကိုလည္း စည္းခ်တယ္ဆုိၿပီး ရြတ္ဖတ္ တာရွိၾကပါတယ္။ စဥ္းစာၾကည့္ရင္ ဘုရားရဲ႕တရားကို အေစာင့္ခ်သလိုျဖစ္ေနပါတယ္။ မလုပ္သင့္ပါဘူး။ အသက္ငယ္စဥ္အခါထဲက အမွတ္မမွားၾကရေအာင္ သတိရွိၾကရပါမယ္။ အမွတ္မွား၊ အသိမွား၊ အယူမွားၿပီး သံသရာကလြတ္ႏုိင္မွာမဟုတ္ေတာ့ပါ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မိမိတုိ႔ေဘးကိုေၾကာက္လို႔၊ လာဘ္လိုခ်င္လို႔၊ မိ႐ိုးဖလာအရ စသည္ျဖင့္ မကိုးကြယ္ၾကပါရန္ သတိေပးေရးသားအပ္ပါတယ္။ ထုိသို႔ျဖစ္ေနပါကလည္း စိတ္ဓာတ္က်စရာမလို ပါဘူး။ “ပညာဟူသည္ အုိသည္မရွိ”တဲ့။ မိမိတုိ႔သိရွိၿပီးတာနဲ႔ ျပင္လိုက္ရင္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္မွာပါ။ အသိတရား ကိုလုိုက္က်င့္ ႏိုင္မွသာ တရား၏အႏွစ္သာရကို ခံစားရမွာျဖစ္ပါတယ္။
သဒၶါကိုအေဖာ္ျပဳ၍ ဉာဏ္ႏွင့္ယွဥ္ေသာ သူေတာ္ေကာင္းမ်ားျဖစ္ၾကပါေစ။
အနံ႔မရွိေသာ တင့္တယ္လွပေသာ(ေပါက္ပန္းပြင့္စေသာ)ပန္းသည္ ပန္ဆင္သူအားလံုးအား အနံ႔တည္းဟူေသာ အက်ိဳးကို မေဆာင္ႏိုင္သကဲ့သို႔ ေကာင္းစြာေဟာၾကားေတာ္မူအပ္ေသာ တရားေတာ္သည္မလုိုက္နာ၊ မက်င့္ၾကံသူအား အက်ိဳးကိုမေဆာင္ႏိုင္”ဟူ၍ ဓမၼပဒ မွာေရးဖြဲ႔ထားပါတယ္။ ဘုရားရွင္ကို မိမိတုိ႔အတြက္ က်ေရာက္လာမည္ထင္ေသာ ေလာကီ ေဘးအႏၲရာယ္အေပါင္းမွ လြတ္ေျမာက္ရာအတြက္သာ ကိုးကြယ္မည္ ဆုိပါက ဘယဗုဒၶ ဘာသာပင္ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ အဆင္မေျပမႈေတြမ်ားေသာ အခါမွာ မိမိတုိ႔အတြက္ ကယ္တင္ ေပးႏုိင္မည္ထင္၍ အျခားေသာကိုးကြယ္မႈေတြကို ပို၍ပင္လုပ္ေဆာင္ေနၾကတာရွိပါတယ္။ ဒါေတြဟာ မသိမႈ(အ၀ိဇၨာ)ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိသို႔ အျခားအရာေတြကို ယံုၾကည္မႈျပဳၾကတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သရဏဂံုညႈိးႏြမ္းရပါ တယ္။ ပ်က္ဆီးရပါတယ္။ ဘုရားရွင္ကျဖစ္လာ သမွ်အက်ိဳးတရားတို႔သည္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာအေၾကာင္းတရား ေၾကာင့္ သာျဖစ္တယ္ဆုိတာ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ အေၾကာင္းအက်ိဳးကို နားမလည္လွ်င္ ထိုအယူမွား မ်ားကို လုပ္ေဆာင္ေနၾကမည္သာျဖစ္ပါတယ္။ စစ္မွန္ေသာဗုဒၶဘာသာ၀င္ဆုိသည္မွာ ဘုရား တရားကို နား ေထာင္၊ လိုက္နာေသာသူမ်ားကိုသာ ေခၚဆုိထိုက္ပါတယ္။ ထိုအေၾကာင္းကို မသိဘဲ ထင္ရာလုပ္ေနၾကေတာ့ ဒုကၡေရာက္ၾကရတာပါ။ နတ္ျပည္၊ ျဗဟၼာျပည္တုိ႔သည္ လည္း ဒုကၡတိဘံုမ်ားပင္ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိတုိ႔လုပ္ေဆာင္ ေနေသာ ဒါန၊ သီလ၊ ဘာ၀နာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ အစုစုတုိ႔သည္ ဒုကၡခပ္သိမ္းကင္းျငိမ္းရာအမွန္ နိဗၺာန္ကိုသာ ရည္စူးထားရပါမယ္။ ဆုေတာင္းတုိင္းျပည့္မည္မဟုတ္ပါ။ မိမိျပဳလုပ္ေသာ ေကာင္းမႈ၊ မေကာင္းမႈသည္သာ မိမိ အတြက္ ေကာင္းက်ိဳး၊ မေကာင္းက်ိဳးကိုေပးေနတာျဖစ္ပါတယ္။ သစၥာစကား ႏွင့္ေျပာရလွ်င္ သမုဒယ(ပယ္သတ္ ရမည့္တရား)ေၾကာင့္ ဒုကၡ(ဆင္းရဲျခင္း)ျဖစ္ရတာပါ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အေၾကာင္းတရား သမုဒယကို မျပဳလုပ္ဘဲ ပယ္သတ္ရပါမည္။ ထုိသို႔သိေနၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနျခင္းသည္ပင္ မဂၢသစၥာ(ပြားမ်ားရမည့္၊ က်င့္ၾကံရမည့္တရား)ကို က်င့္ေနျခင္းျဖစ္ေနပါတယ္။ ယခုလိုသာသနာေတာ္ႏွင့္ၾကံဳေနေသာအခ်ိန္၊ တရားေတာ္မ်ားကိုနာၾကား နားလည္ႏိုင္ေသာ လူဘ၀ရေနတဲ့အခ်ိန္ မွာမွစစ္မွန္ေသာတရားနည္းလမ္းမ်ား အတိုင္း မလိုက္နာႏိုင္လွ်င္ လူျဖစ္ရက်ိဳးနပ္မည္မဟုတ္ပါ။ မိမိလုပ္ေဆာင္ေနတာသည္ ဘာေတြျဖစ္ေနလဲဆုိတာသိဖုိ႔ေတာ့လို အပ္ပါလိမ့္ မယ္။ မိမိတုိ႔အခက္ခဲျဖစ္လာၿပီဆုိလွ်င္ ေဗဒင္ေမး၊ နတ္ေတြေမးကာ ယၾတာေခ်တက္ၾကပါတယ္။ ဒီပညာေတြ မွာ လြဲမွားႏိုင္တဲ႔ အခ်က္(၂)ခ်က္ရွိပါတယ္။ (က) ေဟာသူက မကြ်မ္းက်င္လို႔ျဖစ္ေစ၊ ရႊီးေနလို႔ျဖစ္ေစ၊ က်က္ မွတ္ထားတာ၊ တြက္ခ်က္ တာေတြ ဆံုျဖတ္တာေတြ မွားလို႔ျဖစ္ေစ လြဲႏိုင္ပါတယ္။ (ခ) ေနာက္တစ္ခ်က္က အေဟာခံရသူကိုယ္တိုင္ရဲ႔ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြေၾကာင္႔လဲ လြဲႏိုင္ပါတယ္။ ျဖစ္ပံုကေတာ႔ ကိုယ္ေဟာေန တာ ဆံုးျဖတ္တာမွန္ရဲ႕သားနဲ႔ လာေမးသူက မမွန္သလို အမူအရာျပတာေၾကာင္႔ ပုထုဇဥ္ေဗဒင္ဆရာလဲ စိုးရြံ႔ျပီး မွန္ေနရာကေန အမွား ေတြ ေဟာမိတတ္တယ္။ ဒါအျပင္႔ အားလံုးမွန္ေနေပမယ္႔ လာေမးသူက ေကာင္းမႈေတြ လုပ္ျပီးမေကာင္းကံေတြကို တားႏိုင္တာေၾကာင္႔လဲ မွားသြားတတ္ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ရွိစဥ္ကပဲ ပုဏၰားတစ္ ေယာက္ဟာ ကိုယ္႔ကိုယ္ကို တြက္ၾကည္႔ေတာ႔မေ၀းေတာ႔တဲ႔ တစ္ခုေသာ လျပည္႔ညသန္းေခါင္မွာ ေသမယ္လို႔ အေျဖရပါတယ္။ သူ႔မိန္းမကလဲ တြက္ၾကည္႔ေတာ႔လဲ ဒီလိုပဲ။ ဒီေတာ႔ ဘုရားရွင္ကိုလာေမးပါတယ္။ ဘုရားရွင္ကလည္း ေသမယ္ လို႔ပဲေဟာပါတယ္။ အဲဒီအခါ ပုဏၰားလန္႔ျပီး ငါသာေမ်ာက္ျဖစ္ရင္စားဖို႔ ငွက္ေပ်ာ သီးပင္ေတြစိုက္မယ္၊ ငွက္ျဖစ္ရင္ေနဖို႔ ေညာင္ပင္စိုက္မယ္၊ ငါးျဖစ္ရင္ေနဖို႔ ေရကန္တူးမယ္ စသျဖင္႔ အမ်ိဳးမ်ိဳး စဥ္းစားျပီး စိုက္ပ်ိဳးလိုက္တာ အမ်ားၾကီးပါပဲ။ ေနာက္ေတာ႔ လမ္းေဖာက္တာ ေတြပါ ပါလာတယ္။ သူက ကုသိုလ္ရဖို႔ေတာ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ သူေသျပီး ဘာေကာင္ျပန္ျဖစ္ ျဖစ္ ေနရတာ အစဥ္ေျပေအာင္ လုပ္တာပါပဲ၊ ဒါေပမယ္႔ သူစိုက္ပ်ိဳးထားတာေတြ ၾကီးလာေတာ႔ ေမ်ာက္ေတြ၊ ငွက္ေတြ၊ ငါးေတြ စသည္ျဖင္႔ စားၾက၊ ေသာက္ ၾက၊ ေနၾက၊ နားၾကျဖစ္ ေနပါတယ္။ အဲဒီညမွာေတာ႔ သူက အားလံုးကို ႏႈတ္ဆက္ျပီး အိပ္ယာေပၚမွာ ေသမယ္႔ အခ်ိန္ကို ေစာင္႔ေနပါတယ္။ အာရုဏ္တက္ခ်ိန္အထိလဲ မေသေရာ၊ သူ႔ကို စိတ္ဆင္းရဲ ေအာင္ လုပ္ရမလားလို႔ ဘုရားရွင္ကို စိတ္ဆိုးျပီး ရန္ေတြ႔ဖို႔ ထြက္လာပါတယ္။ ဘုရားရွင္က ေဟာအျပီးေနာက္ပိုင္း ဘာေတြလုပ္လဲဆို တာေမးျပီး ဒါေတြဟာ အသက္ ရွည္ရာေကာင္းမႈေတြ ျဖစ္ေၾကာင္းေဟာပါတယ္။ ဒီေတာ႔သာမာန္ေဗဒင္လို သက္သက္မွာ မမွန္ႏိုင္ဘူးဆိုတာ သိသာပါတယ္။ ကံ နဲ႔ ကံ ရဲ႔ အက်ိဳးကိုယံုရပါမယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ဘဲ ျဂိဳလ္စီး၊ ျဂိဳလ္နင္း၊ နကၡတ္၊ ရာသီ နဂါးေခါင္းလွည္႔၊ လက္၀ါးမွ လမ္းေၾကာင္းမ်ား ညႊန္ရာ ေတြကိုပဲ ယံုေနမယ္ဆိုရင္ ကံ နဲ႔ ကံ၏အက်ိဳးကို ပယ္ရာက်ျပီး ကမၼႆကတ သမာဒိ႒ိ မျဖစ္ေတာ႔ဘဲ မိစၧာဒိ႒ိေတာင္ျဖစ္သြားပါမယ္။ ထိုအ ေၾကာင္းေတြမသိဘဲ မိမိတုိ႔ေဘးျဖစ္မွာ ေၾကာက္ၿပီးဘုရားမွာ ယၾတာေခ်တဲ့ အေနနဲ႔ကိုးကြယ္ေနတာကေတာ့ ဘယဗုဒၶဘာသာျဖစ္ ပါတယ္။ ဘုရားေဟာတဲ့ ပ႒ာန္းတရား(၂၄ ပစၥည္း) ကိုလည္း စည္းခ်တယ္ဆုိၿပီး ရြတ္ဖတ္ တာရွိၾကပါတယ္။ စဥ္းစာၾကည့္ရင္ ဘုရားရဲ႕တရားကို အေစာင့္ခ်သလိုျဖစ္ေနပါတယ္။ မလုပ္သင့္ပါဘူး။ အသက္ငယ္စဥ္အခါထဲက အမွတ္မမွားၾကရေအာင္ သတိရွိၾကရပါမယ္။ အမွတ္မွား၊ အသိမွား၊ အယူမွားၿပီး သံသရာကလြတ္ႏုိင္မွာမဟုတ္ေတာ့ပါ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မိမိတုိ႔ေဘးကိုေၾကာက္လို႔၊ လာဘ္လိုခ်င္လို႔၊ မိ႐ိုးဖလာအရ စသည္ျဖင့္ မကိုးကြယ္ၾကပါရန္ သတိေပးေရးသားအပ္ပါတယ္။ ထုိသို႔ျဖစ္ေနပါကလည္း စိတ္ဓာတ္က်စရာမလို ပါဘူး။ “ပညာဟူသည္ အုိသည္မရွိ”တဲ့။ မိမိတုိ႔သိရွိၿပီးတာနဲ႔ ျပင္လိုက္ရင္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္မွာပါ။ အသိတရား ကိုလုိုက္က်င့္ ႏိုင္မွသာ တရား၏အႏွစ္သာရကို ခံစားရမွာျဖစ္ပါတယ္။
သဒၶါကိုအေဖာ္ျပဳ၍ ဉာဏ္ႏွင့္ယွဥ္ေသာ သူေတာ္ေကာင္းမ်ားျဖစ္ၾကပါေစ။
လာဘဗုဒၶဘာသာ…
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေတြ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျဖစ္သည့္ အေလ်ာက္ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကိုးကြယ္ေနေသာ ဗုဒၶဘာသာဘုရားရွင္ သည္သစၥာေလးပါးျမတ္တရားကုိ ကိုယ္ေတာ္တုိင္ သိျမင္ၿပီးပြင့္ထြန္းလာရသည္ကို သိရန္လိုအပ္ပါလိမ့္မည္။ ဘုရားျဖစ္ၿပီးေနာက္ မိဂဒါ၀ုန္ေတာ္၌ ပဥၥ၀ဂၢီငါးပါးကို သစၥာတရားေတာ္ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဘုရားရွင္
၏ တရားဓမၼကို စတင္ေဟာၾကားတဲ့ တရားျဖစ္တာေၾကာင့္ ဓမၼစၾကၤာတရားလို႔သိလာၾကပါတယ္။ ဗုဒၶရဲ႕တရား ေတာ္မ်ားကို အႏွစ္ခ်ဳပ္လိုက္ရင္(၃)မ်ိဳးသာက်န္ပါတယ္။
(၁) မေကာင္းမႈ မွန္သမွ်ကုိ မၿပဳနဲ႔၊ မလုုပ္နဲ႔ေရွာင္။
(၂) ေကာင္းမႈ မွန္သမွ်လုပ္၊ ၿပည္႔စုံေအာင္လုပ္။
(၃) မိမိစိတ္ကုိ ၿဖဴစင္ေအာင္၊ သန္႔ရွင္းေအာင္၊ စင္ၾကယ္ေအာင္လုပ္။
ပိုၿပီးျပည့္စံုေအာင္ေျပာရရင္ စိတ္ျဖဴစင္ေအာင္လုပ္နည္းေတြမွာ သမထနည္းန႔ဲ၀ိ ပႆနာနည္း (၂)နည္းရွိပါ မယ္။ အေပၚကအခ်က္ေတြေလာက္ကေတာ႔ ခရစ္ယာန္မွာလဲ ညႊန္ၾကားပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕လိုရင္း အႏွစ္ ခ်ဳပ္မွာေတာ့ ကိေလသာကို အျမစ္ျပဳတ္ေအာင္ ပယ္သတ္ရမယ္လို႔ မွတ္ယူၾကရပါမည္။ ကိေလသာဆိုတာက ေတာ႔ ရယူလက္ခံ ထားသူရဲ႕ စိတ္ႏွလံုးကို ပူေလာင္ဆင္းရဲေအာင္ ႏွိပ္စက္တတ္တဲ႔ တရားေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကိေလသာရွိေနသမွ် သံသရာကမလြတ္ဘဲ တ၀ဲလည္လည္က်င္လည္ျပီး ေသျပီးရင္းေသေနရဦးမွာျဖစ္လို႔ ကိေလသာကိုလည္း သတ္တတ္တဲ႔ “မာရ္” လို႔ေခၚပါတယ္။ ကိေလသာ အက်ဥ္း(၁၀)ပါးရွိပါတယ္။ အမ်ိဳးအစား အားျဖင္႔ (၃)မ်ိဳးရွိပါတယ္။
(၁) ၀ိတိကၠမ ကိေလသာ- အာရံု (၅)ပါး ကို ႏွစ္သက္တြယ္တာ၍ ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊ မေနာကံတို႔ျဖင္႔ ေလာဘ၊ ေဒါသ အေလ်ာက္ေဖာက္ျပန္က်ဴးလြန္ေစတတ္မႈ။ (သီလ ေစာင္႔ထိန္းျခင္းျဖင္႔တားဆီရန္)။
(၂) ပရိယုဌာန ကိေလသာ- မေနာ ဒြာရ၌ ထၾကြေသာင္းက်န္းတတ္သည္႔ ကိေလ သာ။ (သမထ ဘာ၀နာက်င္႔ၾကံ ျခင္းျဖင္႔ တားဆီးရန္)။
(၃) အႏုသယ ကိေလသာ- သံသရာတေလွ်ာက္ အစဥ္ကိန္းေအာင္းေနခဲ႔ျပီး အခါအခြင္႔ သင္႔ေသာအခါ ေပၚထြက္လာျပီး ေဖာက္ျပန္က်ဳးလြန္တတ္ေသာ ကိေလသာ။ (၀ိပႆနာ ဘာ၀နာအားထုတ္ ျခင္းျဖင္႔ အျမစ္ျဖဳတ္ ပယ္သတ္ရန္)။
ဒီအခ်က္က ဗုဒၶဘာသာမွာပဲရွိတာျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္လံုး၀ ျဖဴသြားေအာင္ ၀ိပႆနာလုပ္ရမယ္ ဆိုတာမွ ဗုဒၶဘာသာရဲ႔လိုရင္းျဖစ္မယ္။ ဤမွ် ေလာက္သတၱ၀ါေတြ သံသရာ၀ဋ္ဆင္းရဲဲေဘး၊ ကိေလသာေဘး၊ အပယ္ ေဘးတုိ႔မွ လြတ္ေျမာင္ေအာင္ သစၥာတရားမ်ား ေဟာၾကားခဲ့ေသာ ဗုဒၶဘုရာရွင္ကို လာဘ္လာဘေပါမ်ား ေအာင္အတြက္ ကိုးကြယ္ေနၾကေသာ သူမ်ားကို လာဘဗုဒၶဘာသာ ဟုေခၚပါတယ္။ ဗုဒၶဘုရားရွင္ကို အမွန္တ ကယ္ၾကည္ညိဳေသာစိတ္ မဟုတ္ဘဲ မိမိတုိ႔အလုပ္အဆင္ေျပေအာင္၊ မိမိတုိ႔လာဘ္ေပါမ်ားေအာင္ ဘုရားရွင္ကို သာ ကိုးကြယ္မႈ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ဘုိးေတာ္၊ မယ္ေတာ္၊ ဓာတ္ေတြ၊ နတ္ေတြကိုပါ ကိုးကြယ္ေနတက္ၾကပါတယ္။ ဥဳံ၊ ေၾသာင္းေတြ ထဲ့ရြတ္ကာ ဘုရားရွိခိုး ေနတက္ၾကပါတယ္။ ထုိသူမ်ားဟာ ဘုရားရွင္ကုိ မေလးစားသိလိုပင္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဘုရားကိုလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးနာမည္ေတြေပးကာ လူေတြအႀကိဳက္ လိုက္လုပ္ေနၾကတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ လာဘမုနိဘုရားဆုိေတာ့ လာဘ္ေပါမ်ားေအာင္ဟုဆိုကာ ေရြးၿပီးကိုးကြယ္ ၾကပါတယ္။ ထုိသို႔ဆုိလွ်င္ ထိုဘုရားကိုမကုိးကြယ္ဘဲ ခ်မ္းသာေနၾကေသာ ခရစ္ယာန္၊ မူဆလင္ မ်ားရွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဗုဒၶဘုရားရွင္က အုိ၊ နာ၊ ေသ ဆင္းရဲအေပါင္းမွ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ တရားေဟာ ၾကားခဲ့တာပါ။ လာဘ္မ်ားေအာင္ ကယ္တင္မွာလည္းမဟုတ္ပါဘူး။ ထုိအေၾကာင္းကိုမွ မသိဘဲ ဘုရားကို ယၾတာေခ်တာ၊ မိမိအက်ိဳးကိုလိုလားၿပီး ဘုရားကိုလွဴတာ မ်ိဳးကို လာဘဗုဒၶဘာသာေတြလုပ္ၾကပါတယ္။ အတုအေယာင္ေတြၾကားမွာ သာသနာေတာ္ က ေမွးမွိန္လာရပါတယ္။ ၾကာၾကာစံရေအာင္ဆုိၿပီး ၾကာဇံလွဴၾကပါတယ္၊ အၾကံအစည္ေကာင္းေအာင္ “ၾကံ” လွဴပါတယ္။ ေပါက္ေပါက္ေျမာက္ေျမာက္ရွိေအာင္ ေပါက္ေပါက္စုပ္လွဴၾကပါတယ္။ “ေထာ”ေအာင္ဆုိၿပီး ေထာပတ္သီး လွဴၾကပါတယ္၊ ဘုရားကိုလွဴေတာ့အလံုးလိုက္လွဴတယ္။ မိမိစားေတာ့ သၾကား၊ ႏို႔ဆီန႔ဲေပါက္စား ၾကပါတယ္။ (ျဖစ္သင့္လား၊ မျဖစ္သင့္ဘူးလားဆုိတာ စာဖတ္သူမ်ားပင္ စဥ္းစားၾကည့္ၾကပါ)။ ထုိ႔အျပင္ ကိုးကြယ္မႈ မျပဳလုပ္အပ္တာမ်ားကိုပါလုပ္ေဆာင္လာၾကပါတယ္။ တဆက္တည္း သူရႆတီဆိုေသာ ရုပ္ထုအေၾကာင္း အနည္းငယ္ေျပာလိုပါတယ္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ သူရႆတီအမည္ရွိေသာ ျမစ္ကေလး တစ္စင္းရွိတယ္။ ေႏြအခါမွာ ေသာင္မ်ားေပၚေသာအခါ ထိုေသာင္မ်ားေပၚတြင္ ကုလားမ်ားက သီးပင္စားပင္မ်ားစိုက္ၾကရာ အလြန္ျဖစ္ ထြန္းတယ္။ ဒါေလာက္ ျဖစ္ထြန္းရင္ ဒီျမစ္ကုိ ေစာင့္တဲ့နတ္က 'မ' တာျဖစ္မယ္ဟူေသာ စိတ္ကူးယဥ္အေတြး ေပၚလာၾကပါတယ္။ သာယာညင္းေပ်ာင္းစြာ စီးဆင္းေသာျမစ္ ေရကိုၾကည့္၍ နတ္သမီးသာျဖစ္ရမည္ဟု ဆံုးျဖတ္ၾကကာ ျမစ္ကမ္းနားတြင္ နတ္သမီးရုပ္ တစ္ရုပ္ထုလုပ္ၿပီး ကိုးကြယ္ၾကပါတယ္။ ေနာက္တျဖည္းျဖည္း နယ္က်ယ္လာရာမွ ေဗဒင္ သံုးပံုကို သူရႆတီလက္ထဲ ထည့္ေပးလိုက္ေသာအခါ သူရႆတီသည္ ဟိႏၵဴဘာသာ ၀င္အားလံုးတို႔၏ အထြတ္အျမတ္ထားရာ နတ္သမီးအျဖစ္သို႔ေရာက္သြားပါတယ္။ ထိုမွတဆင့္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံသို႔ ၀င္လာေသာအခါ ဘာသာေရးလုပ္ၾကံလုိသူ တစ္စုကေဗဒင္သံုးပံု ေစာင့္တာဆိုလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မ်ားကအေလးထား ကိုးကြယ္ၾကမည္မဟုတ္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားက အေလးထားကိုးကြယ္ ၾကေစရန္ ေဗဒင္သံုးပံုအစား ပိဋကတ္သံုးပံုေစာင့္သည္ဟုဆိုကာ သူရႆတီလက္ထဲသို႔ ဗုဒၶ၏တရားရတနာ ပိဋကတ္သံုးပံုကို ထည့္ေပးလိုက္ပါေတာ့တယ္။ အမွန္တကယ္မွာ ဗုဒၶေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည့္ တရားေတာ္မ်ားကို သံဃာေတာ္မ်ားက ပထမသင္ဂါယနာမွ ဆ႒မသင္ဂါယနာတိုင္ေအာင္ ဆင္းရဲမ်ိဳး စံုၾကားမွ မေပ်ာက္ပ်က္ ေအာင္ ထိန္းသိမ္းခဲ့ၾကရပါတယ္။ ယခုလည္း ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းဆဲ ေနာင္လည္းေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္း ေနမည္သာျဖစ္တယ္။ ယခုေတာ့ အသက္အေသခံၿပီး ပိဋကတ္ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ေသာ သံဃာေတာ္မ်ား မ်က္ႏွာကိုမွ်မေထာက္ဘဲ ပိဋကတ္သံုးပံုကို သူရႆတီေစာင့္သည္ဆိုကာ ကုလားမရုပ္ကို ဘုရားရုပ္ပြား ေတာ္နားမွာ လာထားၾကပါတယ္။ ဆရာေတာ္မ်ားမွ ယေန႔တုိင္ ေဟာၾကားဆံုးမေနေသာ္လည္း လိုက္ပါမလုပ္ ေဆာင္မႈမ်ားရွိၾကပါတယ္။ ေနာင္လူမ်ား၏စိတ္မွာ ကိုကြယ္းအားထား စရာဟုမွတ္ထင္သြားမွာကို စိုးရိမ္မိပါတယ္။ မိမိတုိ႔သိၿပီးေသာသူမ်ားမွ ထုိအယူမွားမ်ားကို ျပင္ႏိုင္ဖုိ႔လည္းလိုအပ္ပါမယ္။ ဘုရားရွင္ကစီးပြားေရး တက္ခ်င္ရင္ ကံ၊ ဉာဏ္၊ ၀ိရိယ သံုးပါးလံုးကို အားကိုးရမည္ ဟုဆိုပါတယ္။ ထိုသို႔မသိၾကရသည့္အတြက္ကိုးကြယ္၊ အားထားမႈေတြ လြဲမွားကာ သရဏဂံုညႈိးႏြမ္းရပါတယ္။ အကယ္၍နတ္ကို ကိုးကြယ္ၿပီးေသပါက အန္ဖက္ စားၿပိႆာျဖစ္ရပါမယ္။ လာဘ္လာဘ လိုခ်င္တပ္မက္ေနေသာ လာဘဗုဒၶဘာသာမ်ားမွာ အျခားေသာကိုး ကြယ္မႈေတြမ်ားစြာ လုပ္တက္ၾကပါတယ္။ လာဘဗုဒၶ ဘာသာေတြရဲ႕စိတ္မွာ ေခါင္းေဆာင္ေနတာသည္ တဏွာ(လိုခ်င္တပ္မက္မႈ) ျဖစ္ပါတယ္။ တဏွာ ႏွင့္ျပဳလုပ္ေသာ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္အလုပ္မွန္သမွ်က ဆင္းရဲ ေၾကာင္းဘဲျဖစ္ပါတယ္။ တဏွာဦးေဆာင္ေနသ၍ သံသရာက မလြတ္ေျမာက္ႏိုင္ပါဘူး။ ဘုရားရွင္ပြင့္လာၿပီး တရားေဟာတာက အုိ၊ နာ၊ ေသဆင္းရဲက လြတ္ေစခ်င္လို႔ပါ။ မိမိတုိ႔လုပ္ေနတာက ဆင္းရဲေၾကာင္းေတြသာ ျဖစ္ေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဘုရားကုိေက်ာခုိင္းေနသူပမာျဖစ္ေပေတာ့မည္။ ထုိ႔အတြက္ေၾကာင့္ ရခဲလွတဲ့လူ႔ဘ၀၊ ၾကံဳရခဲတဲ့ ဘုရားသာသာနာကာလမွာ မိမိအသိအျမင္၊ ကုိးကြယ္ယံုၾကည္မႈ မမွားၾကေစရန္
ေရးသား၍ ဓမၼဒါနျပဳအပ္ပါတယ္။
သဒၶါတရားကို အေဖာ္ျပဳ၍ ဉာဏ္ႏွင့္ယွဥ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားျဖစ္ၾကပါေစ။
၏ တရားဓမၼကို စတင္ေဟာၾကားတဲ့ တရားျဖစ္တာေၾကာင့္ ဓမၼစၾကၤာတရားလို႔သိလာၾကပါတယ္။ ဗုဒၶရဲ႕တရား ေတာ္မ်ားကို အႏွစ္ခ်ဳပ္လိုက္ရင္(၃)မ်ိဳးသာက်န္ပါတယ္။
(၁) မေကာင္းမႈ မွန္သမွ်ကုိ မၿပဳနဲ႔၊ မလုုပ္နဲ႔ေရွာင္။
(၂) ေကာင္းမႈ မွန္သမွ်လုပ္၊ ၿပည္႔စုံေအာင္လုပ္။
(၃) မိမိစိတ္ကုိ ၿဖဴစင္ေအာင္၊ သန္႔ရွင္းေအာင္၊ စင္ၾကယ္ေအာင္လုပ္။
ပိုၿပီးျပည့္စံုေအာင္ေျပာရရင္ စိတ္ျဖဴစင္ေအာင္လုပ္နည္းေတြမွာ သမထနည္းန႔ဲ၀ိ ပႆနာနည္း (၂)နည္းရွိပါ မယ္။ အေပၚကအခ်က္ေတြေလာက္ကေတာ႔ ခရစ္ယာန္မွာလဲ ညႊန္ၾကားပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕လိုရင္း အႏွစ္ ခ်ဳပ္မွာေတာ့ ကိေလသာကို အျမစ္ျပဳတ္ေအာင္ ပယ္သတ္ရမယ္လို႔ မွတ္ယူၾကရပါမည္။ ကိေလသာဆိုတာက ေတာ႔ ရယူလက္ခံ ထားသူရဲ႕ စိတ္ႏွလံုးကို ပူေလာင္ဆင္းရဲေအာင္ ႏွိပ္စက္တတ္တဲ႔ တရားေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကိေလသာရွိေနသမွ် သံသရာကမလြတ္ဘဲ တ၀ဲလည္လည္က်င္လည္ျပီး ေသျပီးရင္းေသေနရဦးမွာျဖစ္လို႔ ကိေလသာကိုလည္း သတ္တတ္တဲ႔ “မာရ္” လို႔ေခၚပါတယ္။ ကိေလသာ အက်ဥ္း(၁၀)ပါးရွိပါတယ္။ အမ်ိဳးအစား အားျဖင္႔ (၃)မ်ိဳးရွိပါတယ္။
(၁) ၀ိတိကၠမ ကိေလသာ- အာရံု (၅)ပါး ကို ႏွစ္သက္တြယ္တာ၍ ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊ မေနာကံတို႔ျဖင္႔ ေလာဘ၊ ေဒါသ အေလ်ာက္ေဖာက္ျပန္က်ဴးလြန္ေစတတ္မႈ။ (သီလ ေစာင္႔ထိန္းျခင္းျဖင္႔တားဆီရန္)။
(၂) ပရိယုဌာန ကိေလသာ- မေနာ ဒြာရ၌ ထၾကြေသာင္းက်န္းတတ္သည္႔ ကိေလ သာ။ (သမထ ဘာ၀နာက်င္႔ၾကံ ျခင္းျဖင္႔ တားဆီးရန္)။
(၃) အႏုသယ ကိေလသာ- သံသရာတေလွ်ာက္ အစဥ္ကိန္းေအာင္းေနခဲ႔ျပီး အခါအခြင္႔ သင္႔ေသာအခါ ေပၚထြက္လာျပီး ေဖာက္ျပန္က်ဳးလြန္တတ္ေသာ ကိေလသာ။ (၀ိပႆနာ ဘာ၀နာအားထုတ္ ျခင္းျဖင္႔ အျမစ္ျဖဳတ္ ပယ္သတ္ရန္)။
ဒီအခ်က္က ဗုဒၶဘာသာမွာပဲရွိတာျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္လံုး၀ ျဖဴသြားေအာင္ ၀ိပႆနာလုပ္ရမယ္ ဆိုတာမွ ဗုဒၶဘာသာရဲ႔လိုရင္းျဖစ္မယ္။ ဤမွ် ေလာက္သတၱ၀ါေတြ သံသရာ၀ဋ္ဆင္းရဲဲေဘး၊ ကိေလသာေဘး၊ အပယ္ ေဘးတုိ႔မွ လြတ္ေျမာင္ေအာင္ သစၥာတရားမ်ား ေဟာၾကားခဲ့ေသာ ဗုဒၶဘုရာရွင္ကို လာဘ္လာဘေပါမ်ား ေအာင္အတြက္ ကိုးကြယ္ေနၾကေသာ သူမ်ားကို လာဘဗုဒၶဘာသာ ဟုေခၚပါတယ္။ ဗုဒၶဘုရားရွင္ကို အမွန္တ ကယ္ၾကည္ညိဳေသာစိတ္ မဟုတ္ဘဲ မိမိတုိ႔အလုပ္အဆင္ေျပေအာင္၊ မိမိတုိ႔လာဘ္ေပါမ်ားေအာင္ ဘုရားရွင္ကို သာ ကိုးကြယ္မႈ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ဘုိးေတာ္၊ မယ္ေတာ္၊ ဓာတ္ေတြ၊ နတ္ေတြကိုပါ ကိုးကြယ္ေနတက္ၾကပါတယ္။ ဥဳံ၊ ေၾသာင္းေတြ ထဲ့ရြတ္ကာ ဘုရားရွိခိုး ေနတက္ၾကပါတယ္။ ထုိသူမ်ားဟာ ဘုရားရွင္ကုိ မေလးစားသိလိုပင္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဘုရားကိုလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးနာမည္ေတြေပးကာ လူေတြအႀကိဳက္ လိုက္လုပ္ေနၾကတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ လာဘမုနိဘုရားဆုိေတာ့ လာဘ္ေပါမ်ားေအာင္ဟုဆိုကာ ေရြးၿပီးကိုးကြယ္ ၾကပါတယ္။ ထုိသို႔ဆုိလွ်င္ ထိုဘုရားကိုမကုိးကြယ္ဘဲ ခ်မ္းသာေနၾကေသာ ခရစ္ယာန္၊ မူဆလင္ မ်ားရွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဗုဒၶဘုရားရွင္က အုိ၊ နာ၊ ေသ ဆင္းရဲအေပါင္းမွ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ တရားေဟာ ၾကားခဲ့တာပါ။ လာဘ္မ်ားေအာင္ ကယ္တင္မွာလည္းမဟုတ္ပါဘူး။ ထုိအေၾကာင္းကိုမွ မသိဘဲ ဘုရားကို ယၾတာေခ်တာ၊ မိမိအက်ိဳးကိုလိုလားၿပီး ဘုရားကိုလွဴတာ မ်ိဳးကို လာဘဗုဒၶဘာသာေတြလုပ္ၾကပါတယ္။ အတုအေယာင္ေတြၾကားမွာ သာသနာေတာ္ က ေမွးမွိန္လာရပါတယ္။ ၾကာၾကာစံရေအာင္ဆုိၿပီး ၾကာဇံလွဴၾကပါတယ္၊ အၾကံအစည္ေကာင္းေအာင္ “ၾကံ” လွဴပါတယ္။ ေပါက္ေပါက္ေျမာက္ေျမာက္ရွိေအာင္ ေပါက္ေပါက္စုပ္လွဴၾကပါတယ္။ “ေထာ”ေအာင္ဆုိၿပီး ေထာပတ္သီး လွဴၾကပါတယ္၊ ဘုရားကိုလွဴေတာ့အလံုးလိုက္လွဴတယ္။ မိမိစားေတာ့ သၾကား၊ ႏို႔ဆီန႔ဲေပါက္စား ၾကပါတယ္။ (ျဖစ္သင့္လား၊ မျဖစ္သင့္ဘူးလားဆုိတာ စာဖတ္သူမ်ားပင္ စဥ္းစားၾကည့္ၾကပါ)။ ထုိ႔အျပင္ ကိုးကြယ္မႈ မျပဳလုပ္အပ္တာမ်ားကိုပါလုပ္ေဆာင္လာၾကပါတယ္။ တဆက္တည္း သူရႆတီဆိုေသာ ရုပ္ထုအေၾကာင္း အနည္းငယ္ေျပာလိုပါတယ္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ သူရႆတီအမည္ရွိေသာ ျမစ္ကေလး တစ္စင္းရွိတယ္။ ေႏြအခါမွာ ေသာင္မ်ားေပၚေသာအခါ ထိုေသာင္မ်ားေပၚတြင္ ကုလားမ်ားက သီးပင္စားပင္မ်ားစိုက္ၾကရာ အလြန္ျဖစ္ ထြန္းတယ္။ ဒါေလာက္ ျဖစ္ထြန္းရင္ ဒီျမစ္ကုိ ေစာင့္တဲ့နတ္က 'မ' တာျဖစ္မယ္ဟူေသာ စိတ္ကူးယဥ္အေတြး ေပၚလာၾကပါတယ္။ သာယာညင္းေပ်ာင္းစြာ စီးဆင္းေသာျမစ္ ေရကိုၾကည့္၍ နတ္သမီးသာျဖစ္ရမည္ဟု ဆံုးျဖတ္ၾကကာ ျမစ္ကမ္းနားတြင္ နတ္သမီးရုပ္ တစ္ရုပ္ထုလုပ္ၿပီး ကိုးကြယ္ၾကပါတယ္။ ေနာက္တျဖည္းျဖည္း နယ္က်ယ္လာရာမွ ေဗဒင္ သံုးပံုကို သူရႆတီလက္ထဲ ထည့္ေပးလိုက္ေသာအခါ သူရႆတီသည္ ဟိႏၵဴဘာသာ ၀င္အားလံုးတို႔၏ အထြတ္အျမတ္ထားရာ နတ္သမီးအျဖစ္သို႔ေရာက္သြားပါတယ္။ ထိုမွတဆင့္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံသို႔ ၀င္လာေသာအခါ ဘာသာေရးလုပ္ၾကံလုိသူ တစ္စုကေဗဒင္သံုးပံု ေစာင့္တာဆိုလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မ်ားကအေလးထား ကိုးကြယ္ၾကမည္မဟုတ္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားက အေလးထားကိုးကြယ္ ၾကေစရန္ ေဗဒင္သံုးပံုအစား ပိဋကတ္သံုးပံုေစာင့္သည္ဟုဆိုကာ သူရႆတီလက္ထဲသို႔ ဗုဒၶ၏တရားရတနာ ပိဋကတ္သံုးပံုကို ထည့္ေပးလိုက္ပါေတာ့တယ္။ အမွန္တကယ္မွာ ဗုဒၶေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည့္ တရားေတာ္မ်ားကို သံဃာေတာ္မ်ားက ပထမသင္ဂါယနာမွ ဆ႒မသင္ဂါယနာတိုင္ေအာင္ ဆင္းရဲမ်ိဳး စံုၾကားမွ မေပ်ာက္ပ်က္ ေအာင္ ထိန္းသိမ္းခဲ့ၾကရပါတယ္။ ယခုလည္း ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းဆဲ ေနာင္လည္းေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္း ေနမည္သာျဖစ္တယ္။ ယခုေတာ့ အသက္အေသခံၿပီး ပိဋကတ္ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ေသာ သံဃာေတာ္မ်ား မ်က္ႏွာကိုမွ်မေထာက္ဘဲ ပိဋကတ္သံုးပံုကို သူရႆတီေစာင့္သည္ဆိုကာ ကုလားမရုပ္ကို ဘုရားရုပ္ပြား ေတာ္နားမွာ လာထားၾကပါတယ္။ ဆရာေတာ္မ်ားမွ ယေန႔တုိင္ ေဟာၾကားဆံုးမေနေသာ္လည္း လိုက္ပါမလုပ္ ေဆာင္မႈမ်ားရွိၾကပါတယ္။ ေနာင္လူမ်ား၏စိတ္မွာ ကိုကြယ္းအားထား စရာဟုမွတ္ထင္သြားမွာကို စိုးရိမ္မိပါတယ္။ မိမိတုိ႔သိၿပီးေသာသူမ်ားမွ ထုိအယူမွားမ်ားကို ျပင္ႏိုင္ဖုိ႔လည္းလိုအပ္ပါမယ္။ ဘုရားရွင္ကစီးပြားေရး တက္ခ်င္ရင္ ကံ၊ ဉာဏ္၊ ၀ိရိယ သံုးပါးလံုးကို အားကိုးရမည္ ဟုဆိုပါတယ္။ ထိုသို႔မသိၾကရသည့္အတြက္ကိုးကြယ္၊ အားထားမႈေတြ လြဲမွားကာ သရဏဂံုညႈိးႏြမ္းရပါတယ္။ အကယ္၍နတ္ကို ကိုးကြယ္ၿပီးေသပါက အန္ဖက္ စားၿပိႆာျဖစ္ရပါမယ္။ လာဘ္လာဘ လိုခ်င္တပ္မက္ေနေသာ လာဘဗုဒၶဘာသာမ်ားမွာ အျခားေသာကိုး ကြယ္မႈေတြမ်ားစြာ လုပ္တက္ၾကပါတယ္။ လာဘဗုဒၶ ဘာသာေတြရဲ႕စိတ္မွာ ေခါင္းေဆာင္ေနတာသည္ တဏွာ(လိုခ်င္တပ္မက္မႈ) ျဖစ္ပါတယ္။ တဏွာ ႏွင့္ျပဳလုပ္ေသာ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္အလုပ္မွန္သမွ်က ဆင္းရဲ ေၾကာင္းဘဲျဖစ္ပါတယ္။ တဏွာဦးေဆာင္ေနသ၍ သံသရာက မလြတ္ေျမာက္ႏိုင္ပါဘူး။ ဘုရားရွင္ပြင့္လာၿပီး တရားေဟာတာက အုိ၊ နာ၊ ေသဆင္းရဲက လြတ္ေစခ်င္လို႔ပါ။ မိမိတုိ႔လုပ္ေနတာက ဆင္းရဲေၾကာင္းေတြသာ ျဖစ္ေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဘုရားကုိေက်ာခုိင္းေနသူပမာျဖစ္ေပေတာ့မည္။ ထုိ႔အတြက္ေၾကာင့္ ရခဲလွတဲ့လူ႔ဘ၀၊ ၾကံဳရခဲတဲ့ ဘုရားသာသာနာကာလမွာ မိမိအသိအျမင္၊ ကုိးကြယ္ယံုၾကည္မႈ မမွားၾကေစရန္
ေရးသား၍ ဓမၼဒါနျပဳအပ္ပါတယ္။
သဒၶါတရားကို အေဖာ္ျပဳ၍ ဉာဏ္ႏွင့္ယွဥ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားျဖစ္ၾကပါေစ။
ဗုဒၶဘာသာ(၅)မ်ိဳး၊
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေတြသည္ ဘာသာတရားအရေျပာရရင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဘုရားသည္ သစၥာေလးပါးကိုကိုယ္ပိုင္ ဉာဏ္ျဖင့္သိျမင္ကာ သဗၺညဳတဉာဏ္ေတာ္ကို ရရိွခဲ့ပါတယ္။ ဘုရားရွင္က မိမိကိုယ္ တုိင္သိျမင္ေတာ္မူ သကဲ့သို႔ သတၱ၀ါတုိ႔ကိုလည္း သိေတာ္မူေစရန္ (၄၅)၀ါ ကာလပတ္လံုး တရားေတာ္
မ်ားေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ေဟာၾကားခဲ့ေသာ သစၥာတရားေတာ္မ်ားအတုိင္း နားေထာင္ႏိုင္ၿပီ၊ ေလးစားႏိုင္ၿပီ၊ သိရမယ့္သစၥာကို သိေအာင္ႀကိဳးစားတယ္(ဒုကၡသစၥာ)၊ ပြားရမယ့္သစၥာကို ရေအာင္ပြားမ်ားတယ္(မဂၢသစၥာ)၊ ပယ္ရမယ့္သစၥာကုိ ပယ္ၿပီးေတာ့(သမုဒယသစၥာ)၊ မ်က္ေမွာက္ျပဳရ မယ့္သစၥာကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏုိင္ ေအာင္(နိေရာဓသစၥာ) ႀကိဳးစားအားထုတ္ၾကရင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္စစ္စစ္ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ ဘုရားရွင္ရဲ႕ ၀ါဒ သည္ ၀ိဘဇၨ၀ါဒ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာလိုေျပာရရင္ ကုိယ္ပိုင္ဉာဏ္သံုးကာ ေ၀ဖန္ပုိင္းျခားေသာ ၀ါဒျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ ငါးမ်ိဳးရွိပါ တယ္။
(၁) ကုလဗုဒၶဘာသာ (မိရိုးဖလာကိုးကြယ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ)၊
(၂) လာဘဗုဒၶဘာသာ (လာဘ္လာဘကို လိုခ်င္၍ကိုးကြယ္ရေသာ ဗုဒၶဘာသာ)၊
(၃) ဘယဗုဒၶဘာသာ (ေဘးအႏၱရာယ္ေၾကာက္၍ကိုးကြယ္ရေသာ ဗုဒၶဘာသာ)၊
~~~ဤသံုးမ်ိဳးကို ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာဟုေခၚဆိုပါသည္။
(၄) သဒၶါဓိကဗုဒၶဘာသာ (သဒၶါတရားကိုအရင္းခံ၍ကိုးကြယ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ)၊
~~~၄င္းကို အလတ္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာဟုေခၚဆိုပါသည္။
(၅) ပညာဓိကဗုဒၶဘာသာ (ပညာဉာဏ္ႏွင့္ယွဥ္၍ကိုးကြယ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ)၊
~~~၄င္းကို အထက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ ဟုေခၚဆိုပါသည္။
မ်ားေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ေဟာၾကားခဲ့ေသာ သစၥာတရားေတာ္မ်ားအတုိင္း နားေထာင္ႏိုင္ၿပီ၊ ေလးစားႏိုင္ၿပီ၊ သိရမယ့္သစၥာကို သိေအာင္ႀကိဳးစားတယ္(ဒုကၡသစၥာ)၊ ပြားရမယ့္သစၥာကို ရေအာင္ပြားမ်ားတယ္(မဂၢသစၥာ)၊ ပယ္ရမယ့္သစၥာကုိ ပယ္ၿပီးေတာ့(သမုဒယသစၥာ)၊ မ်က္ေမွာက္ျပဳရ မယ့္သစၥာကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏုိင္ ေအာင္(နိေရာဓသစၥာ) ႀကိဳးစားအားထုတ္ၾကရင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္စစ္စစ္ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ ဘုရားရွင္ရဲ႕ ၀ါဒ သည္ ၀ိဘဇၨ၀ါဒ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာလိုေျပာရရင္ ကုိယ္ပိုင္ဉာဏ္သံုးကာ ေ၀ဖန္ပုိင္းျခားေသာ ၀ါဒျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ ငါးမ်ိဳးရွိပါ တယ္။
(၁) ကုလဗုဒၶဘာသာ (မိရိုးဖလာကိုးကြယ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ)၊
(၂) လာဘဗုဒၶဘာသာ (လာဘ္လာဘကို လိုခ်င္၍ကိုးကြယ္ရေသာ ဗုဒၶဘာသာ)၊
(၃) ဘယဗုဒၶဘာသာ (ေဘးအႏၱရာယ္ေၾကာက္၍ကိုးကြယ္ရေသာ ဗုဒၶဘာသာ)၊
~~~ဤသံုးမ်ိဳးကို ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာဟုေခၚဆိုပါသည္။
(၄) သဒၶါဓိကဗုဒၶဘာသာ (သဒၶါတရားကိုအရင္းခံ၍ကိုးကြယ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ)၊
~~~၄င္းကို အလတ္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာဟုေခၚဆိုပါသည္။
(၅) ပညာဓိကဗုဒၶဘာသာ (ပညာဉာဏ္ႏွင့္ယွဥ္၍ကိုးကြယ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ)၊
~~~၄င္းကို အထက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ ဟုေခၚဆိုပါသည္။
ကုလဗုဒၶဘာသာ...
ကုလဗုဒၶဘာသာဆုိသည္မွာ အေဆြအမ်ိဳးကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ျခင္း (႐ိုးရာ ဗုဒၶဘာသာ)ျဖစ္ပါတယ္။ အေမ၊ အေဖက ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ သား၊ သမီးကဗုဒၶဘာသာျဖစ္ျခင္းပါ။ ဗုဒၶဘာသာဆုိတာ ဘာေျပာမွန္းမသိ၊ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ ဘယ္ေလာက္ရွိမွန္း မသိ၊ တရားဂုဏ္ေတာ္ ဘယ္ေလာက္ရွိမွန္း မသိ၊
သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္ ဘယ္ေလာက္ရွိမွန္း မသိ၊ မိမိကိုးကြယ္တဲ့ ျမတ္စြာဘုရားက ဘာကိုသိၿပီးပြင့္လို႔ ပြင့္မွန္းမသိ၊ ဘုရားက ဘာစကားေျပာမွန္းလည္း မသိ၊ ဘုရား၏ ၀ါဒသည္ ဘာ၀ါဒမွန္းလည္ မသိ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ မိမိကိုယ္ ကိုဗုဒၶဘာသာလို႔ ေျပာေနေသာ္လည္း ဗုဒၶက ဘာေျပာမွန္း မသိတဲ့သူမ်ားလည္းရွိၾကပါတယ္။ ဗုဒၶက ဘာအယူ၀ါဒ ရွိတယ္ဆုိတာ မသိတဲ့သူလည္းရွိၾကပါတယ္။ ထုိကဲ့သို႔ ဗုဒၶဘာသာမ်ိဳး ကို ကုလဗုဒၶဘာသာလို႔ ေခၚပါတယ္။ ကုလဗုဒၶဘာသာေတြရဲ႕ စရိုက္က လက္အုပ္ေတာ့ခ်ီတက္ၾကပါတယ္။ လက္အုပ္ခ်ီတက္တုိင္း ဗုဒၶဘာသာဟု မသတ္မွတ္ႏိုင္ပါ။ တခ်ိဳ႕က လက္အုပ္ခ်ီရွိခိုးတက္ရံုမွ်ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ ဟုဆုိၾကပါတယ္။ ထုိ႔အျပင္ မိမိေဆာက္တည္ေသာ သီလကို ဘာေျပာမွန္းမသိျဖစ္ေနတက္ပါတယ္။ ေရွးတုန္းက ေက်ာင္းဒကာ ႏွင့္ ေက်ာင္းအမ ရွိပါတယ္။ ေက်ာင္းေဆာက္လွဴဒါန္းလို႔သာ ေက်ာင္းဒကာ၊ ေက်ာင္းအမ လို႔ေခၚတာပါ။ သီလ အေၾကာင္းကို ဘာတစ္ခုမွ နားမလည္ပါဘူး။ တေန႔က်ေတာ့ ေက်ာင္းအမက ဘုန္းႀကီးကို အသားဟင္းကပ္ခ်င္ တယ္ဆုိၿပီး ငါးေရာင္းတဲ့ ေစ်းတန္းထဲကိုေရာက္သြားပါတယ္။ ငါးေရာင္းတဲ့သူကို ငါးတစ္ေကာင္ ဘယ္ေလာက္လဲေမးပါတယ္။ ငါးတစ္ေကာင္ တမတ္ဆုိေတာ့ ေက်ာင္းအမက ၀ယ္မယ္လို႔ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ခ်က္ခ်င္းဘဲ ေစ်းသည္ ငါးအရွင္ တစ္ေကာင္ကိုယူကာ သံပိႆာေလးနဲ႔ထုသတ္လိုက္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ေက်ာင္းအမက ငါးအရွင္ကုိ သတ္တာျဖစ္လို႔ မိမိေၾကာင့္ ေသရတယ္ဟုဆိုကာ ငါးကို မယူေတာ့ဘဲ ပိုက္ဆံေပးၿပီး အိမ္ျပန္လာပါေတာ့တယ္။ အိမ္ေရာက္ေတာ့ “သူတုိ႔မလို႔ အာဒိႏၷာဒါနကံ ကုိမေၾကာက္တာ” ဟု ေက်ာင္းဒကာ ကိုေျပာပါတယ္။ ေက်ာင္းဒကာက “သူမ်ားအသက္ သတ္တာဟာ ကာေမသုမိစၧာစာရကံပါ”ဟု ျပန္ေျပာျပပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ႏွစ္ေယာက္သားျငင္းေနရာမွ ေက်ာင္းဘုန္းႀကီးထံေရာက္သြားၾကပါတယ္။ ေက်ာင္းဘုန္းႀကီးထံေလွ်ာက္ေတာ့ ေက်ာင္းဘုန္းႀကီးက “ငါးကို သံပိႆာေလးနဲ႔ထု ၿပီးသတ္တာန႔ဲ ထုၿပီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ငါးကေလးက ဖလပ္၊ ဖလပ္ ဆုိၿပီး ေသတဲ့အတြက္ သမၸပၸလာပ၀ါစာကံ”ဟု မိန္႔ၾကားပါတယ္။ ထုိသို႔ဗုဒၶဘာသာက ကုလဗုဒၶဘာသာမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ဥပုသ္ေဆာက္တည္ေတာ့မည္ေန႔ဆုိလွ်င္ ဟင္းေကာင္းခ်က္ တက္ၾကပါတယ္။ ညစာ မစားရေတာ့ဘူးဆုိၿပီး အားရပါးရ စားေသာက္တက္ၾကပါတယ္။(လူတုိင္းေတာ့မဟုတ္ပါဘူး)။ ဥပုသ္ ဆိုတာ ဥေပါသထ ဆုိတဲ့ ပါဠိမွလာပါ တယ္။ (ဥပ + ၀သထ)၊ ဥပ- ေကာင္းျမတ္ေသာ အက်င့္မ်ားႏွင့္ ျပည့္စံု၍၊ ၀သထ- ေနထိုင္ျခင္း။ အက်င့္ေကာင္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုစြာေနထိုင္သူကို “ဥပုသ္သည္” လို႔ေခၚ ပါတယ္။ မိမိေဆာက္ တည္ေသာ သီလကိုလည္းလံုျခံဳေအာင္ မေစာင့္ထိန္းႏိုင္ၾကပါဘူး။ မိမိတုိ႔ရဲ႕ ဘာသာတရားကိုလည္း မိမိကိုယ္တုိင္ ေသခ်ာမသိဘူးဆုိရင္ ကုလဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလဗုဒၶဘာသာေတြမွာလႊမ္းမိုးေနတာက ေမာဟ (ေတြေ၀မႈ)စရိုက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလဗုဒၶဘာသာေတြဟာ သီလ၊ ဒါန စတဲ့ ကုသိုလ္ အလုပ္ေတြမွာလည္း အေလးနက္ထားေဆာင္ရြတ္မႈမရွိၾကပါဘူး။ မိမိတုိ႔လုပ္ ေဆာင္ေနတာေတြဟာ မွန္သေယာင္နဲ႔ မွားေနတာ လည္းရွိတက္ၾကပါတယ္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာဘုရားရွင္၏၀ါဒ အတုိင္းကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္ႏွင့္ ေ၀ဖန္သံုးသပ္ ဆင္ျခင္ကာ တရားအသိ၊ ပညာတုိးပြားေအာင္ ေလ့လာသင္ယူ နာၾကားသင့္ေပသည္။ မိမိကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္ႏွင့္ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သူေတာ္စင္ မ်ားျဖစ္ၾကရေအာင္ ၾကိဳးစားအားထုတ္သင့္ပါၿပီ။ မိမိသည္ တေန႔ကုန္ရင္ ေသမင္းက မိမိအခ်ိန္ထဲမွ တေန႔ကို ႏႈတ္ယူသြားၿပီဟူေသာ အသိတရားရရွိကာ စစ္မွန္ေသာ၊ တရားေတာ္ကို ကိုယ္တုိင္ေလ့လာက်င့္ၾကံ အားထုတ္ၾကပါရန္ တုိက္တြန္းေရးသား လိုက္ရပါတယ္။
“အသိတလံုးလက္ကိုင္းသံုး အဆံုးနိဗၺာန္ျပည္”
သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္ ဘယ္ေလာက္ရွိမွန္း မသိ၊ မိမိကိုးကြယ္တဲ့ ျမတ္စြာဘုရားက ဘာကိုသိၿပီးပြင့္လို႔ ပြင့္မွန္းမသိ၊ ဘုရားက ဘာစကားေျပာမွန္းလည္း မသိ၊ ဘုရား၏ ၀ါဒသည္ ဘာ၀ါဒမွန္းလည္ မသိ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ မိမိကိုယ္ ကိုဗုဒၶဘာသာလို႔ ေျပာေနေသာ္လည္း ဗုဒၶက ဘာေျပာမွန္း မသိတဲ့သူမ်ားလည္းရွိၾကပါတယ္။ ဗုဒၶက ဘာအယူ၀ါဒ ရွိတယ္ဆုိတာ မသိတဲ့သူလည္းရွိၾကပါတယ္။ ထုိကဲ့သို႔ ဗုဒၶဘာသာမ်ိဳး ကို ကုလဗုဒၶဘာသာလို႔ ေခၚပါတယ္။ ကုလဗုဒၶဘာသာေတြရဲ႕ စရိုက္က လက္အုပ္ေတာ့ခ်ီတက္ၾကပါတယ္။ လက္အုပ္ခ်ီတက္တုိင္း ဗုဒၶဘာသာဟု မသတ္မွတ္ႏိုင္ပါ။ တခ်ိဳ႕က လက္အုပ္ခ်ီရွိခိုးတက္ရံုမွ်ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ ဟုဆုိၾကပါတယ္။ ထုိ႔အျပင္ မိမိေဆာက္တည္ေသာ သီလကို ဘာေျပာမွန္းမသိျဖစ္ေနတက္ပါတယ္။ ေရွးတုန္းက ေက်ာင္းဒကာ ႏွင့္ ေက်ာင္းအမ ရွိပါတယ္။ ေက်ာင္းေဆာက္လွဴဒါန္းလို႔သာ ေက်ာင္းဒကာ၊ ေက်ာင္းအမ လို႔ေခၚတာပါ။ သီလ အေၾကာင္းကို ဘာတစ္ခုမွ နားမလည္ပါဘူး။ တေန႔က်ေတာ့ ေက်ာင္းအမက ဘုန္းႀကီးကို အသားဟင္းကပ္ခ်င္ တယ္ဆုိၿပီး ငါးေရာင္းတဲ့ ေစ်းတန္းထဲကိုေရာက္သြားပါတယ္။ ငါးေရာင္းတဲ့သူကို ငါးတစ္ေကာင္ ဘယ္ေလာက္လဲေမးပါတယ္။ ငါးတစ္ေကာင္ တမတ္ဆုိေတာ့ ေက်ာင္းအမက ၀ယ္မယ္လို႔ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ခ်က္ခ်င္းဘဲ ေစ်းသည္ ငါးအရွင္ တစ္ေကာင္ကိုယူကာ သံပိႆာေလးနဲ႔ထုသတ္လိုက္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ေက်ာင္းအမက ငါးအရွင္ကုိ သတ္တာျဖစ္လို႔ မိမိေၾကာင့္ ေသရတယ္ဟုဆိုကာ ငါးကို မယူေတာ့ဘဲ ပိုက္ဆံေပးၿပီး အိမ္ျပန္လာပါေတာ့တယ္။ အိမ္ေရာက္ေတာ့ “သူတုိ႔မလို႔ အာဒိႏၷာဒါနကံ ကုိမေၾကာက္တာ” ဟု ေက်ာင္းဒကာ ကိုေျပာပါတယ္။ ေက်ာင္းဒကာက “သူမ်ားအသက္ သတ္တာဟာ ကာေမသုမိစၧာစာရကံပါ”ဟု ျပန္ေျပာျပပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ႏွစ္ေယာက္သားျငင္းေနရာမွ ေက်ာင္းဘုန္းႀကီးထံေရာက္သြားၾကပါတယ္။ ေက်ာင္းဘုန္းႀကီးထံေလွ်ာက္ေတာ့ ေက်ာင္းဘုန္းႀကီးက “ငါးကို သံပိႆာေလးနဲ႔ထု ၿပီးသတ္တာန႔ဲ ထုၿပီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ငါးကေလးက ဖလပ္၊ ဖလပ္ ဆုိၿပီး ေသတဲ့အတြက္ သမၸပၸလာပ၀ါစာကံ”ဟု မိန္႔ၾကားပါတယ္။ ထုိသို႔ဗုဒၶဘာသာက ကုလဗုဒၶဘာသာမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ဥပုသ္ေဆာက္တည္ေတာ့မည္ေန႔ဆုိလွ်င္ ဟင္းေကာင္းခ်က္ တက္ၾကပါတယ္။ ညစာ မစားရေတာ့ဘူးဆုိၿပီး အားရပါးရ စားေသာက္တက္ၾကပါတယ္။(လူတုိင္းေတာ့မဟုတ္ပါဘူး)။ ဥပုသ္ ဆိုတာ ဥေပါသထ ဆုိတဲ့ ပါဠိမွလာပါ တယ္။ (ဥပ + ၀သထ)၊ ဥပ- ေကာင္းျမတ္ေသာ အက်င့္မ်ားႏွင့္ ျပည့္စံု၍၊ ၀သထ- ေနထိုင္ျခင္း။ အက်င့္ေကာင္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုစြာေနထိုင္သူကို “ဥပုသ္သည္” လို႔ေခၚ ပါတယ္။ မိမိေဆာက္ တည္ေသာ သီလကိုလည္းလံုျခံဳေအာင္ မေစာင့္ထိန္းႏိုင္ၾကပါဘူး။ မိမိတုိ႔ရဲ႕ ဘာသာတရားကိုလည္း မိမိကိုယ္တုိင္ ေသခ်ာမသိဘူးဆုိရင္ ကုလဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလဗုဒၶဘာသာေတြမွာလႊမ္းမိုးေနတာက ေမာဟ (ေတြေ၀မႈ)စရိုက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလဗုဒၶဘာသာေတြဟာ သီလ၊ ဒါန စတဲ့ ကုသိုလ္ အလုပ္ေတြမွာလည္း အေလးနက္ထားေဆာင္ရြတ္မႈမရွိၾကပါဘူး။ မိမိတုိ႔လုပ္ ေဆာင္ေနတာေတြဟာ မွန္သေယာင္နဲ႔ မွားေနတာ လည္းရွိတက္ၾကပါတယ္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာဘုရားရွင္၏၀ါဒ အတုိင္းကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္ႏွင့္ ေ၀ဖန္သံုးသပ္ ဆင္ျခင္ကာ တရားအသိ၊ ပညာတုိးပြားေအာင္ ေလ့လာသင္ယူ နာၾကားသင့္ေပသည္။ မိမိကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္ႏွင့္ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သူေတာ္စင္ မ်ားျဖစ္ၾကရေအာင္ ၾကိဳးစားအားထုတ္သင့္ပါၿပီ။ မိမိသည္ တေန႔ကုန္ရင္ ေသမင္းက မိမိအခ်ိန္ထဲမွ တေန႔ကို ႏႈတ္ယူသြားၿပီဟူေသာ အသိတရားရရွိကာ စစ္မွန္ေသာ၊ တရားေတာ္ကို ကိုယ္တုိင္ေလ့လာက်င့္ၾကံ အားထုတ္ၾကပါရန္ တုိက္တြန္းေရးသား လိုက္ရပါတယ္။
“အသိတလံုးလက္ကိုင္းသံုး အဆံုးနိဗၺာန္ျပည္”
ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာဘုရားရွင္အေၾကာင္း...
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔၊ စာဖတ္သူတုိ႔အားလံုးသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္။ မိမိတု႔ိ ကိုးကြယ္ေနသာ ဗုဒၶဘာသာဆုိေသာ အဓိပၸါယ္ကိုေကာင္းစြာ သိနားလည္းသင့္သည္ဟုထင္မိပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာဆုိတာဘာလဲ ဟုေမးလာၾကလို႔မွ မိမိတုိ႕ ဘာသာအေၾကာင္းကုိ ေသခ်ာမေျပာႏိုင္လွ်င္မူ လြန္စြာရွက္ဖြယ္ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္ဖတ္ခဲ့ဖူးေသာစာအုပ္ထဲမွ ထုတ္ႏႈတ္၍ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဗုဒၶဘုရားရွင္၏ အေၾကာင္းကိုေရးသားလိုက္ရပါတယ္။
ဗုဒၶဆိုတာ ဘုရားဆိုတာထက္ ေလးနက္တဲ႔အဓိပၸါယ္ရွိပါတယ္။ မူရင္းအ ဓိပၸါယ္ ကလဲ ဘုရားမဟုတ္ပါဘူး။ နာမ္စားအေနနဲ႔သာ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာအခ်င္း ခ်င္းမွာ ဘုရားလို႔သံုးတာျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံတကာမွာဆိုရင္ ဗုဒၶလို႔ပဲသံုးတယ္။
ဗုဒၶဆိုတာ သစၥာ(၄)ပါး သိသူကိုမွေခၚတာျဖစ္တယ္။ ဗုဒၶဆုိတာ ဘုရားလို႔ေပါ႔ေပါ႔ေလးေျပာရင္ ဟိုဘုရားသခင္ဆိုတဲ႔ ဖန္တီးရွင္ေတြနဲ႔ ေရာေထြးသြားမယ္။ သစၥာ(၄)ပါးသိသူေတြကိုမွထပ္ျပီးခြဲထုတ္လိုက္ရင္-
(၁) သေဗၺညဳတဗုဒၶ ( ၄ / ၈ / ၁၆ သေခၤ်၊ကမၻာတစ္သိန္း ပါရမီျဖည္႔ရမယ္)။
(၂) ပေစၥကဗုဒၶ ( ၂ -သေခၤ်၊ကမၻာတစ္သိန္း ပါရမီျဖည္႔ရမယ္)။
(၃) သုတဗုဒၶ ဆိုတာရွိပါေသးတယ္။
( ပိဋက (၃) ပံု အာဂံုေဆာင္ႏိုင္သူ (ရဟန္း၊ လူ)၊ (၀ါ) ပရိယတၱိသာသနာအတြက္ စြမ္းစြမ္းတမံ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြတ္ေနသူေတြကို ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္တိုင္က သုတဗုဒၶ ဟုခ်ီးက်ဴးေခၚဆိုပါတယ္။ ျမန္မာ႔သမိုင္းမွာေတာ႔ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္မင္းကြန္း ဆရာေတာ္ဘုရားကို ေ၀ဘူဆရာေတာ္ ဘုရားၾကီးကသုတဗုဒၶ ဟုဂုဏ္ျပဳေခၚဆိုပါ တယ္။)
ဓမၼေဆာင္းပါး တြင္ ထပ္မံဖတ္႐ႈမွတ္သားၾကပါရန္။
ဗုဒၶဆိုတာ ဘုရားဆိုတာထက္ ေလးနက္တဲ႔အဓိပၸါယ္ရွိပါတယ္။ မူရင္းအ ဓိပၸါယ္ ကလဲ ဘုရားမဟုတ္ပါဘူး။ နာမ္စားအေနနဲ႔သာ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာအခ်င္း ခ်င္းမွာ ဘုရားလို႔သံုးတာျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံတကာမွာဆိုရင္ ဗုဒၶလို႔ပဲသံုးတယ္။
ဗုဒၶဆိုတာ သစၥာ(၄)ပါး သိသူကိုမွေခၚတာျဖစ္တယ္။ ဗုဒၶဆုိတာ ဘုရားလို႔ေပါ႔ေပါ႔ေလးေျပာရင္ ဟိုဘုရားသခင္ဆိုတဲ႔ ဖန္တီးရွင္ေတြနဲ႔ ေရာေထြးသြားမယ္။ သစၥာ(၄)ပါးသိသူေတြကိုမွထပ္ျပီးခြဲထုတ္လိုက္ရင္-
(၁) သေဗၺညဳတဗုဒၶ ( ၄ / ၈ / ၁၆ သေခၤ်၊ကမၻာတစ္သိန္း ပါရမီျဖည္႔ရမယ္)။
(၂) ပေစၥကဗုဒၶ ( ၂ -သေခၤ်၊ကမၻာတစ္သိန္း ပါရမီျဖည္႔ရမယ္)။
(၃) သုတဗုဒၶ ဆိုတာရွိပါေသးတယ္။
( ပိဋက (၃) ပံု အာဂံုေဆာင္ႏိုင္သူ (ရဟန္း၊ လူ)၊ (၀ါ) ပရိယတၱိသာသနာအတြက္ စြမ္းစြမ္းတမံ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြတ္ေနသူေတြကို ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္တိုင္က သုတဗုဒၶ ဟုခ်ီးက်ဴးေခၚဆိုပါတယ္။ ျမန္မာ႔သမိုင္းမွာေတာ႔ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္မင္းကြန္း ဆရာေတာ္ဘုရားကို ေ၀ဘူဆရာေတာ္ ဘုရားၾကီးကသုတဗုဒၶ ဟုဂုဏ္ျပဳေခၚဆိုပါ တယ္။)
ဓမၼေဆာင္းပါး တြင္ ထပ္မံဖတ္႐ႈမွတ္သားၾကပါရန္။
အေဖ့ေနရာ…
လိႈင္းထန္မာန္တင္းေနေသာ သမုဒၵရာသည္ ေလာကႀကီး ျဖစ္မည္ဆုိလွ်င္ မိဘတုိ႔၏ ရင္ခြင္သည္ မုန္တုိင္းမတုိက္ လိႈင္းမ႐ိုက္ေသာ ကၽြန္းငယ္ေလးျဖစ္ေပလိမ့္မည္။
ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕ေနသာ ကႏၲာရသည္ ေလာကႀကီးျဖစ္မည္ဆုိလွ်င္ မိဘတုိ႔၏ ရင္ခြင္သည္ စမ္းေရတြင္းေလးပမာျဖစ္ေပေတာ့မည္။
ဒီေန႔က်ေနာ္တုိ႔ အသက္ရွင္ရပ္တည္၍ ေကာင္းစြာေနထုိင္ႏိုင္သည္မွာ မိဘႏွစ္ပါးရဲ႕ ေက်းဇူးေၾကာင့္သာျဖစ္ပါတယ္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အေမႏွင့္အေဖဆုိသည္မွာ အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္အက်ိဳးျပဳေနတဲ့အတြက္ အေဖအေၾကာင္းေျပာမည္ ဆုိေသာ္လည္း အေမလည္းပါတယ္ ဟုမွတ္ယူရပါမည္။ လူတိုင္းက အေမေျခရာကိုေတာ့ မွတ္သာ ဖူးၾကပါလိမ့္မယ္။ အေဖေနရာေလးကိုေတာ့ သတိမထားမိၾကပါဘူး။ ဒါ႔ေၾကာင့္ အေဖ့ေနရာ ဟုေခါင္းစဥ္တပ္ေရးသားလိုက္ရပါတယ္။
အေဖမ်ားေန႕ဟု နာမည္ေခၚတြင္ေသာ္လည္း အေဖ့ေန႔မွ အေဖ့ေက်းဇူးကို သတိရ၍ ေပးဆပ္ရမည္မဟုတ္ပါဘူး။ မိဘေတြရဲ႕ ေက်းဇူးေတြကို အာမိသပူဇာ (ပစၥည္းအေနနဲ႔ ေပးကမ္းေထာက္ပံ့ပူေဇာ္ျခင္း) ျဖင့္ ေပးဆပ္၍မေက်ႏိုင္ပါ။ အႏွစ္ တစ္ရာသက္တမ္းမွာ အႏွစ္တစ္ရာကာလပတ္လံုး အမိကိုညာဘက္ပုခံုးေပၚတင္၊ အဖကိုဘယ္ဘက္ပုခံုးေပၚတင္ၿပီး လုပ္ေကၽြးေသာ္လည္း မိကေက်းဇူးမေက်ႏိုင္ေပ.. ဟု မိဘေတြရဲ႕ေက်းဇူးႀကီးမားပံုကို မာတုေပါသထသုတၱန္မွာ ဘုရားရွင္ကေဟာ ၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ တခါတေလမွာ မည္သူမွမစြမ္းေဆာင္ႏိုင္ေတာ့ဘူးဟု ထင္ထားေသာအရာမ်ားကို မိဘေတြကလုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ၾကပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ သားသမီး ေတြအေနနဲ႕ ထုိသို႕ေသားေက်းဇူးဂုဏ္ေတြကို သိတက္ရန္လိုအပ္ပါ တယ္။ မိဘေတြရဲ႕ အျမင္မွာ သားသမီးေတြဟာ အၿမဲတမ္း ကေလးလိုျဖစ္ေနပါ တယ္။ ေရွးအခါက မိခင္တစ္ေယာက္ဟာ ညေနမိုးခ်ဳပ္အခ်ိန္မွာ ရြာအျပင္ထြက္ၿပီး သူ႕သားေလး ႏြားေက်ာင္းသြားရာက အျပန္ကိုေစာင့္ေနပါတယ္။ အေမအုိႀကီးဟာ အသက္(၈၀)ရွိပါၿပီ။ ဒါနဲ႕သူ႕သားေလးအသက္ဘယ္ေလာက္ရွိၿပီလဲ ေမးၾကည့္ ေတာ့သားေလး အသက္က(၆၀)ရွိေနပါၿပီတဲ့။ သားသမီးေတြ ဘာေတြျဖစ္ေနျဖစ္ ေနပါ မိဘေတြကေတာ့ ကေလးလို႕သာျမင္ေနတာပါဘဲ။ မိဘေတြက စိတ္ပူလို႕ဆို ဆံုမ တက္တာလည္းရွိပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ျပန္ေအာ္မိတက္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ မိဘ ေတြေျပာတယ္ဆုိတာကလည္း သားသမီးအတြက္ဆုိမိဘေတြမွာ အေကာင္းဆံုး၊ အလိမၼာဆံုးျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ ဆႏၵတစ္ခုတည္းေၾကာင့္သာျဖစ္ပါတယ္။ ေလာကမွာ မည္သည့္ အရာမွအလကားမရပါဘူး။ တစ္ခုခုေတာ့ ေပးဆပ္ရစၿမဲပါ။ သို႔ေသာ္ မိဘေတြရဲ႕ စစ္မွန္တဲ့ေမတၱာစမ္းေခ်ာင္းေလးကေတာ့ သားသမီးတုိ႔အတြက္ ထာ၀ရ အတားအဆီးမဲ့စြာ စီးဆင္းေနပါေတာ့တယ္။
မဟာသမုဒၵရာႀကီးက်ယ္ပါလည္း ႏွစ္ျဖာမိဘဂုဏ္ႏွင့္စေရဗြက္မွ်သာရွိေတာ့သည္။ ျမင့္မိုရ္ေတာင္မဟာၾကီးက်ယ္ပါလည္း ႏွစ္ျဖာမိဘဂုဏ္ႏွင့္စႏြားခ်ိဳမွ်သာရွိေတာ့သည္။ ေျမျပင္မဟာႀကီးက်ယ္ပါလည္း ႏွစ္ျဖာမိဘဂုဏ္ႏွင့္စ၀ါးရြက္မွ်သာရွိေတာ့သည္။
အေဖေရာ အေမပါ တုိ႔သားသမီးေတြေၾကာင့္ လာျခင္းေကာင္း၊ ျပန္ျခင္းျမတ္ေအာင္ ျပဳစုၾကပါစို႕…
ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕ေနသာ ကႏၲာရသည္ ေလာကႀကီးျဖစ္မည္ဆုိလွ်င္ မိဘတုိ႔၏ ရင္ခြင္သည္ စမ္းေရတြင္းေလးပမာျဖစ္ေပေတာ့မည္။
ဒီေန႔က်ေနာ္တုိ႔ အသက္ရွင္ရပ္တည္၍ ေကာင္းစြာေနထုိင္ႏိုင္သည္မွာ မိဘႏွစ္ပါးရဲ႕ ေက်းဇူးေၾကာင့္သာျဖစ္ပါတယ္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အေမႏွင့္အေဖဆုိသည္မွာ အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္အက်ိဳးျပဳေနတဲ့အတြက္ အေဖအေၾကာင္းေျပာမည္ ဆုိေသာ္လည္း အေမလည္းပါတယ္ ဟုမွတ္ယူရပါမည္။ လူတိုင္းက အေမေျခရာကိုေတာ့ မွတ္သာ ဖူးၾကပါလိမ့္မယ္။ အေဖေနရာေလးကိုေတာ့ သတိမထားမိၾကပါဘူး။ ဒါ႔ေၾကာင့္ အေဖ့ေနရာ ဟုေခါင္းစဥ္တပ္ေရးသားလိုက္ရပါတယ္။
အေဖမ်ားေန႕ဟု နာမည္ေခၚတြင္ေသာ္လည္း အေဖ့ေန႔မွ အေဖ့ေက်းဇူးကို သတိရ၍ ေပးဆပ္ရမည္မဟုတ္ပါဘူး။ မိဘေတြရဲ႕ ေက်းဇူးေတြကို အာမိသပူဇာ (ပစၥည္းအေနနဲ႔ ေပးကမ္းေထာက္ပံ့ပူေဇာ္ျခင္း) ျဖင့္ ေပးဆပ္၍မေက်ႏိုင္ပါ။ အႏွစ္ တစ္ရာသက္တမ္းမွာ အႏွစ္တစ္ရာကာလပတ္လံုး အမိကိုညာဘက္ပုခံုးေပၚတင္၊ အဖကိုဘယ္ဘက္ပုခံုးေပၚတင္ၿပီး လုပ္ေကၽြးေသာ္လည္း မိကေက်းဇူးမေက်ႏိုင္ေပ.. ဟု မိဘေတြရဲ႕ေက်းဇူးႀကီးမားပံုကို မာတုေပါသထသုတၱန္မွာ ဘုရားရွင္ကေဟာ ၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ တခါတေလမွာ မည္သူမွမစြမ္းေဆာင္ႏိုင္ေတာ့ဘူးဟု ထင္ထားေသာအရာမ်ားကို မိဘေတြကလုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ၾကပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ သားသမီး ေတြအေနနဲ႕ ထုိသို႕ေသားေက်းဇူးဂုဏ္ေတြကို သိတက္ရန္လိုအပ္ပါ တယ္။ မိဘေတြရဲ႕ အျမင္မွာ သားသမီးေတြဟာ အၿမဲတမ္း ကေလးလိုျဖစ္ေနပါ တယ္။ ေရွးအခါက မိခင္တစ္ေယာက္ဟာ ညေနမိုးခ်ဳပ္အခ်ိန္မွာ ရြာအျပင္ထြက္ၿပီး သူ႕သားေလး ႏြားေက်ာင္းသြားရာက အျပန္ကိုေစာင့္ေနပါတယ္။ အေမအုိႀကီးဟာ အသက္(၈၀)ရွိပါၿပီ။ ဒါနဲ႕သူ႕သားေလးအသက္ဘယ္ေလာက္ရွိၿပီလဲ ေမးၾကည့္ ေတာ့သားေလး အသက္က(၆၀)ရွိေနပါၿပီတဲ့။ သားသမီးေတြ ဘာေတြျဖစ္ေနျဖစ္ ေနပါ မိဘေတြကေတာ့ ကေလးလို႕သာျမင္ေနတာပါဘဲ။ မိဘေတြက စိတ္ပူလို႕ဆို ဆံုမ တက္တာလည္းရွိပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ျပန္ေအာ္မိတက္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ မိဘ ေတြေျပာတယ္ဆုိတာကလည္း သားသမီးအတြက္ဆုိမိဘေတြမွာ အေကာင္းဆံုး၊ အလိမၼာဆံုးျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ ဆႏၵတစ္ခုတည္းေၾကာင့္သာျဖစ္ပါတယ္။ ေလာကမွာ မည္သည့္ အရာမွအလကားမရပါဘူး။ တစ္ခုခုေတာ့ ေပးဆပ္ရစၿမဲပါ။ သို႔ေသာ္ မိဘေတြရဲ႕ စစ္မွန္တဲ့ေမတၱာစမ္းေခ်ာင္းေလးကေတာ့ သားသမီးတုိ႔အတြက္ ထာ၀ရ အတားအဆီးမဲ့စြာ စီးဆင္းေနပါေတာ့တယ္။
မဟာသမုဒၵရာႀကီးက်ယ္ပါလည္း ႏွစ္ျဖာမိဘဂုဏ္ႏွင့္စေရဗြက္မွ်သာရွိေတာ့သည္။ ျမင့္မိုရ္ေတာင္မဟာၾကီးက်ယ္ပါလည္း ႏွစ္ျဖာမိဘဂုဏ္ႏွင့္စႏြားခ်ိဳမွ်သာရွိေတာ့သည္။ ေျမျပင္မဟာႀကီးက်ယ္ပါလည္း ႏွစ္ျဖာမိဘဂုဏ္ႏွင့္စ၀ါးရြက္မွ်သာရွိေတာ့သည္။
အေဖေရာ အေမပါ တုိ႔သားသမီးေတြေၾကာင့္ လာျခင္းေကာင္း၊ ျပန္ျခင္းျမတ္ေအာင္ ျပဳစုၾကပါစို႕…
ကိုယ္ႏွင့္စာ၍ ၾကင္နာၾကေစ သူ႔အသက္ကို ခ်စ္ပါေလ...
ပါဏာတိပါတ- သူ႔အသက္ကို သတ္ျခင္းဟုအနက္ရွိ၏။ သူတစ္ပါးတို႔၏ အသက္ကို သတ္ျဖတ္ေလ႔ရွိေသာပုဂၢိဳလ္သည္ ေဒါသၾကီးသူ၊ ေမတၱာတရားေခါင္းပါးသူ၊ ၾကင္နာမႈမရွိသူ၊ ညွာတာမႈကင္းမဲ့သူတို႔ပင္ျဖစ္သည္။ သူ႔အသက္သတ္ျခင္းမွ
ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏ဟူ၍ သီလေဆာက္တည္ထားသူသည္ အသက္ ရွိေသာ မည္သည့္ သတၱ၀ါပင္ျဖစ္ေစ သတ္ျဖတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ ၾကဥ္ရမည္ျဖစ္၏။ မွက္၊ ျခင္၊ ယင္ စေသာ ေသးငယ္ေသာ သတၱ၀ါတို႔ပင္ျဖစ္ေစ မသတ္အပ္ေပ။ မေတာ္တဆ နင္းမိျခင္း ကို မဆိုလိုေပ။ သတ္လွ်င္ကား ပါဏာတိပါတသိကၡာပုဒ္ကို က်ဴးလြန္သည္မည္၏။
အျပစ္ အၾကီး၊ အေသးမွာ အသတ္ခံရေသာသတၱ၀ါ၏ ခႏၶာ ကိုယ္ပမာဏႏွင့္ ဂုဏ္ အေပၚမူတည္ျပီး ကြာျခား၏။ လံု႔လစိုက္ ထုတ္မႈ၊ စိတ္ေစတနာအေပၚ မူတည္၍လည္းကြာျခား၏။ ခႏၶာ ကိုယ္ငယ္လွ်င္ သတ္ျဖတ္ရာ၌ အားစိုက္မႈနည္းေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ ဂုဏ္မရွိလွ်င္ သူ၏ဂုဏ္သိကၡာကို မ်ားစြာဖ်က္ ဆီးရာ မေရာက္ေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ သတ္ျဖတ္ေသာ သူမွာ အျပစ္သက္သာ၏။ ခႏၶာကိုယ္ၾကီးလွ်င္ သတ္ျဖတ္ရာ၌ အားစိုက္မႈမ်ားေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ဂုဏ္ၾကီးလွ်င္ သူ၏ ဂုဏ္သိကၡာမ်ားကို ဖ်က္ဆီးရာေရာက္ေသာေၾကာင့္လည္း ေကာင္း သတ္ျဖတ္ေသာသူမွာ ၾကီးေလးေသာအျပစ္ကို ခံရ မည္။
ပါဏာတိပါတ-သူ႔အသက္သတ္ျခင္း ကမၼပထေျမာက္ေစေသာ အဂၤါ(၅)ပါးရွိသည္။ ၎တို႔မွာ-
(၁) သတၲ၀ါျဖစ္ျခင္း၊
(၂) သတၱ၀ါဟု အမွတ္ရွိျခင္း ( သိျခင္း )၊
(၃) သတ္လိုစိတ္ (ေသေစလိုစိတ္) ရျခင္း၊
(၃) သတ္ရန္ (ေသေစရန္) လံု႔လျပဳျခင္း၊
(၅) ထိုလံု႔လေၾကာင့္ေသျခင္း တို႔ျဖစ္ၾကသည္။
ပါဏာတိပါတာကံ က်ဴးလြန္းရာ၌ အားထုတ္မႈ (ပေယာဂ) ေျခာက္ မ်ိဳးရွိၾကသည္။ ၎တို႕မွာ-
(၁) ကိုယ္တိုင္သတ္ျခင္း၊
(၂) သူတစ္ပါးကိုသတ္ခိုင္းျခင္း၊
(၃) တစ္စံုတရာျဖင့္ပစ္ခတ္၍သတ္ျခင္း၊
(၄) လာသမွ်ထိခိုက္ေသဆံုးေစရန္ ဓား၊ လွံ၊ တြင္း စသည္တို႔ ကို အျမဲေထာင္၍ သတ္ျခင္း၊
(၅) ေဆး၀ါး မႏၲရားျဖင့္သတ္ျခင္း ၊
(၆) တန္ခိုးျဖင့္သတ္ျခင္း တို႔ျဖစ္ၾကသည္။ ဤပေယာဂမ်ိဳးမွ တစ္နည္းနည္း ႏွင့္ သူ႔အသက္ကို ေသေစလိုေသာစိတ္ျဖင့္ သတ္ျဖတ္ေသာေၾကာင့္ေသလွ်င္ ပါဏာတိပါတကံ အထ ေျမာက္၏။ ပါဏာတိပါတကံထိုက္သည္ဟုဆိုလိုျခင္းျဖစ္၏။
တဖန္ ပါဏာတိပါတကံ ေျမာက္ေစႏိုင္သည့္ အက်ံဳး၀င္ေသာ အခ်က္မ်ားလည္း ရွိပါသည္။ ၎တို႔မွာ- ညွင္းဆဲၿခင္း၊ ႏွိပ္စက္ၿခင္း၊ ရက္စက္ၿခင္း၊ နာက်င္ေစၿခင္း၊ ၾကင္နာမႈမရွိၿခင္း၊ ညွာတာမႈကင္းမဲ့ျခင္းစသည့္ ကာယကံအျပဳအမူဆိုး အားလံုး ပါ၀င္ပါသည္။ ေနာက္တစ္ခု မွတ္ရမွာကအစြန္း (၃) ပါးမလြတ္ ေသာ အသားကို လည္းေရွာင္ၾကဥ္ရန္လိုအပ္ပါသည္။ မိမိကို ေကၽြးဘို႔၊ လက္ေဆာင္ေပး ဘို႔စသည္ျဖင့္ မိမိအတြက္ရည္ရြယ္ ၿပီး သတၱ၀ါတစ္ဦးအားသတ္ျခင္းကို (၁) ျမင္ျခင္း၊ (၂) ၾကားၿခင္း၊ (၃) ယံုမွားသံသယရွိျခင္း အသားတို႔ကိုလည္း ေရွာင္ရပါမည္။ ေနာက္ျပီး အကုသိုလ္ကံထိုက္ရာ၌ မိမိကိုယ္ တိုင္ ျပဳမွသာလွ်င္ အကုသိုလ္ အက်ိဳးေပးသည္ဟူ၍ မမွတ္ယူ သင့္ေပ။ (၁) ကိုယ္တိုင္ျပဳလုပ္ၿခင္း၊ (၂) သူတစ္ပါး အားေစခိုင္းျခင္း၊ (၃) သူတစ္ပါးျပဳမူသည္ကို ၀မ္းေျမာက္ျခင္း၊ (၄) အက်ိဳးကိုေျပာျပျခင္းစသည့္ ကံထိုက္ေစေသာ အခ်က္တို႔ ကိုလည္း မွတ္သား ထားရပါမည္။ သာဓကတစ္ခုေျပာျပရလွ်င္ ဗုဒၶဘုရားရွင္ အေလာင္းေတာ္ဘ၀ တံငါသည္ရြာ၌ ကေလးငယ္ ဘ၀မွာ တံငါသည္တို႔ ငါးေခါင္းထုသည္ကိုျမင္ရာ ၀မ္းေျမာက္မိ ခဲ႔သည့္အတြက္ ထိုဘ၀မွ ေသလြန္ၿပီးေနာက္ ငရဲ၌ခံစားခဲ့ရ၏။ ေခါင္းကိုက္ ေ၀ဒနာလည္း ဘ၀ေပါင္းမ်ားစြာ ခံစားခဲ့ရ၏။ ေနာက္ဆံုး ဘုရားျဖစ္သည့္ အခ်ိန္ထိေအာင္ ေခါင္းကိုက္ေ၀ ဒနာကို မၾကာခဏ ခံစားခဲ့ရျခင္းသည္ ထိုဘ၀တုန္းက သူူတစ္ ပါးသတ္တာကို ၀မ္းေျမာက္မိေသာ ေစတနာေၾကာင့္ ၀ိပါက္္ ေတာ္ျပန္လည္ခံစားရျခင္းျဖစ္သည္ကို သတၱ၀ါတို႔အား ၾကင္နာ သနားေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားက ျပန္လည္၍ေဟာၾကား ေပးျခင္းကို သံေ၀ဂ ယူသင့္ေပ၏။
ပါဏာတိပါတကံကို က်ဴးလြန္သူတို႔အတြက္ အျပစ္ေပါင္းမ်ား စြာက ေစာင့္ၾကိဳေန၏။ ၎တို႔မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း (၉)မ်ိဳးရွိ ၾက၏။
(၁) မ်က္စိ ၊ နား၊ ႏွာ ၊ ေျခလက္အဂၤါ ခၽြတ္ယြင္းတတ္ျခင္း၊
(၂) ျဖစ္ရာဘ၀တိုင္းတြင္ အရုပ္အသြင္ မြဲျပာေျခာက္ညိႈးၿပီး စိုစိုျပည္ျပည္ မရွိတတ္ျခင္း၊
(၃) အားအင္ခၽြတ္ယြင္းျခင္း (အားနည္းျခင္း)၊
(၄) လ်င္ျမန္ဖ်တ္လတ္ျခင္းလည္း ကင္းေ၀းျခင္း၊
(၅) ေဘးရန္ေပၚေပါက္လွ်င္ ေၾကာက္ရြံ႕တတ္ျခင္း၊
(၆) သူမ်ား အသတ္ကိုခံရတတ္ၿခင္း၊ ကိုယ္ကိုတိုင္ အဆိပ္ စသည္မ်ား စားလ်က္ ေသရတတ္ျခင္း၊
(၇) အနာေရာဂါ မ်ားတတ္ျခင္း၊
(၈) အေခၽြအရံ ပ်က္ဆီးတတ္ျခင္း၊
(၉) အသက္တိုတတ္ျခင္း တို႔ျဖစ္ၾက၏။
လကၤာျဖင့္ မွတ္ပါေလ-
“ပါဏာတိပါတ္၊ သူ႔သက္သတ္က၊ ခ်ိဳ႕လပ္အဂၤါ၊ မြဲျပာရုပ္သြင္၊ အားအင္ခၽြတ္ယြင္း၊ လ်င္ျခင္းလည္းေ၀း၊ ေဘးကိုေၾကာက္ တတ္၊ အသတ္ခံရ၊ အနာမ်ားလ်က္၊ ေျခြရံပ်က္၍၊ အသက္တိုလွ၊ ျပစ္မ်ားစြသည္…ေရွာင္ကအျပန္ အက်ိဳးတည္း။”
ထိုျပဆိုခဲ့ေသာ အျပစ္တို႔သည္ ၀ဋ္လိုက္ေသာအေနအားျဖင့္ ျဖစ္ေလရာဘ၀တိုင္း၌ရတတ္ေသာ အဖ်ားအနားအျပစ္ တို႔ပင္ ရွိေသး၏။ ထိုအျပစ္မ်ားအျပင္ ငရဲ၌က်ျခင္းဟူေသာ ၾကီးေလး ေသာ အျပစ္မ်ားလည္းက်န္ပါေသး၏။ တစ္ခါတုန္းက အိမ္ရွင္မ တစ္ေယာက္သည္ ဧည့္သည္အတြက္ ခ်က္ျပဳတ္ေကၽြးရန္ ဟင္းလ်ာမရွိ ေသာေၾကာင့္ အိမ္မွာရွိေသာသိုးေလးကို ခ်က္ျပဳတ္ေကၽြးမိသည့္ ထိုအကုသိုလ္ကံ ေၾကာင့္ ေသေသာ အခါ သိုးကေလး၏ အေမြးအေရအတြက္ႏွင့္အမွ် ႏွစ္ေပါင္းမ်ား စြာၾကာေအာင္ ငရဲ၌ခံစားခဲ့ရ၏။ ငရဲမွလြတ္ေသာအခါတြင္ လည္း ဘ၀ေပါင္း မ်ားစြာ သူတစ္ပါး၏သတ္ျခင္းကိုခံရျပီး အၾကိမ္ၾကိမ္ေသခဲ႔ရေလ၏။
ပါဏာတိပါတ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာအက်ိဳးမ်ားမွာ-
(၁) ကိုယ္လက္အဂၤါ ျပည့္စံုျခင္း၊
(၂) ႐ုပ္ဆင္းအဂၤါ စိုျပည္လွပျခင္း၊
(၃) လ်င္ျမန္သြက္လက္ျခင္း၊
(၄) ေဘးရန္ကို မေၾကာက္မရြံ႕ျခင္း၊
(၅) သူတစ္ပါး၏ လက္ခ်က္ျဖင့္ အသက္မေသရျခင္း၊
(၆) အနာေရာဂါကင္းျခင္း၊
(၇) အေျခြအရံ မပ်က္စီးျခင္း၊
(၈) အသက္ရွည္ျခင္း စေသာအက်ိဳးမ်ားကို ရရွိၾကေပသည္။ လူ တစ္ေယာက္ကို ၾကည့္ျပီး ေရွးက ပါဏာတိပါတကံ ရွိ မရွိကို သိႏိုင္၏။ ေဖာ္ျပပါ အက်ိဳးအျပစ္တို႔ကို ဆင္ျခင္၍လည္း ေကာင္း၊ သူတစ္ပါးတို႔၏အသက္ကို ညွာတာ၍လည္းေကာင္း၊ ယခုဘ၀မွာ နိဗၺာန္သို႔ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ရန္လည္းေကာင္း ပညာရိွပုဂၢိဳလ္သည္ သတိ၊ ပညာကို မလင့္ဟင္းေစပဲ ပါဏာတိ ပါတကံကို ၾကိဳးစားေရွာင္ၾကဥ္ၾကျပီး သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာတို႔ မိမိ၌ ျပည့္စံုေအာင္ က်င့္ၾကံၾကိဳးကုတ္အားထုတ္ၾကပါကုန္။
စာဖတ္သူတို႔အားလံုး ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ ခ်မ္းသာစြာျဖင့္ ေကာင္းက်ိဳးလိုရာဆႏၵျပည့္၀ႏိုင္ၾကပါေစ။
ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏ဟူ၍ သီလေဆာက္တည္ထားသူသည္ အသက္ ရွိေသာ မည္သည့္ သတၱ၀ါပင္ျဖစ္ေစ သတ္ျဖတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ ၾကဥ္ရမည္ျဖစ္၏။ မွက္၊ ျခင္၊ ယင္ စေသာ ေသးငယ္ေသာ သတၱ၀ါတို႔ပင္ျဖစ္ေစ မသတ္အပ္ေပ။ မေတာ္တဆ နင္းမိျခင္း ကို မဆိုလိုေပ။ သတ္လွ်င္ကား ပါဏာတိပါတသိကၡာပုဒ္ကို က်ဴးလြန္သည္မည္၏။
အျပစ္ အၾကီး၊ အေသးမွာ အသတ္ခံရေသာသတၱ၀ါ၏ ခႏၶာ ကိုယ္ပမာဏႏွင့္ ဂုဏ္ အေပၚမူတည္ျပီး ကြာျခား၏။ လံု႔လစိုက္ ထုတ္မႈ၊ စိတ္ေစတနာအေပၚ မူတည္၍လည္းကြာျခား၏။ ခႏၶာ ကိုယ္ငယ္လွ်င္ သတ္ျဖတ္ရာ၌ အားစိုက္မႈနည္းေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ ဂုဏ္မရွိလွ်င္ သူ၏ဂုဏ္သိကၡာကို မ်ားစြာဖ်က္ ဆီးရာ မေရာက္ေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ သတ္ျဖတ္ေသာ သူမွာ အျပစ္သက္သာ၏။ ခႏၶာကိုယ္ၾကီးလွ်င္ သတ္ျဖတ္ရာ၌ အားစိုက္မႈမ်ားေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ဂုဏ္ၾကီးလွ်င္ သူ၏ ဂုဏ္သိကၡာမ်ားကို ဖ်က္ဆီးရာေရာက္ေသာေၾကာင့္လည္း ေကာင္း သတ္ျဖတ္ေသာသူမွာ ၾကီးေလးေသာအျပစ္ကို ခံရ မည္။
ပါဏာတိပါတ-သူ႔အသက္သတ္ျခင္း ကမၼပထေျမာက္ေစေသာ အဂၤါ(၅)ပါးရွိသည္။ ၎တို႔မွာ-
(၁) သတၲ၀ါျဖစ္ျခင္း၊
(၂) သတၱ၀ါဟု အမွတ္ရွိျခင္း ( သိျခင္း )၊
(၃) သတ္လိုစိတ္ (ေသေစလိုစိတ္) ရျခင္း၊
(၃) သတ္ရန္ (ေသေစရန္) လံု႔လျပဳျခင္း၊
(၅) ထိုလံု႔လေၾကာင့္ေသျခင္း တို႔ျဖစ္ၾကသည္။
ပါဏာတိပါတာကံ က်ဴးလြန္းရာ၌ အားထုတ္မႈ (ပေယာဂ) ေျခာက္ မ်ိဳးရွိၾကသည္။ ၎တို႕မွာ-
(၁) ကိုယ္တိုင္သတ္ျခင္း၊
(၂) သူတစ္ပါးကိုသတ္ခိုင္းျခင္း၊
(၃) တစ္စံုတရာျဖင့္ပစ္ခတ္၍သတ္ျခင္း၊
(၄) လာသမွ်ထိခိုက္ေသဆံုးေစရန္ ဓား၊ လွံ၊ တြင္း စသည္တို႔ ကို အျမဲေထာင္၍ သတ္ျခင္း၊
(၅) ေဆး၀ါး မႏၲရားျဖင့္သတ္ျခင္း ၊
(၆) တန္ခိုးျဖင့္သတ္ျခင္း တို႔ျဖစ္ၾကသည္။ ဤပေယာဂမ်ိဳးမွ တစ္နည္းနည္း ႏွင့္ သူ႔အသက္ကို ေသေစလိုေသာစိတ္ျဖင့္ သတ္ျဖတ္ေသာေၾကာင့္ေသလွ်င္ ပါဏာတိပါတကံ အထ ေျမာက္၏။ ပါဏာတိပါတကံထိုက္သည္ဟုဆိုလိုျခင္းျဖစ္၏။
တဖန္ ပါဏာတိပါတကံ ေျမာက္ေစႏိုင္သည့္ အက်ံဳး၀င္ေသာ အခ်က္မ်ားလည္း ရွိပါသည္။ ၎တို႔မွာ- ညွင္းဆဲၿခင္း၊ ႏွိပ္စက္ၿခင္း၊ ရက္စက္ၿခင္း၊ နာက်င္ေစၿခင္း၊ ၾကင္နာမႈမရွိၿခင္း၊ ညွာတာမႈကင္းမဲ့ျခင္းစသည့္ ကာယကံအျပဳအမူဆိုး အားလံုး ပါ၀င္ပါသည္။ ေနာက္တစ္ခု မွတ္ရမွာကအစြန္း (၃) ပါးမလြတ္ ေသာ အသားကို လည္းေရွာင္ၾကဥ္ရန္လိုအပ္ပါသည္။ မိမိကို ေကၽြးဘို႔၊ လက္ေဆာင္ေပး ဘို႔စသည္ျဖင့္ မိမိအတြက္ရည္ရြယ္ ၿပီး သတၱ၀ါတစ္ဦးအားသတ္ျခင္းကို (၁) ျမင္ျခင္း၊ (၂) ၾကားၿခင္း၊ (၃) ယံုမွားသံသယရွိျခင္း အသားတို႔ကိုလည္း ေရွာင္ရပါမည္။ ေနာက္ျပီး အကုသိုလ္ကံထိုက္ရာ၌ မိမိကိုယ္ တိုင္ ျပဳမွသာလွ်င္ အကုသိုလ္ အက်ိဳးေပးသည္ဟူ၍ မမွတ္ယူ သင့္ေပ။ (၁) ကိုယ္တိုင္ျပဳလုပ္ၿခင္း၊ (၂) သူတစ္ပါး အားေစခိုင္းျခင္း၊ (၃) သူတစ္ပါးျပဳမူသည္ကို ၀မ္းေျမာက္ျခင္း၊ (၄) အက်ိဳးကိုေျပာျပျခင္းစသည့္ ကံထိုက္ေစေသာ အခ်က္တို႔ ကိုလည္း မွတ္သား ထားရပါမည္။ သာဓကတစ္ခုေျပာျပရလွ်င္ ဗုဒၶဘုရားရွင္ အေလာင္းေတာ္ဘ၀ တံငါသည္ရြာ၌ ကေလးငယ္ ဘ၀မွာ တံငါသည္တို႔ ငါးေခါင္းထုသည္ကိုျမင္ရာ ၀မ္းေျမာက္မိ ခဲ႔သည့္အတြက္ ထိုဘ၀မွ ေသလြန္ၿပီးေနာက္ ငရဲ၌ခံစားခဲ့ရ၏။ ေခါင္းကိုက္ ေ၀ဒနာလည္း ဘ၀ေပါင္းမ်ားစြာ ခံစားခဲ့ရ၏။ ေနာက္ဆံုး ဘုရားျဖစ္သည့္ အခ်ိန္ထိေအာင္ ေခါင္းကိုက္ေ၀ ဒနာကို မၾကာခဏ ခံစားခဲ့ရျခင္းသည္ ထိုဘ၀တုန္းက သူူတစ္ ပါးသတ္တာကို ၀မ္းေျမာက္မိေသာ ေစတနာေၾကာင့္ ၀ိပါက္္ ေတာ္ျပန္လည္ခံစားရျခင္းျဖစ္သည္ကို သတၱ၀ါတို႔အား ၾကင္နာ သနားေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားက ျပန္လည္၍ေဟာၾကား ေပးျခင္းကို သံေ၀ဂ ယူသင့္ေပ၏။
ပါဏာတိပါတကံကို က်ဴးလြန္သူတို႔အတြက္ အျပစ္ေပါင္းမ်ား စြာက ေစာင့္ၾကိဳေန၏။ ၎တို႔မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း (၉)မ်ိဳးရွိ ၾက၏။
(၁) မ်က္စိ ၊ နား၊ ႏွာ ၊ ေျခလက္အဂၤါ ခၽြတ္ယြင္းတတ္ျခင္း၊
(၂) ျဖစ္ရာဘ၀တိုင္းတြင္ အရုပ္အသြင္ မြဲျပာေျခာက္ညိႈးၿပီး စိုစိုျပည္ျပည္ မရွိတတ္ျခင္း၊
(၃) အားအင္ခၽြတ္ယြင္းျခင္း (အားနည္းျခင္း)၊
(၄) လ်င္ျမန္ဖ်တ္လတ္ျခင္းလည္း ကင္းေ၀းျခင္း၊
(၅) ေဘးရန္ေပၚေပါက္လွ်င္ ေၾကာက္ရြံ႕တတ္ျခင္း၊
(၆) သူမ်ား အသတ္ကိုခံရတတ္ၿခင္း၊ ကိုယ္ကိုတိုင္ အဆိပ္ စသည္မ်ား စားလ်က္ ေသရတတ္ျခင္း၊
(၇) အနာေရာဂါ မ်ားတတ္ျခင္း၊
(၈) အေခၽြအရံ ပ်က္ဆီးတတ္ျခင္း၊
(၉) အသက္တိုတတ္ျခင္း တို႔ျဖစ္ၾက၏။
လကၤာျဖင့္ မွတ္ပါေလ-
“ပါဏာတိပါတ္၊ သူ႔သက္သတ္က၊ ခ်ိဳ႕လပ္အဂၤါ၊ မြဲျပာရုပ္သြင္၊ အားအင္ခၽြတ္ယြင္း၊ လ်င္ျခင္းလည္းေ၀း၊ ေဘးကိုေၾကာက္ တတ္၊ အသတ္ခံရ၊ အနာမ်ားလ်က္၊ ေျခြရံပ်က္၍၊ အသက္တိုလွ၊ ျပစ္မ်ားစြသည္…ေရွာင္ကအျပန္ အက်ိဳးတည္း။”
ထိုျပဆိုခဲ့ေသာ အျပစ္တို႔သည္ ၀ဋ္လိုက္ေသာအေနအားျဖင့္ ျဖစ္ေလရာဘ၀တိုင္း၌ရတတ္ေသာ အဖ်ားအနားအျပစ္ တို႔ပင္ ရွိေသး၏။ ထိုအျပစ္မ်ားအျပင္ ငရဲ၌က်ျခင္းဟူေသာ ၾကီးေလး ေသာ အျပစ္မ်ားလည္းက်န္ပါေသး၏။ တစ္ခါတုန္းက အိမ္ရွင္မ တစ္ေယာက္သည္ ဧည့္သည္အတြက္ ခ်က္ျပဳတ္ေကၽြးရန္ ဟင္းလ်ာမရွိ ေသာေၾကာင့္ အိမ္မွာရွိေသာသိုးေလးကို ခ်က္ျပဳတ္ေကၽြးမိသည့္ ထိုအကုသိုလ္ကံ ေၾကာင့္ ေသေသာ အခါ သိုးကေလး၏ အေမြးအေရအတြက္ႏွင့္အမွ် ႏွစ္ေပါင္းမ်ား စြာၾကာေအာင္ ငရဲ၌ခံစားခဲ့ရ၏။ ငရဲမွလြတ္ေသာအခါတြင္ လည္း ဘ၀ေပါင္း မ်ားစြာ သူတစ္ပါး၏သတ္ျခင္းကိုခံရျပီး အၾကိမ္ၾကိမ္ေသခဲ႔ရေလ၏။
ပါဏာတိပါတ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာအက်ိဳးမ်ားမွာ-
(၁) ကိုယ္လက္အဂၤါ ျပည့္စံုျခင္း၊
(၂) ႐ုပ္ဆင္းအဂၤါ စိုျပည္လွပျခင္း၊
(၃) လ်င္ျမန္သြက္လက္ျခင္း၊
(၄) ေဘးရန္ကို မေၾကာက္မရြံ႕ျခင္း၊
(၅) သူတစ္ပါး၏ လက္ခ်က္ျဖင့္ အသက္မေသရျခင္း၊
(၆) အနာေရာဂါကင္းျခင္း၊
(၇) အေျခြအရံ မပ်က္စီးျခင္း၊
(၈) အသက္ရွည္ျခင္း စေသာအက်ိဳးမ်ားကို ရရွိၾကေပသည္။ လူ တစ္ေယာက္ကို ၾကည့္ျပီး ေရွးက ပါဏာတိပါတကံ ရွိ မရွိကို သိႏိုင္၏။ ေဖာ္ျပပါ အက်ိဳးအျပစ္တို႔ကို ဆင္ျခင္၍လည္း ေကာင္း၊ သူတစ္ပါးတို႔၏အသက္ကို ညွာတာ၍လည္းေကာင္း၊ ယခုဘ၀မွာ နိဗၺာန္သို႔ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ရန္လည္းေကာင္း ပညာရိွပုဂၢိဳလ္သည္ သတိ၊ ပညာကို မလင့္ဟင္းေစပဲ ပါဏာတိ ပါတကံကို ၾကိဳးစားေရွာင္ၾကဥ္ၾကျပီး သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာတို႔ မိမိ၌ ျပည့္စံုေအာင္ က်င့္ၾကံၾကိဳးကုတ္အားထုတ္ၾကပါကုန္။
စာဖတ္သူတို႔အားလံုး ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ ခ်မ္းသာစြာျဖင့္ ေကာင္းက်ိဳးလိုရာဆႏၵျပည့္၀ႏိုင္ၾကပါေစ။
မေပးျငားပဲ သူ႔စီးပြားကို လိမ္ညာလွည့္ဖ်ား မခိုးျငားႏွင့္…
အာဒိႏၷာဒါန- မေပးအပ္ေသာ သူ႔ဥစၥာကို ခိုးယူျခင္းဟုအနက္ရွိ ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိ မွတစ္ပါး အျခားေသာ လူ၊ နတ္၊ တိရစၧာန္ ဟူသမွ်ကို သူတစ္ပါးဟုခ်ည္း မွတ္ရမည္ ျဖစ္သည္။ သူတစ္ပါး ဥစၥာကို ခိုးယူျခင္း၊ ဓားျပတိုက္ယူျခင္း၊ ညာျဖန္းလွည့္ပတ္ယူ
ျခင္း၊ ကူးသန္းေရာင္၀ယ္ရာ၌ တင္းေတာင္း၊ ခ်ိန္ခြင္၊ အေလးစ သည္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ေရာင္းကုန္တိုးေအာင္ ေရထိုးျခင္းစ သည္ျဖင့္လည္းေကာင္း မ႐ိုးမသားယူျခင္း ဟူသမွ်သည္ အဒိႏၷာဒါနာခ်ည္းျဖစ္၏။ ယုတ္စြအဆံုး သူတစ္ပါးပိုင္ေသာ ျမက္၊ ၀ါးျခမ္းမွ်ကိုပင္ မခိုးယူေကာင္းေပ။ ခိုးယူလွ်င္ အဒိႏၷာဒါန က်ဴးလြန္းသည္မည္၏။
မိမိခိုးယူေသာဥစၥာသည္ တန္ဘိုးနည္းလွ်င္ အျပစ္နည္းျပီး တန္ဘိုးၾကီးလွ်င္ အျပစ္ၾကီး၏။ ဥစၥာတန္ဘိုးခ်င္းတူေနလွ်င္ သီလမရွိသူ၏ဥစၥာကို ခိုးယူျခင္းသည္ အျပစ္နည္းျပီး သီလရွိသူ ၏ဥစၥာကို ခိုးယူျခင္းကပို၍အျပစ္ၾကီး၏။ ၀ိနည္းအားျဖင့္ ဆိုရ လွ်င္ ပုဂၢလိကဥစၥာထက္ ဂိုဏ္းဥစၥာက ပို၍အျပစ္ၾကီး၏။ ၎ထက္ သံဃိက ဥစၥာက ပို၍အျပစ္ၾကီး၏။ မိမိဥစၥာကို သူ တစ္ပါးဥစၥာထင္၍ ခိုးျခင္း၊ သူတစ္ပါးဥစၥာ ကို မိမိဥစၥာထင္၍ ယူျခင္း၊ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္၍ ယူျခင္းတို႔၌မူ အဒိႏၷာဒါနကံ မထိုက္ ေပ။
သူတစ္ပါးဥစၥာကို ခိုးယူျခင္းအဂၤါငါးပါးရွိၾက၏။ ၎တို႔မွာ-
(၁) သူ႔ဥစၥာျဖစ္ျခင္း၊
(၂) သူ႔ဥစၥာဟုအမွတ္ရွိျခင္း၊
(၃) ခိုးယူလိုစိတ္ရွိျခင္း၊
(၄) ခိုးယူရန္ၾကိဳးစားျခင္း၊
(၅) ခိုးယူျခင္း တို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။
ခိုးျခင္း အမ်ိဳးအစား(၂၅) ပါးရွိ၏။ ထိုပေယာဂတို႔ျဖင့္ ခိုးျခင္းအမႈကို က်ဴးလြန္ေနၾကေပသည္။ သီလ၀ႏၲပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ လိုသူသည္ ထိုသို႔က်ဴးလြန္ျခင္း (၂၅) ပါးလံုးကို ေရွာင္ၾကဥ္္ျပီး မိမိ၏သီလကုိ အပ်က္မခံပဲ လံုျခံဳေအာင္ ေစာင့္ထိန္းသင့္ေပ သည္။ ခိုးျခင္း (၂၅) ပါးတို႔မွာ-
(၁) နာနာဘ႑ပဥၥက (သက္ရွိသက္မဲ႔ ပစၥည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကို နည္းငါးမ်ိဳးျဖင့္ခိုးျခင္း)
(က) အာဒိယန- အိမ္၊ ေက်ာင္း၊ ျခံေျမ၊ ကၽြဲႏြားစသည္တို႔ကို တရားစြဲဆို၍ခိုးျခင္း၊
( ခ) ဟရဏ- သူတစ္ပါးဥစၥာကို ဦးေခါင္းျဖင့္ သယ္ေဆာင္လာ စဥ္ ခိုးလိုစိတ္ျဖင့္ ပခံုးသို႔ခ်၍ခိုးျခင္း၊
( ဂ) အ၀ဟရဏ- သူတစ္ပါးအပ္ႏွံထားသည္ကို ပိုင္ရွင္ျပန္ ေတာင္းစဥ္ ျငင္းဆို၍ခိုးျခင္း၊
(ဃ) ဣရိယာပထ၀ိေကာပန- ဘ႑ာကိုေဆာင္လာ သူႏွင့္တ ကြ ဥစၥာကိုပါခိုးအံ႔ဟု ေဆာင္လာသူကို ျခိမ္းေျခာက္ပုတ္ခတ္၍ ေဆာင္လာသူ၏သြားလာမႈကို ဖ်က္၍ခိုး ျခင္း၊
(င) ဌာနာစ၀န- ၾကည္းကုန္း၌ခ်ထားေသာ သူတစ္ပါးဥစၥာကို ေနရာေရြ႕၍ခိုးျခင္း၊
(၂) ဧကဘ႑ပဥၥက (သက္ရွိပစၥည္းတစ္မ်ိဳးကို နည္းငါးမ်ိဳးျဖင့္ ခိုးျခင္း)
(က) အာဒိယန- ကၽြဲႏြားစသည္ကို တရားစြဲဆို၍ခိုးျခင္း၊
( ခ) ဟရဏ- (နာနာဘ႑ပဥၥကႏွင့္တူ၏။။)
( ဂ) အ၀ဟရဏ- ။
(ဃ) ဣရိယာပထ၀ိေကာပန- ။
( င) ဌာနာစ၀န- ။
(၃) သာဟတၳိကပဥၥက (သက္မဲ႔ပစၥည္းကို နည္းငါးမ်ိဳး ျဖင့္ခိုး ျခင္း)
(က) သာဟတၳိက- ကိုယ္တိုင္ခိုးျခင္း၊
( ခ) အာဏတၱိက- သူတစ္ပါးကို ခိုးခိုင္းျခင္း၊
(ဂ) နိႆဂၢိယ- ကင္း၊ အေကာက္ခြန္ ေရွာင္လြဲ၍ခိုးျခင္း၊
(ဃ) မတၳသာဓက- အခြင့္သာသည့္အခါ ခိုးရန္ေစခိုင္းထား ျခင္း၊
( င) ဓုရနိေကၡပ- ပိုင္ရွင္က ငါ့ဥစၥာဆံုးျပီဟု ေအာက္ေမ႔သည္ ႏွင့္ ခိုးမႈေျမာက္ျခင္း၊
(၄) ပုဗၺပေယာဂပဥၥက (ေရွးဦး လံု႔လျပဳ၍ ခိုးျခင္းငါးမ်ိဳး)
(က) ပုဗၺပေယာဂပဥၥက- အခိုးခိုင္းစဥ္ကပင္ ခိုးမႈေျမာက္ျခင္း၊
( ခ) သဟပေယာဂ- ျခံေျမပိုင္းျခား စိုက္ထူထားေသာ မွတ္တိုင္ စသည္ကို ေျပာင္း ေရႊ႕စိုက္၍ ခိုးျခင္း၊
( ဂ) သံ၀ိဒါ၀ဟာရ- စုေပါင္းတိုင္ပင္၍ ခိုးျခင္း၊
(ဃ) သေကၤတကမၼ- အခ်ိန္၊ နာရီ အခ်ိန္းအခ်က္ျပဳ၍ ခိုးျခင္း၊
( င) နိမိတၱကမၼ- မ်က္စိမွိတ္ျပ၊ လက္ဟန္ေျခဟန္ျပ၍ ခိုးျခင္း၊
(၅) ေထယ်ာ၀ဟာရပဥၥက (ေဖာက္ထြင္း ခိုးျခင္းငါးပါး)
(က) ေထယ်ာ၀ဟာရ- နံရံစသည္ကို ေဖာက္ထြင္း၍ တင္း ေတာင္း၊ အေလး၊ စာရင္းဇယားစသည္ကို လိမ္၍ခိုးျခင္း၊
( ခ) ပသယွာ၀ဟာရ- တိုက္ခိုက္လုယက္ အႏိုင္အထက္ျပဳ၍ ခိုးျခင္း၊
( ဂ) ပရိကပၸာ၀ဟာရ- ဥစၥာႏွင့္ ဥစၥာထားရာ ေနရာကို ၾကံဆ၍ ခိုးျခင္း၊
(ဃ) ပဋိစၧႏၷာ၀ဟာရ- ေနာက္မွခိုးရန္ စိတ္အၾကံျဖင့္ ေရဆိပ္စ သည္၌ ခၽြတ္ခ်ထားေသာ သူ႔ဥစၥာကို ေျမ၊ ျမက္ စသည္ျဖင့္ ဖံုး ကြယ္၍ ခိုးျခင္း၊
( င) ကုသာ၀ဟာရ- အႏိုင္ရရန္၊ ပစၥည္းေကာင္းရရန္ မဲလိပ္ ကမၺည္း ေျပာင္းလိမ္၍ ခိုးျခင္း တို႔ျဖစ္ၾက၏။ ထိုသို႔ ခိုးယူျခင္း (၂၅) မ်ိဳးလံုးကို ေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္မွသာ ကိုယ္က်င့္သီလႏွင့္ ျပည့္စံု ေသာ သီလ၀ႏၲပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ေပမည္။
အာဒိႏၷာဒါနကံ က်ဴးလြန္မိျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာအျပစ္တို႔မွာ (၆) မ်ိဳးရွိၾကပါသည္။ အာဒိႏၷာဒါနကံ က်ဴးလြန္ခဲ႔သူတို႔မွာ-
(၁) ဥစၥာပစၥည္း မြဲတတ္ျခင္း၊
(၂) ဆင္းရဲတတ္ျခင္း၊
(၃) ငတ္မြတ္ျခင္း၊
(၄) အလိုရွိေသာအရာကို မရႏိုင္ျခင္း၊
(၅) ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္မႈ မတတ္ျခင္းေၾကာင့္ စည္းစိမ္ပ်က္စီး တတ္ျခင္း၊
(၆) ေရ၊ မီး၊ သူခိုး၊ အေမြခံ သားဆိုးသမီးဆိုး၊ မင္းဆိုး ဟူေသာ ရန္သူမ်ိဳးငါးပါး၏ ဖ်က္ဆီးမႈေၾကာင့္ ဥစၥာပ်က္ျပားရျခင္း၊ ဤ မေကာင္းက်ိဳးမ်ားကို ေတြ႔ၾကံဳခံစားၾကရေပသည္။
လကၤာျဖင့္ မွတ္ပါေလ-
“အဒိႏၷာဒါ၊ ခိုးမိပါမူ၊ ဥစၥာနည္းမြဲ၊ ဆင္းရဲငတ္ဘိ၊ လိုရွိမရ၊ ေဘာဂပ်က္စီး၊ ေရ-မီး-သူခိုး၊ ေမြခံဆိုးႏွင့္၊ မင္းဆိုးအျပား၊ ရန္မ်ိဳးငါးေၾကာင့္၊ ပ်က္ျပားဥစၥာ၊ ျပစ္မ်ားစြာသည္၊ ေရွာင္ကာ အျပန္အက်ိဳးတည္း။”
ဤ ျပဆိုခဲ႔ေသာ အျပစ္တို႔မွာ ျဖစ္ေလရာဘ၀တိုင္း၌ ၀ဋ္လိုက္ သည့္အေနအားျဖင့္ ရတတ္ေသာ အျပစ္မ်ားသာရွိေသး၏။ ထို အျပစ္မ်ားထက္ ၾကီးေလးစြာေသာ ငရဲ၊ ျပိတၱာတို႔၌လည္း ဆင္းရဲဒုကၡကို ခံစားၾကရေပသည္။ ေရွးတုန္းက ေစ်းသည္မိန္းမ (၄) ေယာက္တို႔သည္ အေလးခ်ိန္ခြင္ စဥ္းလဲျခင္းစသည္ျဖင့္ ပစၥည္းမ်ားကို စုေဆာင္းျပီးေနာက္ အရြယ္ေကာင္းတုန္းမွာပင္ ေသၾက၍ ျပိတၱာမ်ားျဖစ္ၾကေလေသာ္ မိမိတို႔၏ ေရွးေဟာင္း ေႏွာင္းျဖစ္ေတြကို ျမင္ၾက႐ံုသာမက က်န္ရစ္ေသာ ေယာက်္ား တို႔က ေနာက္မယားယူၾကျပီး မိမိတို႔ စုေဆာင္းထားခဲ႔ေသာ ပစၥည္းေတြ သံုးျဖဳန္းေနၾကသည္ကို ျမင္ရသျဖင့္ မခံႏိုင္ၾကေသာ ေၾကာင့္ “တရားေရာ မတရား ေရာ ငါတို႔စုေဆာင္းထားခဲ႔တဲ႔ ပစၥည္းေတြကို ေနာက္သား၊ ေနာက္မယားေတြက အပင္းဆို႔ေန ၾကသဟဲ႔၊ ငါတို႔ေတာ႔ ဒုကၡေရာက္ကုန္ပါျပီ” ဟု ျမိဳ႕႐ိုးေပၚက ေနျပီး ဟစ္ေအာ္ေနၾကရွာေလ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိတို႔၏ မိသားစု အတြက္ မတရားေသာ နည္းတို႔ျဖင့္ စီးပြားမရွာသင့္ေပ။ အိမ္ေထာင္ဦးစီး၏လုပ္စာကို တစ္မိသားစုလံုး စားၾကျငားေသာ္လည္း အကုသိုလ္အမႈျဖင့္ ရွာေဖြေကၽြးေမြးမိသူ မိမိသာလွ်င္ ဆိုးက်ိဳးအျပစ္တို႔ကို ခံစားရမည္ကို သတိျပဳသင့္ေပသည္။
အတိတ္၌ သူတစ္ပါးတို႔အား လွည့္ပတ္ျဖားေယာင္းျပီး သူ႔ဥစၥာကို ခိုးယူ၍ စီးပြားရွာခဲ႔ျခင္း၊ ဒါနကုသိုလ္နည္းခဲ႔ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ယခုဘ၀၌ ဆင္းရဲျခင္း၊ လာဘ္တိတ္ျခင္းေဘးတို႔ႏွင့္ ေတြ႔ၾကံဳ ၾကရျခင္းျဖစ္၏။ ထိုသို႔ အက်င့္သီလတို႔ ပ်က္ျခင္းသည္ ဆိုးက်ိဳး တရားတို႔ ေနာက္၌ရွိသည္ဟု ပညာဥာဏ္ျဖင့္ မဆင္ျခင္ႏိုင္ခဲ႔မႈ ေၾကာင့္ ဆင္းရဲတို႔ျဖင့္သာ အဖန္ဖန္က်င္လည္ေနၾကရ ျခင္းဟူေသာ သံသရာေဘးဒုကၡတို႔ကို ေတြ႔ၾကံဳခံစားၾကရျခင္းျဖစ္သည္ ကို ယခု၌ ဥာဏ္ျဖင့္ဆင္ျခင္သင့္၏။ ကုသိုလ္ တရားတို႔ကို ပြားမ်ားသင့္၏။ ဘုရားရွင္သာသနာေတာ္ၾကီိးႏွင့္ ေတြ႔ၾကံဳေနတုန္းမွ အျမတ္ဆံုး ကုသိုလ္ပါရမီတို႔ကို မျဖည့္က်င့္မဆည္းပူးႏိုင္ပဲ တစ္ဘ၀ တစ္နပ္စာ ယခုဘ၀ ခ်မ္းသာေရးအတြက္တစ္ခုသာ ၾကည့္ေနၾကလွ်င္ျဖင့္၊ သီလပ်က္ေနၾက လွ်င္ျဖင့္ မိမိေလာက္ ဥာဏ္ဆင္းရဲသူ အဘယ္မွာလွ်င္ရွိေတာ႔အံ႔နည္း။ ထိုသို႔ မိမိကိုယ္ကို သတိေပးဆင္ျခင္ျပီး ကုသိုလ္တရားတို႔ကုိ အထပ္ထပ္ပြားမ်ား၍ ၀ိပႆနာတရား အားထားကာ ပညာဥာဏ္ခ်င့္ ေထာက္ သံသရာမွ လွ်င္ျမန္စြာထြက္ေျမာက္ႏိုင္ၾကပါကုန္။
စာဖတ္သူတို႔အားလံုး ေဘးဘယာ ေ၀းကြာ၍ ခ်မ္းသာစြာ တရားအားထုတ္ႏိုင္ၾကပါေစ။
ျခင္း၊ ကူးသန္းေရာင္၀ယ္ရာ၌ တင္းေတာင္း၊ ခ်ိန္ခြင္၊ အေလးစ သည္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ေရာင္းကုန္တိုးေအာင္ ေရထိုးျခင္းစ သည္ျဖင့္လည္းေကာင္း မ႐ိုးမသားယူျခင္း ဟူသမွ်သည္ အဒိႏၷာဒါနာခ်ည္းျဖစ္၏။ ယုတ္စြအဆံုး သူတစ္ပါးပိုင္ေသာ ျမက္၊ ၀ါးျခမ္းမွ်ကိုပင္ မခိုးယူေကာင္းေပ။ ခိုးယူလွ်င္ အဒိႏၷာဒါန က်ဴးလြန္းသည္မည္၏။
မိမိခိုးယူေသာဥစၥာသည္ တန္ဘိုးနည္းလွ်င္ အျပစ္နည္းျပီး တန္ဘိုးၾကီးလွ်င္ အျပစ္ၾကီး၏။ ဥစၥာတန္ဘိုးခ်င္းတူေနလွ်င္ သီလမရွိသူ၏ဥစၥာကို ခိုးယူျခင္းသည္ အျပစ္နည္းျပီး သီလရွိသူ ၏ဥစၥာကို ခိုးယူျခင္းကပို၍အျပစ္ၾကီး၏။ ၀ိနည္းအားျဖင့္ ဆိုရ လွ်င္ ပုဂၢလိကဥစၥာထက္ ဂိုဏ္းဥစၥာက ပို၍အျပစ္ၾကီး၏။ ၎ထက္ သံဃိက ဥစၥာက ပို၍အျပစ္ၾကီး၏။ မိမိဥစၥာကို သူ တစ္ပါးဥစၥာထင္၍ ခိုးျခင္း၊ သူတစ္ပါးဥစၥာ ကို မိမိဥစၥာထင္၍ ယူျခင္း၊ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္၍ ယူျခင္းတို႔၌မူ အဒိႏၷာဒါနကံ မထိုက္ ေပ။
သူတစ္ပါးဥစၥာကို ခိုးယူျခင္းအဂၤါငါးပါးရွိၾက၏။ ၎တို႔မွာ-
(၁) သူ႔ဥစၥာျဖစ္ျခင္း၊
(၂) သူ႔ဥစၥာဟုအမွတ္ရွိျခင္း၊
(၃) ခိုးယူလိုစိတ္ရွိျခင္း၊
(၄) ခိုးယူရန္ၾကိဳးစားျခင္း၊
(၅) ခိုးယူျခင္း တို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။
ခိုးျခင္း အမ်ိဳးအစား(၂၅) ပါးရွိ၏။ ထိုပေယာဂတို႔ျဖင့္ ခိုးျခင္းအမႈကို က်ဴးလြန္ေနၾကေပသည္။ သီလ၀ႏၲပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ လိုသူသည္ ထိုသို႔က်ဴးလြန္ျခင္း (၂၅) ပါးလံုးကို ေရွာင္ၾကဥ္္ျပီး မိမိ၏သီလကုိ အပ်က္မခံပဲ လံုျခံဳေအာင္ ေစာင့္ထိန္းသင့္ေပ သည္။ ခိုးျခင္း (၂၅) ပါးတို႔မွာ-
(၁) နာနာဘ႑ပဥၥက (သက္ရွိသက္မဲ႔ ပစၥည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကို နည္းငါးမ်ိဳးျဖင့္ခိုးျခင္း)
(က) အာဒိယန- အိမ္၊ ေက်ာင္း၊ ျခံေျမ၊ ကၽြဲႏြားစသည္တို႔ကို တရားစြဲဆို၍ခိုးျခင္း၊
( ခ) ဟရဏ- သူတစ္ပါးဥစၥာကို ဦးေခါင္းျဖင့္ သယ္ေဆာင္လာ စဥ္ ခိုးလိုစိတ္ျဖင့္ ပခံုးသို႔ခ်၍ခိုးျခင္း၊
( ဂ) အ၀ဟရဏ- သူတစ္ပါးအပ္ႏွံထားသည္ကို ပိုင္ရွင္ျပန္ ေတာင္းစဥ္ ျငင္းဆို၍ခိုးျခင္း၊
(ဃ) ဣရိယာပထ၀ိေကာပန- ဘ႑ာကိုေဆာင္လာ သူႏွင့္တ ကြ ဥစၥာကိုပါခိုးအံ႔ဟု ေဆာင္လာသူကို ျခိမ္းေျခာက္ပုတ္ခတ္၍ ေဆာင္လာသူ၏သြားလာမႈကို ဖ်က္၍ခိုး ျခင္း၊
(င) ဌာနာစ၀န- ၾကည္းကုန္း၌ခ်ထားေသာ သူတစ္ပါးဥစၥာကို ေနရာေရြ႕၍ခိုးျခင္း၊
(၂) ဧကဘ႑ပဥၥက (သက္ရွိပစၥည္းတစ္မ်ိဳးကို နည္းငါးမ်ိဳးျဖင့္ ခိုးျခင္း)
(က) အာဒိယန- ကၽြဲႏြားစသည္ကို တရားစြဲဆို၍ခိုးျခင္း၊
( ခ) ဟရဏ- (နာနာဘ႑ပဥၥကႏွင့္တူ၏။။)
( ဂ) အ၀ဟရဏ- ။
(ဃ) ဣရိယာပထ၀ိေကာပန- ။
( င) ဌာနာစ၀န- ။
(၃) သာဟတၳိကပဥၥက (သက္မဲ႔ပစၥည္းကို နည္းငါးမ်ိဳး ျဖင့္ခိုး ျခင္း)
(က) သာဟတၳိက- ကိုယ္တိုင္ခိုးျခင္း၊
( ခ) အာဏတၱိက- သူတစ္ပါးကို ခိုးခိုင္းျခင္း၊
(ဂ) နိႆဂၢိယ- ကင္း၊ အေကာက္ခြန္ ေရွာင္လြဲ၍ခိုးျခင္း၊
(ဃ) မတၳသာဓက- အခြင့္သာသည့္အခါ ခိုးရန္ေစခိုင္းထား ျခင္း၊
( င) ဓုရနိေကၡပ- ပိုင္ရွင္က ငါ့ဥစၥာဆံုးျပီဟု ေအာက္ေမ႔သည္ ႏွင့္ ခိုးမႈေျမာက္ျခင္း၊
(၄) ပုဗၺပေယာဂပဥၥက (ေရွးဦး လံု႔လျပဳ၍ ခိုးျခင္းငါးမ်ိဳး)
(က) ပုဗၺပေယာဂပဥၥက- အခိုးခိုင္းစဥ္ကပင္ ခိုးမႈေျမာက္ျခင္း၊
( ခ) သဟပေယာဂ- ျခံေျမပိုင္းျခား စိုက္ထူထားေသာ မွတ္တိုင္ စသည္ကို ေျပာင္း ေရႊ႕စိုက္၍ ခိုးျခင္း၊
( ဂ) သံ၀ိဒါ၀ဟာရ- စုေပါင္းတိုင္ပင္၍ ခိုးျခင္း၊
(ဃ) သေကၤတကမၼ- အခ်ိန္၊ နာရီ အခ်ိန္းအခ်က္ျပဳ၍ ခိုးျခင္း၊
( င) နိမိတၱကမၼ- မ်က္စိမွိတ္ျပ၊ လက္ဟန္ေျခဟန္ျပ၍ ခိုးျခင္း၊
(၅) ေထယ်ာ၀ဟာရပဥၥက (ေဖာက္ထြင္း ခိုးျခင္းငါးပါး)
(က) ေထယ်ာ၀ဟာရ- နံရံစသည္ကို ေဖာက္ထြင္း၍ တင္း ေတာင္း၊ အေလး၊ စာရင္းဇယားစသည္ကို လိမ္၍ခိုးျခင္း၊
( ခ) ပသယွာ၀ဟာရ- တိုက္ခိုက္လုယက္ အႏိုင္အထက္ျပဳ၍ ခိုးျခင္း၊
( ဂ) ပရိကပၸာ၀ဟာရ- ဥစၥာႏွင့္ ဥစၥာထားရာ ေနရာကို ၾကံဆ၍ ခိုးျခင္း၊
(ဃ) ပဋိစၧႏၷာ၀ဟာရ- ေနာက္မွခိုးရန္ စိတ္အၾကံျဖင့္ ေရဆိပ္စ သည္၌ ခၽြတ္ခ်ထားေသာ သူ႔ဥစၥာကို ေျမ၊ ျမက္ စသည္ျဖင့္ ဖံုး ကြယ္၍ ခိုးျခင္း၊
( င) ကုသာ၀ဟာရ- အႏိုင္ရရန္၊ ပစၥည္းေကာင္းရရန္ မဲလိပ္ ကမၺည္း ေျပာင္းလိမ္၍ ခိုးျခင္း တို႔ျဖစ္ၾက၏။ ထိုသို႔ ခိုးယူျခင္း (၂၅) မ်ိဳးလံုးကို ေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္မွသာ ကိုယ္က်င့္သီလႏွင့္ ျပည့္စံု ေသာ သီလ၀ႏၲပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ေပမည္။
အာဒိႏၷာဒါနကံ က်ဴးလြန္မိျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာအျပစ္တို႔မွာ (၆) မ်ိဳးရွိၾကပါသည္။ အာဒိႏၷာဒါနကံ က်ဴးလြန္ခဲ႔သူတို႔မွာ-
(၁) ဥစၥာပစၥည္း မြဲတတ္ျခင္း၊
(၂) ဆင္းရဲတတ္ျခင္း၊
(၃) ငတ္မြတ္ျခင္း၊
(၄) အလိုရွိေသာအရာကို မရႏိုင္ျခင္း၊
(၅) ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္မႈ မတတ္ျခင္းေၾကာင့္ စည္းစိမ္ပ်က္စီး တတ္ျခင္း၊
(၆) ေရ၊ မီး၊ သူခိုး၊ အေမြခံ သားဆိုးသမီးဆိုး၊ မင္းဆိုး ဟူေသာ ရန္သူမ်ိဳးငါးပါး၏ ဖ်က္ဆီးမႈေၾကာင့္ ဥစၥာပ်က္ျပားရျခင္း၊ ဤ မေကာင္းက်ိဳးမ်ားကို ေတြ႔ၾကံဳခံစားၾကရေပသည္။
လကၤာျဖင့္ မွတ္ပါေလ-
“အဒိႏၷာဒါ၊ ခိုးမိပါမူ၊ ဥစၥာနည္းမြဲ၊ ဆင္းရဲငတ္ဘိ၊ လိုရွိမရ၊ ေဘာဂပ်က္စီး၊ ေရ-မီး-သူခိုး၊ ေမြခံဆိုးႏွင့္၊ မင္းဆိုးအျပား၊ ရန္မ်ိဳးငါးေၾကာင့္၊ ပ်က္ျပားဥစၥာ၊ ျပစ္မ်ားစြာသည္၊ ေရွာင္ကာ အျပန္အက်ိဳးတည္း။”
ဤ ျပဆိုခဲ႔ေသာ အျပစ္တို႔မွာ ျဖစ္ေလရာဘ၀တိုင္း၌ ၀ဋ္လိုက္ သည့္အေနအားျဖင့္ ရတတ္ေသာ အျပစ္မ်ားသာရွိေသး၏။ ထို အျပစ္မ်ားထက္ ၾကီးေလးစြာေသာ ငရဲ၊ ျပိတၱာတို႔၌လည္း ဆင္းရဲဒုကၡကို ခံစားၾကရေပသည္။ ေရွးတုန္းက ေစ်းသည္မိန္းမ (၄) ေယာက္တို႔သည္ အေလးခ်ိန္ခြင္ စဥ္းလဲျခင္းစသည္ျဖင့္ ပစၥည္းမ်ားကို စုေဆာင္းျပီးေနာက္ အရြယ္ေကာင္းတုန္းမွာပင္ ေသၾက၍ ျပိတၱာမ်ားျဖစ္ၾကေလေသာ္ မိမိတို႔၏ ေရွးေဟာင္း ေႏွာင္းျဖစ္ေတြကို ျမင္ၾက႐ံုသာမက က်န္ရစ္ေသာ ေယာက်္ား တို႔က ေနာက္မယားယူၾကျပီး မိမိတို႔ စုေဆာင္းထားခဲ႔ေသာ ပစၥည္းေတြ သံုးျဖဳန္းေနၾကသည္ကို ျမင္ရသျဖင့္ မခံႏိုင္ၾကေသာ ေၾကာင့္ “တရားေရာ မတရား ေရာ ငါတို႔စုေဆာင္းထားခဲ႔တဲ႔ ပစၥည္းေတြကို ေနာက္သား၊ ေနာက္မယားေတြက အပင္းဆို႔ေန ၾကသဟဲ႔၊ ငါတို႔ေတာ႔ ဒုကၡေရာက္ကုန္ပါျပီ” ဟု ျမိဳ႕႐ိုးေပၚက ေနျပီး ဟစ္ေအာ္ေနၾကရွာေလ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိတို႔၏ မိသားစု အတြက္ မတရားေသာ နည္းတို႔ျဖင့္ စီးပြားမရွာသင့္ေပ။ အိမ္ေထာင္ဦးစီး၏လုပ္စာကို တစ္မိသားစုလံုး စားၾကျငားေသာ္လည္း အကုသိုလ္အမႈျဖင့္ ရွာေဖြေကၽြးေမြးမိသူ မိမိသာလွ်င္ ဆိုးက်ိဳးအျပစ္တို႔ကို ခံစားရမည္ကို သတိျပဳသင့္ေပသည္။
အတိတ္၌ သူတစ္ပါးတို႔အား လွည့္ပတ္ျဖားေယာင္းျပီး သူ႔ဥစၥာကို ခိုးယူ၍ စီးပြားရွာခဲ႔ျခင္း၊ ဒါနကုသိုလ္နည္းခဲ႔ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ယခုဘ၀၌ ဆင္းရဲျခင္း၊ လာဘ္တိတ္ျခင္းေဘးတို႔ႏွင့္ ေတြ႔ၾကံဳ ၾကရျခင္းျဖစ္၏။ ထိုသို႔ အက်င့္သီလတို႔ ပ်က္ျခင္းသည္ ဆိုးက်ိဳး တရားတို႔ ေနာက္၌ရွိသည္ဟု ပညာဥာဏ္ျဖင့္ မဆင္ျခင္ႏိုင္ခဲ႔မႈ ေၾကာင့္ ဆင္းရဲတို႔ျဖင့္သာ အဖန္ဖန္က်င္လည္ေနၾကရ ျခင္းဟူေသာ သံသရာေဘးဒုကၡတို႔ကို ေတြ႔ၾကံဳခံစားၾကရျခင္းျဖစ္သည္ ကို ယခု၌ ဥာဏ္ျဖင့္ဆင္ျခင္သင့္၏။ ကုသိုလ္ တရားတို႔ကို ပြားမ်ားသင့္၏။ ဘုရားရွင္သာသနာေတာ္ၾကီိးႏွင့္ ေတြ႔ၾကံဳေနတုန္းမွ အျမတ္ဆံုး ကုသိုလ္ပါရမီတို႔ကို မျဖည့္က်င့္မဆည္းပူးႏိုင္ပဲ တစ္ဘ၀ တစ္နပ္စာ ယခုဘ၀ ခ်မ္းသာေရးအတြက္တစ္ခုသာ ၾကည့္ေနၾကလွ်င္ျဖင့္၊ သီလပ်က္ေနၾက လွ်င္ျဖင့္ မိမိေလာက္ ဥာဏ္ဆင္းရဲသူ အဘယ္မွာလွ်င္ရွိေတာ႔အံ႔နည္း။ ထိုသို႔ မိမိကိုယ္ကို သတိေပးဆင္ျခင္ျပီး ကုသိုလ္တရားတို႔ကုိ အထပ္ထပ္ပြားမ်ား၍ ၀ိပႆနာတရား အားထားကာ ပညာဥာဏ္ခ်င့္ ေထာက္ သံသရာမွ လွ်င္ျမန္စြာထြက္ေျမာက္ႏိုင္ၾကပါကုန္။
စာဖတ္သူတို႔အားလံုး ေဘးဘယာ ေ၀းကြာ၍ ခ်မ္းသာစြာ တရားအားထုတ္ႏိုင္ၾကပါေစ။
ကာမေဖာက္ျပား မေမွာက္မွားႏွင့္…
ကာေမသု- ကာမဂုဏ္ကို၊ မိစၧာ- မွားယြင္းစြာ၊ အာစာရ- က်ဴးလြန္ ျခင္းဟူ၍ အနက္ အဓိပၸာယ္ရတာျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ သူတစ္ပါးမယား ျပစ္မွားေစာ္ကားမိျခင္းေလာက္ျဖင့္ မွတ္ယူ မထားသင့္ေပ။ “ႏွမခ်င္း စာနာေထာက္ထားပါ” ဟူေသာ ျမန္မာတို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈ စကားျဖင့္
ပင္ အသိအလိမၼာရွိသူတို႔အဖို႔ ထိုကံကို က်ဴးလြန္လိမ္႔မည္မဟုတ္ပါ။ ကာေမသုမိစၧာစာရ ဟူေသာအမႈကို ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔ သည္ပင္လွ်င္ အခ်ိဳ႕ေသာသူတို႔ ရွင္းလင္းစြာ နားမလည္ၾကေပ။ အေနာက္တိုင္းသားတို႔အေနျဖင့္မူ နားလည္ဘို႔ ပို၍ပင္ေ၀းကြာ လွေပသည္။ ကာေမသုမိစၧာစာရက်ဴးလြန္ျခင္းဟူေသာအမႈကို ရွင္းလင္းစြာ နားလည္ထားဘို႔ လိုအပ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ကၽြႏ္ုပ္၏ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမတို႔အတြက္ ကၽြႏ္ုပ္ဖတ္မွတ္ခဲ႔ေသာ တရားစာ အုပ္တို႔မွ ေဖာ္ျပလိုက္ျခင္းျဖစ္၏။
ကာမဂုဏ္တို႔၌ ေဖာက္ျပန္မွားယြင္း ျပဳက်င့္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏ ဟု သီလေဆာက္ တည္ထားသူအမ်ိဳးေကာင္းသားသည္ မိမိ၏သီလ မက်ိဳးမေပါက္ေစရန္ ေအာက္ပါ အာဂမနီယ၀တၳဳ မသြားမလာ အပ္ေသာ မိန္းမ(၂၀)ကို ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမယ္။
(၁) မာတုရကၡိတ - မိခင္ ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၂) ပိတုရကၡိတ - ဖခင္ ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၃) မာတုပိတုရကၡိတ - မိဘႏွစ္ပါး ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၄) ဘာတုရကၡိတ - ေမာင္ၾကီးေမာင္ငယ္ ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၅) ဘဂိနီရကၡိတ - အစ္မ၊ ညီမ ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၆) ဉာတိရကၡိတ - ေသြးသားေတာ္စပ္သူ ေဆြမ်ိဳး ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၇) ေဂါတၱရကၡိတ - အမိ်ဳးအႏြယ္ ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၈) ဓမၼရကၡိတ - တရားက်င့္ေဖာ္ခ်င္း ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၉) သာရကၡ - ကိုယ္၀န္ကတည္းက မွတ္သားသိန္ဆည္းခံရေသာ မိန္းမ၊
(၁၀) သပရိဒ႑ - ဤမိန္းမကို သြားလာလွ်င္ ဒဏ္သင့္ေစဟုမင္း မိန္႔ထုတ္ခံရေသာ မိန္းမ(ေတာ္ေကာက္ထားသည့္ မိန္းမ)။
မာတုရကၡိတမွ ဓမၼရကၡိတအထိ မိန္းမရွစ္မ်ိဳးတို႔ကို မိဘစသူတို႔က ေစာင့္ထိန္းသည္ ဆိုရာ၌ မိဘစသူတို႔သည္ ထိုမိန္းမတို႔၏ အထိအ ေတြ႔(ဖႆ)ကို အစိုးလည္းမရ၊ ပိုင္ဆိုင္မႈလည္းမရွိသျဖင့္ မေစာင့္ ေရွာက္ႏိုင္။ ဖႆကို ေစာင့္ေရွာက္ၾကသည္မဟုတ္။ အမွန္မွာ ယုတ္ မာေသာအက်င့္ႏွင့္ ေယာက်္ားတစ္ပါးႏွင့္ သြားလာေနထိုင္မႈကိုသာ တားျမစ္ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထို မိန္းမရွစ္မ်ိဳးတို႔မွာ ေယာက်္ားတစ္ပါးႏွင့္ ကာမေဖာက္ျပန္လၽွင္ ကာေမသုမိစာၦစာရကံ မ ထိုက္၊ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ကာမပိုင္လင္မရွိေသာေၾကာင့္ တည္း။ သာရကၡ၊ သပရိဒ႑မိန္းမႏွစ္မ်ိဳးတို႔မွာ ရည္စူးသတ္ မွတ္ ထားသူရွိျခင္းေၾကာင့္ ေယာက်္ားတစ္ပါးႏွင့့္ ကာမေဖာက္ျပန္လၽွင္ ကာေမသုမိစ ၦာ စာရကံထိုက္၏။
(၁၁) ဓနကၠီတ - ဥစၥာျဖင့္ ၀ယ္ယူေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ၊
(၁၂) ဆႏၵ၀ါသိနီ - အလိုတူ၍ ေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ၊
(၁၃) ေဘာဂ၀ါသိနီ - ပစၥည္းအသံုးအေဆာင္ေပး၍ ေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ၊
(၁၄) ပဋ၀ါသိနီ - အ၀တ္အထည္ေပး၍ ေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ၊
(၁၅) ၾသဒပတၱကိနီ - ေရခြက္၌ လက္ဆံုႏိႈက္၍ လက္ထပ္ေပါင္း သင္းေသာ မန္းမ ၊
(၁၆) ၾသဘဋစုမၺဋာ- ထင္းေခြေရခတ္ လုပ္ကိုင္ရေသာ အမ်ိဳးသမီး အား ယင္းအလုပ္တို႔ကို မလုပ္ေစေတာ႔ဘဲ ေခါင္းမွေခါင္းခုကိုခ်ေစ ၍ ေပါင္းသင္းေသာမိန္းမ၊
(၁၇) ဒါသီ - ကၽြန္လည္းဟုတ္ ၊ မယားလည္းဟုတ္ေသာ မိန္းမ၊
(၁၈) ကမၼကာရီ - အလုပ္သမားလည္းဟုတ္၊ မယားလည္းဟုတ္ ေသာ မိန္းမ၊
(၁၉) ဓဇာဟဋာ - သုဥ့္ပန္းအမ်ိဳးသမီးအား မယားအျဖစ္သို႔ေပါင္း သင္းေသာ မိန္းမ၊
(၂၀) မုဟုတၱိကာ - ေခတၱငွားရမ္း ေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ။
အထက္ပါ မိန္းမ (၂၀) တို႔တြင္ နံပါတ္ (၉) သာရကၡမွ နံပါတ္ (၂၀) မုဟုတၱိကာ အထိ မိန္းမ (၁၂) မ်ိဳးတို႔သည္ ပိုင္ဆိုင္သူရွိေသာ ေၾကာင့္ မိမိအားပိုင္ဆိုင္သူမွတစ္ပါး အျခားေယာက်္ားမ်ားႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တိရစာၦန္အထီးမ်ားႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း ကာမေဖာက္ျပန္လွ်င္ ကာေမသုမိစာၦစာရကံထိုက္၏။ အဘယ္ ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ လင္ပိုင္ဆိုင္ေသာ ကာမအေတြ႔အထိကို ခိုး၍ သူတစ္ပါးအား ေပ်ာ္ေမြ႔ေစေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ေယာက်္ားမ်ား မွာမူ မိန္းမ (၂၀) အနက္ တစ္ေယာက္ေယာက္ႏွင့္ ေဖာက္ျပန္ လွ်င္ ကာေမသုမိစာၦရကံ ထိုက္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရွးဆရာၾကီးမ်ား က“မိန္းမ ႏွစ္က်ိပ္၊ ေပ်ာ္ေၾကာင္းသိပ္လည္း၊ မအိပ္ေလရာ” ဟု ဆံုးမ ခဲ႔ၾက၏။
ဤသိကၡာပုဒ္၌လည္း သီလမရွိသူ၌ က်ဴးလြန္လွ်င္ အျပစ္နည္း၏။ သီလရွိသူ၌ က်ဴးလြန္လွ်င္ အျပစ္ၾကီး၏။ သီလမရွိသူအေပၚ၌လည္း အႏိုင္က်င့္ က်ဴးလြန္လွ်င္ အျပစ္ၾကီး၏။ ႏွစ္ေယာက္အလိုဆႏၵတူ၍ က်ဴးလြန္လွ်င္ အျပစ္နည္း၏။ မွားယြင္းလိုေသာ ေစတနာလည္း မရွိ အလိုလည္းမတူဘဲ အႏိုင္အထက္က်ဴးလြန္ခံရသူအား ကာေမသု မိစာၦစာရမျဖစ္၊ က်ဴးလြန္သူ၌သာျဖစ္၏။ အေမွာင္ခန္းထဲ၌ အိပ္ေနစဥ္ မသူေတာ္ လာေရာက္ေနထိုင္သည္ကို မိမိလင္မွတ္၍ သာယာေသာမိန္းမအားလည္းေကာင္း၊ မိမိ မယားႏွင့္ ယွဥ္အိပ္ေန သူ အမ်ိဳးသမီးအား မိမိမယားမွတ္၍ မွားမိေသာေယာက်္ားအား လည္းေကာင္း ကာေမသုမိစာၦစာရကံ မထိုက္ေပ။
မဂ္ႏွင့္ပတ္သက္၍လည္း သိဘို႔လိုအပ္၏။ မဂၢ=မဂ္=လမ္းေၾကာင္း။ လူတို႔ခႏၶာကိုယ္တြင္ ကာမက်ဴးလြန္၍ ေဖာက္ျပန္ႏိုင္ေသာလမ္း ေၾကာင္းသံုးမ်ိဳးရွိသည္။ ၎တို႔မွာ-
(၁) ၀စၥမဂ္ - က်င္ၾကီးစြန္႔ရာ လမ္းေၾကာင္း၊
(၂) ပႆာ၀မဂ္ - က်င္ငယ္စြန္႔ရာ လမ္းေၾကာင္း၊
(၃) မုခမဂ္ - စကားေျပာရာလမ္းေၾကာင္း၊
တို႔ျဖစ္ၾကသည္။ ယင္းတို႔အနက္ မိန္းမတို႔၏ မဂ္သံုးမ်ိဳး၌ ေယာက်္ား ၏ ပႆာ၀မဂ္ျဖင့္ က်ဴးလြန္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေယာက်္ားအခ်င္း ခ်င္း၀စၥမဂ္၊ မုခမဂ္တို႔၌ က်ဴးလြန္ေသာ္လည္းေကာင္း ကာေမသုမိစာၦ စာရကံ ထိုက္၏။ မိန္းမအခ်င္းခ်င္း၊ မဂ္တူအခ်င္းခ်င္း ထိေတြ႔ဆက္ စပ္လွ်င္မူ ကာေမသုမိစာၦစာရကံ မျဖစ္ပါ။
ကာေမသုမိစာၦစာရကံ ေျမာက္ေစေသာ အဂၤါေလးပါရွိ၏။ ၄င္းအဂၤါ မ်ားမွာလည္း ေယာက်္ားမ်ားအတြက္သာရည္ရြယ္ေပသည္။ ထိုအဂၤါ (၄)ပါးတို႔ကေတာ႔-
(၁) မသြားလာအပ္ေသာ အဂမနီယ၀တၳဳ ျဖစ္ျခင္း၊
(၂) အဂမနီယ၀တၳဳ၌ မွိ၀ဲလိုစိတ္ရွိျခင္း၊
(၃) လံု႔လျပဳျခင္း၊
(၄) သာယာျခင္း တို႔ျဖစ္ၾက၏။
မိမိ၏ မယား၌ ကာေမသုမိစ ၦာစာရကံ ထိုက္ျခင္း အဂၤါ (၄) ပါးလည္း ရွိေသး၏။ ၎တို႔မွာ-
(၁) အကာလ - ေရာဂါ ၊ ကိုယ္၀န္ အလြန္ရင့္ေသာအခါ၊
(၂) အာေဒေသ - မိဘဆရာ သူတကာတို႔ ျမင္သျဖင့္ မသင့္ေနရာ၊
(၃) အဓေမၼန - က်င့္႐ိုးမဟုတ္က်င့္ျခင္း၊
(၄) အနေဂၤန - ေဆး၀ါးမွီ၀ဲ ရွိျမဲအဂၤါထက္ လြန္ေသာအခါ ဟူ၍ ရွိၾကေလ၏။
ကာေမသုမိစၧာစာရကံ က်ဴးလြန္ျခင္းေၾကာင့္ရရွိေသာအျပစ္(၁၁) ခ်က္ရွိပါသည္။ ၎တို႔ ကေတာ႔-
(၁) ကာေမသုမိစာၦစာရအားၾကီးေသာ လူသည္ မလိုမုန္းထားသူ ေပါ မ်ားျခင္း၊
(၂) မုန္း႐ံုမက ရန္သူလည္း မ်ားျခင္း၊
(၃) လာဘ္ပစၥည္းမ်ား ရွားပါးတိတ္ဆိတ္ျခင္း၊
(၄) ခ်မ္းသာမႈ ကင္းဆိတ္ျခင္း၊
(၅) မိန္းမ ျဖစ္ရျခင္း၊
(၆) မိန္းမမဟုတ္ ၊ ေယာက်္ားမဟုတ္ ပ႑ဳတ္ျဖစ္ရျခင္း၊
(၇) ေယာက်္ားျဖစ္လွ်င္လည္း အမ်ိဳးယုတ္၌ ျဖစ္ရျခင္း၊
(၈) မ်က္ႏွာပ်က္၍ အရွက္ကြဲရတတ္ျခင္း၊
(၉) အဂၤါလကၡဏာ ဣေႁႏၵတို႔ယြင္းခ်ိဳ ႔ေသးသိမ္ျခင္း၊
(၁၀) စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾက အားၾကီးရျခင္း၊
(၁၁) ခ်စ္သူႏွင့္ ေကြကြင္းကြဲကြာရျခင္း တို႔ ျဖစ္ၾက၏။
လကၤာျဖင့္မွတ္ပါေလ-
“မိစာၦစာရ၊ က်ဴးလြန္ကလည္း၊ မုန္းၾကအမ်ား၊ ရန္သူပြား၍၊ ရွားပါး လာဘ္တိ္တ္၊ ခ်မ္းသာဆိတ္၏၊ ဣတၳိပ႑ဳက္၊ မ်ိဳးယုတ္ခါခါ၊ မ်က္ႏွာမလွ၊ အရွက္ရလ်က္၊ လကၡဏဣေႁႏၵ၊ ယြင္းေသြခ်ိဳ႔သိမ္၊ စိုးရိမ္မ်ားစြာ၊ ခ်စ္သူကြာသည္၊ ေရွာက္ကအျပန္ အက်ိဳးတည္း။”
ဤ ျပဆိုခဲ႔ေသာ အျပစ္တို႔သည္ ၀ဋ္လိုက္ေသာအားျဖင့္ ျဖစ္ရာဘ၀၌ ၾကံဳေတြ ႔ရ တတ္ေသာ အျပစ္မ်ားသာတည္း။ ထိုအျပစ္မ်ားအျပင္ ငရဲ၌လည္း ျဖစ္ၾကရေသး၏။ ကာေမသုမိစၦာစာရကံ အားၾကီးေသာ သူေဌးသားေလးေယာက္တို႔၏ “ေလာဟကုမီၻ” ေခၚသံရည္ပူငရဲမွ “ဒု၊ သ၊ န၊ ေသာ” ဟု ဟစ္ေအာ္ၾကပံုကိုလည္း လူအမ်ားပင္ၾကား ဖူးၾက ေလျပီ။ အထူး ဆင္ျခင္ဖြယ္ေကာင္းေသာ အရွင္အာနႏၵာအေလာင္း ၏ ျဖစ္ပံုလည္း ရွိေသး၏။ အရွင္အာနႏၵာအေလာင္းသည္ ကမာၻတစ္ သိန္းမွ် ပါရမီျဖည့္ျပီးေနာက္ ကၽြတ္တမ္း၀င္ေတာ႔မည့္ ဤကမာၻမွာ ပင္ တစ္ခုေသာဘ၀၌ ေရႊပန္းတိမ္သည္သားျဖစ္၏။ ထိုဘ၀တုန္းက လူေလ၊ လူလယ္္တို႔ႏွင့္ ေပါင္းမိ၍ ကာေမသုမိစာၦစာ ရအမႈကို ျပဳေလ သည္။(လူမိုက္ႏွင့္ ေပါင္းျခင္းကား ဤမွ်ေလာက္ အျပစ္မ်ား၏။)
ထို အကုသိုလ္ကံေၾကာင့္ ေရာ႐ု၀ငရဲ၌လည္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခံစားခဲ႔ရျပီးေနာက္ လြတ္ေျမာက္လာေသာအခါ ေမ်ာက္ျဖစ္၍ ေ၀ွးေစ႔ကိုက္ေဖာက္ခံရ၏။ ထို႔ေနာက္ တစ္ဘ၀၌ ႏြားျဖစ္၍ သင္းကြပ္ (ေ၀ွးေစ႔အထုတ္) ခံရ၏။ ထို႔ေနာက္ မိန္းမ မဟုတ္၊ ေယာက်္ားမ ဟုတ္ပ႑ဳပ္ျဖစ္ရ၏။ ထို႔ေနာက္ (၅) ဘ၀ေျမာက္၌ အကုသိုလ္ကံ အခြင့္ရ၍ နတ္ျပည္၌ ျဖစ္ရေသာ္လည္း ထိုကာေမသုမိစာၦစာရကံ ေႏွာင့္ယွက္မႈေၾကာင့္ နတ္သားမျဖစ္ဘဲ နတ္သမီးခ်ည္း ငါးဘ၀လံုး လံုး ျဖစ္ရေသး၏။ ထိုဘ၀တို႔ေနာက္၌ လူ႔ျပည္မွာ ဘုရင့္သမီးျဖစ္ရ ျပန္၏။ ထို ဘ၀ေနာက္မွ ေယာက်္ားဘ၀ကိုရေလည္။ ဤသို႔လွ်င္ ကာေမသုမိစာၦစာရကံအတြက္ ပါရမီရွင္ၾကီးေသာ္မွ ငရဲက်ရ၊ ဘ၀ မ်ားစြာပင္ ေအာက္က်ေနာက္က် ျဖစ္ရေသးသည္ကို သတိျပဳလ်က္ တစ္သံသရာလံုးက ပါလာခဲ႔ေသာစိတ္ဆိုး၊ ၀ါသနာဆိုးၾကီးကို တရား ျဖင့္ ေစာင့္ေရွာက္ၾကပါကုန္။
စာဖတ္သူတို႔အားလံုး ေဘးရန္ခပ္သိမ္းကင္းျငိမ္းၾကပါေစ။ ႏွလံုးစိတ္ ၀မ္းျငိမ္းခ်မ္းၾကပါေစ။
ပင္ အသိအလိမၼာရွိသူတို႔အဖို႔ ထိုကံကို က်ဴးလြန္လိမ္႔မည္မဟုတ္ပါ။ ကာေမသုမိစၧာစာရ ဟူေသာအမႈကို ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔ သည္ပင္လွ်င္ အခ်ိဳ႕ေသာသူတို႔ ရွင္းလင္းစြာ နားမလည္ၾကေပ။ အေနာက္တိုင္းသားတို႔အေနျဖင့္မူ နားလည္ဘို႔ ပို၍ပင္ေ၀းကြာ လွေပသည္။ ကာေမသုမိစၧာစာရက်ဴးလြန္ျခင္းဟူေသာအမႈကို ရွင္းလင္းစြာ နားလည္ထားဘို႔ လိုအပ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ကၽြႏ္ုပ္၏ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမတို႔အတြက္ ကၽြႏ္ုပ္ဖတ္မွတ္ခဲ႔ေသာ တရားစာ အုပ္တို႔မွ ေဖာ္ျပလိုက္ျခင္းျဖစ္၏။
ကာမဂုဏ္တို႔၌ ေဖာက္ျပန္မွားယြင္း ျပဳက်င့္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏ ဟု သီလေဆာက္ တည္ထားသူအမ်ိဳးေကာင္းသားသည္ မိမိ၏သီလ မက်ိဳးမေပါက္ေစရန္ ေအာက္ပါ အာဂမနီယ၀တၳဳ မသြားမလာ အပ္ေသာ မိန္းမ(၂၀)ကို ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမယ္။
(၁) မာတုရကၡိတ - မိခင္ ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၂) ပိတုရကၡိတ - ဖခင္ ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၃) မာတုပိတုရကၡိတ - မိဘႏွစ္ပါး ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၄) ဘာတုရကၡိတ - ေမာင္ၾကီးေမာင္ငယ္ ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၅) ဘဂိနီရကၡိတ - အစ္မ၊ ညီမ ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၆) ဉာတိရကၡိတ - ေသြးသားေတာ္စပ္သူ ေဆြမ်ိဳး ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၇) ေဂါတၱရကၡိတ - အမိ်ဳးအႏြယ္ ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၈) ဓမၼရကၡိတ - တရားက်င့္ေဖာ္ခ်င္း ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၉) သာရကၡ - ကိုယ္၀န္ကတည္းက မွတ္သားသိန္ဆည္းခံရေသာ မိန္းမ၊
(၁၀) သပရိဒ႑ - ဤမိန္းမကို သြားလာလွ်င္ ဒဏ္သင့္ေစဟုမင္း မိန္႔ထုတ္ခံရေသာ မိန္းမ(ေတာ္ေကာက္ထားသည့္ မိန္းမ)။
မာတုရကၡိတမွ ဓမၼရကၡိတအထိ မိန္းမရွစ္မ်ိဳးတို႔ကို မိဘစသူတို႔က ေစာင့္ထိန္းသည္ ဆိုရာ၌ မိဘစသူတို႔သည္ ထိုမိန္းမတို႔၏ အထိအ ေတြ႔(ဖႆ)ကို အစိုးလည္းမရ၊ ပိုင္ဆိုင္မႈလည္းမရွိသျဖင့္ မေစာင့္ ေရွာက္ႏိုင္။ ဖႆကို ေစာင့္ေရွာက္ၾကသည္မဟုတ္။ အမွန္မွာ ယုတ္ မာေသာအက်င့္ႏွင့္ ေယာက်္ားတစ္ပါးႏွင့္ သြားလာေနထိုင္မႈကိုသာ တားျမစ္ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထို မိန္းမရွစ္မ်ိဳးတို႔မွာ ေယာက်္ားတစ္ပါးႏွင့္ ကာမေဖာက္ျပန္လၽွင္ ကာေမသုမိစာၦစာရကံ မ ထိုက္၊ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ကာမပိုင္လင္မရွိေသာေၾကာင့္ တည္း။ သာရကၡ၊ သပရိဒ႑မိန္းမႏွစ္မ်ိဳးတို႔မွာ ရည္စူးသတ္ မွတ္ ထားသူရွိျခင္းေၾကာင့္ ေယာက်္ားတစ္ပါးႏွင့့္ ကာမေဖာက္ျပန္လၽွင္ ကာေမသုမိစ ၦာ စာရကံထိုက္၏။
(၁၁) ဓနကၠီတ - ဥစၥာျဖင့္ ၀ယ္ယူေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ၊
(၁၂) ဆႏၵ၀ါသိနီ - အလိုတူ၍ ေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ၊
(၁၃) ေဘာဂ၀ါသိနီ - ပစၥည္းအသံုးအေဆာင္ေပး၍ ေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ၊
(၁၄) ပဋ၀ါသိနီ - အ၀တ္အထည္ေပး၍ ေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ၊
(၁၅) ၾသဒပတၱကိနီ - ေရခြက္၌ လက္ဆံုႏိႈက္၍ လက္ထပ္ေပါင္း သင္းေသာ မန္းမ ၊
(၁၆) ၾသဘဋစုမၺဋာ- ထင္းေခြေရခတ္ လုပ္ကိုင္ရေသာ အမ်ိဳးသမီး အား ယင္းအလုပ္တို႔ကို မလုပ္ေစေတာ႔ဘဲ ေခါင္းမွေခါင္းခုကိုခ်ေစ ၍ ေပါင္းသင္းေသာမိန္းမ၊
(၁၇) ဒါသီ - ကၽြန္လည္းဟုတ္ ၊ မယားလည္းဟုတ္ေသာ မိန္းမ၊
(၁၈) ကမၼကာရီ - အလုပ္သမားလည္းဟုတ္၊ မယားလည္းဟုတ္ ေသာ မိန္းမ၊
(၁၉) ဓဇာဟဋာ - သုဥ့္ပန္းအမ်ိဳးသမီးအား မယားအျဖစ္သို႔ေပါင္း သင္းေသာ မိန္းမ၊
(၂၀) မုဟုတၱိကာ - ေခတၱငွားရမ္း ေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ။
အထက္ပါ မိန္းမ (၂၀) တို႔တြင္ နံပါတ္ (၉) သာရကၡမွ နံပါတ္ (၂၀) မုဟုတၱိကာ အထိ မိန္းမ (၁၂) မ်ိဳးတို႔သည္ ပိုင္ဆိုင္သူရွိေသာ ေၾကာင့္ မိမိအားပိုင္ဆိုင္သူမွတစ္ပါး အျခားေယာက်္ားမ်ားႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တိရစာၦန္အထီးမ်ားႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း ကာမေဖာက္ျပန္လွ်င္ ကာေမသုမိစာၦစာရကံထိုက္၏။ အဘယ္ ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ လင္ပိုင္ဆိုင္ေသာ ကာမအေတြ႔အထိကို ခိုး၍ သူတစ္ပါးအား ေပ်ာ္ေမြ႔ေစေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ေယာက်္ားမ်ား မွာမူ မိန္းမ (၂၀) အနက္ တစ္ေယာက္ေယာက္ႏွင့္ ေဖာက္ျပန္ လွ်င္ ကာေမသုမိစာၦရကံ ထိုက္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရွးဆရာၾကီးမ်ား က“မိန္းမ ႏွစ္က်ိပ္၊ ေပ်ာ္ေၾကာင္းသိပ္လည္း၊ မအိပ္ေလရာ” ဟု ဆံုးမ ခဲ႔ၾက၏။
ဤသိကၡာပုဒ္၌လည္း သီလမရွိသူ၌ က်ဴးလြန္လွ်င္ အျပစ္နည္း၏။ သီလရွိသူ၌ က်ဴးလြန္လွ်င္ အျပစ္ၾကီး၏။ သီလမရွိသူအေပၚ၌လည္း အႏိုင္က်င့္ က်ဴးလြန္လွ်င္ အျပစ္ၾကီး၏။ ႏွစ္ေယာက္အလိုဆႏၵတူ၍ က်ဴးလြန္လွ်င္ အျပစ္နည္း၏။ မွားယြင္းလိုေသာ ေစတနာလည္း မရွိ အလိုလည္းမတူဘဲ အႏိုင္အထက္က်ဴးလြန္ခံရသူအား ကာေမသု မိစာၦစာရမျဖစ္၊ က်ဴးလြန္သူ၌သာျဖစ္၏။ အေမွာင္ခန္းထဲ၌ အိပ္ေနစဥ္ မသူေတာ္ လာေရာက္ေနထိုင္သည္ကို မိမိလင္မွတ္၍ သာယာေသာမိန္းမအားလည္းေကာင္း၊ မိမိ မယားႏွင့္ ယွဥ္အိပ္ေန သူ အမ်ိဳးသမီးအား မိမိမယားမွတ္၍ မွားမိေသာေယာက်္ားအား လည္းေကာင္း ကာေမသုမိစာၦစာရကံ မထိုက္ေပ။
မဂ္ႏွင့္ပတ္သက္၍လည္း သိဘို႔လိုအပ္၏။ မဂၢ=မဂ္=လမ္းေၾကာင္း။ လူတို႔ခႏၶာကိုယ္တြင္ ကာမက်ဴးလြန္၍ ေဖာက္ျပန္ႏိုင္ေသာလမ္း ေၾကာင္းသံုးမ်ိဳးရွိသည္။ ၎တို႔မွာ-
(၁) ၀စၥမဂ္ - က်င္ၾကီးစြန္႔ရာ လမ္းေၾကာင္း၊
(၂) ပႆာ၀မဂ္ - က်င္ငယ္စြန္႔ရာ လမ္းေၾကာင္း၊
(၃) မုခမဂ္ - စကားေျပာရာလမ္းေၾကာင္း၊
တို႔ျဖစ္ၾကသည္။ ယင္းတို႔အနက္ မိန္းမတို႔၏ မဂ္သံုးမ်ိဳး၌ ေယာက်္ား ၏ ပႆာ၀မဂ္ျဖင့္ က်ဴးလြန္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေယာက်္ားအခ်င္း ခ်င္း၀စၥမဂ္၊ မုခမဂ္တို႔၌ က်ဴးလြန္ေသာ္လည္းေကာင္း ကာေမသုမိစာၦ စာရကံ ထိုက္၏။ မိန္းမအခ်င္းခ်င္း၊ မဂ္တူအခ်င္းခ်င္း ထိေတြ႔ဆက္ စပ္လွ်င္မူ ကာေမသုမိစာၦစာရကံ မျဖစ္ပါ။
ကာေမသုမိစာၦစာရကံ ေျမာက္ေစေသာ အဂၤါေလးပါရွိ၏။ ၄င္းအဂၤါ မ်ားမွာလည္း ေယာက်္ားမ်ားအတြက္သာရည္ရြယ္ေပသည္။ ထိုအဂၤါ (၄)ပါးတို႔ကေတာ႔-
(၁) မသြားလာအပ္ေသာ အဂမနီယ၀တၳဳ ျဖစ္ျခင္း၊
(၂) အဂမနီယ၀တၳဳ၌ မွိ၀ဲလိုစိတ္ရွိျခင္း၊
(၃) လံု႔လျပဳျခင္း၊
(၄) သာယာျခင္း တို႔ျဖစ္ၾက၏။
မိမိ၏ မယား၌ ကာေမသုမိစ ၦာစာရကံ ထိုက္ျခင္း အဂၤါ (၄) ပါးလည္း ရွိေသး၏။ ၎တို႔မွာ-
(၁) အကာလ - ေရာဂါ ၊ ကိုယ္၀န္ အလြန္ရင့္ေသာအခါ၊
(၂) အာေဒေသ - မိဘဆရာ သူတကာတို႔ ျမင္သျဖင့္ မသင့္ေနရာ၊
(၃) အဓေမၼန - က်င့္႐ိုးမဟုတ္က်င့္ျခင္း၊
(၄) အနေဂၤန - ေဆး၀ါးမွီ၀ဲ ရွိျမဲအဂၤါထက္ လြန္ေသာအခါ ဟူ၍ ရွိၾကေလ၏။
ကာေမသုမိစၧာစာရကံ က်ဴးလြန္ျခင္းေၾကာင့္ရရွိေသာအျပစ္(၁၁) ခ်က္ရွိပါသည္။ ၎တို႔ ကေတာ႔-
(၁) ကာေမသုမိစာၦစာရအားၾကီးေသာ လူသည္ မလိုမုန္းထားသူ ေပါ မ်ားျခင္း၊
(၂) မုန္း႐ံုမက ရန္သူလည္း မ်ားျခင္း၊
(၃) လာဘ္ပစၥည္းမ်ား ရွားပါးတိတ္ဆိတ္ျခင္း၊
(၄) ခ်မ္းသာမႈ ကင္းဆိတ္ျခင္း၊
(၅) မိန္းမ ျဖစ္ရျခင္း၊
(၆) မိန္းမမဟုတ္ ၊ ေယာက်္ားမဟုတ္ ပ႑ဳတ္ျဖစ္ရျခင္း၊
(၇) ေယာက်္ားျဖစ္လွ်င္လည္း အမ်ိဳးယုတ္၌ ျဖစ္ရျခင္း၊
(၈) မ်က္ႏွာပ်က္၍ အရွက္ကြဲရတတ္ျခင္း၊
(၉) အဂၤါလကၡဏာ ဣေႁႏၵတို႔ယြင္းခ်ိဳ ႔ေသးသိမ္ျခင္း၊
(၁၀) စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾက အားၾကီးရျခင္း၊
(၁၁) ခ်စ္သူႏွင့္ ေကြကြင္းကြဲကြာရျခင္း တို႔ ျဖစ္ၾက၏။
လကၤာျဖင့္မွတ္ပါေလ-
“မိစာၦစာရ၊ က်ဴးလြန္ကလည္း၊ မုန္းၾကအမ်ား၊ ရန္သူပြား၍၊ ရွားပါး လာဘ္တိ္တ္၊ ခ်မ္းသာဆိတ္၏၊ ဣတၳိပ႑ဳက္၊ မ်ိဳးယုတ္ခါခါ၊ မ်က္ႏွာမလွ၊ အရွက္ရလ်က္၊ လကၡဏဣေႁႏၵ၊ ယြင္းေသြခ်ိဳ႔သိမ္၊ စိုးရိမ္မ်ားစြာ၊ ခ်စ္သူကြာသည္၊ ေရွာက္ကအျပန္ အက်ိဳးတည္း။”
ဤ ျပဆိုခဲ႔ေသာ အျပစ္တို႔သည္ ၀ဋ္လိုက္ေသာအားျဖင့္ ျဖစ္ရာဘ၀၌ ၾကံဳေတြ ႔ရ တတ္ေသာ အျပစ္မ်ားသာတည္း။ ထိုအျပစ္မ်ားအျပင္ ငရဲ၌လည္း ျဖစ္ၾကရေသး၏။ ကာေမသုမိစၦာစာရကံ အားၾကီးေသာ သူေဌးသားေလးေယာက္တို႔၏ “ေလာဟကုမီၻ” ေခၚသံရည္ပူငရဲမွ “ဒု၊ သ၊ န၊ ေသာ” ဟု ဟစ္ေအာ္ၾကပံုကိုလည္း လူအမ်ားပင္ၾကား ဖူးၾက ေလျပီ။ အထူး ဆင္ျခင္ဖြယ္ေကာင္းေသာ အရွင္အာနႏၵာအေလာင္း ၏ ျဖစ္ပံုလည္း ရွိေသး၏။ အရွင္အာနႏၵာအေလာင္းသည္ ကမာၻတစ္ သိန္းမွ် ပါရမီျဖည့္ျပီးေနာက္ ကၽြတ္တမ္း၀င္ေတာ႔မည့္ ဤကမာၻမွာ ပင္ တစ္ခုေသာဘ၀၌ ေရႊပန္းတိမ္သည္သားျဖစ္၏။ ထိုဘ၀တုန္းက လူေလ၊ လူလယ္္တို႔ႏွင့္ ေပါင္းမိ၍ ကာေမသုမိစာၦစာ ရအမႈကို ျပဳေလ သည္။(လူမိုက္ႏွင့္ ေပါင္းျခင္းကား ဤမွ်ေလာက္ အျပစ္မ်ား၏။)
ထို အကုသိုလ္ကံေၾကာင့္ ေရာ႐ု၀ငရဲ၌လည္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခံစားခဲ႔ရျပီးေနာက္ လြတ္ေျမာက္လာေသာအခါ ေမ်ာက္ျဖစ္၍ ေ၀ွးေစ႔ကိုက္ေဖာက္ခံရ၏။ ထို႔ေနာက္ တစ္ဘ၀၌ ႏြားျဖစ္၍ သင္းကြပ္ (ေ၀ွးေစ႔အထုတ္) ခံရ၏။ ထို႔ေနာက္ မိန္းမ မဟုတ္၊ ေယာက်္ားမ ဟုတ္ပ႑ဳပ္ျဖစ္ရ၏။ ထို႔ေနာက္ (၅) ဘ၀ေျမာက္၌ အကုသိုလ္ကံ အခြင့္ရ၍ နတ္ျပည္၌ ျဖစ္ရေသာ္လည္း ထိုကာေမသုမိစာၦစာရကံ ေႏွာင့္ယွက္မႈေၾကာင့္ နတ္သားမျဖစ္ဘဲ နတ္သမီးခ်ည္း ငါးဘ၀လံုး လံုး ျဖစ္ရေသး၏။ ထိုဘ၀တို႔ေနာက္၌ လူ႔ျပည္မွာ ဘုရင့္သမီးျဖစ္ရ ျပန္၏။ ထို ဘ၀ေနာက္မွ ေယာက်္ားဘ၀ကိုရေလည္။ ဤသို႔လွ်င္ ကာေမသုမိစာၦစာရကံအတြက္ ပါရမီရွင္ၾကီးေသာ္မွ ငရဲက်ရ၊ ဘ၀ မ်ားစြာပင္ ေအာက္က်ေနာက္က် ျဖစ္ရေသးသည္ကို သတိျပဳလ်က္ တစ္သံသရာလံုးက ပါလာခဲ႔ေသာစိတ္ဆိုး၊ ၀ါသနာဆိုးၾကီးကို တရား ျဖင့္ ေစာင့္ေရွာက္ၾကပါကုန္။
စာဖတ္သူတို႔အားလံုး ေဘးရန္ခပ္သိမ္းကင္းျငိမ္းၾကပါေစ။ ႏွလံုးစိတ္ ၀မ္းျငိမ္းခ်မ္းၾကပါေစ။
မုသားမပါ လကၤာမေခ်ာဟု ဆို႐ိုးလိုက္ကာ မမိုက္ပါႏွင့္
မုသာ၀ါဒ- မဟုတ္မမွန္ေျပာဆိုျခင္း၊ လိမ္လည္လွည့္ပတ္ျခင္း ဟု အနက္ရွိ၏။ မဟုတ္မမွန္ေသာစကားဟူရာ၌ ႏႈတ္ျဖင့္ေျပာ၍ လည္းေကာင္း၊ စာျဖင့္ေရး၍လည္းေကာင္း၊ ကိုယ္လက္ စသည္ ကို လႈပ္ျပ၍လည္းေကာင္း လိမ္သမွ် ညာျဖန္းသမွ် အားလံုးပါ
၀င္၏။
သူတစ္ပါးတို႔အက်ိဳးစီးပြား ပ်က္သြားေအာင္ လိမ္ညာလွည့္ျဖား ေသာ မုသားမ်ိဳး သည္ အပါယ္ေရာက္ေၾကာင္းျဖစ္ျပီး ကိုယ္အ က်ိဳးစီးပြား ပ်က္မွာစိုး၍၊ ျပက္ရယ္ျပဳ လို၍ လိမ္ညာျခင္းကား အျပစ္နည္း၏။ သို႔ေသာ္လည္း မည္သည့္လိမ္ညာျခင္းပင္ ျဖစ္ေစလိမ္ညာတတ္ေသာ အက်င့္မျဖစ္ေအာင္ သတိထားျပီး ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ေပသည္။ “မုသားမပါ လကၤာမေခ်ာ” ဟု ေျပာေလ႔ရွိၾကသည္။ ယင္းစကားျဖင့္ အခ်ိဳ႕က ကဗ်ာလကၤာ စီကံုးေရးသားရာ၌ပင္ မုသားမပါက ေျပျပစ္မႈမရွိဟု ယူဆၾက သည္။ ထိုစကားသည္ မွားယြင္းေသာစကားသာ ျဖစ္ေပ၏။ ပညာရွိ သူေတာ္ ေကာင္းၾကီးမ်ားသည္ စကားေျပာရာ၌ လည္း ေကာင္း၊ ကဗ်ာလကၤာမ်ား သီကံုးေရး သားရာ၌လည္းေကာင္း မုသားကို ေျပာဆိုေရးသားမႈ မရွိၾကပါ။
မုသားစကား ေျပာဆိုရာ၌ အက်ိဳးစီးပြား ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးေအာင္ ေျပာဆိုလွ်င္ မုသာ ၀ါဒကံ ထိုက္၏။ အက်ိဳးစီးပြား အနည္းငယ္ ပ်က္စီးလွ်င္ အျပစ္နည္း၏။ မည္သည့္ အေၾကာင္းအရာကိုမဆို “မျမင္ပဲ ျမင္၏၊ မၾကားပဲၾကား၏၊ မေတြ႔ပဲ ေတြ႔၏၊ မသိပဲ သိ၏၊ ျမင္လ်က္ မျမင္၊ ၾကားလ်က္ မၾကား၊ ေတြ႔လ်က္ မေတြ႔၊ သိလ်က္ မသိ” ဟု ေျပာဆိုေသာ လူယုတ္မာတို႔၏ စကား(အန ရိယေ၀ါဟာရ) ရွစ္မ်ိဳးတို႔တြင္ တစ္မ်ိဳး မ်ိဳးကိုေျပာလွ်င္ အျပစ္ ၾကီး၏။ မဟုတ္မမွန္ေျပာ၍ သံဃာကို အသင္းခြဲေသာ (ရဟန္း အခ်င္းခ်င္း စိတ္၀မ္းကြဲေစေသာ) မုသာ၀ါဒသည္ ပို၍အျပစ္ၾကီး ေလး၏။ ေရွးဘုရားအေလာင္း သူေတာ္ေကာင္းၾကီးမ်ားသည္ သတ္မႈ၊ ခိုးမႈ၊ ကာမက်ဴးလြန္မႈ၊ အရက္ေသစာ ေသာက္စားမႈ တို႔ကို ျပဳလုပ္မိခဲ႔ၾကေသာ္လည္း သူတစ္ပါး အက်ိဳးစီးပြား ပ်က္စီးခၽြတ္ယြင္းေစလိုေသာ စိတ္ျဖင့္ မုသားကို လံုး၀မေျပာ မဆိုခဲ႔ၾကေပ။ သို႔ေသာ္ သူတစ္ပါး အက်ိဳးစီးပြား မထိခိုက္မ ပ်က္စီးေသာ မုသားမ်ိဳးကိုမူေျပာဆိုခဲ႔ ၾကဖူးပါသည္။
ဥပမာ- ဒုကနိပါတ္ သံသုမာရဇာတ္၌ သံသုမာရ မိေက်ာင္းက ဘုရားအေလာင္း၀ါနရိႏၵေမ်ာက္မင္း၏ အူအသည္းကို ေတာင္း ေသာအခါ အေလာင္းေတာ္က “ငါတို႔ ေမ်ာက္မ်ိဳး၏ အူအသည္း ကား ကိုယ္ထဲ၌ မရွိ” ဟုေျပာ၍ နီရဲေသာ ေရသဖန္းသီးကို လက္ညိႈးညႊန္ျပခဲ႔ဖူး၏။ ပရိယာယ္ျဖင့္ ေျပာေသာေၾကာင့္ မုသာ ၀ါဒကံမထိုက္။ ဧကနိပါတ္ ပဥၥာ၀ုဓဇာတ္၌လည္း အေလာင္း ေတာ္ ပဥၥာ၀ုဓမင္းသားက သိေလ သေလာမဘီလူးအား “ငါ့၀မ္း ထဲ၌ ၀ရဇိန္လက္နက္ရွိ၏၊ ငါ့ကို နင္စားေသာ္ ကိုယ္လက္မ ေက်ပဲ အူအသည္း အပိုင္းပိုင္းျပတ္၍ေသမည္” ဟု ေျပာခဲ႔ဖူး၏။ ဤကဲ႔သို႔ ဘုရားအေလာင္းေျပာဆိုခဲ႔ေသာ မုသားမ်ားမွာ မုသာ ၀ါဒကံ မထိုက္ေပ။ အဘယ္႔ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ပညာတည္းဟူ ေသာ ၀ရဇိန္လက္နက္ကို ရည္ရြယ္ရင္း ရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္၏။
မုသာ၀ါဒအရာ၌ အက်ိဳးစီးပြားပ်က္စီးမွ မုသာ၀ါဒကမၼပထ ေျမာက္၏။ အက်ိဳးစီးပြား မပ်က္စီးလွ်င္ မုသာ၀ါ ဒကံမွ်သာ ျဖစ္ သည္။ မုသားစကား ေျပာဆိုေသာ အဂၤါ(၄)ပါးရွိ၏။ ၎တို႔မွာ-
(၁) မဟုတ္မမွန္ေသာ အေၾကာင္းျဖစ္ျခင္း၊
(၂) လိမ္ညာလွည့္စားလိုစိတ္ရွိျခင္း၊
(၃) လံု႔လျပဳျခင္း၊
(၄) မိမိလွည့္စားသည့္ အဓိပၸာယ္ကို သူတစ္ပါးနားလည္ျခင္း တို႔ျဖစ္ၾကပါသည္။
မုသားေျပာဆိုျခင္းေၾကာင့္ရရွိေသာ အျပစ္(၉)မ်ိဳးရွိပါသည္။ ၎ တို႔မွာ-
(၁) ယခုဘ၀၌ စကားပီပီသသ မေျပာတတ္ျခင္း။
(၂) သြားမ်ား မညီမညြတ္ ရွိျခင္း။
(၃) ခံတြင္း ပါးစပ္ ပုပ္ညွီျခင္း။
(၄) ကိုယ္အေရးအသား ပူရွိန္ေျခာက္ကပ္ စိုစိုဖတ္ဖတ္မရွိျခင္း။
(၅) မ်က္စိ-နား စေသာ ဣေျႏၵမ်ား ေနာက္က်ဳက်ဳရွိျခင္း။
(၆) ပံုဟန္မလွပဲ ဆိုးရြားခြ်တ္ယြင္း ေဖာက္ျပန္ျခင္း။
(၇) သူတစ္ပါးအေပၚ၌ ၾသဇာမတည္ျခင္း။
(၈) အေျပာအဆို ႏႈတ္လွ်ာမ်ား ေထာ္ေလာ္ၾကမ္းတမ္းျခင္း။
(၉) စိတ္မတည္ပဲ လွ်ပ္ေပၚေလာ္လီတတ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ၾကပါ သည္။
လကၤာျဖင့္မွတ္ပါေလ-
“မုသားစကား၊ ေျပာဆိုျငားမူ၊ စကားမျပီ၊ သြားမျငီတည္း၊ ပုပ္ညွီပါးစပ္၊ ေျခာက္ ကပ္ကိုယ္ေရ၊ ဣေျႏၵယြင္းေနာက္၊ ပံုယြင္း ေဖာက္၍၊ မေရာက္ၾသဇာ၊ ႏႈတ္လွ်ာၾကမ္းေထာ္၊ လွ်ပ္ေပၚေလာ္ လည္၊ စိတ္ မတည္သည္၊ ေရွာင္မည္အျပန္ အက်ိဳးတည္း။”
ဤသို႔ စသည္ျဖင့္ အျပစ္မ်ားပါသည္။ မုသားေျပာဆိုသူသည္ ဘယ္ကိစၥ၌မွ် မယံုၾကည္ရေသာေၾကာင့္ အၾကီးအကဲ မျဖစ္ႏိုင္ ေပ။ ဤျပဆိုခဲ႔ေသာ အျပစ္တို႔ကား ၀ဋ္လိုက္ေသာအားျဖင့္ ေရာက္ေလရာဘ၀၌ ရတတ္ေသာအျပစ္မ်ားသာရွိေသး၏။ တ ခ်ိဳ႕ေသာ မုသားစကားမ်ားမွာ ငရဲေရာက္ေအာင္ပင္ အျပစ္ၾကီ ၏။ ကမၻာဦးတြင္ ေစတီယတိုင္းကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ေသာ “ဥပ၀ရ” ေခၚ ေစတီယမင္းသည္ မုသားစကား ေျပာဆိုခဲ႔ျခင္းေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳျပီး အ၀ီစိ၌ခံစားရသည္ကို သံေ၀ဂယူသင့္လွပါသည္။
ဤေစတီယ၀တၳဳ၌ မုသာ၀ါဒ၏အျပစ္ကား လြန္လြန္းလွ၏ဟု မွတ္ ထင္ၾကေပလိမ္႔မည္။ မလြန္လြန္းပါေပ။ ထိုေစတီယမင္း၏ မုသား ေျပာေသာအခ်ိန္ကား တစ္စံုတစ္ေယာက္မွ် မုသားေျပာ သူမရွိေသးေခ်။ အားလံုးသစၥာတည္ေသာအခါ ျဖစ္သည္။ ညစ္ စုတ္ေပေတေနေသာ လက္ႏွီး၌ အိုးမဲထိေသာ္လည္းမထူး၊ ျဖဴ စင္ေသာ ပ၀ါ၌ကား ျမဴမႈန္႔ေလာက္ အကြက္ကေလးပင္ ထင္ ရွားသကဲ႔သို႔ အားလံုး သစၥာတည္ၾကေသာကာလ၌ ပထမျဖစ္ ေသာ ထိုမုသားသည္ အလြန္ထင္ရွား၍ အျပစ္လည္းႀကီး မားေလသည္။ ယခုေခတ္ကား “မုသားမပါ လကၤာမေခ်ာ” ဟူ ေသာစကားကို လက္ကိုင္ျပဳလ်က္ မုသားကိုေရလဲႏွင့္ သံုးစြဲေန ၾကေသာေခတ္ ျဖစ္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ မုသားေပါေသာေခတ္၌ မုသားေျပာသူတိုင္း ေျမမ်ိဳရ လွ်င္ ေျမၾကီးပင္ အားလပ္ခြင့္ရေတာ႔မည္ မဟုတ္ေခ်။ ထို႔ျပင္ ကမၻာဦး၌ မုသားေလာက္အျပစ္ၾကီးေသာ အျပစ္မ်ားလည္း မရွိေသးေပ။ ယခုေခတ္၌ကား မုသားေလာက္အျပစ္ကို အျပစ္ ဟု ဆိုဖြယ္မရွိ ေလာက္ေအာင္ ထို႔ထက္ဆိုးရြားေသာ အျပစ္ ႀကီးေတြက လႊမ္းမိုးေန ေသာကာလျဖစ္ေပသည္။ သို႔ရာတြင္ ေခတ္အေလ်ာက္ မုသားအျပစ္က မ်က္ေမွာက္ဘ၀၌ အက်ိဳးမ ထင္ရွားေစကာမူ သံသရာ၌ ၀ဋ္လိုက္ေသာအျပစ္မွာ ေစတီယ မင္း၏ အျဖစ္မ်ိဳးထက္ သက္သာလွမည္ မဟုတ္သည့္အျပင္ တကယ္႔သူေတာ္စင္ ပါရမီရွင္မွန္လွ်င္ သစၥာပါရမီကို လိုလိုခ်င္ ခ်င္ ျဖည့္ရမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မုသားမွန္သမွ်ကို အေသးအ ဖြဲကစ၍ ေရွာင္ၾကဥ္ကာ သစၥာပါရမီကိုသာ ႏွစ္ႏွစ္သက္သက္ ျဖည့္က်င့္ၾကပါလွ်င္ မိမိ၌တည္ေသာသစၥာေၾကာင့္ အလိုလိုအ ရွိန္အ၀ါတက္လာလိမ္႔မည္ ျဖစ္ပါသည္။
“မုသားမပါ၊ လကၤာမေခ်ာဟု၊ ဆိုး႐ိုးလိုက္ကာ၊ မမိုက္ပါပ၊ဲ သစၥာ စကား၊ ေျပာဆိုသြားကာ၊ ျငိမ္းရာဒုကၡ၊ လွမ္းကုန္ၾကဟု၊ ႏိႈးေဆာ္သမႈ၊ ေဆာင္းပါးျပဳသည္၊ မ်ားေထြသာဓု၊ ေခၚေစသတည္း။”
၀င္၏။
သူတစ္ပါးတို႔အက်ိဳးစီးပြား ပ်က္သြားေအာင္ လိမ္ညာလွည့္ျဖား ေသာ မုသားမ်ိဳး သည္ အပါယ္ေရာက္ေၾကာင္းျဖစ္ျပီး ကိုယ္အ က်ိဳးစီးပြား ပ်က္မွာစိုး၍၊ ျပက္ရယ္ျပဳ လို၍ လိမ္ညာျခင္းကား အျပစ္နည္း၏။ သို႔ေသာ္လည္း မည္သည့္လိမ္ညာျခင္းပင္ ျဖစ္ေစလိမ္ညာတတ္ေသာ အက်င့္မျဖစ္ေအာင္ သတိထားျပီး ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ေပသည္။ “မုသားမပါ လကၤာမေခ်ာ” ဟု ေျပာေလ႔ရွိၾကသည္။ ယင္းစကားျဖင့္ အခ်ိဳ႕က ကဗ်ာလကၤာ စီကံုးေရးသားရာ၌ပင္ မုသားမပါက ေျပျပစ္မႈမရွိဟု ယူဆၾက သည္။ ထိုစကားသည္ မွားယြင္းေသာစကားသာ ျဖစ္ေပ၏။ ပညာရွိ သူေတာ္ ေကာင္းၾကီးမ်ားသည္ စကားေျပာရာ၌ လည္း ေကာင္း၊ ကဗ်ာလကၤာမ်ား သီကံုးေရး သားရာ၌လည္းေကာင္း မုသားကို ေျပာဆိုေရးသားမႈ မရွိၾကပါ။
မုသားစကား ေျပာဆိုရာ၌ အက်ိဳးစီးပြား ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးေအာင္ ေျပာဆိုလွ်င္ မုသာ ၀ါဒကံ ထိုက္၏။ အက်ိဳးစီးပြား အနည္းငယ္ ပ်က္စီးလွ်င္ အျပစ္နည္း၏။ မည္သည့္ အေၾကာင္းအရာကိုမဆို “မျမင္ပဲ ျမင္၏၊ မၾကားပဲၾကား၏၊ မေတြ႔ပဲ ေတြ႔၏၊ မသိပဲ သိ၏၊ ျမင္လ်က္ မျမင္၊ ၾကားလ်က္ မၾကား၊ ေတြ႔လ်က္ မေတြ႔၊ သိလ်က္ မသိ” ဟု ေျပာဆိုေသာ လူယုတ္မာတို႔၏ စကား(အန ရိယေ၀ါဟာရ) ရွစ္မ်ိဳးတို႔တြင္ တစ္မ်ိဳး မ်ိဳးကိုေျပာလွ်င္ အျပစ္ ၾကီး၏။ မဟုတ္မမွန္ေျပာ၍ သံဃာကို အသင္းခြဲေသာ (ရဟန္း အခ်င္းခ်င္း စိတ္၀မ္းကြဲေစေသာ) မုသာ၀ါဒသည္ ပို၍အျပစ္ၾကီး ေလး၏။ ေရွးဘုရားအေလာင္း သူေတာ္ေကာင္းၾကီးမ်ားသည္ သတ္မႈ၊ ခိုးမႈ၊ ကာမက်ဴးလြန္မႈ၊ အရက္ေသစာ ေသာက္စားမႈ တို႔ကို ျပဳလုပ္မိခဲ႔ၾကေသာ္လည္း သူတစ္ပါး အက်ိဳးစီးပြား ပ်က္စီးခၽြတ္ယြင္းေစလိုေသာ စိတ္ျဖင့္ မုသားကို လံုး၀မေျပာ မဆိုခဲ႔ၾကေပ။ သို႔ေသာ္ သူတစ္ပါး အက်ိဳးစီးပြား မထိခိုက္မ ပ်က္စီးေသာ မုသားမ်ိဳးကိုမူေျပာဆိုခဲ႔ ၾကဖူးပါသည္။
ဥပမာ- ဒုကနိပါတ္ သံသုမာရဇာတ္၌ သံသုမာရ မိေက်ာင္းက ဘုရားအေလာင္း၀ါနရိႏၵေမ်ာက္မင္း၏ အူအသည္းကို ေတာင္း ေသာအခါ အေလာင္းေတာ္က “ငါတို႔ ေမ်ာက္မ်ိဳး၏ အူအသည္း ကား ကိုယ္ထဲ၌ မရွိ” ဟုေျပာ၍ နီရဲေသာ ေရသဖန္းသီးကို လက္ညိႈးညႊန္ျပခဲ႔ဖူး၏။ ပရိယာယ္ျဖင့္ ေျပာေသာေၾကာင့္ မုသာ ၀ါဒကံမထိုက္။ ဧကနိပါတ္ ပဥၥာ၀ုဓဇာတ္၌လည္း အေလာင္း ေတာ္ ပဥၥာ၀ုဓမင္းသားက သိေလ သေလာမဘီလူးအား “ငါ့၀မ္း ထဲ၌ ၀ရဇိန္လက္နက္ရွိ၏၊ ငါ့ကို နင္စားေသာ္ ကိုယ္လက္မ ေက်ပဲ အူအသည္း အပိုင္းပိုင္းျပတ္၍ေသမည္” ဟု ေျပာခဲ႔ဖူး၏။ ဤကဲ႔သို႔ ဘုရားအေလာင္းေျပာဆိုခဲ႔ေသာ မုသားမ်ားမွာ မုသာ ၀ါဒကံ မထိုက္ေပ။ အဘယ္႔ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ပညာတည္းဟူ ေသာ ၀ရဇိန္လက္နက္ကို ရည္ရြယ္ရင္း ရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္၏။
မုသာ၀ါဒအရာ၌ အက်ိဳးစီးပြားပ်က္စီးမွ မုသာ၀ါဒကမၼပထ ေျမာက္၏။ အက်ိဳးစီးပြား မပ်က္စီးလွ်င္ မုသာ၀ါ ဒကံမွ်သာ ျဖစ္ သည္။ မုသားစကား ေျပာဆိုေသာ အဂၤါ(၄)ပါးရွိ၏။ ၎တို႔မွာ-
(၁) မဟုတ္မမွန္ေသာ အေၾကာင္းျဖစ္ျခင္း၊
(၂) လိမ္ညာလွည့္စားလိုစိတ္ရွိျခင္း၊
(၃) လံု႔လျပဳျခင္း၊
(၄) မိမိလွည့္စားသည့္ အဓိပၸာယ္ကို သူတစ္ပါးနားလည္ျခင္း တို႔ျဖစ္ၾကပါသည္။
မုသားေျပာဆိုျခင္းေၾကာင့္ရရွိေသာ အျပစ္(၉)မ်ိဳးရွိပါသည္။ ၎ တို႔မွာ-
(၁) ယခုဘ၀၌ စကားပီပီသသ မေျပာတတ္ျခင္း။
(၂) သြားမ်ား မညီမညြတ္ ရွိျခင္း။
(၃) ခံတြင္း ပါးစပ္ ပုပ္ညွီျခင္း။
(၄) ကိုယ္အေရးအသား ပူရွိန္ေျခာက္ကပ္ စိုစိုဖတ္ဖတ္မရွိျခင္း။
(၅) မ်က္စိ-နား စေသာ ဣေျႏၵမ်ား ေနာက္က်ဳက်ဳရွိျခင္း။
(၆) ပံုဟန္မလွပဲ ဆိုးရြားခြ်တ္ယြင္း ေဖာက္ျပန္ျခင္း။
(၇) သူတစ္ပါးအေပၚ၌ ၾသဇာမတည္ျခင္း။
(၈) အေျပာအဆို ႏႈတ္လွ်ာမ်ား ေထာ္ေလာ္ၾကမ္းတမ္းျခင္း။
(၉) စိတ္မတည္ပဲ လွ်ပ္ေပၚေလာ္လီတတ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ၾကပါ သည္။
လကၤာျဖင့္မွတ္ပါေလ-
“မုသားစကား၊ ေျပာဆိုျငားမူ၊ စကားမျပီ၊ သြားမျငီတည္း၊ ပုပ္ညွီပါးစပ္၊ ေျခာက္ ကပ္ကိုယ္ေရ၊ ဣေျႏၵယြင္းေနာက္၊ ပံုယြင္း ေဖာက္၍၊ မေရာက္ၾသဇာ၊ ႏႈတ္လွ်ာၾကမ္းေထာ္၊ လွ်ပ္ေပၚေလာ္ လည္၊ စိတ္ မတည္သည္၊ ေရွာင္မည္အျပန္ အက်ိဳးတည္း။”
ဤသို႔ စသည္ျဖင့္ အျပစ္မ်ားပါသည္။ မုသားေျပာဆိုသူသည္ ဘယ္ကိစၥ၌မွ် မယံုၾကည္ရေသာေၾကာင့္ အၾကီးအကဲ မျဖစ္ႏိုင္ ေပ။ ဤျပဆိုခဲ႔ေသာ အျပစ္တို႔ကား ၀ဋ္လိုက္ေသာအားျဖင့္ ေရာက္ေလရာဘ၀၌ ရတတ္ေသာအျပစ္မ်ားသာရွိေသး၏။ တ ခ်ိဳ႕ေသာ မုသားစကားမ်ားမွာ ငရဲေရာက္ေအာင္ပင္ အျပစ္ၾကီ ၏။ ကမၻာဦးတြင္ ေစတီယတိုင္းကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ေသာ “ဥပ၀ရ” ေခၚ ေစတီယမင္းသည္ မုသားစကား ေျပာဆိုခဲ႔ျခင္းေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳျပီး အ၀ီစိ၌ခံစားရသည္ကို သံေ၀ဂယူသင့္လွပါသည္။
ဤေစတီယ၀တၳဳ၌ မုသာ၀ါဒ၏အျပစ္ကား လြန္လြန္းလွ၏ဟု မွတ္ ထင္ၾကေပလိမ္႔မည္။ မလြန္လြန္းပါေပ။ ထိုေစတီယမင္း၏ မုသား ေျပာေသာအခ်ိန္ကား တစ္စံုတစ္ေယာက္မွ် မုသားေျပာ သူမရွိေသးေခ်။ အားလံုးသစၥာတည္ေသာအခါ ျဖစ္သည္။ ညစ္ စုတ္ေပေတေနေသာ လက္ႏွီး၌ အိုးမဲထိေသာ္လည္းမထူး၊ ျဖဴ စင္ေသာ ပ၀ါ၌ကား ျမဴမႈန္႔ေလာက္ အကြက္ကေလးပင္ ထင္ ရွားသကဲ႔သို႔ အားလံုး သစၥာတည္ၾကေသာကာလ၌ ပထမျဖစ္ ေသာ ထိုမုသားသည္ အလြန္ထင္ရွား၍ အျပစ္လည္းႀကီး မားေလသည္။ ယခုေခတ္ကား “မုသားမပါ လကၤာမေခ်ာ” ဟူ ေသာစကားကို လက္ကိုင္ျပဳလ်က္ မုသားကိုေရလဲႏွင့္ သံုးစြဲေန ၾကေသာေခတ္ ျဖစ္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ မုသားေပါေသာေခတ္၌ မုသားေျပာသူတိုင္း ေျမမ်ိဳရ လွ်င္ ေျမၾကီးပင္ အားလပ္ခြင့္ရေတာ႔မည္ မဟုတ္ေခ်။ ထို႔ျပင္ ကမၻာဦး၌ မုသားေလာက္အျပစ္ၾကီးေသာ အျပစ္မ်ားလည္း မရွိေသးေပ။ ယခုေခတ္၌ကား မုသားေလာက္အျပစ္ကို အျပစ္ ဟု ဆိုဖြယ္မရွိ ေလာက္ေအာင္ ထို႔ထက္ဆိုးရြားေသာ အျပစ္ ႀကီးေတြက လႊမ္းမိုးေန ေသာကာလျဖစ္ေပသည္။ သို႔ရာတြင္ ေခတ္အေလ်ာက္ မုသားအျပစ္က မ်က္ေမွာက္ဘ၀၌ အက်ိဳးမ ထင္ရွားေစကာမူ သံသရာ၌ ၀ဋ္လိုက္ေသာအျပစ္မွာ ေစတီယ မင္း၏ အျဖစ္မ်ိဳးထက္ သက္သာလွမည္ မဟုတ္သည့္အျပင္ တကယ္႔သူေတာ္စင္ ပါရမီရွင္မွန္လွ်င္ သစၥာပါရမီကို လိုလိုခ်င္ ခ်င္ ျဖည့္ရမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မုသားမွန္သမွ်ကို အေသးအ ဖြဲကစ၍ ေရွာင္ၾကဥ္ကာ သစၥာပါရမီကိုသာ ႏွစ္ႏွစ္သက္သက္ ျဖည့္က်င့္ၾကပါလွ်င္ မိမိ၌တည္ေသာသစၥာေၾကာင့္ အလိုလိုအ ရွိန္အ၀ါတက္လာလိမ္႔မည္ ျဖစ္ပါသည္။
“မုသားမပါ၊ လကၤာမေခ်ာဟု၊ ဆိုး႐ိုးလိုက္ကာ၊ မမိုက္ပါပ၊ဲ သစၥာ စကား၊ ေျပာဆိုသြားကာ၊ ျငိမ္းရာဒုကၡ၊ လွမ္းကုန္ၾကဟု၊ ႏိႈးေဆာ္သမႈ၊ ေဆာင္းပါးျပဳသည္၊ မ်ားေထြသာဓု၊ ေခၚေစသတည္း။”
ေသရည္အရက္စီးပြားပ်က္ကို တစ္စက္ကယ္မွ်မေသာက္ၾကႏွင့္
သုရာေမရယ မဇၨပၸမာဒ႒ာနာ- ေသရည္အရက္တုိ႔သည္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ တုိ႔၌ ေမ့ေလွ်ာ့ျခင္း၏ အေၾကာင္းျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ေသရည္ အရက္ကုိ တစ္ စက္မွ်ပင္ မေသာက္သံုဘဲေနႏိုင္ရန္ က်င့္ၾကံသင့္ပါသည္။ ေသရည္ဟုဆုိရာတြင္ မူး
ရစ္ေစတက္ေသာအရာကုိ ထည့္၍ျပဳလုပ္စီရင္အပ္ေသာ အရည္ကိုပင္ ေခၚဆုိထုိက္ ပါသည္။ ေသရည္အရက္ သာမက ဘီယာ၊ ထန္းရည္၊ မူးရစ္ေဆး၊ ေဆးေျခာက္ စ ေသာအရာအားလံုးကိုလည္း ဤသိကၡာပုဒ္၌ မွတ္ယူၾကပါသည္။
ထုိေသရည္အရက္ကို ေသာက္စားမိလွ်င္ မူးရစ္၍ ေတြးခ်င္ရာေတြးကာ ကု သိုလ္ေကာင္းမႈႏွင့္ အလုပ္ကိစၥတုိ႔၌ ေမ့ေလ်ာ့တက္၏။ ထို႔အျပင္ အသိဉာဏ္ပညာ ထံုထိုင္းကာ အမွားအမွန္ကို မွန္ကန္စြာေ၀ဖန္ပိုင္းျခားႏုိင္မည္မဟုတ္ပါ။ ေသရည္အ ရက္ေသာက္စား ျခင္းသည္ မိမိကုိယ္တုိင္ေသာက္သံုးမွ အကုသိုလ္အက်ိဳးေပးခံ စားရမည္မဟုတ္ပါ။
(၁) ကိုယ္တုိင္ေသာက္စားျခင္း။
(၂) သူတပါးအားေသာက္စားခိုင္းျခင္း။
(၃) သူတပါး ေသာက္စားေနသည္ကို၀မ္းသာျခင္း။
(၄) အက်ိဳးကိုေျပာျပျခင္း စသည့္ ကံထုိက္ေစေသာအေၾကာင္းမ်ားကုိလည္း မွတ္သားထားရပါမည္။
ေသရည္အရက္ကို စတင္ေသာက္သံုးစဥ္က က်န္းမာေရးအရ နည္းနည္းပါး ပါးဆုိေသာ္လည္း မေကာင္းမႈဟူသည္ စတင္ျပဳလုပ္ၿပီးပါက ျဖတ္ေတာက္ ရန္ ခက္ ခဲတက္ပါသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ မျဖတ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ စြဲလန္းမူးရစ္ေစပါေတာ့သည္။ ေသရည္အရက္ ေသာက္စားၿပီးပါက မူးရစ္ကာ အျခားေသာ သီလမ်ားကိုလည္း ဆက္လက္ထိန္းသိမ္း ႏိုင္ရန္မလြယ္ေတာ့ပါ။ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ အလုပ္မ်ားလည္း လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မည္မဟုတ္ ေတာ့ပါ။ ထိုသို႔ျဖင့္ ေသရည္အရက္ေသာက္စားျခင္း၏ အျပစ္မ်ားကို ေဖာ္ျပရပါမည္…
၁။ အေရးအခြင့္ သင့္၊ မသင့္ကို မသိတက္ျခင္း၊
၂။ ပ်င္းရိတက္ျခင္း၊
၃။ ေမ့ေလ်ာ့ မူးရစ္တက္ျခင္း၊ ( ေနာင္ဘ၀ အဆက္ဆက္၌ အ႐ူးအႏွမ္း ျဖစ္ တက္ ျခင္း)၊
၄။ သူမ်ားက ျပဳခဲ့ဖူးေသာ ေက်းဇူးကို မသိတက္ျခင္း၊
၅။ ဟိရီ ၾသတၱပ ဟူေသာ အရွက္အေၾကာက္မွ ကင္းျခင္း၊
၆။ မည္သည့္ အကုသိုလ္မွ မေရွာက္ၾကဥ္ဘဲ အလံုးစံုေသာ မေကာင္းမႈကို ျပဳမိ လြယ္ျခင္း၊ တုိ႔ျဖစ္ၾက၏။ လကၤာျဖင့္မွတ္ပါေလ…..
“ေသရည္ေသာက္လင့္ သင့္၊ မသင့္၌၊ ေရးခြင့္မသိ၊ ပ်င္းရိေမ့မူး၊ ေက်းဇူးမဆပ္၊ ဟိေရာတၱပ္ကင္း၊ ခပင္းမ်ားထို၊ အကုသိုလ္ကို၊ မၿငိဳလြယ္စြာ၊ ျပဳက်င့္ရာသည္… ေရွာင္ခါ အျပန္အက်ိဳးတည္း။”
ေရွာင္က်ဥ္ပါက အျပန္အက်ိဳးရွိသည္ဟု မွတ္ယူရပါမည္။ သုရာေမရယ သိကၡာပုဒ္၌ မလႊဲသာ၍ ေဆးအျဖစ္အနည္းအပါး ေသာက္သံုးရလွ်င္ အျပစ္ႀကီး လွမည္မဟုတ္ပါ။ အမွန္တကယ္ ေသာက္ခ်င္ေသာစိတ္ျဖင့္ ေသာက္ပါက မည္မွ် အထိအျပစ္ႀကီးသည္ကို ရွင္ေတာ္ဘုရားသာ သိျမင္ေတာ္မူပါလိမ့္မည္။ ဘုရားရွင္ လက္ထက္က အရွင္သာဂတ မည္ေသာ မေထရ္သည္ နဂါးႀကီးႏွင့္ တန္ခိုးၿပိဳင္ ေလရာ အႏိုင္ရေသာေၾကာင့္ ေကာသမၺီ ျပည္သူတုိ႔က ထုိမေထရ္ဆြမ္းခံလာေသာ အခါ ေသရည္ကို ကပ္လွဴၾက၏။ ထိုအခါက သိကၡာပုဒ္ ပညတ္ေတာ္မမူေသးေသာ ေၾကာင့္ ကပ္လွဴသမွ်ေသရည္မ်ားကို အရွင္သာဂတ ေသာက္ေလရာ ေသရည္မူး သျဖင့္ စ်ာန္အဘိညာဥ္ ကြယ္ပလွ်က္ ၿမိဳ႕ေပါက္၀တြင္လဲရွာေလ၏။ ဘုရားရွင္ေတြ႕ ျမင္ေတာ္မူ၍ တြဲေခၚဖို႔ရန္ အမိန္႔ေပးသျဖင့္ ရဟန္းမ်ားကတြဲေခၚလာၿပီး ဘုရားဘက္ သို႔ ဦးေခါင္းလွည့္၍ အခ်တြင္ ဦးေခါင္းကို ေျပာင္းျပန္ျပန္လ်က္ ဘုရားဘက္ သို႔ ေျခလွည့္ထားမိေလသည္။ ဤမွ်ေလာက္တန္ခိုးရွင္ကိုပင္ မရွက္တကြဲ အက်ိဳးနည္း ျဖစ္ ေအာင္ျပဳလုပ္တက္ေသာ ေသရည္အရက္သည္ ယခုေခတ္ သာမန္လူမ်ားကုိ အဘယ္မွာ အက်ိဳးမ်ားေအာင္ ျပဳလုပ္ေတာ့အံ့နည္း။
ေရွးအခါက ဘုရင္တစ္ပါးသည္ ေသရည္မူးခိုက္ အသားဟင္းမပါေသာ ပြဲေတာ္စာ ကိုကပ္လာသျဖင့္ ရင္ခြင္ထက္က သားငယ္ကုိ သတ္၍ခ်က္ ေစအပ္ ဖူးေလသည္။ ဘုရားရွင္က တိကအဂၤုတၳဳိရ္ပါဠိေတာ္၌ “ေသရည္အရက္ေသာက္မႈ၊ ေမထုန္မႈ၊ အိပ္မႈ၊ ဤသံုးခုကို မတင္းတိမ္ႏိုင္၊ အားမရႏိုင္၊ မ၀ႏိုင္ေသာ အမႈမ်ား”ဟု ေဟာေတာ္မူခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္“ေသရည္အရက္မ်ားစြာ ေသာက္ေသာသူသည္ အပါယ္က်တက္၏၊ အပါယ္မွလြတ္၍ လူျဖစ္လာေသာ္ အ႐ူးအႏွမ္း ျဖစ္တက္၏” ဟုလည္းေဟာေတာ္မူခဲ့၏။ ထို႔မွ်ေလာက္ မေကာင္းမႈ ျဖစ္ေနေသာ ေသရည္ အရက္ေသာက္စားျခင္းကို အၿပီးတုိင္ေရွာင္းရွားသင့္ေပေတာ့သည္။ ေလာကီ အက်ိဳးစီးပြားကိုပင္ ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံးေစသည့္ အျပင္၊ ေသလြန္ၿပီးေသာအခါတြင္ လည္း အပါယ္က်ေရာက္ မည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အေလးနက္ထား၍ေရးသားလိုက္ ရပါသည္။ ထိုအေၾကာင္းကို အရွင္မဟာရ႒သာရက …
“ေသႏွင့္အရက္၊ စီးပြားပ်က္ကုိ၊ တစ္စက္ကယ္မွ်၊ မေသာက္ၾကႏွင့္၊ ေရွာင္ၾကပါ ေလ၊ ရွင္ေတာ္ေဟာသည့္ အဆိပ္ေရ” ဟုေရးစပ္ကာ ဆံုးမေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
ဤသို႔လွ်င္ သူေတာ္ေကာင္းတုိ႔၏ ဆံုးမစကားအတုိင္း လိုက္နာက်င့္ၾကံကာ တစ္သံသရာလံုးက ပါလာခဲ့ေသာ အက်င့္ဆုိးႀကီးကို ပယ္သတ္၍ ေကာင္းက်ိဳး လိုရာ ဆႏၵျပည့္၀ႏိုင္ၾကပါေစ။…..။
ရစ္ေစတက္ေသာအရာကုိ ထည့္၍ျပဳလုပ္စီရင္အပ္ေသာ အရည္ကိုပင္ ေခၚဆုိထုိက္ ပါသည္။ ေသရည္အရက္ သာမက ဘီယာ၊ ထန္းရည္၊ မူးရစ္ေဆး၊ ေဆးေျခာက္ စ ေသာအရာအားလံုးကိုလည္း ဤသိကၡာပုဒ္၌ မွတ္ယူၾကပါသည္။
ထုိေသရည္အရက္ကို ေသာက္စားမိလွ်င္ မူးရစ္၍ ေတြးခ်င္ရာေတြးကာ ကု သိုလ္ေကာင္းမႈႏွင့္ အလုပ္ကိစၥတုိ႔၌ ေမ့ေလ်ာ့တက္၏။ ထို႔အျပင္ အသိဉာဏ္ပညာ ထံုထိုင္းကာ အမွားအမွန္ကို မွန္ကန္စြာေ၀ဖန္ပိုင္းျခားႏုိင္မည္မဟုတ္ပါ။ ေသရည္အ ရက္ေသာက္စား ျခင္းသည္ မိမိကုိယ္တုိင္ေသာက္သံုးမွ အကုသိုလ္အက်ိဳးေပးခံ စားရမည္မဟုတ္ပါ။
(၁) ကိုယ္တုိင္ေသာက္စားျခင္း။
(၂) သူတပါးအားေသာက္စားခိုင္းျခင္း။
(၃) သူတပါး ေသာက္စားေနသည္ကို၀မ္းသာျခင္း။
(၄) အက်ိဳးကိုေျပာျပျခင္း စသည့္ ကံထုိက္ေစေသာအေၾကာင္းမ်ားကုိလည္း မွတ္သားထားရပါမည္။
ေသရည္အရက္ကို စတင္ေသာက္သံုးစဥ္က က်န္းမာေရးအရ နည္းနည္းပါး ပါးဆုိေသာ္လည္း မေကာင္းမႈဟူသည္ စတင္ျပဳလုပ္ၿပီးပါက ျဖတ္ေတာက္ ရန္ ခက္ ခဲတက္ပါသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ မျဖတ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ စြဲလန္းမူးရစ္ေစပါေတာ့သည္။ ေသရည္အရက္ ေသာက္စားၿပီးပါက မူးရစ္ကာ အျခားေသာ သီလမ်ားကိုလည္း ဆက္လက္ထိန္းသိမ္း ႏိုင္ရန္မလြယ္ေတာ့ပါ။ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ အလုပ္မ်ားလည္း လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မည္မဟုတ္ ေတာ့ပါ။ ထိုသို႔ျဖင့္ ေသရည္အရက္ေသာက္စားျခင္း၏ အျပစ္မ်ားကို ေဖာ္ျပရပါမည္…
၁။ အေရးအခြင့္ သင့္၊ မသင့္ကို မသိတက္ျခင္း၊
၂။ ပ်င္းရိတက္ျခင္း၊
၃။ ေမ့ေလ်ာ့ မူးရစ္တက္ျခင္း၊ ( ေနာင္ဘ၀ အဆက္ဆက္၌ အ႐ူးအႏွမ္း ျဖစ္ တက္ ျခင္း)၊
၄။ သူမ်ားက ျပဳခဲ့ဖူးေသာ ေက်းဇူးကို မသိတက္ျခင္း၊
၅။ ဟိရီ ၾသတၱပ ဟူေသာ အရွက္အေၾကာက္မွ ကင္းျခင္း၊
၆။ မည္သည့္ အကုသိုလ္မွ မေရွာက္ၾကဥ္ဘဲ အလံုးစံုေသာ မေကာင္းမႈကို ျပဳမိ လြယ္ျခင္း၊ တုိ႔ျဖစ္ၾက၏။ လကၤာျဖင့္မွတ္ပါေလ…..
“ေသရည္ေသာက္လင့္ သင့္၊ မသင့္၌၊ ေရးခြင့္မသိ၊ ပ်င္းရိေမ့မူး၊ ေက်းဇူးမဆပ္၊ ဟိေရာတၱပ္ကင္း၊ ခပင္းမ်ားထို၊ အကုသိုလ္ကို၊ မၿငိဳလြယ္စြာ၊ ျပဳက်င့္ရာသည္… ေရွာင္ခါ အျပန္အက်ိဳးတည္း။”
ေရွာင္က်ဥ္ပါက အျပန္အက်ိဳးရွိသည္ဟု မွတ္ယူရပါမည္။ သုရာေမရယ သိကၡာပုဒ္၌ မလႊဲသာ၍ ေဆးအျဖစ္အနည္းအပါး ေသာက္သံုးရလွ်င္ အျပစ္ႀကီး လွမည္မဟုတ္ပါ။ အမွန္တကယ္ ေသာက္ခ်င္ေသာစိတ္ျဖင့္ ေသာက္ပါက မည္မွ် အထိအျပစ္ႀကီးသည္ကို ရွင္ေတာ္ဘုရားသာ သိျမင္ေတာ္မူပါလိမ့္မည္။ ဘုရားရွင္ လက္ထက္က အရွင္သာဂတ မည္ေသာ မေထရ္သည္ နဂါးႀကီးႏွင့္ တန္ခိုးၿပိဳင္ ေလရာ အႏိုင္ရေသာေၾကာင့္ ေကာသမၺီ ျပည္သူတုိ႔က ထုိမေထရ္ဆြမ္းခံလာေသာ အခါ ေသရည္ကို ကပ္လွဴၾက၏။ ထိုအခါက သိကၡာပုဒ္ ပညတ္ေတာ္မမူေသးေသာ ေၾကာင့္ ကပ္လွဴသမွ်ေသရည္မ်ားကို အရွင္သာဂတ ေသာက္ေလရာ ေသရည္မူး သျဖင့္ စ်ာန္အဘိညာဥ္ ကြယ္ပလွ်က္ ၿမိဳ႕ေပါက္၀တြင္လဲရွာေလ၏။ ဘုရားရွင္ေတြ႕ ျမင္ေတာ္မူ၍ တြဲေခၚဖို႔ရန္ အမိန္႔ေပးသျဖင့္ ရဟန္းမ်ားကတြဲေခၚလာၿပီး ဘုရားဘက္ သို႔ ဦးေခါင္းလွည့္၍ အခ်တြင္ ဦးေခါင္းကို ေျပာင္းျပန္ျပန္လ်က္ ဘုရားဘက္ သို႔ ေျခလွည့္ထားမိေလသည္။ ဤမွ်ေလာက္တန္ခိုးရွင္ကိုပင္ မရွက္တကြဲ အက်ိဳးနည္း ျဖစ္ ေအာင္ျပဳလုပ္တက္ေသာ ေသရည္အရက္သည္ ယခုေခတ္ သာမန္လူမ်ားကုိ အဘယ္မွာ အက်ိဳးမ်ားေအာင္ ျပဳလုပ္ေတာ့အံ့နည္း။
ေရွးအခါက ဘုရင္တစ္ပါးသည္ ေသရည္မူးခိုက္ အသားဟင္းမပါေသာ ပြဲေတာ္စာ ကိုကပ္လာသျဖင့္ ရင္ခြင္ထက္က သားငယ္ကုိ သတ္၍ခ်က္ ေစအပ္ ဖူးေလသည္။ ဘုရားရွင္က တိကအဂၤုတၳဳိရ္ပါဠိေတာ္၌ “ေသရည္အရက္ေသာက္မႈ၊ ေမထုန္မႈ၊ အိပ္မႈ၊ ဤသံုးခုကို မတင္းတိမ္ႏိုင္၊ အားမရႏိုင္၊ မ၀ႏိုင္ေသာ အမႈမ်ား”ဟု ေဟာေတာ္မူခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္“ေသရည္အရက္မ်ားစြာ ေသာက္ေသာသူသည္ အပါယ္က်တက္၏၊ အပါယ္မွလြတ္၍ လူျဖစ္လာေသာ္ အ႐ူးအႏွမ္း ျဖစ္တက္၏” ဟုလည္းေဟာေတာ္မူခဲ့၏။ ထို႔မွ်ေလာက္ မေကာင္းမႈ ျဖစ္ေနေသာ ေသရည္ အရက္ေသာက္စားျခင္းကို အၿပီးတုိင္ေရွာင္းရွားသင့္ေပေတာ့သည္။ ေလာကီ အက်ိဳးစီးပြားကိုပင္ ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံးေစသည့္ အျပင္၊ ေသလြန္ၿပီးေသာအခါတြင္ လည္း အပါယ္က်ေရာက္ မည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အေလးနက္ထား၍ေရးသားလိုက္ ရပါသည္။ ထိုအေၾကာင္းကို အရွင္မဟာရ႒သာရက …
“ေသႏွင့္အရက္၊ စီးပြားပ်က္ကုိ၊ တစ္စက္ကယ္မွ်၊ မေသာက္ၾကႏွင့္၊ ေရွာင္ၾကပါ ေလ၊ ရွင္ေတာ္ေဟာသည့္ အဆိပ္ေရ” ဟုေရးစပ္ကာ ဆံုးမေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
ဤသို႔လွ်င္ သူေတာ္ေကာင္းတုိ႔၏ ဆံုးမစကားအတုိင္း လိုက္နာက်င့္ၾကံကာ တစ္သံသရာလံုးက ပါလာခဲ့ေသာ အက်င့္ဆုိးႀကီးကို ပယ္သတ္၍ ေကာင္းက်ိဳး လိုရာ ဆႏၵျပည့္၀ႏိုင္ၾကပါေစ။…..။
ဘ၀မီး႐ွဴးတိုင္
လူသည္မိမိ၏ ယံုၾကည္ခ်က္ႏွင့္အညီ က်င့္ၾကံေျပာဆိုျပဳမူသည္။ အယူ၀ါဒအမွားကို ယံုၾကည့္ထားလွ်င္အမွားကိုသာ က်င့္ၾကံ၊ ေျပာဆုိျပဳမူမည္ျဖစ္၍ ဤဘ၀၌အလြန္အက်ိဳးယုတ္
မည့္အျပင္ ေနာင္တမလြန္ဘ၀၌လည္း အပါယ္လားရမည္ျဖစ္သည္။ အယူ၀ါဒအမွန္ကို ယံုၾကည့္ထားလွ်င္မူ အမွန္ကိုသာ အမ်ားအားျဖင့္ က်င့္ၾကံ၊ ေျပာဆုိ၊ ျပဳမူမည္ျဖစ္၍ ဤဘ၀၌ မိမိ၏အက်ိဳးႏွင့္ သူတပါးတို႔၏ အက်ိဳးကိုလြန္စြာ သယ္ပိုးထမ္းရြက္္ႏိုင္မည့္ အျပင္ တမလြန္ဘ၀၌လည္းၾကီးက်ယ္သည့္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားကို ခံစားရမည္ျဖစ္သည္။
အေမွာင္ႏွင့္ အလင္းသည္လြန္စြာျခားနားသကဲ့သို႔ အမွားသိသူႏွင့္ အမွန္သိသူတုိ႔သည္လည္းလြန္စြာကြာျခားၾက၏။
ဗုဒၶ၏ တရားဓမၼတုိ႔သည္ကား ဒုကၡအားလံုးတို႔ ခ်ဳပ္ျငိမ္းရာ နိဗၺာန္လမ္း ကိုညႊန္ျပေပးသည့္ ဆီမီးတုိင္ပမာျဖစ္ေပသည္။
မည့္အျပင္ ေနာင္တမလြန္ဘ၀၌လည္း အပါယ္လားရမည္ျဖစ္သည္။ အယူ၀ါဒအမွန္ကို ယံုၾကည့္ထားလွ်င္မူ အမွန္ကိုသာ အမ်ားအားျဖင့္ က်င့္ၾကံ၊ ေျပာဆုိ၊ ျပဳမူမည္ျဖစ္၍ ဤဘ၀၌ မိမိ၏အက်ိဳးႏွင့္ သူတပါးတို႔၏ အက်ိဳးကိုလြန္စြာ သယ္ပိုးထမ္းရြက္္ႏိုင္မည့္ အျပင္ တမလြန္ဘ၀၌လည္းၾကီးက်ယ္သည့္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားကို ခံစားရမည္ျဖစ္သည္။
အေမွာင္ႏွင့္ အလင္းသည္လြန္စြာျခားနားသကဲ့သို႔ အမွားသိသူႏွင့္ အမွန္သိသူတုိ႔သည္လည္းလြန္စြာကြာျခားၾက၏။
ဗုဒၶ၏ တရားဓမၼတုိ႔သည္ကား ဒုကၡအားလံုးတို႔ ခ်ဳပ္ျငိမ္းရာ နိဗၺာန္လမ္း ကိုညႊန္ျပေပးသည့္ ဆီမီးတုိင္ပမာျဖစ္ေပသည္။
သင္...ေသသြားေသာ္…
ဪ.....လူ႔ျပည္ေလာက၊
လူ႔ဘဝကား၊ အိုရနာရ၊
ေသရဦးမည္၊ မွန္ေပသည္တည္း။
~~~
သို႔တၿပီးကား၊ သင္ေသသြားေသာ္၊
သင္ဖြားေသာေျမ၊ သင္တို႔ေျမသည္၊
အေျခတိုးျမင့္၊ က်န္ေကာင္းသင့္၏၊
သင္၏မ်ိဳးသား၊ စာစကားလည္း ႀကီးပြားတက္ျမင့္၊
က်န္ေကာင္းသင့္၏။
~~~
သင္...ဦးခ်၍၊
အမွ်ေဝရာ၊ ေစတီသာႏွင့္၊
သစၥာအေရာင္၊ ဥာဏ္တန္ေဆာင္လည္း၊
ေျပာင္လ်က္၊ ဝင္းခ်က္၊
က်န္ေစသတည္း။
ေဇာ္ဂ်ီ (၁၉၃၅)
အနိစၥ(မၿမဲမရွိျခင္း)
အနိစၥ(မၿမဲမရွိျခင္း)၊ ဒုကၡ(ဆင္းရဲျခင္း)၊ အနတၱ(ငါ၏ခႏၶာကိုယ္မဟုတ္)
အနိစၥဆိုတာ ပရမတၳ(တကယ့္အမွန္တရား)တရား ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ အေရးႀကီးတဲ့ ေဒသနာျဖစ္ေနေတာ့ နားလည္ဖို႔ ခက္ေပမယ့္ နားလည္ေအာင္ ႀကိဳးစားရမယ့္တရားလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတရားကိုနားလည္သေဘာေပါက္တယ္ဆို ရင္ နားလည္တဲ့အတိုင္းအတာနဲ႔ အညီအမွ် ခ်မ္းသာသုခ ရရွိႏိုင္ပါတယ္။ အနိစၥဆို
တဲ့ စကားဟာ အဓိပၸာယ္ ေလးနက္ေပမယ့္ ျမန္မာေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ အနိစၥရဲ့ အေျခခံက်တဲ့ အဓိပၸာယ္ကို သက္ရွိသက္မဲ့ အရာအားလုံး အၿမဲမျပတ္ ျဖစ္လုိက္ခ်ဳပ္လိုက္ တေ႐ြ႕ေ႐ြ႕ ေျပာင္းလဲေနျခင္းလို႔ဖြင့္ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ေဖာက္ျပန္ ေျပာင္းလဲ တတ္တဲ့သေဘာ၊ အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္လို႔ ျဖစ္ေပၚလာၿပီး အေၾကာင္း မညီညြတ္ ေတာ့ပ်က္သုဥ္းသြားတဲ့အခါ ဘာရယ္လို႔ လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ ျပစရာမရွိ တဲ့သေဘာ၊ အခိုက္အတန္႔သာ တည္ၿမဲေနႏိုင္တဲ့သေဘာ၊ ျဖစ္ၿပီးပ်က္တတ္တဲ့ သေဘာ၊ အခ်ိန္ၾကာၾကာ ျဖစ္တည္မေနႏိုင္တဲ့သေဘာေတြကို အနိစၥလို႔ ေခၚပါ တယ္။ အသက္ရွင္ရာကေန ေသဆုံးသြားတာမ်ဳိး၊ ပစၥည္းတစ္ခု အေကာင္းပကတိ ကေနကြဲပ်က္သြားတာမ်ဳိး အေကာင္းဘက္ကေန အဆိုးဘက္ ေျပာင္းလဲသြားတာ တစ္ခုတည္းကိုပဲ အနိစၥလို႔ေခၚရတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘ၀သစ္ တစ္ခု ေမြးဖြားျဖစ္ တည္လာတာမ်ဳိး၊ အပ်က္ အစီးကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ႏိုင္တာမ်ဳိး ေတြဟာလည္း ေ႐ြ႕ရွားေျပာင္းလဲမႈ အမ်ိဳးအစားေတြ ျဖစ္ေနေတာ့အနိစၥသေဘာေတြပါပဲ။ အရွင္းဆုံး ေျပာရရင္ သက္ရွိသက္မဲ့ အရာရာဟာ အနိစၥပါပဲ။ ဒီသေဘာကိုပဲ ဘုရားရွင္က သေဗၺ သခၤါရာ အနိစၥာ လို႔ ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ သခၤါရတရား အားလုံးဟာ အနိစၥ သေဘာေတြျဖစ္တယ္လို႔ဆိုလိုတာပါ။
သခၤါရဆိုတာကေတာ့ အျပဳျပင္ခံတရားေတြ၊ ဖန္တီးထားတဲ့ အရာေတြျဖစ္ ပါတယ္။ ကံတရားက ဖန္တီးလိုက္တဲ့ ဘ၀အမ်ိဳးမ်ဳိးနဲ႔ လူဖန္တီးတဲ့အရာ၊ ဥတုေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အရာေတြဟာ သခၤါရတရားေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ အနိစၥတရားေတြသာျဖစ္ပါတယ္။ ကံဖန္တီးတဲ့ ဘ၀ဟာ အၿမဲမျပတ္ ေျပာင္လဲေ႐ြ႕ ရွားေနပါတယ္။ ႏုပ်ိဳရာကေနအိုမင္းလာပါတယ္။ အဆင္ေျပရာကေန အဆင္မေျပ တဲ့ဘက္ ေျပာင္းလဲတာလဲ ရွိပါတယ္။ ငိုရာကေနၿပဳံးရတာလဲရွိပါတယ္။ ဆုံလိုက္ကြဲ လိုက္၊ ေပ်ာ္လိုက္ ငိုလိုက္၊ ေအာင္လိုက္ ႐ႈံးလိုက္ အျမဲပဲေျပာင္းလဲေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာစကားမွာေတာ့ ကြယ္လြန္အနိစၥေရာက္တယ္ဆိုၿပီး အနိစၥကို ေသျခင္းတရားအျဖစ္ပဲ အမ်ားအားျဖင့္ ရည္ညြန္းေလ့ရွိၾကပါတယ္။ (အားလံုကိုမ ေျပာဆုိပါဘူး)။ အနိစၥသေဘာ ကိစၥေခ်ာလို႔လည္း နေဘကာရန္နဲ႔ စာသံပါပါေျပာ ေလ့ရွိၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အနိစၥဆိုတာ ေသျခင္းတရား တစ္ခုတည္းကိုပဲ ဆိုလိုတာ မဟုတ္ဘူးလို႔နားလည္ၾကရပါမယ္။ မတည္ၿမဲတဲ့ အနိစၥ သေဘာကို သိထားတယ္ဆိုရင္ ကိုယ္ေရာစိတ္ပါ သက္သာရာ ရႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ဆင္းရဲ၊ စိတ္ဆင္းရဲ ျဖစ္ရတာဟာ အဆိုးေလာဓံ အဆင္မေျပမႈေတြနဲ႔ၾကံဳေတြ႔ရတဲ့အတြက္ ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုးေလာကဓံ ဆိုတာဟာလည္း ဘ၀ဖြဲ႔စည္းမႈ အစိတ္ အပိုင္းမ်ားစြာထဲက တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းသာ ျဖစ္ေနေတာ့ သူလည္းအနိစၥပဲ၊ ၾကာရွည္ မတည္ႏိုင္ဘူးလို႔သေဘာပိုက္လိုက္ႏိုင္ရင္ သက္သာရာ ရႏိုင္ပါတယ္။ တစ္မ်ဳိးေျပာ ရရင္ ဒုကၡေရာက္ရတယ္၊ ကိုယ္စိတ္ ဆင္းရဲရတယ္ဆိုတဲ့ (ဒုကၡသစၥာ)ဟာ မသိမႈ (အ၀ိဇၨာ)ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာရတာပါ။
ထို႔ေၾကာင့္ သိမႈ(၀ိဇၨာ) ျဖစ္ေအာင္ေနထုိင္က်င့္ႀကံသြားရပါမယ္။ ယခုစာေရး ေနေသာသူသည္ အၿမဲတမ္း မျပတ္ေရးႏိုင္ေနမည္မဟုတ္ပါ။ စာဖတ္ေနေသာသူ သည္လည္း အၿမဲဖတ္ေနႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။ ထုိသို႔မၿမဲေသာ သေဘာကို ပင္သိေန ရပါမည္။ ထိုသေဘာသည္ပင္ အနိစၥျဖစ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုကိုတင္ျပ ပါရေစ။ မုန္တိုင္းဒဏ္ေၾကာင့္ ပ်က္စီးသြားရေသာ အရာမ်ား၊ သတၱ၀ါမ်ားသည္ လည္း အနိစၥတရားပင္ျဖစ္ပါတယ္။ ယခုအခ်ိန္မွာ မပ်က္စီးႏိုင္ဘူးဟု ထင္ထား ေသာ္လည္း ပ်က္စီးသြားၾကေသာအခါ မ်ားစြာပူးေဆြးေသာက ေရာက္ၾကရပါ တယ္။ (မိမိတုိ႔သည္လည္း အခ်ိန္မေရြး၊ ေနရာမေရြး ပ်က္စီးသြားႏိုင္သည္ကုိ သတိသံေ၀ဂရၾကပါေစ)။ တကယ္ေတာ့ မိမိသည္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ တရားတုိ႔ေပၚ တြင္ ဉာဏ္ႏွင့္ယွဥ္ေသာ အသိျဖင့္ သိၿပီး၊ ပ်က္စီးသြားေသာ အရာမ်ားေပၚတြင္ တဏွာႏွင့္ ယွဥ္ေသာစိတ္ႏွင့္ ပူေဆြးေသာက မျဖစ္ရန္ အနိစၥတရားကို သိေနဖို႔လို အပ္ပါတယ္။ ဤသို႔ျဖင့္ အနိစၥသဘာ၀ကို ဘာမွမသိလိုက္ဘဲ အနိစၥဒဏ္ခ်က္ကို ဘုမသိဘမသိေခါင္းငုံ႔ခံေနရတာမ်ဳိး၊ ဘ၀အဆက္ဆက္ ဒုကၡသံသရာ လည္ေနရ တာမ်ဳိး မျဖစ္ရေအာင္ဒုကၡဇာတ္သိမ္းသည္အထိ အနိစၥသဘာ၀ကို ကိုယ့္ဥာဏ္အ ေလ်ာက္ သုံးသပ္ဆင္ျခင္သင့္ပါတယ္။ “ဓမၼာသုညာ အေတၱန၀ါ အတၱနေယန၀ါ” ~~ ဓမၼာ= ဓမၼာ႐ံုျဖစ္ပ်က္တရားတုိ႔သည္၊ အေတၱန၀ါ= ငါဟုဆုိအပ္ေသာ အတၱဒိ႒ိမွ လည္းေကာင္း၊ အတၱနေယန၀ါ= ငါ႔ဥစၥာဟုဆုိအပ္ေသာ တဏွာမွ လည္းေကာင္း၊ သုညာ= ဆိတ္သုဥ္းကုန္၏။ (ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ဓမၼေစတီဆရာေတာ္ ဦးေကာသလႅ)
အနိစၥဆိုတာ ပရမတၳ(တကယ့္အမွန္တရား)တရား ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ အေရးႀကီးတဲ့ ေဒသနာျဖစ္ေနေတာ့ နားလည္ဖို႔ ခက္ေပမယ့္ နားလည္ေအာင္ ႀကိဳးစားရမယ့္တရားလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတရားကိုနားလည္သေဘာေပါက္တယ္ဆို ရင္ နားလည္တဲ့အတိုင္းအတာနဲ႔ အညီအမွ် ခ်မ္းသာသုခ ရရွိႏိုင္ပါတယ္။ အနိစၥဆို
တဲ့ စကားဟာ အဓိပၸာယ္ ေလးနက္ေပမယ့္ ျမန္မာေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ အနိစၥရဲ့ အေျခခံက်တဲ့ အဓိပၸာယ္ကို သက္ရွိသက္မဲ့ အရာအားလုံး အၿမဲမျပတ္ ျဖစ္လုိက္ခ်ဳပ္လိုက္ တေ႐ြ႕ေ႐ြ႕ ေျပာင္းလဲေနျခင္းလို႔ဖြင့္ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ေဖာက္ျပန္ ေျပာင္းလဲ တတ္တဲ့သေဘာ၊ အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္လို႔ ျဖစ္ေပၚလာၿပီး အေၾကာင္း မညီညြတ္ ေတာ့ပ်က္သုဥ္းသြားတဲ့အခါ ဘာရယ္လို႔ လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ ျပစရာမရွိ တဲ့သေဘာ၊ အခိုက္အတန္႔သာ တည္ၿမဲေနႏိုင္တဲ့သေဘာ၊ ျဖစ္ၿပီးပ်က္တတ္တဲ့ သေဘာ၊ အခ်ိန္ၾကာၾကာ ျဖစ္တည္မေနႏိုင္တဲ့သေဘာေတြကို အနိစၥလို႔ ေခၚပါ တယ္။ အသက္ရွင္ရာကေန ေသဆုံးသြားတာမ်ဳိး၊ ပစၥည္းတစ္ခု အေကာင္းပကတိ ကေနကြဲပ်က္သြားတာမ်ဳိး အေကာင္းဘက္ကေန အဆိုးဘက္ ေျပာင္းလဲသြားတာ တစ္ခုတည္းကိုပဲ အနိစၥလို႔ေခၚရတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘ၀သစ္ တစ္ခု ေမြးဖြားျဖစ္ တည္လာတာမ်ဳိး၊ အပ်က္ အစီးကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ႏိုင္တာမ်ဳိး ေတြဟာလည္း ေ႐ြ႕ရွားေျပာင္းလဲမႈ အမ်ိဳးအစားေတြ ျဖစ္ေနေတာ့အနိစၥသေဘာေတြပါပဲ။ အရွင္းဆုံး ေျပာရရင္ သက္ရွိသက္မဲ့ အရာရာဟာ အနိစၥပါပဲ။ ဒီသေဘာကိုပဲ ဘုရားရွင္က သေဗၺ သခၤါရာ အနိစၥာ လို႔ ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ သခၤါရတရား အားလုံးဟာ အနိစၥ သေဘာေတြျဖစ္တယ္လို႔ဆိုလိုတာပါ။
သခၤါရဆိုတာကေတာ့ အျပဳျပင္ခံတရားေတြ၊ ဖန္တီးထားတဲ့ အရာေတြျဖစ္ ပါတယ္။ ကံတရားက ဖန္တီးလိုက္တဲ့ ဘ၀အမ်ိဳးမ်ဳိးနဲ႔ လူဖန္တီးတဲ့အရာ၊ ဥတုေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အရာေတြဟာ သခၤါရတရားေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ အနိစၥတရားေတြသာျဖစ္ပါတယ္။ ကံဖန္တီးတဲ့ ဘ၀ဟာ အၿမဲမျပတ္ ေျပာင္လဲေ႐ြ႕ ရွားေနပါတယ္။ ႏုပ်ိဳရာကေနအိုမင္းလာပါတယ္။ အဆင္ေျပရာကေန အဆင္မေျပ တဲ့ဘက္ ေျပာင္းလဲတာလဲ ရွိပါတယ္။ ငိုရာကေနၿပဳံးရတာလဲရွိပါတယ္။ ဆုံလိုက္ကြဲ လိုက္၊ ေပ်ာ္လိုက္ ငိုလိုက္၊ ေအာင္လိုက္ ႐ႈံးလိုက္ အျမဲပဲေျပာင္းလဲေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာစကားမွာေတာ့ ကြယ္လြန္အနိစၥေရာက္တယ္ဆိုၿပီး အနိစၥကို ေသျခင္းတရားအျဖစ္ပဲ အမ်ားအားျဖင့္ ရည္ညြန္းေလ့ရွိၾကပါတယ္။ (အားလံုကိုမ ေျပာဆုိပါဘူး)။ အနိစၥသေဘာ ကိစၥေခ်ာလို႔လည္း နေဘကာရန္နဲ႔ စာသံပါပါေျပာ ေလ့ရွိၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အနိစၥဆိုတာ ေသျခင္းတရား တစ္ခုတည္းကိုပဲ ဆိုလိုတာ မဟုတ္ဘူးလို႔နားလည္ၾကရပါမယ္။ မတည္ၿမဲတဲ့ အနိစၥ သေဘာကို သိထားတယ္ဆိုရင္ ကိုယ္ေရာစိတ္ပါ သက္သာရာ ရႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ဆင္းရဲ၊ စိတ္ဆင္းရဲ ျဖစ္ရတာဟာ အဆိုးေလာဓံ အဆင္မေျပမႈေတြနဲ႔ၾကံဳေတြ႔ရတဲ့အတြက္ ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုးေလာကဓံ ဆိုတာဟာလည္း ဘ၀ဖြဲ႔စည္းမႈ အစိတ္ အပိုင္းမ်ားစြာထဲက တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းသာ ျဖစ္ေနေတာ့ သူလည္းအနိစၥပဲ၊ ၾကာရွည္ မတည္ႏိုင္ဘူးလို႔သေဘာပိုက္လိုက္ႏိုင္ရင္ သက္သာရာ ရႏိုင္ပါတယ္။ တစ္မ်ဳိးေျပာ ရရင္ ဒုကၡေရာက္ရတယ္၊ ကိုယ္စိတ္ ဆင္းရဲရတယ္ဆိုတဲ့ (ဒုကၡသစၥာ)ဟာ မသိမႈ (အ၀ိဇၨာ)ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာရတာပါ။
ထို႔ေၾကာင့္ သိမႈ(၀ိဇၨာ) ျဖစ္ေအာင္ေနထုိင္က်င့္ႀကံသြားရပါမယ္။ ယခုစာေရး ေနေသာသူသည္ အၿမဲတမ္း မျပတ္ေရးႏိုင္ေနမည္မဟုတ္ပါ။ စာဖတ္ေနေသာသူ သည္လည္း အၿမဲဖတ္ေနႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။ ထုိသို႔မၿမဲေသာ သေဘာကို ပင္သိေန ရပါမည္။ ထိုသေဘာသည္ပင္ အနိစၥျဖစ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုကိုတင္ျပ ပါရေစ။ မုန္တိုင္းဒဏ္ေၾကာင့္ ပ်က္စီးသြားရေသာ အရာမ်ား၊ သတၱ၀ါမ်ားသည္ လည္း အနိစၥတရားပင္ျဖစ္ပါတယ္။ ယခုအခ်ိန္မွာ မပ်က္စီးႏိုင္ဘူးဟု ထင္ထား ေသာ္လည္း ပ်က္စီးသြားၾကေသာအခါ မ်ားစြာပူးေဆြးေသာက ေရာက္ၾကရပါ တယ္။ (မိမိတုိ႔သည္လည္း အခ်ိန္မေရြး၊ ေနရာမေရြး ပ်က္စီးသြားႏိုင္သည္ကုိ သတိသံေ၀ဂရၾကပါေစ)။ တကယ္ေတာ့ မိမိသည္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ တရားတုိ႔ေပၚ တြင္ ဉာဏ္ႏွင့္ယွဥ္ေသာ အသိျဖင့္ သိၿပီး၊ ပ်က္စီးသြားေသာ အရာမ်ားေပၚတြင္ တဏွာႏွင့္ ယွဥ္ေသာစိတ္ႏွင့္ ပူေဆြးေသာက မျဖစ္ရန္ အနိစၥတရားကို သိေနဖို႔လို အပ္ပါတယ္။ ဤသို႔ျဖင့္ အနိစၥသဘာ၀ကို ဘာမွမသိလိုက္ဘဲ အနိစၥဒဏ္ခ်က္ကို ဘုမသိဘမသိေခါင္းငုံ႔ခံေနရတာမ်ဳိး၊ ဘ၀အဆက္ဆက္ ဒုကၡသံသရာ လည္ေနရ တာမ်ဳိး မျဖစ္ရေအာင္ဒုကၡဇာတ္သိမ္းသည္အထိ အနိစၥသဘာ၀ကို ကိုယ့္ဥာဏ္အ ေလ်ာက္ သုံးသပ္ဆင္ျခင္သင့္ပါတယ္။ “ဓမၼာသုညာ အေတၱန၀ါ အတၱနေယန၀ါ” ~~ ဓမၼာ= ဓမၼာ႐ံုျဖစ္ပ်က္တရားတုိ႔သည္၊ အေတၱန၀ါ= ငါဟုဆုိအပ္ေသာ အတၱဒိ႒ိမွ လည္းေကာင္း၊ အတၱနေယန၀ါ= ငါ႔ဥစၥာဟုဆုိအပ္ေသာ တဏွာမွ လည္းေကာင္း၊ သုညာ= ဆိတ္သုဥ္းကုန္၏။ (ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ဓမၼေစတီဆရာေတာ္ ဦးေကာသလႅ)
သူေတာ္စင္တုိ႔၏ စိတ္ဓာတ္(၂)
“သဒၶမၼေဒသနာကာေလ၊ သာဓု သာဓူတိ ဘာသေတာ၊ မုခေတာ ဇာယေတ ဂေႏၶာ ဥပၸလံ၀ ယေထာဒေက ”
သူေတာ္ေကာင္းတရားကို ေဟာေတာ္မူေသာအခါ သာဓု ေခၚေသာေကာင္းမႈသည္ ေနာက္သံသရာ၀ယ္ အာခံတြင္းမွ ၾကာညိဳပန္းန႔႔ံ သင္း၏။
“ပါပသၼႎ ရမတိ မေနာ” ဆိုသလို စိတ္ကမေကာင္းေသာေနရာတြင္ ေမြ႔ေလ်ာ္သည့္ အတြက္ သတိရွိရန္အလြန္ပင္အေရးႀကီးပါတယ္။ ထိုမေကာင္းေသာ စိတ္ကို ေကာင္းမြန္ေအာင္ ထိန္းေက်ာင္းသင့္ပါတယ္။ လူသားေတြသည္္ ေန႔စဥ္မနက္မိုး လင္း အိပ္ယာထေသာအခ်ိန္မွစ၍ ညအိပ္ယာ၀င္ေသာအခ်ိန္ထိတိုင္ေအာင္ မ်ားစြာ ေသာ မိမိတို႔ႏွင့္ ဆိုင္ရာအလုပ္မ်ားကိုလုပ္ၾကပါတယ္။ မည္သို႔ုိိပင္ အလုပ္မ်ား လုပ္ၾကေနပါေစ လုပ္ေသာအလုပ္ကေတာ့ျဖင့္ (၃)ခုပဲရွိပါတယ္။ ကိုယ္အလုပ္၊ ပါးစပ္အလုပ္၊ စိတ္အၾကံေတြပါပဲ။ ထိုအလုပ္(၃)မ်ိဳးကို ကံဟု ေခၚပါတယ္။ ဒီ(၃)ခု ကလြဲျပီး မည္သည့္လူသား တျခားလုပ္စရာ ဘာမွမွရွိပါဘူး။ လူတိုင္းက မိမိကိုယ္ မိမိေကာင္းမြန္ေသာ လူသားမ်ားအျဖစ္ရပ္တည္ခ်င္ၾကတယ္္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေကာင္း မြန္ေသာ လူသားတစ္ေယာက္ျဖစ္ဘို႔ဆုိရင္ ကိုယ္အမူအယာေကာင္း၊ ႏႈတ္အမူ အယာေကာင္း၊ စိတ္အၾကံေတြေကာင္းမွ လူေကာင္းတစ္ေယာက္ ျဖစ္ႏိုင္ပါမယ္။ ထို သို႔ ကံသံုပါး အေပၚတြင္ မေကာင္းမႈ ဒုစ႐ိုက္မ်ားကင္းေအာင္ ဒုစ႐ိုက္အမႈမ်ားကို မက်ဴးလြန္ၾကဖို႔ရန္ ဘုရားရွင္တိုင္း ဆံုးမခဲ့ပါတယ္။ မေကာင္းမွဳေရွာင္ ေကာင္းမွဳ ေဆာင္ ျဖဴေအာင္စိတ္ကိုထား ဆိုေသာစကားကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္း ၾကားဖူးၾကပါ တယ္္။ ထုိသို႔ဆုိရလွ်င္ သူေတာ္စင္တုိ႔၏ စိတ္ဓာတ္အတိုင္း အတုယူက်င့္ၾကံၾကရပါ မယ္။ သူေတာ္ေကာင္းဟူသည္ မိမိ အက်ိဳးထက္ သူတပါးေကာင္းက်ိဳးအတြက္သာ အၿမဲအားေဆာင္ရြက္ၾကပါတယ္။ ထိုသူေတာ္ေကာင္းမ်ားသည္လည္း ဘုရားရွင္၏ နည္းလမ္းအတိုင္းက်င့္ၾကံၾကျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ဘုရားရွင္သည္ သတၱ၀ါေတြ အက်ိဳးအတြက္ ေလးသေခ်ၤႏွင့္ ကမာၻတစ္သိန္း ကာလပတ္လံု ပါရမီျဖည့္ဆည္းေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ထို႔ေနာက္သတၱ၀ါအားလံု အတြက္ (၄၅)၀ါ ကာလပတ္လံုး တရားေတာ္မ်ား ေဟာၾကားကာဆံုးမေတာ္မူခဲ့ပါ တယ္။ ထုိ႔သို႔ သတၱ၀ါေတြအတြက္ ပင္ပန္းဆင္းရဲခံကာ ဘုရားအျဖစ္ေရာက္က်င့္ၾကံ အားထုတ္ခဲ့ေသာ ဘုရားရွင္ကုိ ဘုရားျဖစ္ၿပီးေသာ အခါမွာပင္ မာရ္နတ္က စတင္ ေႏွာက္ယွက္ပါေတာ့တယ္။ ဘုရားရွင္ကို သတၱ၀ါအတြက္ တရားမေဟာဘဲ ပရိ နိဗၺာန္ျပဳေစရန္ ေလွ်ာက္ထားပါတယ္။ ထိုအခါဘုရားရွင္က “ငါဘုရားရဲ႕ ပရိသတ္ ေလးပါး (ရဟန္းေယာက်ၤား၊ ရဟန္းမိန္းမ၊ ဒါယကာ၊ ဒါယိကာမ) ေတြက ငါဘုရား ရဲ႕ တရားေတြကို ေကာင္းစြာသေဘာမေပါက္ နားမလည္ေသးသ၍ ကာလပတ္လံုး၊ မက်င့္ႏိုင္ေသးသမွ် ကာလပတ္လံုး၊ တရားေတြကို သိတက္ၿပီး လိုက္က်င့္ႏိုင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကလည္း ေလာကမွာရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို ေကာင္းေကာင္း မေဖာ္ျပ၊ မေဟာၾကားႏိုင္ေသးသမွ် ကာလပတ္လံုး၊ ဆန္႔က်င္ဘက္ ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ ဆန္႔က်င့္ ဘက္၀ါဒေတြကို မႏွိမ္နင္းႏိုင္ေသးသမွ် ကာလပတ္လံုး ငါဘုရား ပရိနိဗၺာန္မစံ ေသးေပ၊ အသင္မေလွ်ာက္ၾကားနဲ႔” ဟု မိန္႔ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ
လူမ်ိဳးမ်ားအားလံုးသည္လည္း ဘုရားရွင္ သီလဂုဏ္၊ သမာဓိဂုဏ္၊ ပညာဂုဏ္ စတဲ့ သိကၡာပုဒ္သံုးရပ္ ႏွင့္ အညီလိုက္ပါ က်င့္ေဆာင္သင့္ေပသည္။ မိမိတုိ႔ျပဳလုပ္ေန ေသာ အလုပ္တစ္ခုသည္ “ဘုရားကသာ ေထာက္ခံ၊ ေလွခြက္ခ်ည္းက်န္၊ အလံမလွဲ ဘူး” ဆုိေသာစိတ္ဓာတ္မ်ိဳး ျဖစ္ေနရပါမယ္။ သို႔မွသာ ဗုဒၶ၏ အဆံုအမကို အျပည့္အ ၀ လိုက္နာေသာ သူေတာ္ေကာင္းမ်ားျဖစ္ေပေတာ့မည္။ မိမိတို႔ ေကာင္းတာလုပ္ ေဆာင္ေနပါက မည္သည့္အေၾကာင့္ႏွင့္မွ အားမာန္မ ေလွ်ာ့ၾကပါရန္၊ သဒၶါတရား မ်ား ေလွ်ာ့နည္းေပ်ာက္ပ်ယ္ မသြားေစရန္ ထပ္မံ၍ သတိတရားေပးပါရေစ။
“လူမိုက္တစ္ေသာင္းခ်ီးမြမ္းေရွာင္းလည္း လူေကာင္းတစ္ေယာက္ျပစ္တင္ ေၾကာက္ေလာ့” .. လူမိုက္တစ္ေသာင္းက မခ်ီးမြမ္းခ်င္ေနပါေစ၊ သူေတာ္ေကာင္း တစ္ေယာက္က ျပစ္တင္မည္ကိုသာေၾကာက္ရြံ႕ရပါမယ္။
ေရွးအခါတုန္းက လူတစ္ေယာက္သည္ အိုးမ်ားကို ရပ္တကာလွည့္လည္ ေရာင္းခ်ပါတယ္္။ တစ္ေန႔ေသာ ညသန္းေခါင္ေက်ာ္အခ်ိန္မွာ ထိုလူဟာ သူ႔ရဲ႕ လွည္းနဲ႔ အိုးမ်ားကိုတင္ျပီး အိုးေရာင္းထြက္ဘို႔ အျခားရြာကို သြားပါတယ္။ သူက ရြာထဲကို သန္းေခါင္ေက်ာ္ၾကီး ထသြားတာဆိုေတာ့ လူေျခတိတ္ခ်ိန္ျဖစ္ေနပါတယ္။ လူေျခတိတ္ခ်ိန္ဆိုေတာ့ လူမ်ားေခြးမ်ားလည္း အိပ္ကုန္ၾကပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ရြာလယ္ လမ္းမၾကီး အတိုင္းသူ႔ရဲ႕အိုးလွည္းႀကီးနဲ႔ ျဖတ္ေမာင္းတဲ့အခါ ရြာထဲမွာရွိေသာ ေခြးမ်ားကထၿပီးေဟာင္ၾကပါတယ္။ ေဟာင္လိုက္ၾကတာ ရြာလမ္းဆံုးတဲ့အထိ ေအာင္ပါပဲ။ ဘယ္လိုပင္ေဟာင္ေနၾကပါေစ အိုးလွည္းႀကီးကေတာ့ ေဟာင္တယ္လို႔ လည္းမထင္၊ ၾကားတယ္လို႔လည္းမထင္ သူ႔ဦးတည္ရာ ပန္းတိုင္ျဖစ္တဲ့ အျခားရြာကို ပဲ ဦးတည္သြားေနပါေတာ့တယ္။ ထိုကဲ့သို႔ပင္ စာဖတ္သူတုိ႔သည္လည္း ကဲ့ရဲ႕၊ ခ်ီးမြမ္း ေတြဘယ္လိုပဲ ရွိေနရွိေန ကိုယ္လုပ္ရမဲ့ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ အလုပ္မ်ားကုိ လုပ္ၾကရပါမယ္။ မိမိကိုယ္တုိင္သြားေရာက္ လွဴဒါန္း၍မျပဳစုႏိုင္ေသာ္လည္း အေ၀းမွ ေမတၱာပို႔သေပးေသာ ေကာင္းမႈအလုပ္ကိုေတာ့ မေမ့မေလ်ာ့ဘဲ ျပဳလုပ္ႏိုင္ၾကပါရန္ တိုက္တြန္းပါရေစ။
“အပၸမာေဒါ အမတံ ပဒံ” ဟုဆုိအပ္ေသာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈတို႔၌ မေမ့မေလ်ာ့ျခင္းသည္ မေသျခင္း၏ အေၾကာင္းပင္ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။ “ဤမွ်ရွည္ၾကာ၊ သံသရာ၀ယ္၊ ဆရာမိဘ၊ ေမာင္ႏွမႏွင့္၊ သားလွသမီး၊ ေဒၚ ဘႀကီးဟု၊ မၿငီးဆင့္ကဲ၊ ျပန္လွန္တြဲခဲ့၊ မလြဲဧကန္၊ ခြဲရျပန္မည္၊ သိုိ႔သည္ျဖစ္ျခင္း၊ သံေ၀ျပင္းရ၊ ေဆြခ်င္းေက်းဇူး၊ ရွိခဲ့ဘူးကုိ၊ အထူးဆပ္ရန္၊ စိတ္အားသန္ျဖင့္၊ က်င့္ရန္မွန္စြ၊ ျမတ္ဓမၼကို၊ ေ၀ငွေပ၏၊ သမာဓိမွန္၊ မေဖာက္ျပန္မွ၊ နိဗၺာန္ထုိးထြင္း၊ ဉာဏ္အလင္းကို၊ ရွင္းရွင္းပိုင္ပိုင္၊ သိျမင္ႏိုင္မည္၊ လက္ကိုင္သတိ၊ မလႊတ္ဘိႏွင့္..”
စာေရးသူ- ေအာင္ေဆြဦး
သူေတာ္ေကာင္းတရားကို ေဟာေတာ္မူေသာအခါ သာဓု ေခၚေသာေကာင္းမႈသည္ ေနာက္သံသရာ၀ယ္ အာခံတြင္းမွ ၾကာညိဳပန္းန႔႔ံ သင္း၏။
“ပါပသၼႎ ရမတိ မေနာ” ဆိုသလို စိတ္ကမေကာင္းေသာေနရာတြင္ ေမြ႔ေလ်ာ္သည့္ အတြက္ သတိရွိရန္အလြန္ပင္အေရးႀကီးပါတယ္။ ထိုမေကာင္းေသာ စိတ္ကို ေကာင္းမြန္ေအာင္ ထိန္းေက်ာင္းသင့္ပါတယ္။ လူသားေတြသည္္ ေန႔စဥ္မနက္မိုး လင္း အိပ္ယာထေသာအခ်ိန္မွစ၍ ညအိပ္ယာ၀င္ေသာအခ်ိန္ထိတိုင္ေအာင္ မ်ားစြာ ေသာ မိမိတို႔ႏွင့္ ဆိုင္ရာအလုပ္မ်ားကိုလုပ္ၾကပါတယ္။ မည္သို႔ုိိပင္ အလုပ္မ်ား လုပ္ၾကေနပါေစ လုပ္ေသာအလုပ္ကေတာ့ျဖင့္ (၃)ခုပဲရွိပါတယ္။ ကိုယ္အလုပ္၊ ပါးစပ္အလုပ္၊ စိတ္အၾကံေတြပါပဲ။ ထိုအလုပ္(၃)မ်ိဳးကို ကံဟု ေခၚပါတယ္။ ဒီ(၃)ခု ကလြဲျပီး မည္သည့္လူသား တျခားလုပ္စရာ ဘာမွမွရွိပါဘူး။ လူတိုင္းက မိမိကိုယ္ မိမိေကာင္းမြန္ေသာ လူသားမ်ားအျဖစ္ရပ္တည္ခ်င္ၾကတယ္္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေကာင္း မြန္ေသာ လူသားတစ္ေယာက္ျဖစ္ဘို႔ဆုိရင္ ကိုယ္အမူအယာေကာင္း၊ ႏႈတ္အမူ အယာေကာင္း၊ စိတ္အၾကံေတြေကာင္းမွ လူေကာင္းတစ္ေယာက္ ျဖစ္ႏိုင္ပါမယ္။ ထို သို႔ ကံသံုပါး အေပၚတြင္ မေကာင္းမႈ ဒုစ႐ိုက္မ်ားကင္းေအာင္ ဒုစ႐ိုက္အမႈမ်ားကို မက်ဴးလြန္ၾကဖို႔ရန္ ဘုရားရွင္တိုင္း ဆံုးမခဲ့ပါတယ္။ မေကာင္းမွဳေရွာင္ ေကာင္းမွဳ ေဆာင္ ျဖဴေအာင္စိတ္ကိုထား ဆိုေသာစကားကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္း ၾကားဖူးၾကပါ တယ္္။ ထုိသို႔ဆုိရလွ်င္ သူေတာ္စင္တုိ႔၏ စိတ္ဓာတ္အတိုင္း အတုယူက်င့္ၾကံၾကရပါ မယ္။ သူေတာ္ေကာင္းဟူသည္ မိမိ အက်ိဳးထက္ သူတပါးေကာင္းက်ိဳးအတြက္သာ အၿမဲအားေဆာင္ရြက္ၾကပါတယ္။ ထိုသူေတာ္ေကာင္းမ်ားသည္လည္း ဘုရားရွင္၏ နည္းလမ္းအတိုင္းက်င့္ၾကံၾကျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ဘုရားရွင္သည္ သတၱ၀ါေတြ အက်ိဳးအတြက္ ေလးသေခ်ၤႏွင့္ ကမာၻတစ္သိန္း ကာလပတ္လံု ပါရမီျဖည့္ဆည္းေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ထို႔ေနာက္သတၱ၀ါအားလံု အတြက္ (၄၅)၀ါ ကာလပတ္လံုး တရားေတာ္မ်ား ေဟာၾကားကာဆံုးမေတာ္မူခဲ့ပါ တယ္။ ထုိ႔သို႔ သတၱ၀ါေတြအတြက္ ပင္ပန္းဆင္းရဲခံကာ ဘုရားအျဖစ္ေရာက္က်င့္ၾကံ အားထုတ္ခဲ့ေသာ ဘုရားရွင္ကုိ ဘုရားျဖစ္ၿပီးေသာ အခါမွာပင္ မာရ္နတ္က စတင္ ေႏွာက္ယွက္ပါေတာ့တယ္။ ဘုရားရွင္ကို သတၱ၀ါအတြက္ တရားမေဟာဘဲ ပရိ နိဗၺာန္ျပဳေစရန္ ေလွ်ာက္ထားပါတယ္။ ထိုအခါဘုရားရွင္က “ငါဘုရားရဲ႕ ပရိသတ္ ေလးပါး (ရဟန္းေယာက်ၤား၊ ရဟန္းမိန္းမ၊ ဒါယကာ၊ ဒါယိကာမ) ေတြက ငါဘုရား ရဲ႕ တရားေတြကို ေကာင္းစြာသေဘာမေပါက္ နားမလည္ေသးသ၍ ကာလပတ္လံုး၊ မက်င့္ႏိုင္ေသးသမွ် ကာလပတ္လံုး၊ တရားေတြကို သိတက္ၿပီး လိုက္က်င့္ႏိုင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကလည္း ေလာကမွာရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို ေကာင္းေကာင္း မေဖာ္ျပ၊ မေဟာၾကားႏိုင္ေသးသမွ် ကာလပတ္လံုး၊ ဆန္႔က်င္ဘက္ ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ ဆန္႔က်င့္ ဘက္၀ါဒေတြကို မႏွိမ္နင္းႏိုင္ေသးသမွ် ကာလပတ္လံုး ငါဘုရား ပရိနိဗၺာန္မစံ ေသးေပ၊ အသင္မေလွ်ာက္ၾကားနဲ႔” ဟု မိန္႔ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ
လူမ်ိဳးမ်ားအားလံုးသည္လည္း ဘုရားရွင္ သီလဂုဏ္၊ သမာဓိဂုဏ္၊ ပညာဂုဏ္ စတဲ့ သိကၡာပုဒ္သံုးရပ္ ႏွင့္ အညီလိုက္ပါ က်င့္ေဆာင္သင့္ေပသည္။ မိမိတုိ႔ျပဳလုပ္ေန ေသာ အလုပ္တစ္ခုသည္ “ဘုရားကသာ ေထာက္ခံ၊ ေလွခြက္ခ်ည္းက်န္၊ အလံမလွဲ ဘူး” ဆုိေသာစိတ္ဓာတ္မ်ိဳး ျဖစ္ေနရပါမယ္။ သို႔မွသာ ဗုဒၶ၏ အဆံုအမကို အျပည့္အ ၀ လိုက္နာေသာ သူေတာ္ေကာင္းမ်ားျဖစ္ေပေတာ့မည္။ မိမိတို႔ ေကာင္းတာလုပ္ ေဆာင္ေနပါက မည္သည့္အေၾကာင့္ႏွင့္မွ အားမာန္မ ေလွ်ာ့ၾကပါရန္၊ သဒၶါတရား မ်ား ေလွ်ာ့နည္းေပ်ာက္ပ်ယ္ မသြားေစရန္ ထပ္မံ၍ သတိတရားေပးပါရေစ။
“လူမိုက္တစ္ေသာင္းခ်ီးမြမ္းေရွာင္းလည္း လူေကာင္းတစ္ေယာက္ျပစ္တင္ ေၾကာက္ေလာ့” .. လူမိုက္တစ္ေသာင္းက မခ်ီးမြမ္းခ်င္ေနပါေစ၊ သူေတာ္ေကာင္း တစ္ေယာက္က ျပစ္တင္မည္ကိုသာေၾကာက္ရြံ႕ရပါမယ္။
ေရွးအခါတုန္းက လူတစ္ေယာက္သည္ အိုးမ်ားကို ရပ္တကာလွည့္လည္ ေရာင္းခ်ပါတယ္္။ တစ္ေန႔ေသာ ညသန္းေခါင္ေက်ာ္အခ်ိန္မွာ ထိုလူဟာ သူ႔ရဲ႕ လွည္းနဲ႔ အိုးမ်ားကိုတင္ျပီး အိုးေရာင္းထြက္ဘို႔ အျခားရြာကို သြားပါတယ္။ သူက ရြာထဲကို သန္းေခါင္ေက်ာ္ၾကီး ထသြားတာဆိုေတာ့ လူေျခတိတ္ခ်ိန္ျဖစ္ေနပါတယ္။ လူေျခတိတ္ခ်ိန္ဆိုေတာ့ လူမ်ားေခြးမ်ားလည္း အိပ္ကုန္ၾကပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ရြာလယ္ လမ္းမၾကီး အတိုင္းသူ႔ရဲ႕အိုးလွည္းႀကီးနဲ႔ ျဖတ္ေမာင္းတဲ့အခါ ရြာထဲမွာရွိေသာ ေခြးမ်ားကထၿပီးေဟာင္ၾကပါတယ္။ ေဟာင္လိုက္ၾကတာ ရြာလမ္းဆံုးတဲ့အထိ ေအာင္ပါပဲ။ ဘယ္လိုပင္ေဟာင္ေနၾကပါေစ အိုးလွည္းႀကီးကေတာ့ ေဟာင္တယ္လို႔ လည္းမထင္၊ ၾကားတယ္လို႔လည္းမထင္ သူ႔ဦးတည္ရာ ပန္းတိုင္ျဖစ္တဲ့ အျခားရြာကို ပဲ ဦးတည္သြားေနပါေတာ့တယ္။ ထိုကဲ့သို႔ပင္ စာဖတ္သူတုိ႔သည္လည္း ကဲ့ရဲ႕၊ ခ်ီးမြမ္း ေတြဘယ္လိုပဲ ရွိေနရွိေန ကိုယ္လုပ္ရမဲ့ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ အလုပ္မ်ားကုိ လုပ္ၾကရပါမယ္။ မိမိကိုယ္တုိင္သြားေရာက္ လွဴဒါန္း၍မျပဳစုႏိုင္ေသာ္လည္း အေ၀းမွ ေမတၱာပို႔သေပးေသာ ေကာင္းမႈအလုပ္ကိုေတာ့ မေမ့မေလ်ာ့ဘဲ ျပဳလုပ္ႏိုင္ၾကပါရန္ တိုက္တြန္းပါရေစ။
“အပၸမာေဒါ အမတံ ပဒံ” ဟုဆုိအပ္ေသာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈတို႔၌ မေမ့မေလ်ာ့ျခင္းသည္ မေသျခင္း၏ အေၾကာင္းပင္ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။ “ဤမွ်ရွည္ၾကာ၊ သံသရာ၀ယ္၊ ဆရာမိဘ၊ ေမာင္ႏွမႏွင့္၊ သားလွသမီး၊ ေဒၚ ဘႀကီးဟု၊ မၿငီးဆင့္ကဲ၊ ျပန္လွန္တြဲခဲ့၊ မလြဲဧကန္၊ ခြဲရျပန္မည္၊ သိုိ႔သည္ျဖစ္ျခင္း၊ သံေ၀ျပင္းရ၊ ေဆြခ်င္းေက်းဇူး၊ ရွိခဲ့ဘူးကုိ၊ အထူးဆပ္ရန္၊ စိတ္အားသန္ျဖင့္၊ က်င့္ရန္မွန္စြ၊ ျမတ္ဓမၼကို၊ ေ၀ငွေပ၏၊ သမာဓိမွန္၊ မေဖာက္ျပန္မွ၊ နိဗၺာန္ထုိးထြင္း၊ ဉာဏ္အလင္းကို၊ ရွင္းရွင္းပိုင္ပိုင္၊ သိျမင္ႏိုင္မည္၊ လက္ကိုင္သတိ၊ မလႊတ္ဘိႏွင့္..”
စာေရးသူ- ေအာင္ေဆြဦး
သူေတာ္စင္တုိ႔၏ စိတ္ဓာတ္
“သဒၶါဓာတ္ႀကီးမားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြအတြက္ လွဴခ်င္စရာပစၥည္းေတြဟာ အၿမဲပိုေန တက္တယ္၊ ေလာဘဓာတ္ႀကီးမားတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြအတြက္ ယူခ်င္စရာပစၥည္းေတြဟာ အၿမဲလိုေနတက္တယ္”
( အရွင္ဇ၀န )
ဒုလႅဘတရား(၅)ပါး၌ မႏုႆတၱဘာေ၀ါ ဒုလႅေဘာ ဆိုသည့္အတိုင္း လူဘ၀ ရရန္အလြန္ပင္ခက္ခဲလွပါတယ္္။ ထိုၾကံဳေတာင့္ၾကံဳခဲ ရခဲလွေသာ ဘ၀၌ သူေတာ္ ေကာင္းပီသစြာ ေနထိုင္က်င့္ၾကံရန္ သာ၍ပင္ ခက္ခဲပါတယ္။ “သူေတာ္ေကာင္းကို ၾကည္ညိဳတက္မွ သူေတာ္ေကာင္းျဖစ္ပါမယ္”။ ဤေနရာ၌လယ္တီ ဆရာေတာ္ဘု ရားႀကီး၏ အတုယူဖြယ္ အက်င့္ကိုေျပာျပလိုပါတယ္။ လယ္တီဆရာေတာ္ႀကီးသည္ စာေရး၊ စာခ်၊ တရားေဟာအလုပ္မ်ားျဖင့္ မနားမေန သာသနာျပဳေတာ္ မူခဲ့ပါတယ္။ (စာဖတ္သူမ်ားသိႏွင့္ ၿပီးျဖစ္ပါလိိမ့္မည္)။ သာသနာေတာ္အတြက္ အလုပ္ေတြ လုပ္ ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာဘဲ ဆရာေတာ္ႀကီးက ေက်ာင္းတုိက္အတြင္းမွာ စာသင္ေနတဲ့ စာသင္သား သံဃာေတာ္ မ်ားသံုးရန္အတြက္ ခ်ိဳေရ၊ ေသာက္ေရ၊ ကုဋီ(အိမ္သာ) သံုးေရမ်ားကိုညပိုင္မွာေရးခပ္၍ ျဖည့္ထားေလ့ရွိပါတယ္။ သံဃာေတာ္မ်ားက ဆရာေတာ္ႀကီး ေရေတြထမ္းျဖည့္ေနတာကို မသိပါဘူး။ တစ္ညမွ ကိုယ္ေတာ္တပါး က အေပါ့ အပါးထသြားမွ ဆရာေတာ္ႀကီး ေရထမ္းျဖည့္ေနတာကို ေတြ႔ပါတယ္။ ထို႔အျပင္ မံုရြာၿမိဳ႕ေပၚက ဘုန္ႀကီးေက်ာင္း(၂၀)မွာ ေသာက္ေရအခက္အခဲ ျဖစ္တာ ေၾကာင့္ ဆရာေတာ္ႀကီးကိုယ္တုိင္ ေသာက္ေရအုိးထမ္းၿပီး တစ္ေက်ာင္းကို တစ္အိုး ေန႔စဥ္လွဴခဲ့ပါတယ္။ ထိုသို႔ သံဃာေတာ္မ်ားသံုးရန္ေရထမ္းမႈ၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း မ်ားကို ေသာက္ေရထမ္းလွဴတာဟာ တစ္ရက္၊ ႏွစ္ရက္၊ တစ္ႏွစ္၊ မဟုတ္ပါဘူး။ အႏွစ္(၂၀)လံုး တစ္ရက္မွ်မပ်က္ဘဲေရးထမ္းလွဴခဲ့ပါတယ္။ ဆရာေတာ္မ်ားက လယ္ တီဆရာေတာ္ႀကီးအား “သက္ေတာ္၊ ၀ါ ေတာ္ႀကီးၿပီျဖစ္လို႔ တပည့္ေတာ္တို႔ကို ေရ ထမ္းၿပီးမလွဴပါန႔ဲေတာ့ အရွင္ဘုရား” ဟုေလွ်ာက္ပါတယ္။
ထိုအခါ ဆရာေတာ္ႀကီး“အရွင္ဘုရားတုိ႔…တပည့္ေတာ္က ခႏၶာကိုယ္ကို အငွား ႏြားလိုသေဘာထားတာပါ၊ ႏြားပိုင္မရွ္ိတဲ့ လယ္သမားေတြဟာ သူမ်ားႏြားကို အခေၾကး ေငြေပးငွားၿပီးလယ္ထြန္ရပါတယ္၊ အဲလို အခေၾကးေငြေပးငွားၿပီး ခိုင္းရရင္ ကိုယ္ေပးတဲ့ ေငြန႔ဲတန္ေအာင္ခိုင္းရပါတယ္၊ တန္ေအာင္မခိုင္းရင္ ကိုယ္႐ံႈးပါတယ္၊ ထိုနည္းတူ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ယခုရေနတဲ့ ခႏၶာႀကီးဟာ ကုသိုလ္ဆုိတဲ့ ေငြနဲ႔ေသမင္း ဆီက ခဏငွားထားရတာပါ၊ ေသမင္းကုိ ျပန္မအပ္ခင္မွာ တပည့္ေတာ္သည္ ဒီခႏၶာ ႀကီးကိုတန္ေအာင္ခိုင္းရပါလိမ့္မည္၊ တပည့္ေတာ္သည္ ဘ၀အဆက္ဆက္က သား ကၽြန္၊ မယားကၽြန္ အျဖစ္နဲ႔ေသခဲ့တာ မ်ားပါၿပီဘုရား၊ ဒီဘ၀မွာေတာ့ ဘုရားကၽြန္၊ တရားကၽြန္၊ သံဃာကၽြန္၊ သာသနာ့ကၽြန္ အျဖစ္နဲ႔ေသပါရေစ” ဟုျပန္လည္မိန္႔ ၾကားကာ အႏွစ္(၂၀) လံုးလွဴဒါန္းေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ထုိသို႔ေရလွဴခဲ့ေသာ အက်ိဳး သည္ ယခုဘ၀မွာပင္ရရွိပါတယ္။ ဟသာၤတၿမိဳ႕မွာ မိုးေခါင္ေသာအခါ ဆရာေတာ္ ႀကီးကို တရားေဟာဖိတ္ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ႀကီး ဟသာၤတ ေျမေပၚ ေျခတစ္လွမ္းခ် လိုက္တာႏွင့္ မုိးရြာခ်ပါေတာ့တယ္။
စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕ ၀က္ခ်ပ္မင္းေက်ာင္းဆရာေတာ္ႀကီးသည္လည္း လယ္တီဆရာ ေတာ္ႀကီးကဲ့သို႔ပင္ သာသနာအက်ိဳးေဆာင္ရြတ္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ဆရာေတာ္ႀကီး ဧရာ၀တီ ျမစ္ထဲေရခ်ိဳးၿပီး ျပန္လာေသာအခါ ေဆာင္းတြင္းျဖစ္ပါက ျမစ္ထဲကေမ်ာ ပါလာတဲ့ သစ္ကိုင္း မ်ား၊ ထင္မ်ားကို သံဃာေတာ္ေတြ မီးလွႈံဖိုို႔ ယူလာပါတယ္။ ေႏြအခါျဖစ္ပါက သဲေတြကို ထုပ္ၿပီး ထမ္းလာပါတယ္။ သံဃာေတာ္ေတြ သဲႏုႏု ေလးေပၚမွာ ေျခနင္း၍ေကာင္းပါေစဟူ၍ေက်ာင္း၀န္း အတြင္းသဲေတြျဖန္႔ျဖဴးေပးပါ တယ္။ ဆရာေတာ္ ႀကီးေက်ာင္းမွာ ရဟန္းတပါး ၀မ္းေရာဂါျဖစ္ေသာအခါ ေဘးမွ မျပဳစုရဲပါဘူး။ ဆရာေတာ္ႀကီးက ငါျပဳစုမယ္ ဟုဆုိကာျပဳစုေသာ္လည္း ထိုရဟန္း မွာ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ထုိအခါ ဆရာေတာ္ႀကီးက တျခားသံဃာေတြေျပာရင္ အ အိပ္ပ်က္၊ စာေပ၊ တရား အလုပ္ပ်က္ ျဖစ္မယ္၊ အဲဒီေတာ့ ငါတစ္ ေယာက္ဘဲ အလုပ္ပ်က္ခံမည္ဟုဆုိကာ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသြားေသာ ရဟန္းကို သူပခံုးမွာ ထမ္းၿပီး သခ်ၤိဳင္းသြား သၿဂိဳလ္ခဲ့ပါတယ္။ သူေတာ္စင္တုိ႔၏ စိတ္ဓာတ္ မည္မွ်ျမင့္ျမတ္ ပါသ လဲဆုိတာ သိရွိႏိုင္ပါတယ္။ သူမ်ားမလုပ္ ခ်င္တဲ့ကုသိုလ္လုပ္မွ သူမ်ားမရတဲ့ေကာင္း က်ိဳးကိုရတက္ပါတယ္။ လူေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ သူမ်ားမရႏုိင္တဲ့ ေကာင္း က်ိဳးခ်မ္း သာကို က်လိုခ်င္ၾကပါတယ္၊ ဒါေပမဲ့ သူမ်ားမလုပ္ခ်င္တဲ့ ေ၀ယာ၀စၥကု သိုလ္အလုပ္က်ေတာ့ မလုပ္ၾကပါဘူး။ ဘာလို႔လဲဆုိေတာ့ မာနကိေလသာ ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ငါက ရာထူးရွိတယ္၊ ငါက ပိုက္ဆံရွိတယ္၊ ငါက နာမည္ေက်ာ္ ဒီအလုပ္ ငါမလုပ္သင့္ဘူး ဆုိၿပီး မာနစိတ္ေတြ မထားသင့္ပါဘူး။ မိမိသည္ ကုိယ္က်ိဳး မဖက္ ဘဲ အမ်ားအက်ိဳးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနတာဟာ မာနကိေလသာ ကိုသတ္ေနတာ ပါဘဲ။ မိမိ တုိ႔ရဲ႕ရွိႏွင့္ၿပီးေသာ သဒၶါတရားကို ပိုမိုေကာင္းမြန္လာေအာင္က်င့္ၾကံ အားထုတ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဘ၀အဆက္ဆက္က ေလာဘရဲ႕ ေက်းကၽြန္ျဖစ္လာခဲ့တာ ၾကပါၿပီ။ ေလာဘရဲ႕ ေက်းကၽြန္ျဖစ္ေနသ၍ သံသရာက မလြတ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒီဘ၀မွာ ေတာ့ ေလာဘကိုကိုယ့္ရဲ႕ေက်းကၽြန္ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားရပါမယ္။
မိမိတုိ႔ရဲ႕ေကာင္းမြန္တဲ့ စိတ္အစဥ္ကို တည္ၿငိမ္ေအာင္ထိန္းသိမ္းထားၾကရပါ မယ္။ စာဖတ္သူတုိ႔ရဲ႕ရင္ထဲက သဒၶါပန္းေတြကို မညႈိးႏြမ္းပါေစနဲ႔လို႔ တုိက္တြန္းပါရ ေစ။ ယခုအခ်ိန္မွာ လိုအပ္ေနေသာ အရာမ်ားစြာရွိပါတယ္။ မုန္တုိင္းဒဏ္ကို ခံလိုက္ ရေသာ ေနရာမ်ားကို အဖြဲ႔အစည္းလိုက္၊ ေနရာေဒသ အလိုက္စုေဆာင္း လွဴဒါန္း ေနတာဟာ အင္မတန္ မြန္ျမတ္လွတဲ့ ပရဟိတ လုပ္ငန္းဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ထိုသို႔ လွဴဒါန္းရာတြင္လည္း အထက္တြင္ေရးသားခဲ့ေသာ သူေတာ္ေကာင္းတုိ႔ရဲ႕ စိတ္ ဓာတ္ကို အတုယူေစခ်င္ပါတယ္။ မိမိတုိ႔လွဴဒါန္းေသာ ေငြေၾကး၊ ပစၥည္းေတြသည္ စင္ၾကယ္ပါတယ္။ ေစတနာအျပည့္ရွိၾကပါတယ္။ ေကာင္းမႈလုပ္တဲ့အခါ အကုသိုလ္ မ၀င္ရေအာင္ သတိတရားရွိၾကပါေစ။ မိမိတုိ႔လွဴလိုက္တာကို အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ ထံေရာက္ေစခ်င္တာ မလွဴခင္ေစတနာပါ။ ထိုေစတနာသည္ ပင္ကုသိုလ္ျဖစ္ေနပါ ၿပီ။ လွဴၿပီးေသာ မိမိရဲ႕အလွဴဒါန ကိုလည္းမေမ့သင့္ပါဘူး။ မိမိအလွဴ အေပၚမွာ လိုခ်င္တမ္းမတ္မႈ (တဏွာ)ႏွင့္ယွဥ္ေသာစိတ္ နဲ႔မဟုတ္ဘဲ ေမတၱာ၊ ေစတနာနဲ႔ ယွဥ္ေသာစိတ္ျဖင့္ျပန္လည္ သတိရေနၾကပါ။ ထိုေစတနာသည္ လွဴၿပီးေနာက္ ျဖစ္ေသာ ေစတနာျဖစ္ပါသည္။ ထိုေစတနာသည္ လည္းကုသိုလ္စိတ္ပင္ျဖစ္ပါ တယ္။ လွဴဒါန္းမႈျပဳ ၾကရာတြင္လည္း ႏွလံုးသြင္းမွန္ဖို႔အေရးၾကီးပါတယ္။ မိမိသည္ ဘာ့ေၾကာင့္ လွဴရသလဲဆုိ ေသာရည္မွန္းခ်က္လည္းရွိရပါမယ္။ မိမိသည္ ေမြးဖြား ျခင္း၊ အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္း စတဲ့ဒုကၡအားလံုးမွ လြတ္ေျမာက္ရာ နိဗၺာန္ကိုသာ ရည္မွန္း၍လွဴဒါန္းသင့္ပါတယ္။ မိမိတုိ႔မရ ဘူးေသး သည္မွာ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာ သာ က်န္ရွိပါေတာ့တယ္။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိတုိ႔ လွဴဒါန္းမႈ သည္လည္း ဒုကၡသစၥာ (ဆင္းရဲျခင္းအမွန္) ကိုသိ၍ ထိုဒုကၡအေပါင္းမွ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ရည္မွန္း၍ လွဴဒါန္းၾကေစခ်င္ပါသည္။ ဘုရားတည္၊ ေက်ာင္းေဆာက္လုပ္ေသာ ကုသိုလ္သာ လူအမ်ားလုပ္ခ်င္ၾကပါတယ္။ မရွိ၊ ႏြမ္းပါး သူတုိ႔ကိုေပးကမ္းေသာ ကုသိုလ္အလုပ္ ကိုလုပ္ေသာသူကနဲပါတယ္။ တကယ့္ သူေတာ္ေကာင္းတို႔သည္ မိမိအက်ိဳး၊ မိမိရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို မငဲ့ဘဲ အမ်ားအက်ိဳးကိုသာေဆာင္ရြက္ၾကသည္ကို အတုယူသင့္ပါ တယ္။
“သူေတာ္ေကာင္းဓာတ္ တရားျမတ္ လႊမ္းပတ္ကမာၻတည္ေစေသာ္…”
စာေရးသူ- ေအာင္ေဆြဦး
( အရွင္ဇ၀န )
သူေတာ္စင္ဟူသည္ မိမိကိုယ္က်ိဳးထက္ အမ်ားအကိိ်ဳး၊ သာသနာအက်ိဳးကို အားမာန္အျပည့္ႏွင့္ ေဆာင္ရြက္မႈ႔၊ မိမိ၏ စိတ္သ႑ာန္တြင္လည္း သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ တည္းဟူေသာ သိကၡာပုဒ္တို႔၏ ျပည့္စံုေသာ သူကိုေခၚဆုိထိုက္ပါသည္။ “သူေတာ္ေကာင္းမွန္ ေကာင္းမႈကံျပဳရန္လြယ္ေပသည္”ဆုိသည့္ အေလွ်ာက္ သူေတာ္ေကာင္းတုိ႔သည္ အမ်ားအက်ိဳးအတြက္ေဆာင္ရြက္ရန္သာ အၿမဲၾကံစည္ ေနၾကပါတယ္။ အေျခခံအားျဖင့္ သဒၶါ၊ သီလ အစရွိေသာ သူေတာ္ေကာင္းတရား မ်ားကို မေဖာက္မျပန္ေစာင့္ထိန္းေနပါလိမ့္မည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သဒၶါ(ယံုၾကည္မႈ) တရားသည္ အလြန္အေရးႀကီးပါတယ္။ မိမိကိုယ္ ကို ယံုၾကည္မႈ မရွိေသာသူသည္ မည္သည့္အေၾကာင့္းႏွင့္မွ် ေအာင္ျမင္မႈရႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ ထို႔အတူ ေထရ၀ါဒသာ သနာျပဳမည္ဆုိရင္ “သဒၶါတရားကို အေဖာ္ျပဳ၍ ပညာကုိဆရာတင္”ရပါမည္။ သဒၶါႏွင့္ပညာသည္ အတြဲညီေနရပါမည္။ ပညာမရွိပါက အလြဲယံုၾကည္မႈမ်ားျဖစ္ လာပါတယ္္။ “ကံသာလွ်င္အမိ၊ ကံသာလွ်င္အဖ ဆုိတာကေတာ့ေလာကစကား” မွ်သာျဖစ္ပါတယ္။ “ဥာဏ္သာလွ်င္အမိ၊ ဥာဏ္သာလွ်င္အဖ ဆုိတာကေတာ့ ေဂါတမဘုရားရွင္၏တရား” ပင္ျဖစ္ပါသည္။
ဒုလႅဘတရား(၅)ပါး၌ မႏုႆတၱဘာေ၀ါ ဒုလႅေဘာ ဆိုသည့္အတိုင္း လူဘ၀ ရရန္အလြန္ပင္ခက္ခဲလွပါတယ္္။ ထိုၾကံဳေတာင့္ၾကံဳခဲ ရခဲလွေသာ ဘ၀၌ သူေတာ္ ေကာင္းပီသစြာ ေနထိုင္က်င့္ၾကံရန္ သာ၍ပင္ ခက္ခဲပါတယ္။ “သူေတာ္ေကာင္းကို ၾကည္ညိဳတက္မွ သူေတာ္ေကာင္းျဖစ္ပါမယ္”။ ဤေနရာ၌လယ္တီ ဆရာေတာ္ဘု ရားႀကီး၏ အတုယူဖြယ္ အက်င့္ကိုေျပာျပလိုပါတယ္။ လယ္တီဆရာေတာ္ႀကီးသည္ စာေရး၊ စာခ်၊ တရားေဟာအလုပ္မ်ားျဖင့္ မနားမေန သာသနာျပဳေတာ္ မူခဲ့ပါတယ္။ (စာဖတ္သူမ်ားသိႏွင့္ ၿပီးျဖစ္ပါလိိမ့္မည္)။ သာသနာေတာ္အတြက္ အလုပ္ေတြ လုပ္ ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာဘဲ ဆရာေတာ္ႀကီးက ေက်ာင္းတုိက္အတြင္းမွာ စာသင္ေနတဲ့ စာသင္သား သံဃာေတာ္ မ်ားသံုးရန္အတြက္ ခ်ိဳေရ၊ ေသာက္ေရ၊ ကုဋီ(အိမ္သာ) သံုးေရမ်ားကိုညပိုင္မွာေရးခပ္၍ ျဖည့္ထားေလ့ရွိပါတယ္။ သံဃာေတာ္မ်ားက ဆရာေတာ္ႀကီး ေရေတြထမ္းျဖည့္ေနတာကို မသိပါဘူး။ တစ္ညမွ ကိုယ္ေတာ္တပါး က အေပါ့ အပါးထသြားမွ ဆရာေတာ္ႀကီး ေရထမ္းျဖည့္ေနတာကို ေတြ႔ပါတယ္။ ထို႔အျပင္ မံုရြာၿမိဳ႕ေပၚက ဘုန္ႀကီးေက်ာင္း(၂၀)မွာ ေသာက္ေရအခက္အခဲ ျဖစ္တာ ေၾကာင့္ ဆရာေတာ္ႀကီးကိုယ္တုိင္ ေသာက္ေရအုိးထမ္းၿပီး တစ္ေက်ာင္းကို တစ္အိုး ေန႔စဥ္လွဴခဲ့ပါတယ္။ ထိုသို႔ သံဃာေတာ္မ်ားသံုးရန္ေရထမ္းမႈ၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း မ်ားကို ေသာက္ေရထမ္းလွဴတာဟာ တစ္ရက္၊ ႏွစ္ရက္၊ တစ္ႏွစ္၊ မဟုတ္ပါဘူး။ အႏွစ္(၂၀)လံုး တစ္ရက္မွ်မပ်က္ဘဲေရးထမ္းလွဴခဲ့ပါတယ္။ ဆရာေတာ္မ်ားက လယ္ တီဆရာေတာ္ႀကီးအား “သက္ေတာ္၊ ၀ါ ေတာ္ႀကီးၿပီျဖစ္လို႔ တပည့္ေတာ္တို႔ကို ေရ ထမ္းၿပီးမလွဴပါန႔ဲေတာ့ အရွင္ဘုရား” ဟုေလွ်ာက္ပါတယ္။
ထိုအခါ ဆရာေတာ္ႀကီး“အရွင္ဘုရားတုိ႔…တပည့္ေတာ္က ခႏၶာကိုယ္ကို အငွား ႏြားလိုသေဘာထားတာပါ၊ ႏြားပိုင္မရွ္ိတဲ့ လယ္သမားေတြဟာ သူမ်ားႏြားကို အခေၾကး ေငြေပးငွားၿပီးလယ္ထြန္ရပါတယ္၊ အဲလို အခေၾကးေငြေပးငွားၿပီး ခိုင္းရရင္ ကိုယ္ေပးတဲ့ ေငြန႔ဲတန္ေအာင္ခိုင္းရပါတယ္၊ တန္ေအာင္မခိုင္းရင္ ကိုယ္႐ံႈးပါတယ္၊ ထိုနည္းတူ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ယခုရေနတဲ့ ခႏၶာႀကီးဟာ ကုသိုလ္ဆုိတဲ့ ေငြနဲ႔ေသမင္း ဆီက ခဏငွားထားရတာပါ၊ ေသမင္းကုိ ျပန္မအပ္ခင္မွာ တပည့္ေတာ္သည္ ဒီခႏၶာ ႀကီးကိုတန္ေအာင္ခိုင္းရပါလိမ့္မည္၊ တပည့္ေတာ္သည္ ဘ၀အဆက္ဆက္က သား ကၽြန္၊ မယားကၽြန္ အျဖစ္နဲ႔ေသခဲ့တာ မ်ားပါၿပီဘုရား၊ ဒီဘ၀မွာေတာ့ ဘုရားကၽြန္၊ တရားကၽြန္၊ သံဃာကၽြန္၊ သာသနာ့ကၽြန္ အျဖစ္နဲ႔ေသပါရေစ” ဟုျပန္လည္မိန္႔ ၾကားကာ အႏွစ္(၂၀) လံုးလွဴဒါန္းေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ထုိသို႔ေရလွဴခဲ့ေသာ အက်ိဳး သည္ ယခုဘ၀မွာပင္ရရွိပါတယ္။ ဟသာၤတၿမိဳ႕မွာ မိုးေခါင္ေသာအခါ ဆရာေတာ္ ႀကီးကို တရားေဟာဖိတ္ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ႀကီး ဟသာၤတ ေျမေပၚ ေျခတစ္လွမ္းခ် လိုက္တာႏွင့္ မုိးရြာခ်ပါေတာ့တယ္။
စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕ ၀က္ခ်ပ္မင္းေက်ာင္းဆရာေတာ္ႀကီးသည္လည္း လယ္တီဆရာ ေတာ္ႀကီးကဲ့သို႔ပင္ သာသနာအက်ိဳးေဆာင္ရြတ္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ဆရာေတာ္ႀကီး ဧရာ၀တီ ျမစ္ထဲေရခ်ိဳးၿပီး ျပန္လာေသာအခါ ေဆာင္းတြင္းျဖစ္ပါက ျမစ္ထဲကေမ်ာ ပါလာတဲ့ သစ္ကိုင္း မ်ား၊ ထင္မ်ားကို သံဃာေတာ္ေတြ မီးလွႈံဖိုို႔ ယူလာပါတယ္။ ေႏြအခါျဖစ္ပါက သဲေတြကို ထုပ္ၿပီး ထမ္းလာပါတယ္။ သံဃာေတာ္ေတြ သဲႏုႏု ေလးေပၚမွာ ေျခနင္း၍ေကာင္းပါေစဟူ၍ေက်ာင္း၀န္း အတြင္းသဲေတြျဖန္႔ျဖဴးေပးပါ တယ္။ ဆရာေတာ္ ႀကီးေက်ာင္းမွာ ရဟန္းတပါး ၀မ္းေရာဂါျဖစ္ေသာအခါ ေဘးမွ မျပဳစုရဲပါဘူး။ ဆရာေတာ္ႀကီးက ငါျပဳစုမယ္ ဟုဆုိကာျပဳစုေသာ္လည္း ထိုရဟန္း မွာ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ထုိအခါ ဆရာေတာ္ႀကီးက တျခားသံဃာေတြေျပာရင္ အ အိပ္ပ်က္၊ စာေပ၊ တရား အလုပ္ပ်က္ ျဖစ္မယ္၊ အဲဒီေတာ့ ငါတစ္ ေယာက္ဘဲ အလုပ္ပ်က္ခံမည္ဟုဆုိကာ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသြားေသာ ရဟန္းကို သူပခံုးမွာ ထမ္းၿပီး သခ်ၤိဳင္းသြား သၿဂိဳလ္ခဲ့ပါတယ္။ သူေတာ္စင္တုိ႔၏ စိတ္ဓာတ္ မည္မွ်ျမင့္ျမတ္ ပါသ လဲဆုိတာ သိရွိႏိုင္ပါတယ္။ သူမ်ားမလုပ္ ခ်င္တဲ့ကုသိုလ္လုပ္မွ သူမ်ားမရတဲ့ေကာင္း က်ိဳးကိုရတက္ပါတယ္။ လူေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ သူမ်ားမရႏုိင္တဲ့ ေကာင္း က်ိဳးခ်မ္း သာကို က်လိုခ်င္ၾကပါတယ္၊ ဒါေပမဲ့ သူမ်ားမလုပ္ခ်င္တဲ့ ေ၀ယာ၀စၥကု သိုလ္အလုပ္က်ေတာ့ မလုပ္ၾကပါဘူး။ ဘာလို႔လဲဆုိေတာ့ မာနကိေလသာ ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ငါက ရာထူးရွိတယ္၊ ငါက ပိုက္ဆံရွိတယ္၊ ငါက နာမည္ေက်ာ္ ဒီအလုပ္ ငါမလုပ္သင့္ဘူး ဆုိၿပီး မာနစိတ္ေတြ မထားသင့္ပါဘူး။ မိမိသည္ ကုိယ္က်ိဳး မဖက္ ဘဲ အမ်ားအက်ိဳးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနတာဟာ မာနကိေလသာ ကိုသတ္ေနတာ ပါဘဲ။ မိမိ တုိ႔ရဲ႕ရွိႏွင့္ၿပီးေသာ သဒၶါတရားကို ပိုမိုေကာင္းမြန္လာေအာင္က်င့္ၾကံ အားထုတ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဘ၀အဆက္ဆက္က ေလာဘရဲ႕ ေက်းကၽြန္ျဖစ္လာခဲ့တာ ၾကပါၿပီ။ ေလာဘရဲ႕ ေက်းကၽြန္ျဖစ္ေနသ၍ သံသရာက မလြတ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒီဘ၀မွာ ေတာ့ ေလာဘကိုကိုယ့္ရဲ႕ေက်းကၽြန္ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားရပါမယ္။
မိမိတုိ႔ရဲ႕ေကာင္းမြန္တဲ့ စိတ္အစဥ္ကို တည္ၿငိမ္ေအာင္ထိန္းသိမ္းထားၾကရပါ မယ္။ စာဖတ္သူတုိ႔ရဲ႕ရင္ထဲက သဒၶါပန္းေတြကို မညႈိးႏြမ္းပါေစနဲ႔လို႔ တုိက္တြန္းပါရ ေစ။ ယခုအခ်ိန္မွာ လိုအပ္ေနေသာ အရာမ်ားစြာရွိပါတယ္။ မုန္တုိင္းဒဏ္ကို ခံလိုက္ ရေသာ ေနရာမ်ားကို အဖြဲ႔အစည္းလိုက္၊ ေနရာေဒသ အလိုက္စုေဆာင္း လွဴဒါန္း ေနတာဟာ အင္မတန္ မြန္ျမတ္လွတဲ့ ပရဟိတ လုပ္ငန္းဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ထိုသို႔ လွဴဒါန္းရာတြင္လည္း အထက္တြင္ေရးသားခဲ့ေသာ သူေတာ္ေကာင္းတုိ႔ရဲ႕ စိတ္ ဓာတ္ကို အတုယူေစခ်င္ပါတယ္။ မိမိတုိ႔လွဴဒါန္းေသာ ေငြေၾကး၊ ပစၥည္းေတြသည္ စင္ၾကယ္ပါတယ္။ ေစတနာအျပည့္ရွိၾကပါတယ္။ ေကာင္းမႈလုပ္တဲ့အခါ အကုသိုလ္ မ၀င္ရေအာင္ သတိတရားရွိၾကပါေစ။ မိမိတုိ႔လွဴလိုက္တာကို အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ ထံေရာက္ေစခ်င္တာ မလွဴခင္ေစတနာပါ။ ထိုေစတနာသည္ ပင္ကုသိုလ္ျဖစ္ေနပါ ၿပီ။ လွဴၿပီးေသာ မိမိရဲ႕အလွဴဒါန ကိုလည္းမေမ့သင့္ပါဘူး။ မိမိအလွဴ အေပၚမွာ လိုခ်င္တမ္းမတ္မႈ (တဏွာ)ႏွင့္ယွဥ္ေသာစိတ္ နဲ႔မဟုတ္ဘဲ ေမတၱာ၊ ေစတနာနဲ႔ ယွဥ္ေသာစိတ္ျဖင့္ျပန္လည္ သတိရေနၾကပါ။ ထိုေစတနာသည္ လွဴၿပီးေနာက္ ျဖစ္ေသာ ေစတနာျဖစ္ပါသည္။ ထိုေစတနာသည္ လည္းကုသိုလ္စိတ္ပင္ျဖစ္ပါ တယ္။ လွဴဒါန္းမႈျပဳ ၾကရာတြင္လည္း ႏွလံုးသြင္းမွန္ဖို႔အေရးၾကီးပါတယ္။ မိမိသည္ ဘာ့ေၾကာင့္ လွဴရသလဲဆုိ ေသာရည္မွန္းခ်က္လည္းရွိရပါမယ္။ မိမိသည္ ေမြးဖြား ျခင္း၊ အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္း စတဲ့ဒုကၡအားလံုးမွ လြတ္ေျမာက္ရာ နိဗၺာန္ကိုသာ ရည္မွန္း၍လွဴဒါန္းသင့္ပါတယ္။ မိမိတုိ႔မရ ဘူးေသး သည္မွာ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာ သာ က်န္ရွိပါေတာ့တယ္။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိတုိ႔ လွဴဒါန္းမႈ သည္လည္း ဒုကၡသစၥာ (ဆင္းရဲျခင္းအမွန္) ကိုသိ၍ ထိုဒုကၡအေပါင္းမွ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ရည္မွန္း၍ လွဴဒါန္းၾကေစခ်င္ပါသည္။ ဘုရားတည္၊ ေက်ာင္းေဆာက္လုပ္ေသာ ကုသိုလ္သာ လူအမ်ားလုပ္ခ်င္ၾကပါတယ္။ မရွိ၊ ႏြမ္းပါး သူတုိ႔ကိုေပးကမ္းေသာ ကုသိုလ္အလုပ္ ကိုလုပ္ေသာသူကနဲပါတယ္။ တကယ့္ သူေတာ္ေကာင္းတို႔သည္ မိမိအက်ိဳး၊ မိမိရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို မငဲ့ဘဲ အမ်ားအက်ိဳးကိုသာေဆာင္ရြက္ၾကသည္ကို အတုယူသင့္ပါ တယ္။
စားဖတ္သူမ်ားလည္း သူေတာ္ေကာင္းတရားမ်ား က်င့္ၾကံပြားမ်ား၍ သူေတာ္ ေကာင္းတုိ႔သြားရာ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏုိင္ၾကပါေစ။…။
“သူေတာ္ေကာင္းဓာတ္ တရားျမတ္ လႊမ္းပတ္ကမာၻတည္ေစေသာ္…”
စာေရးသူ- ေအာင္ေဆြဦး
မိဘေက်းဇူး
အနာေရာဂါကင္းျခင္းသည္ အၾကီးဆုံးလာဘ္ျဖစ္၏။ တင္းတိမ္ေရာင့္ရဲျခင္းသည္ အေကာင္းဆုံးဥစၥာျဖစ္၏။ အကၽြမ္းတ၀င္ခ်စ္ခင္ေသာသူသည္ အေကာင္းဆုံးေဆြ မ်ိဳးျဖစ္၏။ နိဗၺာန္သည္ အျမတ္ဆုံးခ်မ္းသာျဖစ္၏။
(ဓမၼပဒ-၂၀၄)
လာဘ္တကာလာဘ္ထဲမွာ က်န္းမာေရးေကာင္းမြန္ျခင္းဆုိတဲ့ လာဘ္ဟာအ ေကာင္းဆုံးလာဘ္ျဖစ္သည္ဟုျမတ္ဗုဒၶက မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ အဲဒီမိန္႔ၾကားခ်က္ ဟာတျခားအခ်ိန္မွာ မသိသာေပမဲ့ က်န္းမာေရးမေကာင္းျဖစ္တဲ့အခါမွာပိုမိုသိလာ ရပါသည္။ သာမန္ႏွာေစးေခ်ာင္းဆုိးျဖစ္တာကိုအခုေလာက္ေလးေလးနက္နက္မ ေတြးမိတတ္ခဲ့ပါဘူး။ သုိ႔ေပမယ့္ ေသးေသးငယ္ငယ္ေရာဂါျဖစ္လာ တယ္ဆုိလ်င္ ျဖင့္ေနရထုိင္ရတာ အဆင္မေျပလာတာကုိေတာ့ထင္ထင္ရွားရွားပဲ သိႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ လူတုိင္းနီးပါးေလာက္လည္း ဒီအေနမ်ိဳးကုိျဖင့္ ခံစားသိရွိဖူးၾကမွာပါ။ ၾကီးမားတဲ့ေရာ ဂါ ေ၀ဒနာခံစားေနရသူမ်ားအဖုိ႔ေတာ့ စိတ္လက္ၾကည္သာျဖစ္ႏုိင္ဖုိ႔ရာပုိၿပီးခက္ခဲ ေပမည္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္။ ဘ၀မွာက ဇာတိ-ဆုိတဲ့ျဖစ္ေပၚမႈကုိ လက္ခံလုိက္တာနဲ႔ သူနဲ႔ ဘယ္လုိမွ ခြဲျခားလုိ႔မျဖစ္ႏုိင္တဲ့ ဇရာဆုိတဲ့ရင့္ေရာ္အုိေဆြးမႈ။ ဗ်ာဓိ(နာက်င္မႈ) နဲ႔ မရ ဏ-ဆုိတဲ့(ပ်က္စီးေသေၾကမႈ)သေဘာတရားက တြဲၿပီးပါလာစၿမဲပါပဲ။ အဲဒီလုိ အုိ၊ နာ၊ ေသမႈေတြနဲ႔ ေတြ႔ၾကဳံရတဲ့အခါတုိင္းမွာလည္း ခံစားရသူကာယကံရွင္ကုိယ္တုိင္ ပဲျဖစ္ျဖစ္။ ဒီအုိနာေသမႈေတြနဲ႔ တစ္နည္းနည္းအားျဖင့္ ႏွီးႏြယ္ဆက္စပ္ေနတဲ့သူ ေတြမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ စုိးရိမ္ေၾကာင့္ၾကျဖစ္ရမႈေတြ။ ငုိေၾကြးျမည္တမ္းရမႈေတြဆုိတာက အနည္းနဲ႔အမ်ားဆုိသလုိ ခံစားေတြ႔ၾကဳံၾကရေတာ့တာပါ။ ဒီလိုအို၊ နာ၊ ေသမႈေတြ။ စုိးရိမ္ငုိေၾကြးရမႈေတြဆုိတာကလည္း သူသူကုိယ္ကုိယ္ ဘယ္ပုဂၢိဳလ္မွ လက္ခံခ်င္တဲ့ အရာ၊ေတာင့္တလုိလားတဲ့အရာမ်ိဳးေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္လုိပင္ မလုိခ်င္။ မ ေတာင့္တေပမယ့္လည္း ဒီအရာေတြက မဖိတ္ေခၚပဲ ေရာက္လာတတ္တဲ့အရာ ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ၾကိဳဆုိလက္ခံသည္ပဲျဖစ္ေစ။ ၾကိဳဆုိလက္မခံလုိသည္ပဲျဖစ္ေစ သူ႔အခ်ိန္တန္လ်င္ေတာ့ ဆုိက္ဆုိက္ၿမိဳက္ၿမိဳက္ ေရာက္လာမွာကေတာ့ မလြဲမေသြ ပါ။ ဒါဟာ သတၱ၀ါတုိင္းနဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့အရာ။ ၾကီးၾကီးငယ္ငယ္ ရြယ္ရြယ္၊ လတ္ လတ္အေပၚ အမွတ္မထင္ အခ်ိန္မေရြး က်ေရာက္လာႏုိင္တဲ့ အရာလည္းပဲျဖစ္ပါ တယ္။ ေရာဂါရမွ ေဆးကုိေသာက္သုံးတာထက္ အလြယ္တကူနဲ႔ ေရာဂါမျဖစ္ရ ေအာင္ ေနထုိင္တတ္ဖုိ႔နဲ႔။ ေရာဂါ မျဖစ္မီကပင္ေသာက္သုံးသင့္တဲ့ၾကိဳတင္ကာ ကြယ္ေဆးကုိ ႀကိဳတင္ေသာက္သုံးႏုိင္ဖုိ႔က ပို၍အေရးႀကီးပါသည္။ အုိ၊ နာ၊ ေသမႈ ဆုိတဲ့ ေဘးမ်ိဳးေတြနဲ႔ ေလာဘ။ ေဒါသ။ ေမာဟ။ အတၱ၊ မာနနဲ႔ ပူေဆြး ေသာက၊ ဗ်ာ ပါဒစတဲ့ ကိေလသာအနာေရာဂါဆုိးက ပကတိအနာေရာဂါမ်ိဳး ထက္ပုိၿပီးခံစားခ်က္ ဆုိးရြားေစတယ္မဟုတ္လား။
လူမႈဘ၀ထုံးစံအတုိင္း မိဘအမ်ားစုအေနနဲ႕ အစားအေသာက္ အေနအထုိင္ ကစလုိ႔ အစစအရာရာခ်ိဳ႕ငဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္အစား အေသာက္ကေန မရႏုိင္မဲ့ အားျဖစ္ ဖြယ္ရာဓာတ္စာကုိ ေဆးကေနအေထာက္အကူေပးႏုိင္ပါေစေတာ့ဆုိတဲ့အ ေနနဲ႔ ေဆး၀ါးမ်ားကုိ အထူးတလည္ ေထာက္ပံ့ၾကျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ သုိ႔ေပမယ့္ခုလို ခႏၶာ ကုိယ္အတြက္အားျဖစ္ေအာင္ အားေဆးမ်ားကိုသာ ေသာက္သံုးေစျခင္းျဖင့္ မ လံုေလာက္ႏိုင္ေသးပါ။ နာမ္၊ ရုပ္အေပၚက် ေရာက္လာႏုိင္တဲ့ ပကတိေရာဂါထက္ပုိ ဆုိးတဲ့အုိနာေသေဘးမ်ိဳးေတြ။ ခ်စ္ခင္သူေတြနဲ႔ေ၀းကြာေကြကြင္းရျခင္းဆုိတဲ့ ဒုကၡ ဆင္းရဲေတြ။ အဲဒီလုိ အုိ၊ နာ၊ ေသးေဘးစတာ ေတြကုိအမွီျပဳၿပီးျဖစ္ေပၚလာႏုိင္တဲ့ ေသာက(ပူေဆြး၀မ္းနည္းမႈ)၊ ပရိေဒ၀(ငိုေၾကြးမႈ) ေရာဂါမ်ိဳးေတြကုိခုခံရင္ဆုိင္ႏုိင္ေစ ဖုိ႔ႀကိဳတင္ၿပီး ေဆးေသာက္ႏုိင္ေစဖုိ႔ကိုေတာ့ ေလးေလးနက္နက္ မျပတ္တမ္းပဲတုိက္ တြန္းအားေပးေနရေပလိမ့္ဦးမည္။ ေနထုိင္မႈပတ္၀န္းက်င္ေၾကာင့္၊ အေျခအေနအ ရပ္ရပ္ေၾကာင့္ ရိပ္သာမွာမေပ်ာ္ရႊင္ႏုိင္ခဲ့တာကုိ နားလည္သင့္ပါသည္။ သုိ႔ေပမယ့္ အစား၊ အေသာက္စတဲ့ ရုပ္၀တၳဳေတြနဲ႔ ေထာက္ပံ့တာထက္-
(ဓမၼပဒ-၂၀၄)
လာဘ္တကာလာဘ္ထဲမွာ က်န္းမာေရးေကာင္းမြန္ျခင္းဆုိတဲ့ လာဘ္ဟာအ ေကာင္းဆုံးလာဘ္ျဖစ္သည္ဟုျမတ္ဗုဒၶက မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ အဲဒီမိန္႔ၾကားခ်က္ ဟာတျခားအခ်ိန္မွာ မသိသာေပမဲ့ က်န္းမာေရးမေကာင္းျဖစ္တဲ့အခါမွာပိုမိုသိလာ ရပါသည္။ သာမန္ႏွာေစးေခ်ာင္းဆုိးျဖစ္တာကိုအခုေလာက္ေလးေလးနက္နက္မ ေတြးမိတတ္ခဲ့ပါဘူး။ သုိ႔ေပမယ့္ ေသးေသးငယ္ငယ္ေရာဂါျဖစ္လာ တယ္ဆုိလ်င္ ျဖင့္ေနရထုိင္ရတာ အဆင္မေျပလာတာကုိေတာ့ထင္ထင္ရွားရွားပဲ သိႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ လူတုိင္းနီးပါးေလာက္လည္း ဒီအေနမ်ိဳးကုိျဖင့္ ခံစားသိရွိဖူးၾကမွာပါ။ ၾကီးမားတဲ့ေရာ ဂါ ေ၀ဒနာခံစားေနရသူမ်ားအဖုိ႔ေတာ့ စိတ္လက္ၾကည္သာျဖစ္ႏုိင္ဖုိ႔ရာပုိၿပီးခက္ခဲ ေပမည္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္။ ဘ၀မွာက ဇာတိ-ဆုိတဲ့ျဖစ္ေပၚမႈကုိ လက္ခံလုိက္တာနဲ႔ သူနဲ႔ ဘယ္လုိမွ ခြဲျခားလုိ႔မျဖစ္ႏုိင္တဲ့ ဇရာဆုိတဲ့ရင့္ေရာ္အုိေဆြးမႈ။ ဗ်ာဓိ(နာက်င္မႈ) နဲ႔ မရ ဏ-ဆုိတဲ့(ပ်က္စီးေသေၾကမႈ)သေဘာတရားက တြဲၿပီးပါလာစၿမဲပါပဲ။ အဲဒီလုိ အုိ၊ နာ၊ ေသမႈေတြနဲ႔ ေတြ႔ၾကဳံရတဲ့အခါတုိင္းမွာလည္း ခံစားရသူကာယကံရွင္ကုိယ္တုိင္ ပဲျဖစ္ျဖစ္။ ဒီအုိနာေသမႈေတြနဲ႔ တစ္နည္းနည္းအားျဖင့္ ႏွီးႏြယ္ဆက္စပ္ေနတဲ့သူ ေတြမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ စုိးရိမ္ေၾကာင့္ၾကျဖစ္ရမႈေတြ။ ငုိေၾကြးျမည္တမ္းရမႈေတြဆုိတာက အနည္းနဲ႔အမ်ားဆုိသလုိ ခံစားေတြ႔ၾကဳံၾကရေတာ့တာပါ။ ဒီလိုအို၊ နာ၊ ေသမႈေတြ။ စုိးရိမ္ငုိေၾကြးရမႈေတြဆုိတာကလည္း သူသူကုိယ္ကုိယ္ ဘယ္ပုဂၢိဳလ္မွ လက္ခံခ်င္တဲ့ အရာ၊ေတာင့္တလုိလားတဲ့အရာမ်ိဳးေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္လုိပင္ မလုိခ်င္။ မ ေတာင့္တေပမယ့္လည္း ဒီအရာေတြက မဖိတ္ေခၚပဲ ေရာက္လာတတ္တဲ့အရာ ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ၾကိဳဆုိလက္ခံသည္ပဲျဖစ္ေစ။ ၾကိဳဆုိလက္မခံလုိသည္ပဲျဖစ္ေစ သူ႔အခ်ိန္တန္လ်င္ေတာ့ ဆုိက္ဆုိက္ၿမိဳက္ၿမိဳက္ ေရာက္လာမွာကေတာ့ မလြဲမေသြ ပါ။ ဒါဟာ သတၱ၀ါတုိင္းနဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့အရာ။ ၾကီးၾကီးငယ္ငယ္ ရြယ္ရြယ္၊ လတ္ လတ္အေပၚ အမွတ္မထင္ အခ်ိန္မေရြး က်ေရာက္လာႏုိင္တဲ့ အရာလည္းပဲျဖစ္ပါ တယ္။ ေရာဂါရမွ ေဆးကုိေသာက္သုံးတာထက္ အလြယ္တကူနဲ႔ ေရာဂါမျဖစ္ရ ေအာင္ ေနထုိင္တတ္ဖုိ႔နဲ႔။ ေရာဂါ မျဖစ္မီကပင္ေသာက္သုံးသင့္တဲ့ၾကိဳတင္ကာ ကြယ္ေဆးကုိ ႀကိဳတင္ေသာက္သုံးႏုိင္ဖုိ႔က ပို၍အေရးႀကီးပါသည္။ အုိ၊ နာ၊ ေသမႈ ဆုိတဲ့ ေဘးမ်ိဳးေတြနဲ႔ ေလာဘ။ ေဒါသ။ ေမာဟ။ အတၱ၊ မာနနဲ႔ ပူေဆြး ေသာက၊ ဗ်ာ ပါဒစတဲ့ ကိေလသာအနာေရာဂါဆုိးက ပကတိအနာေရာဂါမ်ိဳး ထက္ပုိၿပီးခံစားခ်က္ ဆုိးရြားေစတယ္မဟုတ္လား။
လူမႈဘ၀ထုံးစံအတုိင္း မိဘအမ်ားစုအေနနဲ႕ အစားအေသာက္ အေနအထုိင္ ကစလုိ႔ အစစအရာရာခ်ိဳ႕ငဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္အစား အေသာက္ကေန မရႏုိင္မဲ့ အားျဖစ္ ဖြယ္ရာဓာတ္စာကုိ ေဆးကေနအေထာက္အကူေပးႏုိင္ပါေစေတာ့ဆုိတဲ့အ ေနနဲ႔ ေဆး၀ါးမ်ားကုိ အထူးတလည္ ေထာက္ပံ့ၾကျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ သုိ႔ေပမယ့္ခုလို ခႏၶာ ကုိယ္အတြက္အားျဖစ္ေအာင္ အားေဆးမ်ားကိုသာ ေသာက္သံုးေစျခင္းျဖင့္ မ လံုေလာက္ႏိုင္ေသးပါ။ နာမ္၊ ရုပ္အေပၚက် ေရာက္လာႏုိင္တဲ့ ပကတိေရာဂါထက္ပုိ ဆုိးတဲ့အုိနာေသေဘးမ်ိဳးေတြ။ ခ်စ္ခင္သူေတြနဲ႔ေ၀းကြာေကြကြင္းရျခင္းဆုိတဲ့ ဒုကၡ ဆင္းရဲေတြ။ အဲဒီလုိ အုိ၊ နာ၊ ေသးေဘးစတာ ေတြကုိအမွီျပဳၿပီးျဖစ္ေပၚလာႏုိင္တဲ့ ေသာက(ပူေဆြး၀မ္းနည္းမႈ)၊ ပရိေဒ၀(ငိုေၾကြးမႈ) ေရာဂါမ်ိဳးေတြကုိခုခံရင္ဆုိင္ႏုိင္ေစ ဖုိ႔ႀကိဳတင္ၿပီး ေဆးေသာက္ႏုိင္ေစဖုိ႔ကိုေတာ့ ေလးေလးနက္နက္ မျပတ္တမ္းပဲတုိက္ တြန္းအားေပးေနရေပလိမ့္ဦးမည္။ ေနထုိင္မႈပတ္၀န္းက်င္ေၾကာင့္၊ အေျခအေနအ ရပ္ရပ္ေၾကာင့္ ရိပ္သာမွာမေပ်ာ္ရႊင္ႏုိင္ခဲ့တာကုိ နားလည္သင့္ပါသည္။ သုိ႔ေပမယ့္ အစား၊ အေသာက္စတဲ့ ရုပ္၀တၳဳေတြနဲ႔ ေထာက္ပံ့တာထက္-
(၁)သဒၶါတရားမရွိတဲ့ မိဘမ်ားဆုိလ်င္ သဒၶါတရားရွိဖုိ႔။
(၂)သီလမရွိတဲ့ မိဘမ်ိဳးျဖစ္ေနလ်င္လည္း သီလရွိသူျဖစ္လာေအာင္ တုိက္တြန္း အားေပး။
(၃)မေပးရက္မလွဴရက္နဲ႔ ႏွေမ်ာတြန္႔တုိ ေနတဲ့ မိဘကိုေပးကမ္း စြန္႔ႀကဲျခင္း ႏွင့္ျပည့္ စံုေအာင္ေျပာေပး၊
(၄)ပညာနည္းပါး ေနတဲ့မိဘမ်ား ဆုိလ်င္လည္း ပညာတရားတုိးပြားေအာင္ပံ့ပုိးေပး ျခင္း
မ်ိဳးကပုိမုိအက်ိဳးႀကီးေၾကာင္း ကုိလည္းဘုရားရွင္ ကမိန္႔ေတာ္မူခဲ့့ပါတယ္။
(ပညာဆိုသည္ မွာအတန္းပညာကိုေျပာျခင္းမဟုတ္ပါ။ ၀ိပႆသနာဉာဏ္ပညာကို ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္)။ အထက္ပါေလးနည္းထဲမွ တခုခုကို မိမိေၾကာင့္လိုက္နာ က်င့္ၾကံသြားမယ္၊ သက္၀င္ယံုၾကည္ခဲ့မယ္ဆုိရင္္ မိဘေက်းဇူးေက်ေအာင္ဆပ္ၿပီး သားျဖစ္ပါတယ္။ သုိ႔ေပမယ့္ ဒီအရာဟာတျခား ရုပ္ပစၥည္းေတြ လုိ “ေရာ့ အင္”့ ဆုိ ၿပီးေပးလုိ႔ရႏုိင္တဲ့ အရာမ်ိဳးမဟုတ္ပဲ ကာယကံ ရွင္မ်ားကုိယ္တုိင္ ပါ၀င္ပါမွျဖစ္ႏုိင္ တာပါ။ သုိ႔အတြက္ သူတုိ႔ကုိယ္ တုိင္ပါ၀င္ဖုိ႔ကုိတြန္း အားေပးရပါမည္။ ဒီအတြက္မိ မိ ကိုယ္တိုင္လည္းသိေအာင္၊ မိဘေတြကုိလည္းေျပာႏိုင္ေအာင္္ အမွန္ပင္ႀကိဳးစား ေလ့လာက်င့္ၾကံေနသင့္ပါၿပီ။ မိဘေက်းဇူးကိုမည္သည့္ နည္းႏွင့္မွ်ေက်ေအာင္မ ဆပ္ႏိုင္ပါ။ ဘုရားရွင္ ေဟာၾကားခဲ့ေသာတရားႏွင့္သာ ဆပ္၍ေက်ႏိုင္ပါသည္။ စာ ဖတ္သူမ်ားလည္းအသိဉာဏ္ပညာ တိုးပြားကာ မိဘေက်းဇူးေက်ေအာင္ ဆပ္၍ ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာရရွိႏိုင္ၾကပါေစ။…။
သူ႔ဘုန္းကံႏွင့္သူ
ဘုန္းကံဆိုရာ၌ ျပဳခဲ႔ဘူးေသာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈရွိျခင္းေၾကာင့္ ရရွိ ေသာအက်ိဳးတရားကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကုသိုလ္ ေကာင္းမႈအားၾကီးခဲ႔လွ်င္ ဘုန္းကံၾကီးမည္။ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈနည္း ခဲ႔လွ်င္ ဘုန္းကံနည္းမည္ကို သိထားရ ေပမည္။ သတၱ၀ါတို႔၏စိတ္ သည္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး မတူၾကျခင္းေၾကာင့္ ျပဳလုပ္ၾကေသာ အလုပ္တို႔လည္း တစ္ေယာက္ႏွင့္တစ္ေယာက္ တူၾကမည္ မဟုတ္ ေပ။ ထိုအေၾကာင္းတို႔ေၾကာင့္ ရရွိၾကေသာ အက်ိဳးတရားတို႔လည္း မတူညီၾကျခင္းျဖစ္၏။
တခ်ိဳ႕က ဥပဓိ႐ုပ္ အင္မတန္ဆိုးၾကေသာ္လည္း တခ်ိဳ႕က အင္ မတန္ေကာင္းၾက၏။ တခ်ိဳ႕က စား၀တ္ေနေရးအတြက္ ျပင္းစြာ႐ုန္း ကန္လႈပ္ရွားျပီးမွ ရၾကေသာ္လည္း တခ်ိဳ႕က လြယ္ကူစြာရၾကေပ သည္။ ထိုသို႔ ကြာျခားေနတာကေတာ႔ မတူညီေသာ ကံတရားတို႔ ေၾကာင့္ပင္ျဖစ္၏။
ထိုသို႔ မတူညီၾကေသာ အက်ိဳးတရားမ်ားသည္ မတူညီေသာ ျပဳခဲ႔ဘူး သည့္ကံတရားတို႔ မတူညီျခင္းေၾကာင့္ပင္ျဖစ္၏။ အကုသိုလ္တရား တို႔ကို ျပဳလုပ္ေနတုန္းမွာပင္ ေရွးကံ၏ အေထာက္ အပံ႔ေကာင္း ျခင္းေၾကာင့္ ေကာင္းက်ိဳးသုခတရားတို႔ ေတြ႔ေနရတတ္ေပသည္။ ယခု ေကာင္းမႈတရားတို႔ကို ျပဳလုပ္ေနေသာ္လည္း ေရွးကံ၏ အေထာက္အပံ႔ဆိုးျခင္းေၾကာင့္ ဆိုးက်ိဳးတရား တို႔လည္း ေတြ႔ေနရ တတ္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယခုျဖစ္ဆဲ၌ ေကာင္းမႈတရားတို႔ကိုသာ မ်ားမ်ားျပဳလုပ္ၾကပါေလ။ ေကာင္းမႈ ျပဳျခင္းေၾကာင့္ ေကာင္းက်ိဳး တရားတို႔ ခ်က္ခ်င္းရေနသလို မရ တာလည္း ရွိေနတတ္ေပသည္။ ဗုဒၶ၀ါဒသည္ အက်ိဳးကိုလိုက္ေသာ ၀ါဒမဟုတ္၊ အေၾကာင္းကိုသာ ေကာင္းေအာင္ျပဳေသာ ၀ါဒျဖစ္သည္ကို သတိျပဳရေပမည္။
တခါတရံ၌လည္း ေကာင္းမႈတို႔ကုိ ျပဳလုပ္ေနျခင္း၊ ေရွးကံ၏ အေထာက္အပံ႔ ေကာင္းျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေကာင္က်ိဳးတရားတို႔ သည္ တဟုန္ထိုးက်ေရာက္လာတတ္ေပရာ ထိုအခါ၌ ရရိွေသာ အက်ိဳးတရားတို႔ကို အေၾကာင္းျပဳျပီး တစ္ေယာက္ႏွင့္တစ္ ေယာက္ ဂုဏ္တုဂုဏ္ၿပိဳင္လုပ္ျခင္း(မာန)၊ မနာလိုျခင္း (ဣႆာ)၊ ၀န္တိုျခင္း (မစၧရိယ) တရားတို႔ျဖစ္ေနလွ်င္ကား မသင့္ေလ်ာ္လွေပ။ ထို မာန၊ ဣႆာ၊ မစၧရိယတို႔ကို ေမြးျမဴတားၾကလွ်င္ ေနာင္သံသရာဆင္းရဲ၊ ယခုဘ၀မ်က္ေမွာက္ဆင္းရဲတို႔သည္ ေနာက္ကထပ္ၾကပ္မကြာလိုက္ ေနဦးမည္ကို သတိျပဳရေပမည္။
သူဘုန္းကံႏွင့္သူရွိေသာသေဘာကို သာဓက၀တၳဳ ထုတ္ျပပါအ႔ံ။ ဤ ၀တၳဳမွာ ဗုဒၶက သတၱ၀ါတို႔ ဣႆာတရားကင္းရွင္းစြာ ေနထိုင္တတ္ ေအာင္ႏွင့္ သူ႔ဘုန္းကံႏွင့္သူ အက်ိဳးေပးတတ္ပံုကို ဆံုးမလိုျခင္းျဖစ္ သည္ဟု သိျမင္ႏိုင္ပါသည္။
တစ္ေန႔ေသာအခါ၌ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးႏွင့္ ရဟန္း သံဃာ ေတာ္တို႔ ဆြမ္းခံႂကြလာၾကရာ ဘုရားရွင္က ေပ်ာ္ပြဲစား ထြက္လာၾက ေသာ ကေလးငယ္တို႔ကိုျမင္ေလေသာ္ ဆြမ္းခံ ဆက္မႂကြေတာ႔ဘဲ ရဟန္းတို႔ကို သစ္ပင္ရိပ္ေတြမွာ အနားယူ ေစေတာ္မူ၏။ ထိုအခါ ရဟန္းေတာ္တို႔က ဘုရားရွင္အား ဤသို႔ ေလွ်ာက္ထားေမးျမန္းၾက၍ ဘုရားရွင္ကေျဖၾကားေတာ္မူေလ၏-
ေမး - အရွင္ဘုရား၊ ဆြမ္းခံမႂကြေတာ႔ဘူးလားဘုရား။
ေျဖ - မႂကြေတာ႔ဘူး ခ်စ္သားတို႔၊ ေတာထဲမွာဘဲဘုန္းေပးမယ္။
ေမး - အရွင္ဘုရား၊ ဆြမ္းဘုန္းမေပးလွ်င္ ဘယ္အရာကို ဘုန္း
ေပးေတာ္မူပါမလဲဘုရား။
ေျဖ - ခ်စ္သားတို႔…၊ မုန္႔ခဲဖြယ္တို႔ကို ဘုန္းေပးမယ္။
ေမး - အလွဴရွင္က ဘယ္သူေတြရွိလို႔ပါလဲဘုရား။
ေျဖ - အလွဴရွင္ေတြကေတာ ေ႔ရွမွာျမင္ေနရတဲ႔ ေပ်ာ္ပြဲစားထြက္
လာတဲ႔ ကေလးငယ္တို႔ဘဲ။ အလွဴခံက ေနာက္မွာလာလိမ္႔
မယ္ ခ်စ္သားတို႔…။
ရဟန္းေတာ္တို႔သည္ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ မည္သူျဖစ္သည္ကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ ေနခ်ိန္ ေနာက္၌ အရွင္မဟာကႆပကိုယ္ေတာ္ၾကီး ႂကြလာရာ ကေလးတို႔သည္ “တို႔ အရွင္ဘုရားၾကီးႂကြလာျပီ” ဟူ၍ အရွင္မဟာ ကႆပကိုယ္ေတာ္ၾကီးထံသို႔ ေျပးလာၾကျပီး မုန္႔ခဲဖြယ္ တို႔ကို ဆက္ ကပ္ၾကေလ၏။ ထို႔ေနာက္ အရွင္မဟာ ကႆပကိုယ္ ေတာ္ၾကီးက ဘုရားရွင္ႏွင့္ ရဟန္းေတာ္တို႔ကို ျပန္လည္ဆက္ကပ္ခဲ႔ေလ၏။
ဤေနရာ၌ စာဖတ္သူတို႔အေနျဖင့္ အဘယ္ကဲ႔သို႔ သံုးသပ္ၾကမည္ နည္း။ ဘုရားရွင္ႏွင့္ အရွင္မဟာကႆပကိုယ္ေတာ္ၾကီး တို႔တြင္ အဘယ္သူက ဘုန္းကံၾကီးမားပါသလဲ။ ဘုန္းကံတရား တို႔ကေတာ႔ ဘုရားကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးအား အဘယ္သူမွ ယွဥ္ျခင္းငွါ မတတ္ ေကာင္းပါေပ။ သတၱ၀ါအားလံုးတို႔၏ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈႏွင့္ ယွဥ္လွ်င္ ပင္ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးက သာပါသည္။ ထို္သာဓက၌ သူ႔ကုသိုလ္ကံႏွင့္သူ ဘုန္းကံ အေလ်ာက္ အက်ိဳးေပးျခင္း သာျဖစ္ပါ သည္။
ယခုလက္ရွိဘ၀၌ ရရွိေသာအက်ိဳးတရားတို႔သည္ အတိတ္က အေၾကာင္းတရားမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ တခ်ိဳ႕ဥာဏ္ေကာင္းသည္၊ တခ်ိဳ႕ဥာဏ္မေကာင္းၾက။ တခ်ိဳ႕ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာေနႏိုင္ၾကသည္၊ တခ်ိဳ႕ ဆင္းရဲမြဲေတၾကသည္။ ကိုယ္ထက္သာလို႔ မနာလို မျဖစ္ၾက ႏွင့္။ ျပဳခဲ႔ေသာကံတရားတို႔ မတူညီၾကတာ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာအက်ိဳးျခင္းလည္း မတူညီၾကျခင္းျဖစ္ေပသည္။ အတိတ္က ျပဳခဲ႔ေသာ ကံတရားတို႔ေၾကာင့္ ယခုရရွိခံ စားရေပသည္။ ယခုျပဳ ေသာကံတရားတို႔သည္ ေနာင္ခံစားရေပမည္။ ေနာင္ဆိုရာ၌ ေနာက္ ဘ၀တစ္ခုတည္းကိုဘဲ မမွတ္ယူ သင့္ေပ။ ထိုသို႔ တစ္ခုတည္းကိုသာ မွတ္ယူလိုက္လွ်င္ ေနာက္ ဘ၀ေကာင္းစားဘို႔အေရး ယခုဘ၀ ကုသိုလ္လုပ္ ဆိုသလို ျဖစ္ေနေပမည္။ ေနာင္ဘ၀ေတြတပ္မက္ျပီး ကုသိုလ္လုပ္ေနျပန္ လွ်င္လည္း ကိုယ္ခႏၶာကိုယ္ကို ေရာင္းစားေန သလို ျဖစ္ေနေပမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶ၏အဆံုးအမအတိုင္း ဘ၀ေတြကို မတပ္မက္ဘဲ ဘ၀ကုန္ရာ၊ ဒုကၡေတြခ်ဳပ္ျငိမ္းရာ နိဗၺာန္ သို႔သာ အလိုရွိေသာဆႏၵျဖင့္ ကုသိုလ္တရားတို႔ကို ျပဳလုပ္ၾကပါကုန္။ ကိုယ္ျပဳေသာ ကံတရားတို႔သည္ အရိပ္ကဲ႔သို႔ ထပ္ခ်ပ္မကြာ လိုက္ပါ ေနမွာျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ဆုေတာင္းတာ မေတာင္းတာက အဓိကမက် ဘဲ ပါရမီအလုပ္တို႔ကို ျပဳလုပ္ေနဘို႔ကသာ အဓိက က်တာျဖစ္ျခင္း ေၾကာင့္ ပါရမီအလုပ္ ေန႔စဥ္ျပဳလုပ္ၾကပါကုန္။
စာဖတ္သူတို႔အားလံုး ကိုယ္က်န္းမာ၊ စိတ္ခ်မ္းသာျပီး ေကာင္းက်ိဳးလိုရာဆႏၵ ျပည့္၀ႏိုင္ၾကပါေစ။
တခ်ိဳ႕က ဥပဓိ႐ုပ္ အင္မတန္ဆိုးၾကေသာ္လည္း တခ်ိဳ႕က အင္ မတန္ေကာင္းၾက၏။ တခ်ိဳ႕က စား၀တ္ေနေရးအတြက္ ျပင္းစြာ႐ုန္း ကန္လႈပ္ရွားျပီးမွ ရၾကေသာ္လည္း တခ်ိဳ႕က လြယ္ကူစြာရၾကေပ သည္။ ထိုသို႔ ကြာျခားေနတာကေတာ႔ မတူညီေသာ ကံတရားတို႔ ေၾကာင့္ပင္ျဖစ္၏။
ထိုသို႔ မတူညီၾကေသာ အက်ိဳးတရားမ်ားသည္ မတူညီေသာ ျပဳခဲ႔ဘူး သည့္ကံတရားတို႔ မတူညီျခင္းေၾကာင့္ပင္ျဖစ္၏။ အကုသိုလ္တရား တို႔ကို ျပဳလုပ္ေနတုန္းမွာပင္ ေရွးကံ၏ အေထာက္ အပံ႔ေကာင္း ျခင္းေၾကာင့္ ေကာင္းက်ိဳးသုခတရားတို႔ ေတြ႔ေနရတတ္ေပသည္။ ယခု ေကာင္းမႈတရားတို႔ကို ျပဳလုပ္ေနေသာ္လည္း ေရွးကံ၏ အေထာက္အပံ႔ဆိုးျခင္းေၾကာင့္ ဆိုးက်ိဳးတရား တို႔လည္း ေတြ႔ေနရ တတ္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယခုျဖစ္ဆဲ၌ ေကာင္းမႈတရားတို႔ကိုသာ မ်ားမ်ားျပဳလုပ္ၾကပါေလ။ ေကာင္းမႈ ျပဳျခင္းေၾကာင့္ ေကာင္းက်ိဳး တရားတို႔ ခ်က္ခ်င္းရေနသလို မရ တာလည္း ရွိေနတတ္ေပသည္။ ဗုဒၶ၀ါဒသည္ အက်ိဳးကိုလိုက္ေသာ ၀ါဒမဟုတ္၊ အေၾကာင္းကိုသာ ေကာင္းေအာင္ျပဳေသာ ၀ါဒျဖစ္သည္ကို သတိျပဳရေပမည္။
တခါတရံ၌လည္း ေကာင္းမႈတို႔ကုိ ျပဳလုပ္ေနျခင္း၊ ေရွးကံ၏ အေထာက္အပံ႔ ေကာင္းျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေကာင္က်ိဳးတရားတို႔ သည္ တဟုန္ထိုးက်ေရာက္လာတတ္ေပရာ ထိုအခါ၌ ရရိွေသာ အက်ိဳးတရားတို႔ကို အေၾကာင္းျပဳျပီး တစ္ေယာက္ႏွင့္တစ္ ေယာက္ ဂုဏ္တုဂုဏ္ၿပိဳင္လုပ္ျခင္း(မာန)၊ မနာလိုျခင္း (ဣႆာ)၊ ၀န္တိုျခင္း (မစၧရိယ) တရားတို႔ျဖစ္ေနလွ်င္ကား မသင့္ေလ်ာ္လွေပ။ ထို မာန၊ ဣႆာ၊ မစၧရိယတို႔ကို ေမြးျမဴတားၾကလွ်င္ ေနာင္သံသရာဆင္းရဲ၊ ယခုဘ၀မ်က္ေမွာက္ဆင္းရဲတို႔သည္ ေနာက္ကထပ္ၾကပ္မကြာလိုက္ ေနဦးမည္ကို သတိျပဳရေပမည္။
သူဘုန္းကံႏွင့္သူရွိေသာသေဘာကို သာဓက၀တၳဳ ထုတ္ျပပါအ႔ံ။ ဤ ၀တၳဳမွာ ဗုဒၶက သတၱ၀ါတို႔ ဣႆာတရားကင္းရွင္းစြာ ေနထိုင္တတ္ ေအာင္ႏွင့္ သူ႔ဘုန္းကံႏွင့္သူ အက်ိဳးေပးတတ္ပံုကို ဆံုးမလိုျခင္းျဖစ္ သည္ဟု သိျမင္ႏိုင္ပါသည္။
တစ္ေန႔ေသာအခါ၌ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးႏွင့္ ရဟန္း သံဃာ ေတာ္တို႔ ဆြမ္းခံႂကြလာၾကရာ ဘုရားရွင္က ေပ်ာ္ပြဲစား ထြက္လာၾက ေသာ ကေလးငယ္တို႔ကိုျမင္ေလေသာ္ ဆြမ္းခံ ဆက္မႂကြေတာ႔ဘဲ ရဟန္းတို႔ကို သစ္ပင္ရိပ္ေတြမွာ အနားယူ ေစေတာ္မူ၏။ ထိုအခါ ရဟန္းေတာ္တို႔က ဘုရားရွင္အား ဤသို႔ ေလွ်ာက္ထားေမးျမန္းၾက၍ ဘုရားရွင္ကေျဖၾကားေတာ္မူေလ၏-
ေမး - အရွင္ဘုရား၊ ဆြမ္းခံမႂကြေတာ႔ဘူးလားဘုရား။
ေျဖ - မႂကြေတာ႔ဘူး ခ်စ္သားတို႔၊ ေတာထဲမွာဘဲဘုန္းေပးမယ္။
ေမး - အရွင္ဘုရား၊ ဆြမ္းဘုန္းမေပးလွ်င္ ဘယ္အရာကို ဘုန္း
ေပးေတာ္မူပါမလဲဘုရား။
ေျဖ - ခ်စ္သားတို႔…၊ မုန္႔ခဲဖြယ္တို႔ကို ဘုန္းေပးမယ္။
ေမး - အလွဴရွင္က ဘယ္သူေတြရွိလို႔ပါလဲဘုရား။
ေျဖ - အလွဴရွင္ေတြကေတာ ေ႔ရွမွာျမင္ေနရတဲ႔ ေပ်ာ္ပြဲစားထြက္
လာတဲ႔ ကေလးငယ္တို႔ဘဲ။ အလွဴခံက ေနာက္မွာလာလိမ္႔
မယ္ ခ်စ္သားတို႔…။
ရဟန္းေတာ္တို႔သည္ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ မည္သူျဖစ္သည္ကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ ေနခ်ိန္ ေနာက္၌ အရွင္မဟာကႆပကိုယ္ေတာ္ၾကီး ႂကြလာရာ ကေလးတို႔သည္ “တို႔ အရွင္ဘုရားၾကီးႂကြလာျပီ” ဟူ၍ အရွင္မဟာ ကႆပကိုယ္ေတာ္ၾကီးထံသို႔ ေျပးလာၾကျပီး မုန္႔ခဲဖြယ္ တို႔ကို ဆက္ ကပ္ၾကေလ၏။ ထို႔ေနာက္ အရွင္မဟာ ကႆပကိုယ္ ေတာ္ၾကီးက ဘုရားရွင္ႏွင့္ ရဟန္းေတာ္တို႔ကို ျပန္လည္ဆက္ကပ္ခဲ႔ေလ၏။
ဤေနရာ၌ စာဖတ္သူတို႔အေနျဖင့္ အဘယ္ကဲ႔သို႔ သံုးသပ္ၾကမည္ နည္း။ ဘုရားရွင္ႏွင့္ အရွင္မဟာကႆပကိုယ္ေတာ္ၾကီး တို႔တြင္ အဘယ္သူက ဘုန္းကံၾကီးမားပါသလဲ။ ဘုန္းကံတရား တို႔ကေတာ႔ ဘုရားကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးအား အဘယ္သူမွ ယွဥ္ျခင္းငွါ မတတ္ ေကာင္းပါေပ။ သတၱ၀ါအားလံုးတို႔၏ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈႏွင့္ ယွဥ္လွ်င္ ပင္ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးက သာပါသည္။ ထို္သာဓက၌ သူ႔ကုသိုလ္ကံႏွင့္သူ ဘုန္းကံ အေလ်ာက္ အက်ိဳးေပးျခင္း သာျဖစ္ပါ သည္။
ယခုလက္ရွိဘ၀၌ ရရွိေသာအက်ိဳးတရားတို႔သည္ အတိတ္က အေၾကာင္းတရားမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ တခ်ိဳ႕ဥာဏ္ေကာင္းသည္၊ တခ်ိဳ႕ဥာဏ္မေကာင္းၾက။ တခ်ိဳ႕ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာေနႏိုင္ၾကသည္၊ တခ်ိဳ႕ ဆင္းရဲမြဲေတၾကသည္။ ကိုယ္ထက္သာလို႔ မနာလို မျဖစ္ၾက ႏွင့္။ ျပဳခဲ႔ေသာကံတရားတို႔ မတူညီၾကတာ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာအက်ိဳးျခင္းလည္း မတူညီၾကျခင္းျဖစ္ေပသည္။ အတိတ္က ျပဳခဲ႔ေသာ ကံတရားတို႔ေၾကာင့္ ယခုရရွိခံ စားရေပသည္။ ယခုျပဳ ေသာကံတရားတို႔သည္ ေနာင္ခံစားရေပမည္။ ေနာင္ဆိုရာ၌ ေနာက္ ဘ၀တစ္ခုတည္းကိုဘဲ မမွတ္ယူ သင့္ေပ။ ထိုသို႔ တစ္ခုတည္းကိုသာ မွတ္ယူလိုက္လွ်င္ ေနာက္ ဘ၀ေကာင္းစားဘို႔အေရး ယခုဘ၀ ကုသိုလ္လုပ္ ဆိုသလို ျဖစ္ေနေပမည္။ ေနာင္ဘ၀ေတြတပ္မက္ျပီး ကုသိုလ္လုပ္ေနျပန္ လွ်င္လည္း ကိုယ္ခႏၶာကိုယ္ကို ေရာင္းစားေန သလို ျဖစ္ေနေပမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶ၏အဆံုးအမအတိုင္း ဘ၀ေတြကို မတပ္မက္ဘဲ ဘ၀ကုန္ရာ၊ ဒုကၡေတြခ်ဳပ္ျငိမ္းရာ နိဗၺာန္ သို႔သာ အလိုရွိေသာဆႏၵျဖင့္ ကုသိုလ္တရားတို႔ကို ျပဳလုပ္ၾကပါကုန္။ ကိုယ္ျပဳေသာ ကံတရားတို႔သည္ အရိပ္ကဲ႔သို႔ ထပ္ခ်ပ္မကြာ လိုက္ပါ ေနမွာျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ဆုေတာင္းတာ မေတာင္းတာက အဓိကမက် ဘဲ ပါရမီအလုပ္တို႔ကို ျပဳလုပ္ေနဘို႔ကသာ အဓိက က်တာျဖစ္ျခင္း ေၾကာင့္ ပါရမီအလုပ္ ေန႔စဥ္ျပဳလုပ္ၾကပါကုန္။
စာဖတ္သူတို႔အားလံုး ကိုယ္က်န္းမာ၊ စိတ္ခ်မ္းသာျပီး ေကာင္းက်ိဳးလိုရာဆႏၵ ျပည့္၀ႏိုင္ၾကပါေစ။
ျမင့္ျမတ္ျပည့္စံု သရဏဂံု
ျမန္မာဗုဒၶဘာသာတုိင္းရင္းသားအားလံုးနီးပါး၏ ကေလးမ်ားသိတတ္စအရြယ္မွစ၍ ဘုရားမွန္း၊ တရားမွန္း၊ သံဃာမွန္းသိေအာင္အစဦး ဆံုးသင္ၾကားေလ့က်င့္ ေပးၾကပါသည္။ အိမ္ သုိ႔ဆြမ္းခံၾကြသည့္ ရဟန္းသံဃာ ကုိျဖစ္ေစ၊ အဘိုးအဘြား သက္ႀကီးမ်ားကုိျဖစ္ေစ “ဦးေတာ္” “ဦးေတာ္” ဟုဆုိခိုင္းကာဦး တင္ရွိခုိး႐ိုေသသမႈျပဳ ေစၾကပါသည္။ တျဖည္းျဖည္း အရြယ္ေလးႀကီးလာေသာအခါ “ဗုဒၶံ သရဏံဂစၦာမိ၊ ဓမၼံ သရဏံဂစၦာမိ၊ သံဃံ သရဏံဂစၦာ မိ” ဆိုတတ္ေအာင္သားသမီးေလးေတြ ကုိႏႈတ္တုိက္သင္ေပးၾကသည္။ ထုိသုိ႔ႏွင့္ေမြးဖြားႀကီးျပင္းကာအုိမင္းရင့္ ေရာ္ေသဆံုး သြားၾကေလသည္။ ေသဆံုး သည္ဆုိလွ်င္ သရဏဂံုတင္ရမည့္ကိစၥကုိေနာက္ဆံုး အေရးတႀကီးကိစၥအျဖစ္ဖုတ္ပူမီးတုိက္ေဆာင္ရြက္ၾကပါေတာ့သည္။ သရဏဂံုတင္ သည္ဆုိေသာ ကိစၥသည္ျမန္မာဗုဒၶဘာသာအား လံုးအတြက္ေနာက္ဆံုး ခရီးထြက္ ေတာ့မွပ်ာပ်ာသလဲေဆာင္ရြက္ရသည့္ကိစၥျဖစ္ေနရသည္မွာ အလြန္၀မ္းနည္းစရာ ေကာင္းလွပါသည္။ သရဏဂံုဆုိသည္မွာျမန္မာစကားမဟုတ္ေပ။ (သရဏ+ ဂမန) ဟူေသာမဂဓတုိင္းဘာ သာစကားမွဆင္းသက္ေျပာင္းလဲလာသည့္္စကားျဖစ္ပါ သည္။ သရဏဆုိသည္မွာကုိးကြယ္ထုိက္ေသာ၀တၳဳ၊ ကုိးကြယ္ထုိက္ေသာပုဂၢိဳလ္ဟု အဓိပၸါယ္ရွိေပ သည္။ ဂမနဆုိသည္မွာေရာက္ျခင္းဟုအဓိပၸါယ္ရွိသည္။ သုိ႔ျဖစ္၍ ေပါင္းစပ္ၿပီး တုိက္႐ိုက္အဓိပၸါယ္ျပန္ေသာအခါ ကုိးကြယ္ရာအျဖစ္သုိ႔ေရာက္သည္ ဟုအနက္အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္ျခင္းကုိသရဏဂံုဟုေခၚသည္။ ကုိးကြယ္ဆုိေသာစ ကားမွာျမန္မာစကား ျဖစ္ပါသည္။ ကုိး-ဆုိ သည္ကအားကုိးျခင္း၊ ကြယ္-ဆုိသည္က ကာကြယ္ေပးျခင္းဟုအ ဓိပၸါယ္ရွိသည္။ မည္သည့္ကိစၥမ်ားအတြက္အား ကုိးၿပီး၊ မည္သည့္ကိစၥမ်ားအတြက္အကာ အကြယ္ေပးပါ သလဲဟုေတြးေတာဆင္ ျခင္ၾကည့္ ရပါမည္။ အပါယ္ ေလးပါး၊ ကပ္သံုးပါး၊ ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါးအစရွိသည္တုိ႔မွကာကြယ္ကင္း လြတ္ၿပီး မဂ္တရား၊ ဖုိလ္တရား၊ နိဗၺာန္တရားကုိရမည္ဟုယံုၾကည္စိတ္ခ်အား ကုိး ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ကုိးကြယ္ထုိက္၊ ကုိးကြယ္သင့္ေသာသရဏ၀တၳဳသံုးမ်ဳိးရွိပါ သည္။ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ ဟူ၍ျဖစ္ေပသည္။ ထုိသရဏ ၀တၳဳသံုးမ်ဳိးကုိအ ဘယ္ေၾကာင့္ကုိးကြယ္ ထုိက္သလဲဟုဆုိေသာ္ ျဖဴစင္ေသာ၊ သီလ၊ သမာ ဓိ၊ ပညာ အစရွိသည့္ ဂုဏ္ေတြေၾကာင့္ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ ထုိက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ကုိးကြယ္ ျခင္းဟူ ေသာသရဏဂံုတြင္ႏွစ္မ်ဳိးရွိသည္။ တစ္ဆင့့္ၾကားသုတသရဏဂံုႏွင့္ကို္ယ္ ေတြ႕သရဏဂံုဟူ၍ျဖစ္သည္။ ျမတ္စြာဘုရား၏ဂုဏ္ေက်းဇူး၊ တရားေတာ္၏ဂုဏ္ ေက်းဇူး၊ သံဃာေတာ္၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးမ်ားကုိ ၾကားဖူး၊နာဖူး၊ မွတ္သားဖူး၍ ဗုဒၶံသရ ဏံဂစၦာမိ စ သည္ျဖင့္ရြတ္ဆုိေဆာက္တည္ေသာသရဏဂံုမ်ဳိးကုိတစ္ဆင့္ၾကား သ ရဏဂုံဟုေခၚပါ သည္။ သိတတ္ခါစကေလးအရြယ္တုန္းကလူႀကီးမိဘမ်ားသင္ေပး သျဖင့္မိဘ႐ိုးရာရြတ္ဆုိ မႈမ်ဳိးသာျဖစ္သည္။ ကုိယ္ေတြ႕သရ ဏဂံုဆုိသည္မွာ သကၠာ ယဒိ႒ိ(ငါစြဲ၊ ငါ့ဟာ၊ ငါပိုင္ဟုစြဲ ေသာအယူ)ႏွင့္ ၀ိစိကိစာၦ(မရွင္းလင္းျခင္၊ ယံုမွားသံသ ယျဖစ္ျခင္း)တုိ႔၏ ၿငိမ္းေပ်ာက္ရာ ျဖစ္ေသာ အာယတနဓာတ္(ျမင္စိတ္၊ ၾကားစိတ္၊ နံ စိတ္၊ စားစိတ္၊ ယားနာ စိတ္၊ ေတြးေတာ စိတ္)တရားမ်ား၏ျဖစ္ပ်က္ပံုကုိျမင္ႏုိင္ ေသာသမၼာဒိ႒ိဥာဏ္(အျမင္မွန္)ႏွင့္ျပည့္စံုေသာ သရဏဂံု မ်ဳိးကုိေခၚသည္။ ရဟန္း သံဃာေတာ္မ်ားထံမွ သီလယူေဆာက္တည္ဖူးသူတုိင္း ၾကားဖူးနား၀ရွိသည့္ပါဠိစ ကားေလးေတြရွိပါသည္။ ယမဟံ ၀ဒါမိ တံ၀ေဒထ (ကြၽႏ္ုပ္ဆုိသ လုိလုိက္ဆုိၾက၊) ထုိအခါ လူအမ်ားက အာမ ဘေႏၲပါ (အရွင္ဘုရားေကာင္းပါၿပီ ။လုိက္ဆုိပါမည္အ ရွင္ဘုရား)ဟု၀န္ခံၾကသည္။ ထုိ႔ေနာက္ “နေမာ တႆ ဘဂ၀ေတာ အရဟ ေတာ သမၼာသမၺဳဒၶႆ” (အရဟံ ဂုဏ္၊ သမၼာသမၺဳဒၶဂုဏ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူေသာထုိျမတ္စြာ ဘုရားကိုရွိခုိးပါ၏။) ဗုဒၶံသရဏံ ဂစာၦမိ၊ ဓမၼံ သရဏံ ဂစာၦမိ၊ သံဃံ သရဏံ ဂစာၦမိ (ဘုရားကုိဆည္းကပ္ကုိးကြယ္ပါ၏။ တရားကိုဆည္းကပ္ကုိးကြယ္ပါ၏။ သံဃာကုိ ဆည္းကပ္ကုိး ကြယ္ပါ၏)ဟုသုံးႀကိမ္ဆုိခုိင္းပါသည္။ သံုးႀကိမ္ျပည့္ေသာအခါ ရဟန္းသံဃာက တိသရဏ ဂမနံ ပရိပုဏၰံ သရဏဂံု (ခံယူေဆာက္တည္မႈ ကိစၥၿပီး ျပည့္စံုၿပီ ဟုဆုိ၏။) လူေတြက အာမ ဘေႏၲ(ေကာင္းပါၿပီအရွင္ ဘုရား)ဟုလုိက္ဆုိ ၾက၏။ ထုိသုိ႔ရ ဟန္းႏွင့္သီလယူသူ လူအမ်ား ပါဠိလုိအျပန္အလွန္တုိင္ေပး၊ လုိက္ ဆုိၾကေသာ ကိစၥကုိလူအေတာ္မ်ားမ်ားက ဘာကုိဆုိလုိ႔ဆုိမွန္းအဓိပၸါယ္မသိစြာႏွင့္ ဆုိ႐ုိးထံုးစံရွိ၍သာ လုိက္ဆုိ ေနၾကသည္။ ထုိသုိ႔ပါဠိစကားျဖင့္အတုိင္အေဖာက္ ရြတ္ဆုိေနၾကသည္္မွာသရဏဂံုတည္ေဆာက္ေနျခင္း၊ သရဏဂံုတင္ေနျခင္းျဖစ္ သည္ကုိသိမွသိပါေလစဟုေတြးမိပါသည္။ သရဏဂံု တည္ေဆာက္ျခင္းကုိျပဳၿပီးပါ ေသာ္လည္းဘုိးေတာ္၊ ဘြားေတာ္၊ မင္းႀကီး၊ မင္းေလး၊ ေပ်ာက္ေစဆရာ၊ ေပါက္ေစ ဆရာ မ်ားအားလုံးကုိလက္ေတြ႕၊ မ်က္ေတြ႕ကုိး ကြယ္အားထားၾကကုန္ေလ၏။ မိမိ တုိ႔၏ႏႈတ္ဖ်ား မွရြတ္ဆုိတည္ေဆာက္ခဲ့ေသာသရဏဂံုသံုးပါးကုိဘာမွန္းမသိိေမ့ ေလ်ာ့ကုန္ၾကေလသည္။ ကုိးကြယ္ရာေတြသံုးပါးမကကုိးကြယ္ၾကေလ၏။ ထုိ႔ျပင္ ေသေသာသူ၏႐ုပ္အေလာင္းအား ျမန္မာ့႐ိုးရာအတုိင္းသရဏဂံုတင္ေလ့ရွိပါသည္။ ေသေသာသူကိုသရဏဂံုတည္ေပး၍ထို သူမွာသရဏဂံုအက်ိဳးကုိမရ ေတာ့ပါ။
တဆက္တည္းေျပာလိုသည္မွာ ယေန႔အခ်ိန္ခါမွာေတာ့အတုေယာင္မ်ားကအေတာ္ ေနရာယူလာၾကပါၿပီ။ အနည္းငယ္ေျပာျပလုိပါသည္။ လူေတြကိုက အားကိုးစရာဟု ထင္မွတ္ ကာနတ္မ်ား၊ မယ္ေတာ္၊ ဘုိးေတာ္မ်ားကိုပို၍အေလးထားျပဳလုပ္ ေနၾကပါ သည္။ ကိုၾကီး ေက်ာ္ဆုိေသာ အမူးသမားနတ္ကိုကိုယ္ကြယ္ရာအဟုတ္မွတ္ကာ သြားေရာက္ဆက္သေန ၾကပါသည္။ ဘုရားရွင္က ေသေသရည္ စီးပြားပ်က္ကို တစက္ကယ္မွ်မေသာက္ၾက ႏွင့္ဟု ဆံုးမေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ေမာင္ေက်ာ္ကအုိး လိုက္ေသာက္ကာ အံဖတ္ဆုိ႔ေသခဲ့ပါတယ္။ စာဖတ္သူမ်ားပင္ ေတြးၾကည့္ၾကပါ။ အေမဂ်မ္း ဆုိေသာနတ္ကိုၾကည့္ပါ။ အဲဒီနတ္၀င္လာ တဲ့အခါမွာဆဲဆုိကာမုိက္ရိုင္း ေသာစကားမ်ားနဲ႕ေဟာေလ့ရွိပါတယ္။ ဘုရားက၀ဇီဒုစရိုက္ ေလးပါးကိုမလုပ္ၾက ရန္ဆံုးမေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ အေမဂ်မ္းဆုိ သူကဘုရားႏွင့္ဆန္႕က်င္ကာေျပာဆုိေန ပါသည္။ မႏွဲေလးဆုိေသာ ကေလးနတ္ကိုၾကည့္ပါ။ သူသည္ယေန႕တုိင္ေအာင္စ ကားမပီေသးပါ။ မူၾကိဳေက်ာင္းကိုေတာင္ပို႔ထားသင့္ပါေတာ့သည္္။ အဲဒီကေလးနတ္ ၀င္ ေသာအခါ ယေန႔ေပၚသီခ်င္းမ်ားသီဆုိကာနတ္ကၾကပါသည္။ အဲဒီကေလးက ယေန႔ထြက္ ေသာသီခ်င္းမ်ားကိုလည္းလုိက္ဆုိတက္ေနပါတယ္။ စဥ္းစားတာၾကည့္ ပါ။ အိမ္တြင္းအေဖ ၾကီးဟုေခၚေနၾကေသာ ေမာင္တင့္တယ္သည္မီးရႈိ႕အသက္ခံရ ၍ေသရခဲ့ပါတယ္။ သူကို လည္းအိမ္မွာဘာေၾကာင့္ေခၚကာတင္ထားၾကပါသလဲ။ အစြဲေၾကာင့္နတ္စိမ္းျဖစ္ေနသည္ဘဲထားပါဦး။ သူတုိ႕ကိုေပးကမ္းေကၽြး တဲ့အေနနဲ႕ ေတာ့ျပဳလုပ္လို႔ရပါတယ္။ ဘုရားစင္နားရွိေနေသာဘိုးေတာ္ရုပ္မ်ားမွာအေတာ္ပင္ ရုပ္ပ်က္လွပါတယ္။ ဘုရားနား ေနၿပီး ဒူးေပၚ၊ ေပါင္ေပၚျဖင့္ထိုင္ကာေနပါ သည္။ ထုိသို႔ရိုင္းဆိုင္းေသာသူမ်ားကိုဘာေၾကာင့္မ်ားအိမ္မွာ ထားေနၾကသည္ကိုမသိ ေတာ့ပါ။ ထိုအေၾကာင္း မ်ားေျပာရင္ ဆံုးမွာမဟုတ္ေတာ့ပါ။ စာ ဖတ္သူမ်ား ဥာဏ္ ျဖင့္စဥ္းစားၾကည့္ပါေတာ့။ (လူတုိင္း။ အိမ္ တိုင္းကိုး ကြယ္ေနၾကသည္ဟု ကၽြန္ေတာ္ မေျပာပါဘူး)။ ထုိနတ္မ်ားကို ကိုကြယ္ၿပီးေသပါက အန္ဖတ္စားၿပိႆာျဖစ္ရပါ တယ္။ ေပးကမ္းေကၽြးေမြးမႈအေနနဲ႕ေတာ့ ျပဳလုပ္လို႔ရပါသည္။ ထုိနတ္မ်ားကိုကိုး ကြယ္ ရာဟူ၍အားထားမိပါက သရဏဂံုပ်က္ပါတယ္။ ထိုသို႕မျဖစ္ရေလေအာင္အ ေလးနက္ ထား၍ေရးသားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ သုိ႔မွသာသရဏ ဂံုတည္ေသာ၊ ၿမဲေသာ၊ ခုိင္ေသာ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအျဖစ္ဂုဏ္ယူ၀င့္ၾကြားႏုိင္မည္ ျဖစ္ေပသည္။ ေျပာေတာ့ဗုဒၶဘာသာဆုိၿပီး တျခားအလုပ္ေတြလုပ္ေနသည္မွာ အရွက္မရွိေသာ သူမ်ားပမာျဖစ္ေနပါေတာ့မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာသာလ်င္ကိုးကြယ္ ရာအစစ္မွန္ဟုသိလိုက္ပါက ေနာက္ေန႔မွ စ၍နတ္မ်ား။ မယ္ေတာ္၊ ဘိုးေတာ္မ်ားကို ဘာအေၾကာင္းႏွင့္မွ်ကန္ ေတာ့မေနသင့္ပါ။ ဗုဒၶ ဘာသာတို္င္ ကံ၊ ကံ၏ အက်ိဳးကို ယံုၾကည္ၾကသူမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ မိမိေကာင္းတာလုပ္ရင္ ဆုေတာင္းစရာမလိုဘဲ ေကာင္းက်ိဳးရမွာအမွန္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ မေကာင္းတာလုပ္၍ေျပ ေပ်ာက္ပါရေစဟု ဆုေတာင္းေန၍လည္းမရေတာ့ပါ။ ေစတနာသည္ကံျဖစ္ပါ သည္။ မိမိျပဳေသာကံ သည္မိမိအတြက္ျပန္ခံစားရေၾကာင္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိင္းသိၿပီးျဖစ္ မည္ဟုထင္မိ ပါသည္။ မိမိအတြက္ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာသည္သာကိုးကြယ္ အားထားရာအစစ္ မွန္ျဖစ္ ေၾကာင္းသိရွိၾကမည္ဟုယံုၾကည္ရပါမည္။ ထို႔ေၾကာင့္မည္သည့္ေနရာ ေရာက္ေရာက္ သရဏဂံုသံုးပါးကိုအၿမဲ တည္ေနၾကပါ။ နံနက္အိပ္ရာထသည္ႏွင့္ တျပိဳင္နက္ ဗုဒၶ သရဏံ ဂစာၧ မိ၊ ဓမၼံ သရဏံဂစာၧမိ၊ သံဃံ သရဏံဂစာၧမိ၊ ဟုရြတ္ ဆုိၿပီးျဖစ္ေနပါကအလြန္ေကာင္းပါ သည္။ ေရေသာက္ေနစဥ္၊ ကားစီးေနစဥ္၊ စား ေသာက္ေနခ်ိန္မည္သည့္ေနရာ၊ အခ်ိန္မဆို ရြတ္ဆုိပြားမ်ား ေနႏုိင္ပါသည္။ သတိ တရားရွိဖို႔ အဓိကသတိ ေပးပါရေစ။ သတိလြတ္ တာႏွင့္ပြားမ်ားျဖစ္မည္မဟုတ္ ေတာ့ပါ။
တဆက္တည္းေျပာလိုသည္မွာ ယေန႔အခ်ိန္ခါမွာေတာ့အတုေယာင္မ်ားကအေတာ္ ေနရာယူလာၾကပါၿပီ။ အနည္းငယ္ေျပာျပလုိပါသည္။ လူေတြကိုက အားကိုးစရာဟု ထင္မွတ္ ကာနတ္မ်ား၊ မယ္ေတာ္၊ ဘုိးေတာ္မ်ားကိုပို၍အေလးထားျပဳလုပ္ ေနၾကပါ သည္။ ကိုၾကီး ေက်ာ္ဆုိေသာ အမူးသမားနတ္ကိုကိုယ္ကြယ္ရာအဟုတ္မွတ္ကာ သြားေရာက္ဆက္သေန ၾကပါသည္။ ဘုရားရွင္က ေသေသရည္ စီးပြားပ်က္ကို တစက္ကယ္မွ်မေသာက္ၾက ႏွင့္ဟု ဆံုးမေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ေမာင္ေက်ာ္ကအုိး လိုက္ေသာက္ကာ အံဖတ္ဆုိ႔ေသခဲ့ပါတယ္။ စာဖတ္သူမ်ားပင္ ေတြးၾကည့္ၾကပါ။ အေမဂ်မ္း ဆုိေသာနတ္ကိုၾကည့္ပါ။ အဲဒီနတ္၀င္လာ တဲ့အခါမွာဆဲဆုိကာမုိက္ရိုင္း ေသာစကားမ်ားနဲ႕ေဟာေလ့ရွိပါတယ္။ ဘုရားက၀ဇီဒုစရိုက္ ေလးပါးကိုမလုပ္ၾက ရန္ဆံုးမေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ အေမဂ်မ္းဆုိ သူကဘုရားႏွင့္ဆန္႕က်င္ကာေျပာဆုိေန ပါသည္။ မႏွဲေလးဆုိေသာ ကေလးနတ္ကိုၾကည့္ပါ။ သူသည္ယေန႕တုိင္ေအာင္စ ကားမပီေသးပါ။ မူၾကိဳေက်ာင္းကိုေတာင္ပို႔ထားသင့္ပါေတာ့သည္္။ အဲဒီကေလးနတ္ ၀င္ ေသာအခါ ယေန႔ေပၚသီခ်င္းမ်ားသီဆုိကာနတ္ကၾကပါသည္။ အဲဒီကေလးက ယေန႔ထြက္ ေသာသီခ်င္းမ်ားကိုလည္းလုိက္ဆုိတက္ေနပါတယ္။ စဥ္းစားတာၾကည့္ ပါ။ အိမ္တြင္းအေဖ ၾကီးဟုေခၚေနၾကေသာ ေမာင္တင့္တယ္သည္မီးရႈိ႕အသက္ခံရ ၍ေသရခဲ့ပါတယ္။ သူကို လည္းအိမ္မွာဘာေၾကာင့္ေခၚကာတင္ထားၾကပါသလဲ။ အစြဲေၾကာင့္နတ္စိမ္းျဖစ္ေနသည္ဘဲထားပါဦး။ သူတုိ႕ကိုေပးကမ္းေကၽြး တဲ့အေနနဲ႕ ေတာ့ျပဳလုပ္လို႔ရပါတယ္။ ဘုရားစင္နားရွိေနေသာဘိုးေတာ္ရုပ္မ်ားမွာအေတာ္ပင္ ရုပ္ပ်က္လွပါတယ္။ ဘုရားနား ေနၿပီး ဒူးေပၚ၊ ေပါင္ေပၚျဖင့္ထိုင္ကာေနပါ သည္။ ထုိသို႔ရိုင္းဆိုင္းေသာသူမ်ားကိုဘာေၾကာင့္မ်ားအိမ္မွာ ထားေနၾကသည္ကိုမသိ ေတာ့ပါ။ ထိုအေၾကာင္း မ်ားေျပာရင္ ဆံုးမွာမဟုတ္ေတာ့ပါ။ စာ ဖတ္သူမ်ား ဥာဏ္ ျဖင့္စဥ္းစားၾကည့္ပါေတာ့။ (လူတုိင္း။ အိမ္ တိုင္းကိုး ကြယ္ေနၾကသည္ဟု ကၽြန္ေတာ္ မေျပာပါဘူး)။ ထုိနတ္မ်ားကို ကိုကြယ္ၿပီးေသပါက အန္ဖတ္စားၿပိႆာျဖစ္ရပါ တယ္။ ေပးကမ္းေကၽြးေမြးမႈအေနနဲ႕ေတာ့ ျပဳလုပ္လို႔ရပါသည္။ ထုိနတ္မ်ားကိုကိုး ကြယ္ ရာဟူ၍အားထားမိပါက သရဏဂံုပ်က္ပါတယ္။ ထိုသို႕မျဖစ္ရေလေအာင္အ ေလးနက္ ထား၍ေရးသားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ သုိ႔မွသာသရဏ ဂံုတည္ေသာ၊ ၿမဲေသာ၊ ခုိင္ေသာ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအျဖစ္ဂုဏ္ယူ၀င့္ၾကြားႏုိင္မည္ ျဖစ္ေပသည္။ ေျပာေတာ့ဗုဒၶဘာသာဆုိၿပီး တျခားအလုပ္ေတြလုပ္ေနသည္မွာ အရွက္မရွိေသာ သူမ်ားပမာျဖစ္ေနပါေတာ့မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာသာလ်င္ကိုးကြယ္ ရာအစစ္မွန္ဟုသိလိုက္ပါက ေနာက္ေန႔မွ စ၍နတ္မ်ား။ မယ္ေတာ္၊ ဘိုးေတာ္မ်ားကို ဘာအေၾကာင္းႏွင့္မွ်ကန္ ေတာ့မေနသင့္ပါ။ ဗုဒၶ ဘာသာတို္င္ ကံ၊ ကံ၏ အက်ိဳးကို ယံုၾကည္ၾကသူမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ မိမိေကာင္းတာလုပ္ရင္ ဆုေတာင္းစရာမလိုဘဲ ေကာင္းက်ိဳးရမွာအမွန္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ မေကာင္းတာလုပ္၍ေျပ ေပ်ာက္ပါရေစဟု ဆုေတာင္းေန၍လည္းမရေတာ့ပါ။ ေစတနာသည္ကံျဖစ္ပါ သည္။ မိမိျပဳေသာကံ သည္မိမိအတြက္ျပန္ခံစားရေၾကာင္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိင္းသိၿပီးျဖစ္ မည္ဟုထင္မိ ပါသည္။ မိမိအတြက္ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာသည္သာကိုးကြယ္ အားထားရာအစစ္ မွန္ျဖစ္ ေၾကာင္းသိရွိၾကမည္ဟုယံုၾကည္ရပါမည္။ ထို႔ေၾကာင့္မည္သည့္ေနရာ ေရာက္ေရာက္ သရဏဂံုသံုးပါးကိုအၿမဲ တည္ေနၾကပါ။ နံနက္အိပ္ရာထသည္ႏွင့္ တျပိဳင္နက္ ဗုဒၶ သရဏံ ဂစာၧ မိ၊ ဓမၼံ သရဏံဂစာၧမိ၊ သံဃံ သရဏံဂစာၧမိ၊ ဟုရြတ္ ဆုိၿပီးျဖစ္ေနပါကအလြန္ေကာင္းပါ သည္။ ေရေသာက္ေနစဥ္၊ ကားစီးေနစဥ္၊ စား ေသာက္ေနခ်ိန္မည္သည့္ေနရာ၊ အခ်ိန္မဆို ရြတ္ဆုိပြားမ်ား ေနႏုိင္ပါသည္။ သတိ တရားရွိဖို႔ အဓိကသတိ ေပးပါရေစ။ သတိလြတ္ တာႏွင့္ပြားမ်ားျဖစ္မည္မဟုတ္ ေတာ့ပါ။
သရဏဂံုတည္ေနစဥ္ “ငါ” ကရြတ္ေနတာမဟုတ္ဘူး၊ သဒၶါတရားကရြတ္ေန တာျဖစ္ သည္ ဟု“ငါ”ႏွင့္ခြာ၍ ၾကိဳးစားတည္ၾကပါ။ သတိတရားမလြတ္ၾကေစရန္ထပ္မံ၍ သတိေပးပါရေစ။ ဤသို႔ိုမိမိသိေနေသာအသိမ်ားအတုိင္း လိုက္က်င့္ကာဒုကၡအ ေပါင္းမွလြတ္ၿငိမ္းရာအမွန္ ျမတ္နိဗၺာန္ကိုလ်င္ျမန္စြာေရာက္ရွိႏိုင္ၾကပါေစ။…။
“ဓမၼခ်မ္းသာေတြ႕ေအာင္ရွာ အုိ၊ နာ၊ ေသျခင္းကင္းေစေသာ္”
စာေရသူ- ေအာင္ေဆြဦး
Subscribe to:
Posts (Atom)
